به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، امروز منطقه ممنوعه نظام سلطه مرجعیت علمی کشورهاست؛ مسیری که غرب رفته مسیر القاء حاکمیت با مرجعیت علمی است در واقع با این مسیری که غرب تجربه کرده اجازه نمی‌دهد که دیگران هم از این مسیر حرکت کنند و آن را تجربه کنند از این رو مرجعیت علمی و استقلال علمی به کانون مهم مناظره قدرت‌ها بدل شده است. 

ضرورت‌های گفت‌وگو؛ از نقد منصفانه تا دستیابی به «فهم مشترک»/ کمیته علمی طرح «دانشگاه؛ خانه گفت‌وگو» تشکیل می‌شود

 
مقام معظم رهبری نیز در خصوص مرجعیت علمی می‌فرمایند: «بنده تصوّر نمیکنم که حالا این کار[ رسیدن ایران به مرجعیت علمی دنیا] در ظرف پنج سال و ده سال و پانزده سال انجام بگیرد؛ نه، من چند سال پیش گفتم شما پنجاه سال دیگر، چهل سال دیگر این آینده را تصویر کنید که در دنیا هر کسی بخواهد به یافته‌های تازه‌ی علمی دست پیدا کند، مجبور بشود زبان فارسی یاد بگیرد؛ همّت را این قرار بدهید. کاری کنید که در دنیا دیگران محتاج دانش شما باشند، مجبور باشند زبان شما را یاد بگیرند تا به دانش شما دست پیدا کنند؛ این کار هم ممکن است؛ این کار ممکن است».

از این رو و نیز با توجه به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، مرجعیت‌آفرینی در علم و تمدن‌سازی برای آینده کشور از افق‌های ملی دانشگاه آزاد اسلامی قرار گرفته است و هفدهمین نشست از سلسله نشست‌های دانشگاه؛خانه گفت‌وگو هم به این موضوع اختصاص یافت که در ادامه مختصری از آنچه در این نشست بررسی و مطرح شد را می‌خوانید:

بیژن رنجبر؛ قائم مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ابتدای این نشست با تسلیت اربعین حسینی و رحلت رسول اکرم(ص) اظهار کرد: موضوع مرجعیت علمی اولین بار در کشور در بیانات رهبر انقلاب مطرح شد که ایشان هدف پژوهش را رسیدن به مرجعیت علمی و حل مسائل کنونی و آینده کشور دانستند.

وی ادامه داد: رشد و شتاب علمی ما کاهش پیدا کرده و همسایگان به ویژه ترکیه و عربستان سعودی با سرعت جلو میروند که ما باید رتبه اول منطقه را حفظ کنیم.

رنجبر با بیان اینکه باید به مرجعیت علمی برسیم تا در نهایت بتوانیم در ساحت‌های مختلف جایگاه دانشی داشته باشیم، اضافه کرد: باید در فرهنگ سازمانی، توسعه کارآفرینی و جایگاه بین المللی دانشگاه تحولاتی ایجاد کنیم.

وی خاطرنشان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان سومین دانشگاه بزرگ خصوصی جهان، تجربه گرانقدر انقلاب اسلامی را استفاده کرده و در واقع رستاخیز علمی در کشور بعد از انقلاب صورت گرفته است.

قائم مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: نقش دانشگاه آزاد برای رسیدن به مرجعیت علمی کاربست علم برای آسایش و رفاه بشریت است که نیازمند مدیریت کارآمد، تخصیص بودجه، وضع قوانین، هماهنگی بین دستگاه ها و زیرساخت هاست.

وی با تاکید بر ضرورت محیط شاداب علمی در دانشگاه بیان کرد: احیای علوم پایه به عنوان رکن اساسی در مرجعیت علمی باید مورد توجه قرار بگیرد ضمن اینکه فضای مجازی هم به عنوان محیط همگرایی مهم است و باید به آن توجه شود.

رنجبر تصریح کرد: سند تحول و تعالی به عنوان نقشه راه دانشگاه آزاد راه کنش ها و اقداماتی پیش روی ما قرار داده یکی اینکه دانشگاه پاسخگو داشته باشیم و در نهایت با نظارت و پیگیری و افزایش تولید، دانش ارتقا پیدا کند.

وی با بیان اینکه حکمی سازی و بومی سازی علوم انسانی از بایدهایی است که در سند درج شده، ادامه داد: بر اساس پایگاه اسکوپوس ۵۰درصد رشد علمی، شاخص‌های پژوهشی هستند و بر اساس آی‌اس‌آی 60درصد شاخص‌های پژوهشی دخیل هستند ضمن اینکه شاخص های نوآوری و اجتماعی هم اهمیت دارند.

