به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز؛ افزایش اتباع بیگانه غیرمجاز در کشور به منزله تهدیدی برای هویت ملی و انسجام و یکپارچگی کشور است و از سوی دیگر در سال‌های اخیر جرایم متعدد این اتباع حتی اتباع غیرمجاز نیز به منزله اهرم فشاری برای مسئولین شده است تا هرچه سریعتر وضعیت مهاجران غیرمجاز خارجی را که عمدتا افغانستانی هستند، روشن کنند.
بیشتر بخوانید؛
اسب تروای مهاجرین در راه بازگشت!
بر این اساس روز گذشته، سردار رادان اعلام کرد که تا پایان سال «۲ میلیون نفر» از اتباع غیرمجاز را از ایران «اخراج» خواهند کرد. فرمانده کل انتظامی کشور همچنین در خصوص آمار حضور «اتباع غیرمجاز» در کشورمان گفته است که «آمار اتباع خارجی غیرمجاز در کشور مشخص شده، اما باید این آمار نهایی را سازمان اتباع وزارت کشور اعلام کند.»
علاوه بر این اسکندر مومنی، وزیر کشور نیز شب گذشته در یک گفت‌وگوی تلویزیونی درباره ساماندهی مهاجران خارجی گفت: «این حجم از ورود مهاجران تحملش برای کشور ما سخت است. ما برنامه‌ای داریم تا بدون هیجان، این مساله ساماندهی مناسب داده شود و اولویت کار هم درباره مهاجران غیرقانونی است. در برخی مناطق مرزی مخصوصا مرزهای شرقی ناامنی وجود دارد. و ناامنی وارد کشور می شود. طرح انسداد مرزی آغاز شده است ولی باید سرعت داده شود.»
این دومین باری که وزیر کشور در طول کمتر از یک هفته از لزوم ساماندهی اتباع بیگانه سخن می‌گوید. وی روز پنجشنبه در دیدار با امام جمعه شیراز نیز گفته بود: «در اسرع وقت اتباع غیرمجاز را طرد می‌کنیم، زیرا وجود اتباع غیرمجاز باعث شده علاوه بر ایجاد مشکلات، فرصت‌های شغلی زیادی هم توسط این افراد گرفته شود.»
نکته حائز اهمیت در میان اظهارات سلسله‌وار مسئولین این است که آیا این بار عزمی واقعی برای سر و سامان دادن به وضعیت نا به سامان بیش از چند دهه حضور اتباع مجاز و غیر مجاز وجود دارد یا سخنانی از این دست تنها آبی در آسیاب افغان‌هراسی خواهد بود؟!
سامان دهی اتباع بیگانه مستلزم سه مولفه کلیدی است
یک: برآورد دقیق آمار اتباع مجاز و غیرمجاز؛ بر اساس آمار رسمی بین چهار تا پنج میلیون نفر اتباع بیگانه در کشور حضور دارند اما مشخص نیست این آمار صرفا مختص به اتباع مجاز است یا اتباع غیر مجاز را نیز در بر می‌گیرد؟ بنا به اظهارات سردار رادان آمار اتباع غیرمجاز مشخص شده و این آمار را سازمان اتباع وزارت کشور باید اعلام کند. آنطور که وی گفته است حداقل ۲ میلیون تبعه غیرمجاز در کشور داریم که قرار است تا پایان سال اخراج شوند اما بنا به اظهارات وزیر کشور الان آمارهای مختلفی از تعداد اتباع خارجی مطرح می‌شود که قرار است پیمایشی انجام شده و آمار قابل اطمینان بدست آید.
اظهارات متفاوت درباره آمار اتباع غیرمجاز حاکی از این است که مسئولان هنوز نتوانسته‌اند به طور قطعی و علمی آماری از تعداد مهاجران غیر قانونی احصاء کنند! در نبود مرجع علمی و رسمی برای پایش آمار دقیق، راه برای هرج و مرج و احساسی کردن فضا از سوی طرفداران افراطی موافق و مخالف حضور اتباع بیگانه در کشور باز می‌شود.
