به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز؛ رهبر انقلاب در حکمی محمد مخبر را به عنوان مشاور و دستیار رهبری منصوب و وظیفه وی را امتداد سیاست دولت سیدابراهیم رئیسی برای به‌کارگیری نیروهای جوان و نخبه جهت کمک به دستگاه‌های مختلف، تعیین کردند.
بیشتر بخوانید؛
جبهه «پایداری» فراکسیون جدید تشکیل می‌دهد؟
در متن این حکم آمده است: «با عنایت به خدمات متعهدانه و تاثیرگذار جنابعالی در عرصه‌های مدیریتی و اقتصادی، به‌ویژه در دولت شهید رئیسی و سیاست درست و مدبرانه‌ی به‌کارگیری نخبگان و جوانان پرانگیزه و تلاشگر در اجرای طرح‌های گوناگون، شما را به‌عنوان مشاور و دستیار رهبری منصوب می‌کنم. انتظار می‌رود در امتداد سیاست مزبور، شناسایی نیروهای جوان و همکاری با آنان را با برنامه‌ریزی منطقی، پی گرفته و در کمک به دستگاه‌های دولتی و غیره از آن بهره‌برداری نمائید.»
حکم رهبر انقلاب برای محمد مخبر در دو راستا قابل تامل است:
الف) مفاد حکم (لزوم شناسایی و به کارگیری جوانان و افراد نخبه برای بکارگیری در دستگاه های دولتی)
ب) فردی که برای وی حکم صادر شده است (محمد مخبر به عنوان یک چهره فراجناحی)
آن چه در وهله اول از حکم رهبر انقلاب برای معاون اول دولت سیزدهم برمی‌آید، ضرورت تغییر نسل مدیران در سیستم حکمرانی کشور با اتکاء بر افراد جوان و نخبه است. به کارگیری نیروهای جوان در بیانات رهبر انقلاب امری موکد و مسبوق به سابقه است.
روزگاری سن بیشتر مسئولان جمهوری اسلامی از چهل سال بالاتر نبود و خیلی کم پیش می‌آمد که مدیران مسن پشت میزهای اداره کشور بنشینند، اتفاقی که اکنون برعکس شده است. مقایسه سن مسئولینی که در سال‌ها ابتدای انقلاب به‌خصوص در دوران هشت‌ساله دفاع مقدس که مسئولیت پست‌های کلیدی کشور را به عهده داشتند با مسئولان فعلی شاید ضرورت جوان‌گرایی را بیش از پیش نشان دهد، چرا که به اذعان بسیاری از مسئولین در آن روزها کارآمدی و نوآوری بیشتری در کشور دیده می‌شد. نکته‌ای که به نظر می‌رسد این روزها مغفول مانده و حتی قانون منع بکارگیری بازنشستگان هم نتوانست چندان به کنار رفتن برخی مدیران سنتی و حضور جوانان در عرصه مدیریت کشور کمک کند.
تاکید رهبر انقلاب بر استفاده از جوانان در مدیریت کشور
تاکیدات پیوسته رهبر انقلاب اسلامی بر حضور جوانان در عرصه‌های مختلف مدیریتی کشور از نکاتی است که نشان می‌دهد عده‌ای هنوز به این باور نرسیده‌اند که جوانان هم می‌توانند سکان هدایت مدیریت کشور را در دست بگیرند و در اثر فشارهای بیرونی گاهی چند جوان در دولت‌های مختلف به کار گرفته می‌شوند اما کافی نیست و رهبر انقلاب در هر فرصتی این نکته را گوشزد می‌کنند تا گوش شنوایی برای آن پیدا شود و این بار به طور رسمی برای تحقق آن ماموریت تعریف کرده‌اند.
ایشان در اولین دیدار با اعضای دولت چهاردهم در این زمینه خاطرنشان کرده بودند: «همکاران جوان، مؤمن، انقلابی، متعهد و پرانگیزه را انتخاب کنید تا گره‌ها را باز کنند و با پرورش آن‌ها در مدیریت‌های رده‌های مختلف از پایین، به تدریج نسلی از مدیران برجسته و پرانگیزه برای فردای کشور شکل گیرد.»
