به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، جشنواره بین المللی فیلم فجر که امسال برگزار شد با نظرات و سوالات زیادی روبه‌رو شد که بررسی هرکدام می‌تواند به روشن شدن بخش‌های مختلف این رویداد فرهنگی کمک کند. همچنین بحثی پیرامون اکران آنلاین آثار سینمایی وجود دارد که اگر به درستی تبیین نشود شاید به اقتصاد سینمای کشور سختی وارد شود. از این رو برای مشخص شدن چنین مواردی با رضا فرهمند «کارگردان و مستند ساز» به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه متن آن را می‌خوانید.

*جشنواره‌هایی که بار فرهنگی جامعه را به دوش می‌کشند

ایسکانیوز: با توجه به اینکه جشنواره‌های بزرگی چون برلین، کن و ونیز به صورت مجازی برگزار شدند و یا برگزار نشدند، آیا جشنوراه فیلم فجر در شرایطی که کرونا وجود دارد باید برگزار می‌شد یا نه؟

ماجرای کرونا به نحوی هست که تمام اجتماعات فرهنگی بر اساس شرایط لحظه‌ای تصمیم‌گیری می‌کنند و چاره‌ای هم ندارند. به طور مثال جشنواره فیلم برلین قرار بود به صورت فیزیکی برگزار شود اما با توجه به وجود کرونا منتفی شد. یعنی بخشی از آن را به صورت مجازی برگزار می‌کنند و بخش دیگر در تابستان انجام می‌شود که این قسمت باز هم مشخص نیست. شرایط ایران مثل کشورهایی چون آلمان و فرانسه نیست. آلمان یا فرانسه چند جشنواره مطرح در حوزه سینما دارند. در مجموع این جشنواره‌ها بار فرهنگی جامعه را به دوش می‌کشند. اما  ایران را در مجموع که نگاه می‌کنید، می‌بینید همین جشنواره بین المللی فیلم فجر است که به صورت گسترده‌ای مطرح می‌شود.

در واقع همه بار فرهنگی جامعه را در حوزه سینما، جشنواره فیلم فجر به دوش می‌کشد. اگر همین جشنواره هم نباشد اتفاقی که می‌افتد این است که سال آینده جشنواره با حجم گسترده‌ای از فیلم‌ها مواجه می‌شود که با توجه به محدود بودن ظرفیت جشنواره شاهد خواهیم بود که برخی از آثار به اکران نمی‌رسند و در این صورت چنین آثاری خواهند سوخت. چاره‌ای نیست که با شرایط کنار بیاییم و چه به شکل فیزیکی، مجازی و یا به هر نحو دیگری بپذیریم فیلم‌هایی که تولید شده‌اند، بیایند و از ردیف نمایش جشنواره خارج شوند. موافق این نبودم که جشنواره امسال برگزار نشود. موافقم که باید برگزار شود اما با تاخیر. ما فقط جشنواره فیلم فجر را داریم که بین المللی هم هست. می تواند عقب‌تر بیفتد. اگر در اردیبهشت برگزار می‌شد هم خوب بود.

*همه با هم ضرر می‌کنیم!

ایسکانیوز: بعد از کرونا فیلمسازان  برای اکران آثار خود با دو موضوع مواجه شدند که یا تن به اکران آنلاین بدهند یا صبر کنند تا کرونا تمام شود و بعد آثار خود را اکران کنند. نظر شما درباره اکران آنلاین آثار فیلمسازان چیست؟

کرونا موضوعی جهانی است و در این موضوع منحصر به فرد نیستیم. «تنت» فیلم کریستوفر نولان که با حجم زیادی از سرمایه‌گذاری تولید شده در نهایت نمی‌ایستد و تن به اکران آنلاین می‌دهد و ضرر اقتصادی می‌بیند. فیلم‌های دیگری هم این گونه بودند. چنین موضوعی جهانی است و چاره‌ای هم نداریم.  ضرر جمعی است و همه باید بپذیریم. مخاطب را به خاطر زیان‌های اقتصادی نباید معطل کرد. به نظرم باید آثار بیایند و آنلاین هم شده اکران شوند. چون الگوی جهانی هم همین بوده است. پیکره سینما در دنیا ضرر اقتصادی جدی می‌بیند،  ولی عرضه خود را به مخاطب معطل نمی‌کند. ایده درستی نیست که فیلم‌ها را به بهانه اینکه اکران عمومی داشته باشیم، نگه داریم. چون اصولا وضعیت واکسن هم مشخص نیست. سینما باید وفاداری خود را به مخاطب حفظ کند.

*فیلمساز پنجره‌ای برای زنده ماندن و امید بگذارد

ایسکانیوز: برخی از منتقدان اعتقاد دارند بعضی فیلم‌های تولید شده در کشور امید به آینده و کنشگری مثبتی در مخاطب ایجاد نمی‌کند و روزنه امیدی نشان نمی‌دهد که می‌توان مشکلات موجود را حل، و به وضعیتی بهتری رسید. نظر شما در این مورد چیست؟

دو ماجرا در این مورد وجود دارد. یکی اینکه فیلم محصول شرایط اجتماعی جامعه است و همان را منعکس می‌کند. فیلمساز در واقع از جامعه فیلم را می‌گیرد و واسطه است. اما اینکه ما فکر کنیم همیشه روزنه امیدی وجود دارد این جزء وجدان اخلاقی فیلم است. این تجربه را در شرایط بحرانی‌تر از زندگی انسانی دیدم. در عراق دیدم و در سوریه هم چنین چیزی را مشاهده کردم. در سوریه شرایط به شدت سخت است. وسط همان سیاهی همیشه فکر کردم این آدم‌ها دچار یک روزنه و امید زیبایی باشند. دریغ کردن آدم از آرزوهایش کار درستی نیست. این به وجدان اخلاقی سینما و فیلمسازان برمی‌گردد. فکر کند به اینکه کشتن آرزوها در انسان‌ها چه تاثیری خواهد گذاشت. یک فیلمساز از جهت سطح فرهنگی، به شرایط اجتماع مسلط‌تر است.

می‌تواند به انسان‌ها امید دهد. مردم می‌توانند با آن آرزوها زندگی کنند هرچند به آن‌ها نرسند. به طور مثال مردم هند وضعیت زیستی خوبی ندارند اما مردم در سینما وقتی می‌بینند فیلمی نمایش داده می‌شود که کسی به آرزوهایش می‌رسد از آن استقبال می‌کنند. در واقع سینماگر امید می‌دهد. با این کار وقتی مخاطبی وارد سینما می‌شود وارد دنیایی می‌شود که امید در آن وجود دارد و وقتی از سینما خارج می‌شود با امید بیرون می‌رود. چنین کاری خوب است هرچند شرایط واقعی متفاوت باشد. نمی‌گویم فیلمساز به سمت مطرح کردن شرایط واقعی جامعه نرود، اما پنجره‌ای برای زنده ماندن و امید بگذارد. خودم نسبت به این موضوع در آثارم  تعهد داشتم تا این اتفاق حتما بیفتد. در این امر وجدان اخلاقی سینماگر بسیار مهم است.

انتهای پیام/