به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز،  بدرفتاری علمی یکی از مشکلاتی است که در برخی موارد گریبانگیر پژوهش‌های علمی می‌شود. به این معنا که ممکن است پژوهشگران به صورت خواسته یا ناخواسته مرتکب کارهایی شوند که به عنوان تقلب علمی شناخته می‌شود.

لازمه چاپ مقاله در مجلات علمی، تایید داوران نه تنها به لحاظ محتوای علمی و رعایت اصول مقاله‌نویسی، بلکه بررسی مقاله به لحاظ صداقت علمی است. به عبارت دیگر، داده‌سازی یا چاپ یک مقاله در چند مجله نمونه‌هایی از بدرفتاری علمی هستند که در صورت تشخیص از سوی داوران، مقاله مورد نظر سلب اعتبار می‌شود.

سلب اعتبار مقالات علمی در همه کشورها اتفاق می‌افتد. برای مثال چین، بیشترین تعداد مقالات سلب اعتبار شده در جهان را دارد و پس از آن آمریکا در جایگاه دوم قرار داد.

المیرا جنوی عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور معتقد است که تقلب علمی دارای مصادیق متنوعی است مثلا در آمریکا داده‌سازی بسیار اتفاق می‌افتد یا در چین یک مقاله را در چند مجله مختلف چاپ می‌کنند. نمودار زیر نشان‌دهنده رتبه‌بندی کشورهای جهان در زمینه مقالات سلب اعتبار شده است؛

پژوهشگران چینی با ۱۳ هزار و ۹۹۳ مقاله سلب اعتبار شده، بالاترین رتبه را در جهان دارند و پژوهشگران ایتالیایی با ۸۷۹ مقاله سلب اعتبار شده، کمترین تعداد مقاله سلب اعتبار شده را به نام خود ثبت کرده‌اند.

تعداد مقالات سلب اعتبار شده ایران تا سال ۲۰۲۲

ایران در  بین کشورهای جهان با ۹۲۶ مقاله سلب اعتبار شده، رتبه هشتم را دارد. عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تاکید می‌کند که بررسی مقالات سلب اعتبار شده ایرانی در نشریات خارجی نشان می‌دهد؛ تبانی در داوری و کپی‌کاری دلایل اصلی سلب اعتبار مقالات ایرانی است. این متخصص علم‌سنجی معتقد است که مواردی مانند محدودیت‌هایی که به دلیل آیین‌نامه ارتقای استادان برای دانشگاهیان ایجاد می‌شود، یکی از دلایل اصلی روی آوردن آن‌ها به تقلب علمی است.

در پایان توجه به این نکته لازم است که تعداد بالای مقالات علمی سلب اعتبار شده، به رتبه و اعتباری علمی کشورها آسیب جدی‌ وارد می‌کند. به همین دلیل، به کارگیری راهکارهایی برای پیش‌گیری از بروز این تقلبات ضروری است.

انتهای پیام/