رهبر انقلاب در آن دیدار ضمن تمجید از توفیقات رئیس‌جمهور پیشین خطاب به نهمین رئیس‌جمهور کشور توصیه کردند: «صد جوان با این خصوصیات را به کار گیرید و در پایان دولت، صد مدیر قوی و آماده تحویل دهید که این کار بسیار بزرگی خواهد بود، البته شهید رئیسی هم در این زمینه توفیقاتی داشتند.»
تاکید بیانیه گام دوم انقلاب در به کارگیری جوانان
در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از طرف رهبر انقلاب صادر شد. در این بیانیه به نوعی «نوجوانان و جوانان؛ طلاییه داران گام دوم انقلاب» معرفی شدند.
در بخشی از آن بیانیه آمده است: «اینک در آغاز فصل جدیدی از زندگی جمهوری اسلامی، این بنده‌ی ناچیز مایلم با جوانان عزیزم، نسلی که پا به میدان عمل میگذارد تا بخش دیگری از جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ را آغاز کند، سخن بگویم. گفته شده است که ایران از نظر ظرفیّتهای استفاده‌نشده‌ی طبیعی و انسانی در رتبه‌ی اوّل جهان است. بی‌شک شما جوانان مومن و پرتلاش خواهید توانست این عیب بزرگ را برطرف کنید.»
چشم امیدی که رهبر انقلاب به جوانان دارند می‌تواند حلال بسیاری از مشکلات کشور باشد و تنها کافی است برخی از مسئولین و مدیران با اعتماد به جوانان و سپردن امور کشور به آنان راه را برای روزهای پرامید و موفقیت‌آمیز هموار کنند. روزهایی که با توجه به فشارهای همه‌جانبه خارجی و روند فعلی وضعیت اقتصاد و مشکلات معیشتی، اگر بدون حضور جوانان و اعتماد به آنان طی شود، امیدوارکننده نخواهد بود.
میانگین بالای سنی کابینه پزشکیان، ادامه رویه نادرست روحانی
با وجود تاکید بسیار بر جوان‌گرایی اما این امر تاکنون در دولت چهاردهم محقق نشده است. در حالی‌که هنگام رونمایی از کابینه مسعود پزشکیان، بیشتر انتقادات معطوف به گرایش سیاسی وزرای پیشنهادی و نزدیکی یا دوری آن‌ها از شعار «وفاق ملی» بود اما میانگین بالای سن کابینه و مقایسه آن با کابینه سیزدهم از نظرها دور نماند و این مسئله در میان منتقدان و حتی طیف نزدیک به پزشکیان بحث برانگیز شد. منتقدان بر این باور بودند که این میانگین سنی با شعارهای پیشین رئیس‌جمهور مبتنی بر جوان‌گرایی نه تنها در تعارض است بلکه یکی از نقاط ضعف دولت و ادامه روند نادرست دولت روحانی خواهد بود.
مجید نصیرپور عضو فراکسیون مستقلین مجلس (فراکسیون حامی پزشکیان) در روزهایی که بحث بر سر رای اعتماد به اعضای کابینه پزشکیان داغ بود، در واکنش به سن بالای وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم در صحن علنی مجلس گفته بود: «آقای پزشکیان شما به جوانان وعده دادید اما الان متوسط سن کابینه پیشنهادی شما حدود ۶۰ سال است.» امیرحسین ثابتی نماینده تهران و از منتقدان پزشکیان نیز با لحنی اعتراضی اعلام کرده بود: «لیستی که آقای قالیباف از دولت خواندند نشان می‌دهد میانگین سنی آن بالای ۶۰ سال است و همان اشکال دولت آقای روحانی در حال رخ دادن است.»
هم‌زمان با انتقاداتی از این دست از سوی موافقان و مخالفان پزشکیان، محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهوری در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «طی روزهای اخیر که افتخار حضور در مراسم معارفه همکارانم در دولت را داشتم دو خواسته اصلی را مطرح کردم. ۱. در انتخاب مدیران خود حتما از جوانان و زنان شایسته استفاده کنند؛ ۲. لزوم تربیت جوانان متخصص برای تصدی مشاغل کلیدی؛ چرا که نظام مدیریتی ما هیچ راهی جز پوست‌اندازی در این عرصه ندارد.»
