به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، هشتمین دوره جشنواره فیلم «عمار» از ۸ تا ۱۷ دی ماه ۹۶ در سینما فلسطین تهران برگزار شد. اولین دوره این جشنواره سال 89 با این عنوان که در اولین سالگرد نهم دی و به دلیل پخش نشدن آثار آنها با موضوع فتنه از تلویزیون، فعالیت خود را آغاز کرد.

این رویداد سینمایی که در ابتدا تصور می شد تنها قرار است به فیلم هایی با موضوع خاص بپردازد بعد از دوره اول توجه خود را به فیلمسازان شهرستانی و روستاهای دور افتاده بیشتر معطوف کرد و ساخت مستند از زندگی و وقایع مردم در مناطق مختلف شهری و روستایی بخشی از اهداف این جشنواره شد. ضمن اینکه نمایش فیلم ها در روستاهای بدون سینما و داوری آثار رسیده شده به دبیرخانه جشنواره فیلم عمار توسط مردم از دیگر تفاوت های این رویداد سینمایی با دیگر جشنواره های داخلی است.

در میزگردی که پس از هشتمین دوره جشنواره فیلم عمار با موضوع بررسی این رویداد سینمایی پس از هشت دوره برگزاری در ایسکانیوز برگزار شد، سیدرسول منفرد، دبیر اجرایی جشنواره و وحید کرایلی، کارشناس فرهنگی و مدرس دانشگاه به بررسی این دوره از جشنواره و اهداف این رویداد هنری از ابتدا تا کنون پرداختند.

سیدرسول منفرد در ابتدای این نشست و در پاسخ به این سوال که جشنواره فیلم عمار در هشتمین دوره چه اندازه به اهداف خود دست پیدا کرده است، گفت: جشنواره عمار در هر دوره یک سری اهداف مقطعی مربوط به همان سال را دنبال می کند و به علاوه هدف هایی از اولین دوره را نیز با خود به همراه دارد که آنها را هم پیگیری خواهد کرد.

وی افزود: اهداف بلند مدت جشنواره استفاده از ابزارهایی است که به مردمی شدن سینمای ایران کمک کند اما ابزارها مکمل هم داریم. به طور مثال یکی از ابزارهای موجود در بدنه حرفه ای سینما آموزش است که وجود دارد و جشنواره باید سعی کند آن را در خدمت فیلمسازانی که دغدغه مسائل مردم را دارند، قرار دهد.

دبیر اجرایی هشتمین جشنواره مردمی فیلم عمار، ادامه داد: بخشی از سینما که در ایران ابهامات زیادی درباره آن وجود دارد، اکران مردمی است زیرا موضوع پذیرفته شده ای در بدنه رسمی سینما نیست؛ بنابراین جشنواره عمار سعی می کند این امکان را در جامعه ایرانی مورد شناسایی و بررسی قرار داده و بعد به کار گیرد و در واقع این قسمت زیر مجموعه اهداف بلند مدت جشنواره عمار است که تلاش شده ابزارهای تازه در این زمینه شناسایی شده و در استفاده از آن به کیفیت اهمیت داده شود.

دبیر اجرایی جشنواره عمار در توضیح نحوه دستیابی به اکران مردمی که جزیی از اهداف بلند مدت این رویداد هنری است، گفت: امسال علاوه بر سینما فلسطین در تهران، در استان های دیگر هم نمایش عمومی فیلم داشتیم و به مدت چهار روز در منازل، مدارس و دانشگاه ها و در مناطق مختلف نمایش عمومی فیلم انجام شد.

**سینمای عمار با افتخار و بدون نگرانی عَلم مردمی بودن را برافراشته است

منفرد درباره دلایل به کار گیری واژه "مردمی" در جشنواره عمار، گفت: در سینمایی ایران بسیاری از فیلمسازان افتخار می کنند که فیلمی که ساخته اند را مردم متوجه نمی شوند و در همین سینما بخش بزرگی از جغرافیای کشور حذف شده است و در نتیجه دغدغه های مردم مجال راه پیدا کردن به سینما را ندارند، در این زمانه سینمای عمار با افتخار و بدون نگرانی عَلم مردمی بودن را برافراشته است.

وی ادامه داد: جشنواره عمار تاکید می کند که فیلم ها حتما مردمی باشند، یعنی هم مردم فیلم ها را بفهمند و هم با توجه به مشکلات آنها ساخته شده شد و این موارد به بخش محتوایی این رویداد سینمایی مربوط می شود.

دبیر اجرایی جشنواره عمار افزود: در بخش ساختاری هم جشنواره فیلم عمار، رویدادی مردمی است زیرا مردم فیلم ها را نمایش می دهند و اگر تعداد آثاری که در جشنواره نمایش داده شدند و میزان آثاری که از شهرستان رسیده است مورد بررسی قرار گیرد به این نتیجه خواهیم رسید که جشنواره سعی کرده به شعار مردمی بودن پایبند باشد.