دو: کنترل کامل مرزها؛ دومین عاملی که بازگرداندن اتباع غیرمجاز را به دور باطل تبدیل کرده است؛ عدم اشراف و کنترل دقیق مرزهای شرقی کشور است. ترکیه در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین کشورها در مسیر مهاجرت به اروپا تبدیل شد اما گزارش‌ها حاکی از آن است که این کشور مهاجران افغان در مرز زمینی خود با ایران را راه نمی‌دهد یا به افغانستان باز می‌گرداند. علاوه بر این، همسایه غربی ایران، سال گذشته از پایان پروژه ساخت دیوار امنیتی ۱۷۰ کیلومتری در منطقه مرزی وان خبر داد.
به گفته آنکارا این اقدام به منظور جلوگیری از عبور غیرقانونی صورت گرفته است. فرماندار سابق استان مرزی وان هم در این زمینه گفته بود: «با حفظ اقدامات احتیاطی امنیتی در سطح بالا، هدف ما این است که به دنیا نشان دهیم که مرزهای ترکیه به آسانی قابل عبور نیست.» به نظر می رسد مسئولان کشورمان نیز سرانجام به نتیجه رسیده‌اند که کنترل سخنگیرانه مرزهای شرقی کشور نه تنها عامل موثر برای پیشگیری ورود اتباع بیگانه به کشور است بلکه گامی حیاتی برای تامین امنیت در سراسر کشور به شمار می‌رود.
حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان درباره آخرین وضعیت انسداد فیزیکی مرز با افغانستان گفته است: «یکی از موضوعاتی که حکومت سرپرست همراهی می‌کند، مساله طرح انسداد فیزیکی مرز است که اکنون هم در مرزهای افغانستان و هم پاکستان شروع شده و خوشبختانه این مساله جزو موکدات شورای عالی امنیت ملی بوده و از جمله مسائلی بوده که رهبری به‌عنوان فرمانده کل قوا بر آن اهتمام داشت.»
سه: همکاری حکومت طالبان؛ جمهوری اسلامی ایران باید با حفظ و تداوم سیاست همسایگی خود با افغانستان بتواند مقامات این کشور را مجاب کند تا مهاجرانی را که پس از شکل‌گیری حکومت طالبان به ایران پناهنده شده‌اند، بپذیرد. در این راستا بایسته است مسئولین امر از ظرفیت نهادهای حقوق بشری بین‌المللی استفاده لازم را بکنند.
در ادامه گفتگو با ابوالفضل ظهره‌وند و اسماعیل کوثری از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی را در زمینه نحوه مواجه کارآمد با اتباع بیگانه را می‌خوانید:
چالش اتباع غیرمجاز افغانستانی معلول سیاست هژمونیک آمریکا با بازیگری پاکستان است
ظهره‌وند به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: چالش در زمینه اتباع غیرمجاز افغانستانی معلول سیاست هژمونیک آمریکا با بازیگری پاکستان در منطقه است و فرجام کار بعد از چند دهه رسیده به جایی که شهروندان افغانستان در حال متواری شدن از این کشور هستند و تنها همسایه هم چه به لحاظ اشتراکات فرهنگی و چه به دلیل موقعیت خوب برای کار و زندگی، ایران است. علاوه بر این، ایران ۹۲۰ کیلومتر مرز با افغانستان دارد که کنترل لازم وکافی را روی آن ندارد. ایران برای کنترل مرزها می‌تواند در آن‌جا پایگاه‌هایی را ایجاد کند تا خود نیروهای افغانستانی با افرادی که می‌خواهند وارد کشور شوند مصاحبه کنند و صحت اظهارات آن ها را بررسی کنند.
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس افزود: سیاست‌های ایران در عرصه روابط با افغانستان باید معطوف به این باشد که شرایط را در افغانستان به گونه‌ای تعریف کند که بستر بازگشت محترمانه مهاجران به این کشور فراهم شود زیرا در غیر این صورت این افراد در ایران می‌مانند و رسوب می‌کنند و برای کوتاه‌مدت و بلند مدت برای ما چالش ایجاد می‌کنند.
