به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، با توجه به اهمیت و جایگاه آموزش و پرورش در جامعه میتوان ادعا کرد که هر طرح یا قانون مرتبط با این وزارتخانه از اهمیت ویژهای برخوردار است. مثلا موضوع خصوصیسازی آموزش و پرورش موجی از نظرات موافق و مخالف کارشناسان آموزشی، معلمان و دانشجومعلمان را به همراه داشته است.
در این راستا، نشست «تاثیر خصوصیسازی مدارس بر کیفیت آموزش» با حضور محمد رمضانی معاون گفتمانسازی و مطالبهگری بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان و حمید رفیعی عضو شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی و جانشین اسبق مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان در ایسکانیوز برگزار شد.
رمضانی در این نشست با تاکید بر اینکه معلمان در مدارس خصوصی مراحل گزینش را سپری نمیکنند، میگوید:«گزینش در این مدارس سلیقهای و براساس معیارهای مدیران است. بنابراین امر تربیت نیز جزو اولویتهای مدارس خصوصی نخواهد بود.»
چند سالی است که موضوع خصوصی سازی مدارس یا واگذاری قسمتی از آموزش و پرورش به بخش خصوصی توسط وزیران و دولتمردان سابق و فعلی مطرح شده است. شما این واگذاریها را چگونه میکنید؟
موضوع خصوصی سازی زمانی در جامعه مطرح شد که مسئولان و دولتمردان به بهانه نبود منابع مالی به سراغ نهادهای خصوصی رفتند. این موضوع در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، دلیل قانع کنندهای برای مشارکتهای خصوصی بود. بنابراین مسئولان آموزش و پرورش وقت به دلیل مشکلات مالی فراوان، مدارسی به نام مدارس بخش خصوصی را تاسیس کردند؛ اما در حال حاضر و با گذشت سالها و بر طرف شدن مشکلات مالی، دولت به عنوان نهادی که موظف است آموزش و امکان تحصیل را برای تمام افراد جامعه به صورت رایگان فراهم کند، به دنبال خصوصی سازی آموزش است. این در حالی است که انقلاب، نظامی اسلامی و مردم نهاد است. در نتیجه باید مبتنی بر رابطه با مردم و نهادهای مردمی باشد؛ با این حال مسئولان بیشتر تمایل به خصوصی سازی که رویکردی غربی بوده، دارند.
اگردولت نتواند مدارس دولتی را اداره کند و مدارس غیرانتفاعی و خصوصی نیز امکانات آموزشی مناسبی را ارائه دهند، طبیعتا جامعه به سمت طبقاتی شدن پیش میرود.
شهریه مدارس غیرانتفاعی نیز یکی دیگر از راهکارهای مسئولان برای کسب درآمد است. به عنوان مثال شهریه یک سال تحصیلی برای دانش آموز پایه ابتدایی در مدارس شهرستان تا ۳۰ میلیون و مدارس تهران تا ۶۰ میلیون رشد داشته است. حال اگر خانوادهای چندین فرزند دوره ابتدایی داشته باشند، پدر یا سرپرست خانواده برای تامین شهریه مدارس آنان با مشکلات اقتصادی مواجه خواهد شد. این موضوع باعث میشود که زوجها کمتر اقدام به فرزندآوری کرده و بنیان خانوادهها روز به روز دچار تزلزل خواهد شد.
زمانی که دولت نتواند مدارس دولتی را اداره کند و هم زمان مدارس غیرانتفاعی نیز امکانات آموزشی مناسبتری را ارائه دهند، جامعه طبیعتا به سمت طبقاتی شدن پیش میرود. بنابراین قشرها و طبقات مختلف مانند مذهبی، متمول و اشرافی و افراد غیرمذهبی مدارس ویژه به خود را خواهند داشت. این در شرایطی است که در مدارس دولتی، دانش آموزان از قشرهای مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفته و جداسازی و طیفبندی در اجتماع رخ نخواهد داد.