**کرایلی: تولید کنندگان آثار جشنواره عمار مردم هستند

وحید کرایلی درباره مردمی بودن جشنواره عمار، اظهار کرد: در 5 ساحت اصلی این بحث را می توان مورد بررسی قرار داد، که ابتدا در بخش تولید است و جشنواره عمار به این شکل خود را تعریف می کند که تولید کنندگان آثار مردم هستند. بخش دیگر، توزیع فیلم ها است که جشنواره عمار تلاش کرده است که به کمک مردم متکی باشد و در توزیع فیلم ها هم مردم مشارکت داشته باشند.

وی افزود: جشنواره عمار در بخش مخاطب هم، رویدادی مردمی است و تماشاگر فیلم های عمار مردمی هستند که تاکنون دیده نشده و به سینمای معمول نرفته اند زیرا این جشنواره فیلم ها را به خانه های آنها می برد و بنابراین از لحاظ مخاطب مردمی تعریف می شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: ممکن است جشنواره ای بگوید که از لحاظ پرداختن به سوژه ها مردمی است و به سوژه هایی که دیگر جشنواره ها به آنها نمی پردازد را مورد اهمیت قرار می دهد و در نهایت جشنواره عمار می تواند این ادعا را داشته باشد که از نظر بودجه مردمی است و ارتباطی با دولت و حاکمیت از نظر بودجه ندارد زیرا بسیاری از جشنواره های کشور با هزینه دولت ساخته می شوند.

کرایلی اظهار کرد: هیچ کدام از مواردی که گفتم به تنهایی تعریف مردمی بودن جشنواره عمار نیست اما همه این موارد در کنار هم تعریف مردمی بودن عمار هستند و فقط باید به یک موضوع دقت کرد و آن این است که مردمی بودن این رویداد سینمایی، پاشنه آشیل جشنواره عمار هم می تواند باشد زیرا هر گاه از این قضیه دور شود و به سمتی برود که دولتی و حاکمیتی تلقی شود نقطه آغاز مرگ جشنواره عمار خواهد بود ضمن اینکه دولتی بودن به معنای مرتبط بودن با بدنه دولت نیست بلکه هر چیزی که جشنواره را از مردم جدا کند موجب غیرمردمی شدن این رویداد سینمایی خواهد بود مثلا اگر قرار باشد که هر اثری که تولید خانه مستندساران انقلای اسلامی و سازمان اوج باشد به جشنواره عمار راه پیدا کند از مردمی بودن جشنواره کم می کند زیرا قرار بوده که این رویداد هنری استعدادهای شهرستان ها را کشف کند.

منفرد در ادامه صحبت های کرایلی، با اشاره به چالش های پیش روی جشنواره عمار، گفت: یکی از چالش های جشنواره مردمی عمار این است که رویکردها و اهداف خود را فراموش کند زیرا اگر ما صدای مردم را نشنویم در آن صورت چطور می توانیم آن را منعکس کنیم.

در بخش دیگری از این میزگرد سوالی درباره اقلیت های مذهب مطرح شد و اینکه جشنواره فیلم عمار با توجه به داعیه مردمی بودن چقدر به این قشر از هموطنان پرداخته است؟

دبیر اجرایی جشنواره عمار، در این باره تاکید کرد: جشنواره عمار تلاش می کند که توده مردم با توجه به اکثریت بازتاب داشته باشند و هر چقدر که قسمتی از کشور وسعت بیشتری داشته باشد توجه جشنواره عمار به آن بخش بیشتر خواهد بود و اگر بتوانیم اکثریت مردم ایران را در جشنواره عمار نشان دهیم خود به خود به اقلیت های مذهبی هم پرداخته خواهد شد و با توجه به همین مساله سال گذشته درباره هموطنان ارمنی هم چند فیلم در جشنواره عمار نمایش داده شد ضمن اینکه نسبت به این موضوع منعی نداریم و استقبال هم خواهیم کرد.

**منفرد: در جشنواره عمار به صورت بخشنامه ای عمل نمی کنیم

وی افزود: نکته مهم در جشنواره عمار این است که قرار نیست به صورت بخشنامه ای عمل کنیم و به فیلمساز گفته شود که چه اثری خلق کند و به دنبال این موضوع هستیم که ساز و کاری ایجاد شود که در تمام جغرافیای ایران به صورت خودجوش فیلم هایی از دغدغه های مردم ساخته شده و به جشنواره عمار فرستاده شوند.

وی ادامه داد: وقتی که اکثریت در کشور هنور دچار چالش است و سهم خود را دریافت نکرده به طور قطع اقلیت ها هم با مشکل بیشتری رو به رو هستند.

کرایلی در ادامه نشست درباره این موضوع، اظهار کرد: در واقع در سینمای ایران اکثریت مردم ایران در حال حاضر اقلیت هستند و سینمای ایران در بسیاری موارد به مسائلی می پردازد که دغدغه خودش است و پرداختن به اقلیت های مذهبی باید توسط خود فبلمساز انجام شود زیرا جشنواره فیلم عمار، سفارشی نیست که به تولیدکننده فیلم بگوید که به چه موضوعاتی بپردازد هر چند می تواند در فراخوان خود به این موضوع به عنوان بخش ویژه ای داشته باشد.

