به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز، شورای فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر فرزاد جهان‌بین معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی و سایر اعضا برگزار شد.

دکتر طهرانچی در این جلسه با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یک سامانه دانشگاهی نیاز دارد که یک نگاه جامع به فرهنگ و تحولات فرهنگی داشته باشد، گفت: شورای فرهنگی در این راستا عمل خواهد کرد؛ البته نگاه شورای فرهنگی در ستاد صرفاً سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی است و در واحدها معطوف به اقدامات فرهنگی خواهد بود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به سند تحول و تعالی این دانشگاه گفت: در این سند 10 بسته کاری وجود دارد که قرار است دانشگاه براساس آنها حرکت کند. در سال 1358 امام خمینی (ره) فرمودند دانشگاه قوه متفکره ملت را تربیت می‌کند و در سال 1398 مقام معظم رهبری فرمودند که دانشگاه از مراکز بسیار مهم تربیت قوه عاقله کشور است. در بحث تربیت قوه عاقله، دو موضوع «درگیر شدن دانشگاه با مسائل کشور» و «تقویت فرهنگی، اخلاقی، هویتی» مطرح می‌شود که اتاق فکرِ «تقویت فرهنگی، اخلاقی و هویتی» در دانشگاه قرار دارد که باید اقدامات لازم در این زمینه صورت گیرد.

دکتر طهرانچی ادامه داد: براساس سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی؛ دانشگاه می‌خواهد از یک دانشگاه بر محور توسعه دانش به سمت دانشگاه درک مسئله و حل مسئله حرکت کند.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه سند تحول و تعالی دانشگاه یک برنامه پنج ساله راهبردی و عملیاتی و محور کار دانشگاه است، تأکید کرد: این سند می‌خواهد اهداف سند دانشگاه اسلامی و سایر اسناد بالادستی نظام را محقق کند. نکته مهم این است که در این سند یک چارچوب مفهومی وجود دارد و آن این است که دانشگاه دیگر فقط به معنای جایی برای ارائه دانش نیست؛ بلکه درک موضوع، درک اجتماع و کاربست دانش، محورهای کار دانشگاه خواهد بود.

وی با بیان اینکه هسته دانشگاه تربیت قوه عاقله است، اظهار داشت: دانشگاه دو بال فرهنگ و علم دارد. دانشگاه در جامعه اثرات اقتصادی، اجتماعی و فناوری دارد. دانشگاه سبک زندگی ساز است، رفتارسازی اجتماعی می‌کند و توانمندی به همراه دارد. این موارد از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند. 

دکتر طهرانچی با اشاره به رویکردهای تحول آفرین در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: 5 رویکرد تحول آفرین در این سند بیان شده که یک مورد آن مربوط به حوزه فرهنگی است. در این رویکرد، چرخش تحول آفرین از ناکارآمدی فرهنگی و تربیتی به اجتماع تربیتی، فرهنگی و هویتی ارزش‌مدار، درون‌زا، پویا، اثربخش و مقوم وحدت ملی، انسجام بخش فرهنگی و اجتماعی و امیدآفرین با تکیه بر نقش اقطاب اثرگذار مانند معلم، استاد، مدیریت، خانواده، محیط‌های رفاقتی و جامعه مد نظر است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: جریان انقلاب چهار سال است که در دانشگاه آزاد اسلامی حرکت می‌کند. دانشگاه از یک بستر در یک ایستگاه تحویل گرفته شد و در حال حاضر در یک ایستگاه دیگر ایستاده است. در این چهار سال ما یک هم‌آوایی و هم‌افزایی در بدنه دانشگاه با بیرون نیاز داشتیم که برای این موضوع نیز جلسات تخصصی برگزار و تصمیمات کارشناسی گرفته شد. 

تبیین باید بینش‌ساز، کنش‌ساز، گرایش‌‎ساز و درنهایت تعالی‌بخش باشد 

وی با اشاره به تبیین مقدمه هم‌آوایی و هم‌افزایی در دانشگاه، گفت: خداوند اولین تبیین‌کننده است که آیات و نشانه‌های خود را برای ما تبیین کرده است. تبیین‌کننده باید علیم و حکیم باشد. پس از خداوند، توجه به این نکته نیز حائز همیت است که اراده الهی نیز به تبیین است و پیامبران نیز آمده‌اند که تبیین‌کننده باشند. البته در مسئله تبیین، بیان به «لسان قوم» بسیار مهم است. ابعاد تبیین در حوزه‌های بینشی، گرایشی و کنشی است و لازم است که تبیین در تمامی این سطوح صورت گیرد. در سطح بینشی شامل تعلیم و تربیت تخصصی، در سطح گرایشی شامل تعلیم و تربیت فرهنگی و اجتماعی و در سطح کنشی شامل تعلیم و تربیت مهارتی است. درواقع تبیین باید بینش‌ساز، کنش‌ساز و گرایش‌‎ساز و درنهایت تعالی‌بخش باشد.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: این دانشگاه به دنبال تبیین درست دانشجویان است تا بتوانند جهت خود را به درستی پیدا کرده و به سمت جلو حرکت کنند.

