به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، کارتن‌خوابی یکی از مشکلات جدی در کلان شهرهاست که معمولا به دلیل مهاجرت روستاییان برای کار به شهرهای بزرگ اتفاق می‌افتد. جدای از این که افراد کارتن‌خواب از امکانات اجتماعی و خانواده محروم هستند، نبود راهکار مناسب برای کاهش تعداد این افراد، می‌تواند سبب افزایش بزهکاری و اعتیاد در جامعه شود

اکبر بخشی‌نیا دانش‌آموخته دکترای مددکاری اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی در رساله دکتری خود به موضوع کارتن‌خوابی پرداخته است. وی در زمان نگارش این رساله مدتی را در میان افراد کارتن‌خواب زندگی کرده و از نزدیک با داستان زندگی آن‌ها و مشکلاتشان آشنا شده است. 

بخشی نیا در گفت‌وگو با ایسکانیوز، با بیان این که اعتیاد و کارتن‌خوابی از جمله مشکلاتی است که می‌تواند برای همه اقشار اتفاق بیفتد، از ثروتمندان و تحصیل‌کردگان گرفته تا روستاییان و حاشیه‌نشینان، اظهار کرد: به همین دلیل نمی‌توان گفت نابرابری اجتماعی تاثیر چندانی در اعتیاد و کارتن خوابی دارد. شاید تنها ارتباط بین نابرابر اجتماعی و کارتن‌خوابی این باشد که افرادی که فقیرتر هستند در مقایسه با ثروتمندان، زودتر کارتن خواب می‌شود.

اعتیاد؛ منشا کارتن‌خوابی

دانش‌آموخته دکترای مددکاری اجتماعی، اعتیاد را یکی از ریشه‌های اصلی کارتن‌خوابی دانست و گفت: افراد ابتدا اعتیادهای سبک را شروع می‌کنند و سپس به اعتیادهای سنگین می‌رسند و در نهایت با طرد شدن از خانه، دارایی و اموال خود را از دست می‌دهند و کارتن‌خواب می‌شوند.

وی درباره عوامل موثر بر کارتن‌خوابی، خاطرنشان کرد: اعتیاد و کارتن‌خوابی ارتباط مستقیم دارند که عوامل مختلفی مانند مهاجرت روستاییان به شهرها می‌تواند در آن نقش داشته باشد.  به این معنا که جوانان برای کار از روستای خود به شهر مهاجرت می‌کنند و معمولا شغل‌های کارگری مانند کارهای ساختمانی پیدا می‌کنند، در نتیجه این افراد تا پیدا کردن کار و جای خواب، کارتن خواب می‌شوند.

بخشی‌نیا در پاسخ به این سوال که شیوع بیماری کرونا در یکسال اخیر چه تاثیری بر افزایش تعداد کارتن‌خواب‌ها و تشدید مشکلات آن‌ها داشته است، تصریح کرد: به نظر من، کرونا تاثیر مستقیمی در کارتن‌خوابی ندارد، حتی بیکاری ناشی از کرونا هم در ابتدا سبب کارتن‌خوابی نمی‌شود چون افراد اگه سابقه اعتیاد نداشته باشند، بعد از بیکار شدن یا به شهرهای خودشان برمی‌گردند یا در تهران کنار خانواده‌شان می‌مانند.

این مدرس دانشگاه با بیان این که کرونا نمی‌تواند سبب کارتن‌خوابی شود اما شرایط زندگی کارتن‌خواب‌ها را بدتر کرده است، افزود: کارتن‌خواب‌ها پیش از کرونا، معمولا زیر پل‌ها و در خیابان‌ها می‌خوابیدند یا تابستان‌ها در پارک‌ها بودند و شب‌هایی که هوا خیلی سرد بود هم به گرمخانه می‌رفتند و مشکل چندانی نداشتند.  

وی در ادامه خاطرنشان کرد: با شیوع کرونا و به دلیل این که گرمخانه‌ها فضای پرازدحامی بودند که اگر کسی مبتلا به کرونا بود، بیماری شیوع بیشتری پیدا می‌کرد، گرمخانه‌ها مدتی بسته شدند. در نتیجه این افراد در خیابان‌ها، رها شدند.

بخشی‌نیا با اشاره به این که بستن گرمخانه‌ها با هدف پیشگیری از تجمع و کنترل بیماری انجام شد، گفت: متاسفانه درست یا غلط بودن این تصمیم و عوارض ناشی از آن اصلا دیده نشد.

دانش‌آموخته دکترای مددکاری اجتماعی با تصریح بر این که کارتن‌خوابی با دست‌فروشی و فروش مواد مخدر هم ارتباط مستقیم دارد، افزود: بسیاری از کارتن‌خواب‌ها، مصرف‌کننده مواد هستند و برای این که بتوانند هزینه موادشان را تامین کنند، خرده فروش مواد می‌شوند.

راهکارهای جلوگیری از کارتن‌خوابی

وی درباره راهکارهای کاهش تعداد افراد کارتن‌خواب‌، تاکید کرد: اصلی‌ترین راهکار، بالا بردن سطح رفاه اجتماعی جامعه مخصوصا قشر فقیر است. برای مثال افرادی که برای یافتن شغل از شهرستان به تهران می‌آیند، معمولا در خانه‌های گروهی زندگی می کنند و برخی از آن‌ها به سمت مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند. این افراد پس از افتادن در دام اعتیاد به کارتن‌خوابی می رسند و شغل‌شان را هم از دست می‌دهند.

بخشی‌نیا با بیان این که برای پیشگیری از کارتن‌خوابی باید از مهاجرت‌های بی‌رویه جلوگیری کرد، افزود: برای این منظور باید در شهرستان‌ها شغل ایجاد کرد. نهادهای مسئول باید افرادی که مهاجرت می‌کنند را در بدو ورود شناسایی کرده و تحت پوشش قرار دهند. همچنین نظارت کنند که چه شغلی دارند و کجا زندگی می‌کنند تا به مواد آلوده نشوند.

دانش‌آموخته دکترای مددکاری اجتماعی، توانمندسازی افراد کارتن‌خواب از طریق آموزش‌های فنی و حرفه‌ای را اقدام دیگری دانست که به این افراد کمک می‌کند از کارتن‌خوابی بیرون بیایند و گفت: شهرداری و بهزیستی برنامه هایی برای کاهش تعداد کارتن‌خواب‌ها دارند؛ اما ناقص است چون امکانات زیادی می‌خواهد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: با شیوع کرونا، همه آن برنامه‌ها تعطیل شدند و افراد کارتن‌خواب هم به فراموشی سپرده شدند.

این مدرس دانشگاه در پایان با اشاره به این که سازمان‌های مختلفی در زمینه حل مشکلات کارتن خوابی مسئول هستند، اظهار کرد: این سازمان‌ها هماهنگی و یکپارچگی ندارند، به طوریکه تصمیمات یکدگیر را نقض می‌کنند مانند این که اداره گاز یک خیابان را برای لوله‌گذاری حفاری می‌کند در حالی‌که پیش از آن شهرداری آسفالت آن خیابان را ترمیم کرده است.

انتهای پیام/