شایان ذکر است میانگین سنی وزرای دولت پزشکیان ۵۹ سال و هفت ماه است که ۶ سال و ۷ ماه از دولت سیزدهم پیرتر است. البته اگر سن منصوبان رئیس‌جمهور نیز لحاظ شود میانگین سنی به ۶۴ سال می‌رسد! میانگین سنی کابینه سید ابراهیم رئیسی ۵۳ سال بود. تاکنون لقب جوان‌ترین وزیر پیشنهادی کابینه چهاردهم به صورت مشترک به ستار هاشمی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فرزانه صادق مالواجرد وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی با ۴۸ سال سن تعلق می‌گیرد. عبدالناصر همتی هم با ۴۷ سال سن به عنوان مسن‌ترین وزیر کابینه هم شناخته می‌شود و البته محمدرضا عارف نیز با ۷۲ سال سن در کسوت معاون اول رئیس‌جمهور، مسن‌ترین فرد هیات دولت است. به نظر می‌رسد با وجود وعده‌های رئیس‌جمهور و دستور معاون اول وی جوان‌گرایی جزو وعده‌های بی‌سرانجام دولت جدید شد.
و اما چرا مخبر؟
ضرورت به کارگیری نیروهای جوان پس از گذشت قریب به نیم قرن از عمر جمهوری اسلامی بر کسی پوشیده نیست اما شناسایی چنین نیروهایی نیازمند اصل «بی‌طرفی» است تا صرفا بر اساس شایسته‌سالاریِ مبتنی بر تعهد و تخصص چنین افرادی ساماندهی شوند. شورای راهبری کابینه دولت چهاردهم نیز در ابتدا تصمیم داشت با استفاده از ظرفیت جوانان در دولت فعلی میانگین سنی وزرا بیش از ۵۵ سال نشود اما به نظر می رسد دخالت گرایش‌های جناحی خروجی این تصمیم را بسیار متفاوت کرد.
مخبر یکی از اعضای کابینه سیزدهم بود که فراجناحی بودن وی پس از پایان ماموریت ۵۰ روزه‌اش در کسوت سرپرستی دولت پیشین زبانزد منتقدان آن دولت نیز شد. این بی‌طرفی وی منجر شد تا پس از انتخابات، آذر منصوری رئیس جبهه اصلاحات در توئیتی ضمن قدردانی از وی بنویسد: «دقایقی پیش از دفتر آقای مخبر با بنده تماس گرفتند و خواستند که اگر تخلفی اتفاق افتاده به اطلاع ایشان برسانم. ضمن تشکر از پیگیری ایشان، مواردی را منتقل کردم.»
مخبر همچنین با پیمودن راهی متفاوت از اعضای منتسب به جبهه پایداری در دولت، ماموریت خطیرش را قربانی تلاش برای بقاء در ساختار به هر قیمتی نکرد.
هم زمان با آغاز رقابت‌های زودهنگام انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ از مخبر به عنوان یکی از گزینه‌های کاندیداتوری ریاست‌جمهوری نام برده شد اما وی بر خلاف تعداد کثیری از مسئولان دولت وقت، دولت‌های گذشته، نمایندگان فعلی و ادوار مجلس از حضور در ستاد وزارت کشور برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری خودداری کرد. به گفته علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت سیزدهم، دلیل نیامدن مخبر به عرصه انتخابات این بود که وی تصور می‌کرد که اگر وارد رقابت شود، نمی‌تواند تا زمان استقرار رئیس‌جمهور جدید، مسئولیت امور دولت را به نحو احسن انجام دهد.
تلاش برای صیانت از حق‌الناس و دوری از همسو شدن با جبهه پایداری
مخبر در تاریخ ۱۸ تیرماه ۱۴۰۳ در گفت‌وگو با پایگاه KHAMENEI.IR با اشاره به این‌که برگزاری انتخابات ریاست جمهوری طی ۵۰ روز تنها با راهنمایی، ارشاد و پشتیبانی رهبر انقلاب میسر شد، ضمن تاکید بر دشورای ماموریتش در این دوران گفت: «کار یک ساله را در ۵۰ روز انجام شد، آن هم در شرایطی که رئیس‌جمهور عزیز به شهادت رسیدند.»