جزئیات بیانیه نقش دانشگاه در تعلیم و تربیت اجتماعی

وی در ادامه جلسه، با ارائه بیانیه «نقش دانشگاه در تعلیم و تربیت اجتماعی» گفت: تحولات سریع اجتماعی فناورانه به‌ویژه فرصت پیش آمده از شرایط پس از پاندمی کرونا در جامعه و تجربه گسترده آموزش‌های مجازی و عدم حضور دانشجویان در محیط دانشگاه و حتی جدید بودن فضای دانشگاه برای  بیش از 75 درصد از دانشجویان -که موجب از بین رفتن پیوستگی در انتقال فرهنگ زیست دانشگاهی به دانشجویان شده- دانشگاه را  با چالش جدیدی به لحاظ بروز مسئله‌ها و نیز نقصان‌های جدی در امر جامع تعلیم و تربیت روبرو کرده است. لذا پاسخ مناسب دانشگاه به‌عنوان کنشگر فعال در عرصه تربیت تخصصی و  اجتماعی را می‌طلبد. 

دکتر طهرانچی ادامه داد: از طرف دیگر تدوین و تصویب سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی و تأکید بر چرخش تحولی از ناکارآمدی فرهنگی و تربیتی به اجتماع تربیتی، فرهنگی و هویتی با مشخصات برشمرده شده در سند و تأکید بر اقطاب اثرگذاری چون استاد، مدیریت، خانواده، محیط‌های رفاقتی و جامعه در این تحول و اتخاذ محور راهبردی پرورشگر قوه عاقله و توسعه‌دهنده فضای انقلابی با دو بسته ارتقای کیفیت و کارآمدی تحصیلی و تربیت اخلاقی، فرهنگی و هویتی، مطالبه بزرگی را پیش روی دانشگاه آزاد اسلامی و همه کنشگران آن قرار داده است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: با توجه به روندها و هجمه‌های فرهنگی متأثر از نفوذ فرهنگ بیگانه با هدف‌گذاری در تغییر رفتار جامعه که رفتار اجتماعی پوشش را به‌عنوان یکی از نمادهای این مجموعه تغییرات می‌توان به‌حساب آورد، بدون تردید دانشگاه‌های ایران اسلامی منبعث از عقلانیت و نیز تعالیم بلند اسلامی و فرهنگ برجسته و هویت ایرانی تمدنی خود، باید نسبت به حفظ دارایی ارزشمند فرهنگی این سرزمین حساس بوده و برای صیانت و تعالی‌بخشی این شئون فرهنگی و رفتاری تلاش کنند. دانشگاه آزاد اسلامی باید نماد پایبندی به شئون رفتاری و  سبک زندگی اسلامی ایرانی و مقوم فضایل اخلاقی و باورهای دینی و التزام به مسئولیت‌های اجتماعی باشد و این بخشی از فرآیند آموزش‌های اجتماعی در محیط دانشگاه بوده و لازم است مجدانه مورد توجه همه ما قرار گیرد.

