به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، شورای عالی انقلاب فرهنگی در آخرین جلسه خود، پنج تغییر اساسی در کنکور را تصویب کرد. بر اساس این مصوبات، آزمون سراسری دو بار در سال برگزار خواهد شد و نتایج آزمون هم تا ۲ سال اعتبار دارد. همچنین، تاثیر سوابق تحصیلی دانش‌آموزان در کنکور از ۲۵ درصد تاثیر مثبت به ۶۰ درصد تاثیر قطعی افزایش یافت.
دیگر مصوبه این جلسه واگذاری اختیار به دانشگاه‌ها برای تعیین حدنصاب معدل یا نمره برای پذیرش دانشجویان بود.
پس از تصویب این طرح، احمد نادری عضو کمیسیون آموزش مجلس در توئیتی این طرح را برخلاف عدالت آموزشی دانست. در این راستا و برای بررسی بیشتر تغییرات تصویب شده کنکور با سید جلال موسوی خطیر مدیرکل دفتر تدوین و راهبری اسناد و سیاست‌های آموزش و پژوهش ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت‌وگو کردیم که در ادامه آمده است؛
پنج تغییر کنکور سراسری که اخیرا به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است، از سوی یکی از اعضای کمیسیون آموزش مجلس برخلاف عدالت آموزشی دانسته شده است. این نماینده معتقد است که طرح باید به تصویب مجلس برسد، حتی قوانین تصویب شده‌ای هم از سوی مجلس در این زمینه وجود دارد. نظر شما درباره این موضوع چیست؟
متاسفانه نوعی تداخل وظایف در نهادهای سیاستگذار کشور وجود دارد؛ اما توجه به این نکته لازم است که شورای عالی انقلاب فرهنگی از دهه ۶۰ در نظام سنجش و پذیرش ورود کرده است، در حالی که این موضوع از اواخر دهه ۸۰ در مجلس مطرح شد. به همین دلیل اگر به لحاظ زمانی هم نگاه کنیم، شورا قدمت بیشتری در پرداخت به این موضوع دارد.
همچنین مجلس در عموم کشورهای جهان، در امور آموزشی ورود نمی‌کند و نهادهای سیاستگذاری دیگری مسئول سیاستگذاری در حوزه آموزشی هستند. به طوری که اگر به لحاظ تطبیقی و جهانی نگاه کنیم، معمولا در کشورهایی مانند آمریکا، انگلیس و فرانسه، شوراهای علم و فناوری وجود دارند که مسئول سیاستگذاری در این حوزه‌اند.
البته این که در توئیت نماینده مجلس اشاره شده، خلاف عدالت آموزشی است، به نظر من مبهم است. چون این سیستم جدید، خیلی به عدالت نزدیک است.
یک دانش آموز در ایران معمولا از سال دهم تا دوازدهم، درگیر کنکور است و همه وقتش را به کنکور اختصاص می‌دهد. این دانش‌آموز از انواع برنامه‌های تفریحی و خانوادگی خود کم می‌کند تا بتواند در کنکور موفق باشد، چون مرحله‌ای سرنوشت ساز برای اوست. با توجه به این که معمولا افراد در آزمون‌های مهم دچار استرس می‌شوند، کنکور هم آزمونی سرنوشت‌ساز برای جوان ایرانی است و طبیعتا استرس بسیار بالایی دارد. آیا عدالت این است که تلاش سه ساله این فرد، در چهار ساعت مشخص شود؟
این که تجربه تحصیلی سه ساله فرد در چهار ساعت سنجیده شود، به وضوح برخلاف عدالت است. ممکن است داوطلب در هفته منتهی به کنکور، به دلیل فشار روانی یا درسی یا هر دلیل دیگری بیمار شود. یعنی منصفانه است که زحمت سه ساله این فرد با یک هفته بیماری، کلا از بین برود؟
به نظر من، این که تلاش سه ساله یک نفر در چهار ساعت سنجیده شود، مصداق بی عدالتی است چون کنکور مانند آزمون نهایی نیست که فرصت مجدد و آزمون ترمیمی وجود داشته باشد. هر اتفاقی در یک هفته منتهی به کنکور بیفتد، می‌تواند تلاش آن فرد را از بین ببرد.
بررسی تطبیقی موضوع کنکور در کشورهای دیگر نشان می‌دهد؛ کنکور در آمریکا وجود ندارد؛ اما آزمونی تحصیلی دارند که هفت بار در سال برگزار می‌شود. اگر دانش آموز بداند دو ماه یکبار کنکور برگزار می‌شود، استرسش به شدت کاهش پیدا می‌کند. وقتی دانش‌آموز می‌داند در سال چندین بار می‌تواند کنکور بدهد، شاید تا ۸۰ درصد استرسش کاهش پیدا کند.