وی با اشاره به تأکید رهبر انقلاب مبنی بر این‌که هر «رأی» حق الناس است، گفت: «دولت و برگزارکننده انتخابات حق الناس را به طور کامل صیانت کرد و این بجز با بی‌طرفی، امکانپذیر نیست.»
چنین مشی از سوی مخبر زمانی بیشتر به چشم می‌آید که با رفتار جنجالی و انتقادبرانگیز برخی از اعضای دولت سیزدهم مقایسه شود. بی‌طرفی مخبر در عدم حمایت از اعضای دولت برای کاندیداتوری حتی منجر به پیشنهاد غیرمنتطره محمدعلی ابطحی معاونت وزیر ارشاد دولت اصلاحات خطاب به مسعود پزشکیان شد. ابطحی در توئیتی نوشت: «آقای مخبر بعد از شهید رئیسی موقرانه و متشخصانه و بی‌طرف کشور و انتخابات را اداره کرد. با تندروهای دولت مرز کشید. کاش پزشکیان در کنار وزرای جوان و نو اندیش که امید جامعه هستند مخبر را به عنوان مجری قوی معاون اول نگه دارد تا با مسائل اجرایی که در گذشته بوده حفظ شود. خاتمی هم به همین استدلال دکتر حبیبی معاون اول هاشمی‌رفسنجانی را در همان پست نگه داشت.»
همچنین پس از سانحه سقوط بالگرد سید ابراهیم رئیسی بخشی از اعضای هیات دولت سیزدهم در اقدامی دور از عرف و حاشیه‌ساز نامه‌ای به شورای نگهبان برای تایید صلاحیت محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جهت ورود به انتخابات ریاست‌جمهوری ارسال کردند. اما نام مخبر جزو امضاء کنندگان این نامه نبود. این اقدام غیرمتعارف حتی منجر به واکنش‌های تند از سوی حامیان دولت سیردهم شد.
اقدمات حاشیه‌ساز تعدادی از دولتمردان پیشین صرفا محدود به این نامه نماند و علی‌رغم این که در تاریخ ۱۲ تیرماه ۱۴۰۳ مخبر طی بخشنامه‌ای همه دستگاه‌های دولتی را از عزل و نصب جدید تا استقرار دولت چهاردهم منع کرده بود اما سریال استخدام و انتصاب‌های دقیقه نودی در دولت سیزدهم و اخذ مجوز روزنامه و پایگاه خبری در هفته‌های پایانی آن دولت ادامه پیدا کرد و مورد نقد بسیاری از فعالان رسانه‌ای نیز قرار گرفت. باز هم در این سریال دقیقه نودی نامی از مخبر و منسوبان وی دیده نشد.
بقاء در حکمرانی بدون تلاش غیرمتعارف
انتصاب مخبر در سمت مشاور رهبر انقلاب حاکی از تدوام حضور وی در ساختار حکمرانی پس از پست معاونت رئیس‌جمهور هشتم است. این بقاء پیش از این که وام‌دار تلاش‌های تشکیلاتی، روش‌های غیرمتعارف و بهره‌گیری از قانون جابه‌جایی مسئولین باشد در پی تجربه وی در دولت سیزدهم و سمت‌های پیش از آن از جمله ریاست ستاد فرمان اجرایی امام (ره) است.
مخبر در طی سالیان متمادی از زمانی که در سال ۱۳۸۶ به ریاست ستاد فرمان اجرایی امام (ه) رسید تا نیمه تیرماه ۱۴۰۳ که آخرین ماموریت اجرایی‌اش یعنی برگزاری سالم انتخابات ریاست جمهوری را به پایان رساند، قریب به ۱۷ سال در زمینه اجرایی کسب تجربه کرده و از این رهگذر با متخصص بسیاری در تعامل بوده و حالا قرار است در کسوت مشاور رهبر انقلاب به شناسایی جوانان نخبه و معرفی آن‌ها به نهادهای های دولتی بپردازد. ماموریتی که صرفا با فاصله گرفتن از اهداف جناحی، حفظ بی‌طرفی و ارتباط موثر با تمام جوانان و نخبگان میسر است.
انتهای پیام/
نظر شما