وی با اشاره به نکات محوری بیانیه نقش دانشگاه در تعلیم و تربیت اجتماعی گفت: فرهنگ‌سازی و توسعه علمی در همه نظریات رایج، دو بعد اصلی کارکرد دانشگاه است و به عبارت دیگر، دانشگاه به‌عنوان یک نهاد فرهنگی-علمی شناخته می‌شود که آثار و پیامدهای عملکرد آن در جامعه در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فناوری غیر قابل انکار است. تربیت قوه عاقله هر کشور به‌دست دانشگاه است که این امر بدون توجه به ابعاد اخلاقی، هویتی و معنوی دانشجویان در کنار بعد تخصصی علمی، حاصل نمی‌شود. از طرف دیگر، رسالت دانشگاه، تربیت اجتماعی دانشجویان است که باید روش آن در کلاس درس و توسط استاد مورد توجه جدی قرار گیرد. از این رو، لازم است کارکرد کلاس و استاد را به‌عنوان نقش محوری و الگو در تربیت اجتماعی و ارتقای ابعاد اخلاقی، معنوی و هویتی مورد بازبینی قرار دهیم و با یک وفاق جمعی به آن توجه کنیم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: حضور و مشارکت فعالانه اقشار جامعه، اعم از زنان و مردان، به‌دور از برخی ناهنجاری‌های رفتاری که مانع از حضور مؤثر، امن و دوشادوش یکدیگر و متناسب با ظرفیت‌های جنسیتی در اجتماع است، یک نظام‌مندی همراه با حفظ حقوق فردی و اجتماعی را می‌طلبد که دانشگاه‌ها به‌عنوان اولین محیط مشترک آموزشی، وظیفه تعمیق مهارت‌های فرهنگی و اجتماعی برای بنیان نهادن جامعه سالم و متعالی را به عهده دارند. رعایت شئون رفتاری محیطی و آراستگی کلیه کنشگران در محیط علمی، خود بخشی از آموزش‌ها و تربیت اجتماعی در کنار دیگر آموزش‌ها، اعم از تخصصی و مهارتی است که دانشجو را برای ورود به صحنه واقعی اجتماع آماده می‌کند.

وی با اشاره به یکی دیگر از نکات محوری این بیانیه، گفت: توجه به خصوصیات و تفاوت‌های جنسیتی و قاعده زوجیت زن و مرد که انتخاب همسر یک نیاز طبیعی برای سنین دوران جوانی است و توجه به نیازهای فردی دانشجویان و کمک به یافتن پاسخ معقول و متناسب با فطرت انسانی بیان شده در تعالیم متعالی اسلام، نظیر تسهیل ازدواج دانشجویی و کمک به  انتخاب همسر مناسب و تشکیل خانواده، فضای رشد همه جانبه را برای دانشجویان فراهم می‌آورد و در طرف مقابل بروز نابسامانی رفتاری و جلوه‌گری‌های بی‌قاعده و ناهنجار می‌تواند مانع از رشد کمال انسانی در محیط اجتماعی مشترک گردد. آراستگی و پوشش مناسب و البته متناسب با جنسیت فرد و پرهیز از تبّرج می‌تواند مؤید حضور سالم و ایجاد محیطی امن برای همه افراد باشد.  

دکتر طهرانچی ادامه داد: همچنین آراستگی و شئون رفتاری در دانشگاه، مانند دیگر ارکان محیط آموزشی، جز با احساس مسئولیت همگانی و نقش‌آفرینی آحاد دانشگاهیان به شکل مطلوب محقق نخواهد شد. لذا نظام مدیریت واحد دانشگاهی نقش اولیه و اساسی در ایجاد محیط امن آموزشی و ایفای نقش مؤثر در آموزش‌های اجتماعی را داراست. 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: در این بیانیه آمده است که بسان دیگر اقدامات آموزشی و تربیتی دانشگاه در حوزه آموزش‌های اجتماعی اقدامات ایجابی معرفتی و تشویقی (مانند: برگزاری کارگاه‌های مختلف آموزشی با موضوع الگوهای رفتاری صحیح در محیط مشترک، مسابقات علمی و فرهنگی، اردوهای فرهنگی مرتبط، سخنرانی و جلسات پرسش و پاسخ، کرسی‌های آزاداندیشی، استفاده از ظرفیت دروس معارف اسلامی بالاخص دانش خانواده و آیین زندگی و نیز شبکه پیشروان جهاد فرهنگی و...) مبتنی بر ابراز محبت و علاقه به رشد دانشجویان بر اقدامات بازدارنده تقدم دارد.