قائم مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه نقش پژوهش، کلیدی است، تصریح کرد: دانشگاه آزاد اسلامی هم ماموریت‌محور کردن پژوهش ها در تحصیلات تکمیلی را هدف قرار داده که توسط معاونت‌های موضوعی پیگیری میشود.

وی با اشاره به اینکه اگر سهم دانشگاه آزاد از تولید علم را حذف کنیم متوجه خواهیم شد که چقدر این دانشگاه نقش‌آفرین است، خاطرنشان کرد: بر اساس داده‌های پایگاه اسکوپوس سرعت ارتقای علمی عربستان سعودی نگران کننده است هرچند ما اکنون رتبه یک منطقه هستیم.

رنجبر افزود: در تولیدات علمی سهم دانشگاه آزاد ۱۸ درصد است در حالی که دانشگاه های مطرح زیر ده درصد است و دانشگاه آزاد رتبه اول را دارد به این معنی که مقالات کیفی منتشر میکند.

وی با بیان اینکه تمام اطلاعات بر اساس داده های پایگاه های معتبر است؛ اضافه کرد: ما در کشور متولی علم نیستیم اما اگر سهم دانشگاه آزاد از تولیدات علمی و مقالات را حذف کنیم در سال ۲۰۲۱ کشور در این حوزه سقوط کرده است.

قائم مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خطاب به اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد گفت: این حماسه آفرینی ها به واسطه تلاش های شما روی داده است در دو سال اخیر ۱۲۰نفر به استاد تمامی ارتقا پیدا کرده اند.

وی با اشاره به وجود چهار معاونت موضوعی در دانشگاه آزاد اسلامی، اظهار کرد: جایگاه ایران در سال ۲۰۲۲ میان ۱۳۲کشور بر اساس گزارش سازمان جهانی مالکیت فکری در شاخص تحصیلات عالی رتبه ۲۱ و در شاخص علوم و مهندسی رتبه افتخار آفرین ۲ را داریم.

رنجبر ادامه داد: در شاخص تاثیر دانش رتبه ۶۵را کسب کرده ایم و در شاخص‌های نوآوری ۵۳؛ کارآفرینی ۷۲ و تحقیق و توسعه رتبه ۴۷را داریم.

وی با بیان اینکه در سرمایه انسانی و تحقیقات رتبه ۵۴ را داریم که البته باید تمام تلاش خود را بکنیم که سرمایه های انسانی خود را به هیچ وجه از دست ندهیم،افزود: در شاخص زیرساخت ۷۵ و فناوری اطلاعات و ارتباطات ۸۶ هستیم که باید اقدامات جدی صورت بگیرد.

قائم مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: راه اندازی دانشسراهای موضوعی در دانشگاه آزاد اسلامی دانشجویان و اساتید را به وادی عمل و محصول نزدیک می‌کند و توانسته به توسعه نوآوری و ایده کمک کند.

وی افزود: در حوزه علوم پزشکی اتفاقات خوبی رخ داده و تاسیس کمیته های تحقیق دانشجویی در واحدهای مجری علوم پزشکی در حال انجام است. 
رنجبر با اشاره به اینکه دانشگاه آزاد تنها دانشگاه ایران است که شعب مختلفی در سطح بین المللی دارد و کل دانشجویان بین الملل ما ۱۰۰هزار نفر است، تصریح کرد: اقدامات انگیزشی مرجعیت ساز از جمله تولیدات ناب دانشی، ارتباطات سطح عالی دانشی، رویدادهای مرجعیت ساز، اقدامات راهبردی اعتلابخش و حمایت بیشتری باید صورت بگیرد.

وی بر حمایت از پژوهش ها، تخصیص اعتبار و بودجه کافی پژوهشی تاکید کرد و گفت: انتخاب و اختصاص جوایز علمی هم بسیار اهمیت دارد. کشورهای همسایه به واردات استاد از کشورهایی همچون امریکا روی آورده اند و اگر به خود نیاییم از قافله در منطقه عقب خواهیم ماند.

قائم مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به راه اندازی سراهای نو آوری و اجرای طرح هایی چون پایش و پویش در دانشگاه آزاد اضافه کرد: دانشگاه آزاد مشهد اقدامات بسیار خوبی در حوزه تولید پلاستیک زیست تخریب پذیر انجام می‌دهد که هم در کاهش وابستگی به شهریه موثر است هم درآمدزایی برای دانشگاه به همراه دارد.