در ادامه این میزگرد، سیدرسول منفرد درباره بودجه جشنواره عمار، صحبت کرد، او در این باره، گفت: جشنواره عمار ادعایی ندارد که تمام هزینه های خود را از طریق کمک های مردمی دریافت می کند و مجلس شورای اسلامی در بعضی از دوره ها بودجه ای را برای این جشنواره در نظر گرفته است و گاهی هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کمک هایی را به این رویداد سینمایی داشته است اما امسال مجلس هیچ پولی را به جشنواره عمار پرداخت نکرده است و گرفتن بودجه از منابع مختلف منافاتی به مردمی بودن جشنواره فیلم عمار ندارد و اکران های مردمی ما کاملا جدا از بودجه نفت است.

منفرد در پاسخ به این سوال که آیا تا کنون فیلمی به جشنواره عمار فرستاده شده است که مردمی باشد اما با رویکردهای این رویداد سینمایی همخوانی نداشته و به همین دلیل از جشنواره کنار گذاشته شده باشد، گفت: باید تعریف مان از مردم و مردمی بودن روشن باشد، مردمی بودن با محبوب بودن یکی نیست و بله تایید می کنم که ممکن است اثری به دبیرحانه جشنواره فیلم عمار فرستاده شده باشد که پذیرفته نشده اما از دید مردم فیلم محبوبی بوده اما اینگونه فیلم ها، آثار مردمی نیستند و در واقع مسائل اصلی را به حاشیه می برند.

وی افزود: موضوعی که در جشنواره عمار به دنبال آن هستیم تعهد به دغدغه های مردم است زیرا جشنواره خط مشی خود را اعلام کرده است و درباره مشی خود با کسی هم تعارف ندارد.

وحید کرایلی هم درباره فیلم های احتمالی حذف شده از این جشنواره، اظهار کرد: از سوی بدنه سینمای ایران و منتقدان حرفه ای سینمای همیشه انتقاداتی به جشنواره عمار انجام شده و نگاهشان این است که جشنواره عمار تبدیل به رویدادی جناحی شده است که مختص یک جناح خاص سیاسی است اما منتقدان این جشنواره بررسی دقیقی روی جشنواره عمار ندارند و این نظر را می دهند.

وی ادامه داد: البته این انتقاد می تواند وارد باشد و جشنواره عمار باید این ملاحظه را داشته باشد که به سمت و سوی جناحی شدن نرود زیرا جناحی شدن فقط به معنی سیاسی شدن نیست بلکه ممکن است فرهنگی هم باشد و می تواند به این مفهوم باشد که فقط طیفی از آثار دوستان ما در سازمان اوج و مرکز مستند سوره پذیرفته شوند.

وی افزود: این اتفاق درباره سایر رویدادهای سینمایی ایران افتاده است به طور مثال در جشنواره سینما حقیقت بیشتر آثاری نمایش داده می شوند که با مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی هزینه تولید آنها را تامین کرده است پس از این جهت می توان جشنواره حقیقت را رویدادی جناحی نامید بنابراین این خطر جشنواره عمار را هم تهدید می کند و این رویداد سینمایی به سمتی رود که هر اثری که ما تولید کنیم خوب است و اگر دیگران بسازند خوب نیست و مدیران جشنواره عمار نباید فراموش کنند که در واقع خط قرمز ما تعهد به مردم است.

منفرد در تکمیل صحبت های کرایلی، تاکید کرد: ما محدودیت خاصی برای پذیرش آثار نداریم و حتی فیلمی هم که درباره آیت الله منتظری با نام «قائم مقام» ساخته شد را در جشنواره نمایش دادیم که در آن صحبت هایی با عمادالدین باقی هم شده است و بیشتر افرادی که در این مستند حضور دارند از چهره های اصلاح طلب هستند و همین فیلم در جشنواره هم جایزه گرفت بنابرین ما قیدی درباره پذیرش اثر از طیف مشخصی را نداریم.

دبیر اجرایی جشنواره فیلم عمار، اظهار کرد: اگر جشنواره عمار جناحی بود در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد فیلم های ما از سازمان صدا و سیما پخش می شد اما این کار را نکردند به همین دلیل تصمیم به برگزاری جشنواره عمار گرفتیم از طرفی حمایتی که در دولت حسن روحانی از جشنواره عمار صورت گرفته بیش از دولت پیشین است.

منفرد درباره پوشش رسانه ای جشنواره عمار توسط سازمان صدا و سیما، گفت: تا دوره سوم بایکوت رسانه ای جشنواره عمار از سوی سازمان صدا و سیما وجود داشت و پس از آن همراهی رسانه های رسمی با این رویداد سینمایی بیشتر شد و دو سال است که صدا و سیما آنتن زنده در اختیار جشنواره فیلم عمار قرار می دهد.

501