حل نشدن مشکل کمبود معلم با خصوصیسازی آموزش
برخی از کارشناسان حوزه آموزش در دفاع از طرح خصوصیسازی عنوان میکنند که این طرح به رفع مشکل کمبود معلم کمک خواهد کرد. ارزیابی شما از این نظریه چیست؟
طرح حذف تنوع مدارس توسط مجلس شورای اسلامی تصویب نشد؛ اما متاسفانه چالش جدیتری تحت عنوان «خصوصی سازی مدارس» در نظام تعلیم و تربیت ایجاد شده است. از طرفی هماکنون مدارس کشور با کمبود معلم مواجه هستند و این کمبود با توجه به میزان بازنشستگی معلمان، در سالهای آینده گستردهتر خواهد شد. موضوعی که باید مسئولان برای آن چاره اندیشی مناسب انجام دهند.
برخی از مدارس غیرانتفاعی به علت دریافت شهریههای گزاف از خانوادههای دانشآموزان، ترجیح میدهند که از معلمان با سابقه و افراد سرشناس استفاده کنند. بنابراین افرادی که به تازگی جذب نظام آموزش و پرورش شدهاند و تجربه طولانی حضور سر کلاس درس را ندارند؛ کمتر مد نظر مدیران این نوع مدارس هستند.
به عقیده بنده، مدارس غیرانتفاعی تمامی مراحل نظام گزینش را به خوبی رعایت و اجرا نمیکنند. به عنوان مثال فردی که مجوز تاسیس مدرسه خصوصی را دارد بنا به سلیقه و استانداردهای شخصی، معلم را گزینش و استخدام میکند. البته در میان، نظارت وزارت آموزش و پرورش نیز بر روند گزینش در مدارس خصوصی با خلاها و چالشهایی همراه بوده و به طور دقیق صورت نمیگیرد. بنده بر اساس گزارشهای رسیده از مدارس بیان میکنم، افرادی به عنوان معلم جذب مدارس غیرانتفاعی میشوند که ساز و کار گزینشی آموزش و پرورش را سپری نکردهاند.
در این راستا، عقیده برخی از مسئولان یا کارشناسان مبنی بر اینکه مدارس غیرانتفاعی با بهخدمت گرفتن معلمان حق التدریس به حل مشکل کمبود معلم کمک خواهد کرد، کاملا اشتباه است. چون این مدارس شاید معلمانی که استخدام آموزش و پرورش نیستند را به خدمت بگیرند و تعداد معلمها افزایش یابد؛ اما این تعداد بسیار کم است. بنابراین نمیتوان گفت که مشکلی از مشکلات آموزش و پرورش را حل خواهد کرد.
از سوی دیگر این معلمان به علت اینکه مراحل گزینش را سپری نکردهاند، ممکن است که آسیبهای جدی آموزشی، تربیتی و اخلاقی به دانش آموزان وارد کنند. در نتیجه کمبود معلم نباید به هر طریقی حل شود.
سیاستگذاران حوزه آموزش، رسانه، مردم و معلمان باید آموزش و پرورش را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار دهند، در غیر این صورت، متوجه مشکلات و کاستیهای این نهاد آموزشی نخواهد شد. به عنوان مثال طرح حذف تنوع مدارس توسط مجلس شورای اسلامی تصویب نشد؛ اما چالش جدیتری تحت عنوان «خصوصی سازی مدارس» در نظام تعلیم و تربیت ایجاد شده است.
برخی از کارشناسان حوزه آموزشی نگران هستند که خصوصیسازی آموزش و مدارس به اهداف نظام تعلیم و تربیت آسیب وارد کند. به عقیده شما این موضوع تا چه میزان آسیبزا است؟
آسیبهایی که خصوصیسازی مدارس به حوزه تعلیم و تربیت وارد میکنند به قدری زیاد است که قابل شمارش نیست. البته برخی از این آسیبها نمود بیرونی داشته و میتوان آنها را مشاهده کرد؛ اما متاسفانه برخی از نتایج آن به صورت نهان بوده و در چند سال آینده خود را نشان خواهد داد.
همچنین درباره سایر آسیبهای خصوصی سازی میتوان عنوان کرد که تعلیم و تربیت و آموزش دانش آموزان از اهداف مهم آموزش و پرورش است. در همین راستا و براساس آموزههای دینی و نظر برخی کارشناسان بُعد تعلیم و تربیت به آموزش ارجحیت دارد. موضوعی که در مدارس غیرانتفاعی، جزو اولویتهای مدیران و موسسان آنها نیست.
انتهای پیام/
نظر شما