در بلندمدت نسلی در ایران شکل می‌گیرد که نه ایرانی است و نه افغانستانی
وی تصریح کرد: در کوتاه مدت این چالش‌ها اعم از فرهنگی، اقتصادی، قضائی و ... است و در بلندمدت نیز نسلی در ایران شکل می‌گیرد که این پدیده جدید نه ایرانی است و نه افغانستانی و خود این موضوع تبدیل به یک مسئله خواهد شد. بنابراین عقلانیت سیاسی حکم می‌کند که نگاه ما به افغانستان، نگاهی باشد که متوجه یکپارچگی افغانستان و ایران، ژئوپولتیک منطقه، پایان دادن به ناامنی در داخل افغانستان و فراهم شدن زمینه برای بازگشت اتباع به افغانستان باشد.
نماینده مردم تهران در مجلس دوازدهم با تاکید بر لزوم جداسازی نحوه مواجهه با اتباع مجاز و غیرمجاز گفت: یک بخش از اتباع بیگانه با سند و مدارک شناسایی در ایران زندگی می‌کنند و بخش دیگر هیچ گونه مدرک دال بر اقامت قانونی ندارند و به طور مستمر از طریق شبکه قاچاق وارد کشور می‌شوند. در اولین گام نیروهای نظامی و امنیتی باید با قاچاق‌برها برخورد کنند. خودروی این قاچاق‌برها تحت عنوان ماشین شوتی حتی به راحتی در سطح تهران نیز قابل مشاهده است. فاصله میان مرز تا تهران صدها کیلومتر است اما آیا نیروی انتظامی نمی‌تواند مرز را با پهباد کنترل کند و از ورود غیرقانونی این افراد جلوگیری کند؟
برخی اتباع غیرمجاز از سوی دشمنان ساماندهی شده‌اند
ظهره‌وند در ادامه گفت: نکته دیگر حضور اتباع غیرمجاز مجرد در ایران است که باید سریعا شناسایی و اخراج شوند زیرا برای ما یک ناامنی بالقوه هستند. در بین این‌ها کسانی هستند که از سوی دشمنان ما ساماندهی شده‌اند در غیر این صورت، دشمن از میان این افراد شبکه‌سازی می‌کند و اگر اتفاقی هم بیفتد همان‌طور که آمده‌اند باز می‌گردند و هیچگونه دسترسی به این افراد نخواهیم داشت. پس باید فعلا مسئله افغانستانی‌هایی که با مدارک شناسایی در کشورمان حضور دارند را جدا کنیم.
وی با اشاره به وعده سردار رادان مبنی بر اخراج دو میلیون تبعه غیرمجاز گفت: این کار باید از هم اکنون شروع شود تا این که تا پایان سال خروج نسبی آن‌ها محقق شود. نکته مهم در این زمینه این است که ساماندهی اتباع بیگانه باید تبدیل به یک نقشه راه شود و در این نقشه راه باید از افغانستانی‌هایی که شناخته شده‌اند در کنار نیروهای اطلاعاتی و امنیتی استفاده کنیم.
اتباع مجاز افغانستانی باید در کشور توزیع نرمال شوند
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: وضعیت اتباع مجاز افغانستانی نیز نباید در کشور به حال خود رها شود، بلکه این افراد باید توزیع نرمال شوند. وزارت کشور با استفاده از ظرفیت استانداری‌ها باید کشور را برای حضور اتباع مجاز منطقهبندی کند و این اتباع بر اساس طرح و نقشه ما در استان‌های مختلف مستقر شوند و برای تحرک بین استانی هم مجوز بگیرند. در حالی که اکنون اتباع بیگانه عمدتا در اطراف تهران، مشهد و البرز ساکن شده‌اند و حتی برای خودشان محله درست کرده‌اند! و در این محلات نسخ‌کشی می‌کنند و دست به تیراندازی و چاقوکشی می‌زنند!
وی افزود: باید با هرنوع تخلف اتباع افغانستانی چه از نوع اتباع قانونی و چه از نوع اتباع غیرقانونی با شدت و سختگیری برخورد شود و اخراج شوند تا بدانند حضورشان مشروط به زیر پا نگذاشتن قوانین ایران است پس در این زمینه داشتن و نداشتن مدارک اقامت اصلا اهمیتی ندارد. کسانی که در ایران محترمانه و به صورت قانونی زندگی می‌کنند «مهمان» ما هستند تا وضعیت افغانستان تعیین تکلیف شود.