وی با بیان اینکه بیش از ۲۰۰واحد فناور داریم، خاطرنشان کرد: در خوراسگان اصفهان هم اقدامات بسیار خوبی در زمینه تولید بذر هیبریدی انجام شده و بیش از ۴۰هکتار فضای سبز مزرعه و استقرار شرکت های نوآوری را داریم و همه این اقدامات در راستای تولید محصول است و سوای اقدامات پژوهشی است.

باید برای نگهداشت افراد مرجع تلاش کنیم

مهدی نوید ادهم؛ دبیرکل هیأت موسس دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این نشست اظهار کرد: دانشگاه نیازمند این نشست ها برای واکاوی مسائل و پیدا کردن راه حل ها است از این رو چنین نشست‌هایی مغتنم است.

وی با تاکید بر اینکه چنین نشست‌هایی فقط نباید گفتگومحور باشد، ادامه داد: این نشست‌ها باید مبتنی بر سیاست گذاری  و در واقع خروجی داشته باشد.

نوید ادهم تصریح کرد: یکی از زوایای مرجعیت علمی حضور کشور در رنکینگ‌ها است که تبدیل به مشکل شده و باید حل شود چراکه موافقان و مخالفان جدی دارد برسر اینکه اصلا کشور در این رنکینگ‌ها شرکت بکند یا نکند.

وی یادآور شد: اگر می‌خواهیم در صحنه بین الملل حضور موفق داشته باشیم برای نگهداشت افراد مرجع باید تلاش کنیم چراکه رقبای ما به دنبال اینها هستند.

دبیرکل هیأت موسس دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: اگر سیستم از افراد مرجع تهی شود نمی توانیم به مرجعیت علمی دست پیدا کنیم.

وی خاطرنشان کرد: کارکردهای بومی دانشگاه میتواند موثر باشد و باید تفکر علمی‌ای در کشور حاکم شود که مدیران به آن احساس نیاز کنند و این هم با مشکل روبه رو است. اگر نشست ها و هم اندیشی ها ادامه یابد میتوان راه حل هایی برای ارتقای مرجعیت علمی حداقل در دانشگاه آزاد پیدا کرد.

ضرورت راه‌اندازی شبکه علمی/مرجعیت با شعار به دست نمی‌آید 

سراجی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران اظهار کرد: برای رسیدن مرجعیت علمی باید ادغام یافتگی علمی صورت بگیرد چون در مورد کشور داریم صحبت میکنیم در واقع نباید دانشگاه ها بین هم دیوار بکشند و هر دانشگاه بگوید من پیشتازم ما تا زمانی که با هم نباشیم ساختمان ما افول خواهد کرد.

وی ادامه داد: متاسفانه دانشگاه‌های کشور بین هم دیوار کشیده اند؛ اگر دانشگاه آزاد اسلامی میخواهد شروع کننده مرجعیت علمی باشد باید استارت یک شبکه علمی را بزند و از همه دانشمندان برای هم اندیشی دعوت کند و در واقع مرجعیت با شعار حاصل نمی‌شود.

مهاجری؛ عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی نیز اظهار کرد: از لحاظ ساختاری به شدت دانشگاه آزاد تهدید می‌شود در واقع بین ورودی به دانشگاه و رسیدن به مرجعیت تعارض وجود دارد به این صورت که در ورودی ارشد و دکتری سهل انگاری میکند و رویکرد آنها صرفا گرفتن مدرک است.

وی ادامه داد: در مصاحبه ها چشم پوشی صورت میگیرد و مورد دیگری که هیئت علمی را تهدید میکند بحث مالی است و اینها موانع جدی است و زود هنگام باید راهکار پیدا کرد.

وی تصریح کرد: مهم کاربست ها است باید ببینیم در کجا کاربستی انجام شده که یافته های من هیات علمی چقدر در برنامه‌های اقدام عملی وارد شده و هزینه های کشور را کاهش داده؟ مرز بلند بی اعتمادی بین دانشگاه و بخش اجرا باعث می‌شود ما تولیدات خوب نداشته باشیم. دانشگاه آزاد میتواند قرارداد های خوب با نظام اجرا منعقد کند که در این صورت امکان کاربستی شدن یافته های پژوهشی وجود دارد.

گفتنی است در این نشست پیرامون مسائلی چون ضرورت به روزرسانی دانش، شایسته‌گزینی، بومی‌سازی و استفاده بهینه از علم، گفتمان‌سازی، معضلات رشد نامتوازن در نظام دانشگاهی، حمایت پژوهشگران، ارتقای کیفیت علمی در تحصیلات تکمیلی و راه‌اندازی دانشکده‌های چندمنظوره در راستای رسیدن به مرجعیت علمی بحث و گفت‌وگو شد. 

انتهای پیام/