ماه رجب، به عنوان اولین ثُـلث از سه‌ماه، ماه ویژه‌ای است که در تقویم اسلامی با عنوان «ماه رحمت واسعه الهی» شناخته می‌شود. این ماه نه تنها یک گردش فصلی در تقویم، بلکه یک میعادگاه تعیین‌کننده برای آمادگی روحی و معنوی است. در روایات متواتر، ماه رجب به خدا اختصاص داده شده است؛ شعبان، ماه پیامبر اکرم (ص) و رمضان، ماه امت‌ایشان است. این تقسیم‌بندی، نشان‌دهنده نقش محوری ماه رجب به عنوان کاتالیزور و پل ارتباطی بین اعمال معمول و ورود به ضیافت عظیم الهی در ماه رمضان است.

اهمیت معنوی رجب در آن است که زمینه را برای تصفیه و تزکیه نفس فراهم می‌آورد. این ماه، فرصتی کم‌نظیر برای بازگشت به فطرت پاک و زدودن زنگارهای غفلت است. اعمال عبادی این ماه، از نمازهای خاص و روزه‌های مستحبی تا ادعیه مأثوره، همگی با هدف تقویت اراده و افزایش ظرفیت درک انسان از عظمت خالق طراحی شده‌اند. تمرین عبادات در این ماه، به منزله تمرین برای روزهای طولانی‌تر روزه‌داری و عبادت در ماه رمضان تلقی می‌شود.

در میان اعمال این ماه، “استغفار” از برجستگی ویژه‌ای برخوردار است. بنا بر احادیث، این ماه، ماه طلب آمرزش کبیر است و گویی خداوند متعال از بندگان خود خواسته است تا با نهایت خضوع و خشوع، بار گناهان گذشته را سبک کرده و با دلی پاک وارد ماه شعبان شوند. تلاوت دعاهای مأثور، مخصوصاً دعاهایی که بر فضیلت اهل بیت (ع) تأکید دارند، نقش محوری در بهره‌برداری معنوی از این ایام دارد. همچنین، بزرگداشت مناسبت‌های مهمی چون ولادت امام جواد (ع) و عید سعید مبعث، یادآور مسئولیت‌های سنگین رسالت و امامت است.

ماه رجب به منزله فرصت طلایی است که در اختیار مسلمین قرار گرفته است. با تمرکز بر فضیلت‌های معنوی، خودسازی و استغفار خالصانه، می‌توان این ماه را به سکوی پرتابی قدرتمند برای دستیابی به درجات بالای قرب الهی در ماه‌های آتی تبدیل کرد و فصل عبادات را با کوله‌باری پر از معنویت آغاز نمود.

برخی روایات، رجب را به منزله‌ی «استغفار کبیر» نامیده‌اند. این بدان معناست که نجوای خالصانه برای طلب بخشش در این ماه، نزد خداوند از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. توصیه شده است که مؤمنین با ذکر “اَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ اَتُوبُ اِلَیهِ” با تکرار فراوان، نه تنها کلامی، بلکه با قلبی خاشع، گذشته را جبران کنند.

ماه رجب یک فرصت استثنایی است که اگر با دقت و جدیت معنوی به آن نگریسته شود، می‌تواند مبنای تحول فردی و اجتماعی باشد. این ماه، آزمون توانایی انسان برای خروج از دایره عادت و ورود به فضای رحمت بی‌کران الهی است تا با روحی شسته‌شده، آماده پذیرایی از میزبانی بزرگ الهی در رمضان گردد.

سعیده صداقت نژاد _فعال رسانه

انتهای یادداشت/