ظهره‌وند گفت: در میان مهاجران کسانی دیده می شوند که استاد دانشگاه، دانشجو و افرادی از این دست هستند که در کشورشان زندگی خوب داشتند و صاحب فن و حرفه بودند اما تهدید شدند و تصمیم گرفتند به ایران پناه بیاورند. در ایران هم ما «سازمان مهاجران» را درست راه‌اندازی نکردیم تا این افراد به طور دقیق شناسایی و مدیریت شوند.
غیرپشتون‌ها را نادیده گرفته‌ایم
وی درباره پیشگیری از عوامل افغان‌هراسی افزود: ما در سیاست خارجی، غیرپشتون‌ها را نادیده گرفته‌ایم و این نیز یک سیاست غلط است زیرا افغانستانی‌ها را باید در ایران سازماندهی می‌کردیم تا آن‌ها امروز در ساماندهی اتباع نقش فعال ایفاء کنند. بخشی از افغانستانی‌ها پاره تن ایران هستند و به همان نسبت که به کشورشان تعهد دارند به ایران نیز متعهد هستند. به صورت سربسته می‌گویم این دسته از افغانستانی‌ها برای ما تهدید نیستند بلکه سرمایه هستند.
این نماینده مجلس در ادامه گفت: این گروه با ما هویت، زبان و تاریخ مشترک دارند. باید به طور خاص در سه سال گذشته برای آن‌ها سازمانی ایجاد می‌کردیم و نباید به گونه‌ای رفتار کنیم که افکار عمومی نسبت به آن‌ها بدبین شود. اگر نیروهای امنیتی ما نتوانند بین این دسته از اتباع و کسانی که از سوی داعش و جیش‌الظلم به کار گرفته می‌شوند تفکیک ایجاد کند، دچار دردسر خواهیم شد.
ظهره‌وند درباره سیاست راهبردی منطقی در زمینه مواجه با اتباع بیگانه گفت: افغانستانی‌ها باید بدانند که رسوب در ایران به ضرر خودشان است و باید به سمت کشورشان سوق داده شوند زیرا با ماندن در ایران هم کشورشان را از دست می‌دهند و هم ایرانی نمی‌شوند.
کوثری به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: اگر وضعیت تک تک اتباع افغانستانی مورد بررسی قرار گیرد، چالش‌هایی که در زمینه حضور آن‌ها در کشور داریم تا حدود قابل ملاحظه‌ای کم می‌شود زیرا برخی به کشورشان بازگردانده می‌شوند و برخی نیز با پذیرش قوانین جاری در ایران زندگی خواهند کرد.
وزارت کشور در حال برنامه‌ریزی برای بدست آوردن آمار اتباع بیگانه است
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی کشور درباره علت عدم روشن بودن آمار اتباع خارجی گفت: غیرقانونی بودن حضور اتباع و ورود و خروج پی در پی از مرزها باعث شده تا آمار دقیقی از میزان حضور آن‌ها در کشور نداشته باشیم. آمار دقیق زمانی بدست می آید که همه اتباع تعیین تکلیف شوند و مشخص شود چه تعداد قرار است در کدام استان جای گیرند که وزارت کشور در حال برنامه‌ریزی برای این کار است.
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در زمینه لزوم برخورد با کارفرمایانی که اتباع غیرمجاز را به کار می‌گیرند، گفت: نیروی انتظامی قطعا این مسئله را در نظر گرفته است که افرادی که غیرمجاز وارد کشور شده‌اند، خلاف مرتکب شده‌اند و کارفرمایانی که آن‌ها را به کار بگیرند نیز جریمه می‌شوند.
کوثری با تاکید بر مهاجرپذیر بودن ایران گفت: برخورد ما با مهاجران بر اساس دوستی است اما این رابطه دوستی شامل مهاجران غیرمجاز نمی‌شود. وقتی مهاجران به صورت غیرقانونی وارد کشور می‌شوند، تامین مسائل معیشتی این افراد بار سنگینی را بر دولت تحمیل می‌کند و این حداقل چالشی است که آن‌ها ایجاد می‌کنند اما اگر دولت آماری از حضورشان در استان‌های مختلف داشته باشد می‌تواند برای این کار برنامه‌ریزی کند.
انتهای پیام/
نظر شما