برگزاری چند بار کنکور در سال، مزیت بزرگی به حساب می‌آید. به علاوه آزمون، اعتبار ۲ ساله هم دارد. به طوریکه دانش‌آموز اگر از رتبه کنکور خود راضی نبود، می‌تواند در کنکور چند ماه بعد هم شرکت کند و اگر پس از اعلام نتایج، مشخص شد نتیجه آزمون اول بهتر است، می‌تواند تا ۲ سال از آن استفاده کند. به عبارت دیگر، خود دانش‌آموز است که می‌تواند تصمیم بگیرد برای انتخاب رشته از آزمون اولی استفاده کند یا دومی.
این طرح با برگزاری آزمون‌های متعدد و امکان استفاده از آزمون‌ها تا ۲ سال، اختیار و آزادی به دانش‌آموز می‌دهد و به همین دلیل، به عدالت نزدیک‌تر است.
یکی دیگر از تغییرات افزایش تاثیر سوابق تحصیلی است. به نظر شما، این تغییر چه مزایایی یا معایبی می‌تواند داشته باشد؟ و برای اجرای هر چه بهتر آن، چه راهکارهایی باید درپیش گرفته شود؟
آزمون نهایی مدرسه هم ملاک دیگری است که در پذیرش داوطلبان تاثیر خواهد داشت چرا که در سال، ۱۰ تا ۱۲ آزمون نهایی تشریحی برگزار می‌شود. البته ضعف‌هایی در این زمینه وجود دارد که باید حل شود. برای مثال اعمال این قانون منوط است به تغییر نظام امتحانات نهایی.
هم اکنون تصحیح در آزمون نهایی، الکترونیکی نیست. برای اجرای عادلانه این طرح و پشتیبانی از آن، باید آزمون نهایی تصحیح الکترونیکی شود. تصحیح غیرالکترونیک با مشکلاتی همراه است، مانند این که مصحح‌ها در یک استان هستند، ممکن است همدیگر را بشناسند و در نمره‌دهی‌شان تاثیر داشته باشد.
حتی من شنیده‌ام که رئیس آموزش و پرورش در برخی استانها، از مصححان خواسته نمرات بهتری بدهند تا دانش‌آموزان استان در کنکور رتبه بهتری بیاورند.
در این زمینه کارهای کارشناسی انجام شد تا مانع این گونه تقلب‌ها شویم. به همین دلیل قرار شد در آزمون نهایی سربرگ‌ها جدا و کدگذاری شود. پاسخنامه باید به گونه‌ای طراحی شود که پاسخ‌ها اسکن شده و در سیستم، پاسخ هر سوال جدا می‌شود. یعنی اگر در یک آزمون ریاضی، ۱۰ سوال وجود دارد، ۱۰ پاسخ باید در قسمت مشخص شده در پاسخنامه نوشته شود. در نهایت وقتی اسکن می‌شود، سیستم پاسخ‌ها را جدا می‌کند.
این پاسخ‌ها در استانها و شهرها مختلف توزیع می‌شود و اصلا مشخص نیست هر پاسخ به کدام استان، شهر می‌رود و کدام معلم مسئول تصحیح آن می‌شود. در این شیوه هیچ ارتباطی بین دانش‌آموز و مصحح نخواهد بود. مصحح اول هم مصحح دوم را نمی‌شناسد و سیستم به گونه‌ای طراحی شده که اگر اختلاف نمره مصحح اول و دوم زیاد باشد، آن سوال از سیستم خارج می‌شود و لازم است که مصحح سوم هم سوال را ببیند.
نقاط ضعفی از این دست باید در آزمون نهایی برطرف شود. دلیل توجه ویژه ما به آزمون نهایی این است که جهان به این نتیجه رسیده است. به طوری که معمولا در کشورهای آمریکای شمالی و اروپا، آزمون تستی کنکور به صورت ایران وجود ندارد و پذیرش دانشجویان بر اساس سوابق تحصیلی انجام می‌شود.
تاثیر سوابق تحصیلی پیش از این ۲۵ درصد مثبت بود؛ اما در قانون جدید سهمیه سوابق تحصیلی در کنکور ۶۰ درصد قطعی خواهد بود. به شرطی که ملاک‌هایی که برای امتحان نهایی مقرر شده است، اتفاق بیفتد یعنی استاندارد بودن سوالات، رعایت امنیت جلسه امتحان و الکترونیکی شدن تصحیح آزمون.
امکان دیگری که برای دانش آموزان فراهم شده، این است که اگر دانش‌آموزان امتحانات نهایی را خوب نگذرانده باشند، می‌توانند در امتحان ترمیمی شرکت کنند. تاکنون دانش‌آموزان برای ۳ درس می‌توانستند آزمون ترمیمی داشته باشند؛ اما بر اساس مصوبه جدید، برای همه درس‌ها، آزمون ترمیمی برگزار می‌شود.