وی با بیان اینکه موضوع آراستگی و شئون رفتاری دانشگاهی در قالب آموزش‌های اجتماعی در سه ساحت پی گرفته می‌شود، گفت: «توجه به کارکرد کلاس و استاد به‌عنوان نقش محوری در تعلیم و تربیت» به عنوان اولین ساحت مورد اشاره قرار گرفته است. همچنین فضای عمومی دانشگاه به‌عنوان بخشی از محیط آموزشی در ابعاد سه‌گانه آن نقش بی بدیلی دارد که لازم است در محیط دانشگاه با هدف پاسداشت قوانین و تضمین آزادی‌های مشروع همگانی فرد و جامعه، اقدامات لازم برای رعایت مفاد مندرج در آیین‌نامه مربوطه مورد توجه قرار گیرد. در سومین ساحت نیز بیان شده که در کلیه محیط‌های یادگیری متأسفانه با برخی از تحرکات سازمان‌یافته، ولو حداقلی، برای خنثی‌سازی روند یادگیری مواجه هستیم. . این تحرکات می‌تواند منشأ منفعت‌طلبی یا جامعه‌ستیزی و یا فردگرایی افراطی داشته باشد که تقلب‌های سازمان‌یافته در حوزه آموزش و پژوهش ازجمله موارد آن در حوزه آموزش تخصصی است. در حوزه آموزش‌های اجتماعی با موارد فساد سیستمی و سازمان‌یافته، که مخل رشد جوانان فرهیخته دانش‌طلب و در برگیرنده اکثریت دانشجویان شود، مواجهیم. در این زمینه افراد و جریان‌هایی به صورت شبکه‌ای به دنبال حیازدایی و گسترش گام به گام فساد در محیط دانشگاهی هستند یا به شکل لجام‌گسیخته و متجاهر دست به قانون‌گریزی، روابط نامتعارف و توسعه مواد مخدر و نظایر آن می‌زنند و با بهره‌گیری از فضای مجازی به هدایت آن اقدام می‌کنند. لذا صیانت از محیط مقدس دانشگاه در برابر این حرکت‌های ناهنجار به‌صورت سازمانی توسط نهادهای مسئول ضروری است.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: استفاده از دانش، روش‌های اقناع‌سازی فکری و استفاده از متخصصین ذی فن، نیروها و کارکنان آگاه، توانمند و شایسته و عامل به مبانی دینی، فضائل اخلاقی و آراستگی‌های اجتماعی و توان‌افزایی همه سطوح از کنشگران مرتبط و استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای انجام فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی، اجرایی، ارشادی و تبلیغی درخصوص آموزش‌های اجتماعی و آراستگی و شئون فرهنگی و رفتاری مناسب و درخور شأن دانشجو، توسط معاونت‌های ذیربط تأکید می‌شود.

وی با اشاره به یکی دیگر از محورهای این بیانیه گفت: وضعیت آراستگی ظاهری و پوشش و رفتار شایسته مدیران، استادان و کارکنان دانشگاه به‌عنوان کنشگران الگو بسیار مهم و اساسی است.

دکتر طهرانچی با اشاره به آخرین محور بیانیه نقش دانشگاه در تعلیم و تربیت اجتماعی اظهار داشت: توجه به ظرفیت‌های فوق‌العاده نسل جوان و محیط‌های رفاقتی دانشجویی در سازندگی، رشد و شکوفاییِ تربیت اجتماعی در محیط دانشگاه و فراهم آوردن محیط ایفای نقش کنشگری فعال دانشجویان و تمهید حضور دانشجویان در قالب شبکه‌ها، تشکل‌ها و کانون‌های فرهنگی در این عرصه توسط مدیران تأکید می‌شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: ما رسالت خود را پایبندی بر اصول و ارزش‌های اسلامی و نظم رفتاری به‌عنوان اصلی‌ترین عامل موفقیت در عرصه اجتماعی، به ویژه در محیط‌های دانشگاهی و ایجاد محیطی شاداب، امن و یادگیرنده برای همه کنشگران عرصه دانش می‌دانیم.
 

جهان‎‌بین : بیش از 20 هزار برنامه فرهنگی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شده است

در ادامه این نشست، فرزاد جهان‎‌بین با ارائه گزارشی از سامانه پایش فرهنگی معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی، آماری از فعالیت‌های فرهنگی ثبت شده در این سامانه طی دو سال اخیر ارائه کرد و گفت: یکی از سیاست‌های معاونت فرهنگی و دانشجویی این بود که در ستاد فقط باید کار ستادی صورت گرفته و در تربیت اجتماعی باید تشکل‌های دانشجویی، کانون‌ها و بسیج میدان‌دار باشند.

وی خاطرنشان کرد: از شهریور سال گذشته تاکنون 20 هزار و 829 برنامه فرهنگی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شده است. این برنامه‌ها توسط معاونان فرهنگی و دانشجویی، کانون‌های فرهنگی، بسیج دانشجویی، بسیج اساتید و... برگزار شده است که بسیار حائز اهمیت است.

جهان‌بین با بیان اینکه مبحثی با عنوان استاد مشاور فرهنگی در دانشگاه آزاد اسلامی مطرح و اضافه شده است، گفت: این استاد مشاور فرهنگی ورودی‌های دانشگاه را تحت عنوان «والد گری» تحت مشاوره قرار می‌دهد. در حال حاضر بیش از 2 هزار استاد مشاور فرهنگی در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت دارند.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در پایان به ارائه آمار تفکیکی از فعالیت‌های فرهنگی واحدها، کانون‌ها، بسیج و... در سطح کشور پرداخت.

انتهای پیام/