همچنین افرادی که چند سال از فارغ‌التحصیلی آن‌ها از دبیرستان گذشته است، افراد می‌توانند در همه درس‌های آزمون نهایی مجدد شرکت کنند و معدل ثانویه دریافت کند. به همین دلیل، لازم نیست دانش‌آموزان نگران باشند که آزمون اصلی خود را چگونه گذرانده‌اند، چرا که فرصت برای جبران دارند.
به عبارت دیگر، افراد می‌توانند علاوه بر معدل دیپلم که بر اساس آن، گواهینامه دیپلم را دریافت کرده اند، در امتحانات ترمیمی شرکت کنند و و معدلی ثانویه‌ای دریافت کنند که به درخواست داوطلبان، آموزش و پرورش، این معدل را برای سازمان سنجش ارسال خواهد کرد.
آموزش و پرورش هم موظف است آزمون نهایی را سالی سه بار برگزار کند. کنکور هم قرار بود سه بار برگزار شود؛ اما سازمان سنجش موافق نبود و به همین دلیل، ۲ بار قطعی شد. هرچند به نظر من، حداقل سه بار لازم است کنکور برگزار شود تا نگرانی دانش‌آموزان برای کنکور کاملا از بین برود.
یکی دیگر از مصوبات شورا در مورد کنکور، امکان تعیین حدنصاب معدل از سوی دانشگاه‌ها برای پذیرش دانشجو بود. این مورد می‌تواند تا حدی سبب نگرانی متقاضیان شود چرا که ممکن است به دلیل کسب نکردن آن حدنصاب نتوانند در رشته مورد علاقه‌شان قبول شوند. نظر شما در این زمینه چیست؟
در ابتدا توجه به این نکته لازم است که دانشگاه‌ها می‌توانند بر رعایت مراحل قانونی حدنصابی را برای سه سال تعیین کنند و نمی‌توانند هر سال آن را تغییر دهند.
مسئله این است که مواردی پیش آمد و دانشگاه‌ها اعتراض کردند؛ دانشجویی در رشته ریاضی پذیرفته شده که درس ریاضی را در آزمون منفی زده است. استادان نگران بودند که چطور کسی که ریاضی را منفی زده، می‌خواهد لیسانس ریاضی بگیرد. فردی که استعداد و توانایی ریاضی ندارد، چطور بعد از فارغ‌التحصیلی می‌خواهد در این زمینه فعالیت کند.
نه تنها نظام آموزشی برای این فرد هزینه می‌کند، بلکه وقت دانش‌آموز هم تلف می‌شود. به همین دلیل برای تعیین حدنصاب به دانشگاه‌ها اختیاراتی داده شده است.
البته پیشنهاد دانشگاه باید در شورای سنجش و پذیرش مطرح و تصویب شود. پس از انجام کار کارشناسی، حداقلی در نظر گرفته می‌شود، برای مثل معدل نباید زیر ۱۲ باشد.
اگر این اختیار به دانشگاه‌ها داده شود که بتوانند نمره حداقلی تعیین کنند، منطقی است و اگر معدل هم باشد، جای نگرانی ندارد چون امکان شرکت در آزمون نهایی ترمیمی وجود دارد. نکته سوم هم این است که معدل حداقلی است به این معنا که دانشگاه نمی‌تواند مثلا معدل ۱۸ را به عنوان حدنصاب تعیین کند.
تعیین حدنصاب برای معدل باید حداقلی باشد چون در کنکور رقابت وجود دارد و باید حداقل لحاظ شود وگرنه صندلی‌های دانشگاه هم ممکن است خالی بماند.
شورای عالی انقلاب فرهنگی با ذینفعان زیادی برای انجام این طرح صحبت کرده است. از مدیران آموزشی، موسسات کنکوری، وزارت آموزش و پرورش گرفته تا مدارسی که در کنکور موفق بوده‌اند و اساتید دانشگاه. همچنین مطالعات تطبیقی در کشورهای جهان انجام شده است. ۲ سال تیم کارشناسی شورای عالی انقلاب فرهنگی برای این طرح زحمت کشیدند.
خارج کردن کنکور از تست محور بودن و برگزاری چند آزمون در سال، کمک زیادی به دانش‌آموزان می‌کند. البته شاید کار سازمان سنجش و وزارت آموزش و پرورش برای برگزاری آزمون نهایی و کنکور سخت‌تر شود؛ اما سازمان سنجش و وزارت آموزش و پرورش باید همکاری کنند تا دانش‌آموزان بر اساس شایستگی انتخاب شوند. در نهایت، به نظر من این طرح در جهت برقراری عدالت است.
انتهای پیام/
نظر شما