به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، دهمین گردهمایی فعالان زیست بوم نوآوری و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران یکشنبه ۱۵ مهر ماه با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در واحد تهران مرکزی برگزار شد.
دکتر طهرانچی در ابتدای این گردهمایی با گرامی‌داشت یاد شهدای جنایت‌های اخیر ددمنشان تاریخ و انسانیت و حیوان صفت‌هایی که همچون گرگ به مردم مظلوم هجمه آورده‌اند، اظهار کرد: شهید مظلوم بزگوار، شهید نصرالله، شهید نیلفروشان و شهدای دیگر بلاشک تامین کننده تاریخ و جهت درست آن هستند. خدا را شاکریم امامی داریم که هوشیارانه و هوشمندانه ایستادن در سوی درست تاریخ را به ما نشان می‌دهند. انسان‌های زیادی در طول تاریخ حضور داشته‌اند اما نام آنهایی باقی می‌ماند که در طرف درست تاریخ ایستادند.
وی ادامه داد: ما دانشگاهیان ممنون و قدردان رهبر معظم انقلاب هستیم که در شرایطی که سخت عزادار شهید نصرالله بودند، جلسه دیدار با نخبگان علمی کشور را تعطیل نکردند. ما معمولا براساس سنت دیرینه خود وقتی عزادار می‌شویم، امور عادی خود را ترک میکنیم ولی ایشان تا حدی برای علم و عالم جایگاه و ارزش قائل هستند که اعلام کردند «من به جد عزادارم ولی این جلسه را تعطیل نکردم». همچنین سپاس و قدردانی خود را نسبت به تلاش‌گران عرصه خون و جهاد در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، صنایع دفاعی و دانشگاه‌هایی که در قدرت آفرینی وعده صادق۲ سهیم بودند، هستیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: می‌دانیم که اگر در دنیا قوت نداشته باشیم، محکوم به فنا خواهیم بود. در دنیای بی‌رحمی زندگی میکنیم که در آن از همه ابزارآلات برای ترور و سرکوب استفاده میکنند. امروز حتی باتری ابزار الکترونیکی را نیز به عنوان یک بمب تجهیز میکنند و بی‌رحمانه فناوری را با انسان‌کشی درآمیخته‌اند.
دکتر طهرانچی با اشاره به حماسه‌آفرینی مردم در جمعه نصر عنوان کرد: قدردان این ملت بزرگ هستیم که در روز جمعه صحنه‌ای جاودان و ماندگار را درحالی در تاریخ رقم زدند که دشمن اقدام به تهدید کرده بود. البته این اولین بار نبود که تهدید می‌شدیم، ما هنوز نماز جمعه‌هایی که توسط مقام معظم رهبری در زیر تهدید بمب‌های شیمیایی و موشکباران دشمن بعثی در تهران در سال ۱۳۶۶ و ۱۳۶۷ اقامه می‌شد را به یاد داریم. این دفعه نیز همچون صحنه‌ای آفریده شد. قدردان مردم خوب‌مان هستیم که چنین صلابتی را به نظام دادند.
وی خاطرنشان کرد: امروز ۷ اکتبر است و یک سال از طوفان الاقصی می‌گذرد. یاد بیش از ۴۰ هزار شهید غزه و همچنین شهدای لبنان و ایران اسلامی را گرامی می‌داریم. ان شاءالله بتوانیم با جهاد علمی پیرو خط خونین شهیدان باشیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادمه این گردهمایی با اشاره به بیانات رهبر انقلاب در دیدار با نخبگان علمی کشور پیرامون خیزش جدید علمی، ملزومات و راه‌های تحقق این جهاد علمی را تشریح کرد که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید؛
رهبر معظم انقلاب اسلامی در آن روز تاریخی؛ یعنی صبح پس از عملیات وعده صادق ۲ در دیدار با نخبگان علمی پیامی برای ما دانشگاهیان داشتند که باید آن را واکاوی کنیم. سخنان ایشان بخش مهمی تحت عنوان «خیزش جدید علمی» داشت. خیزش جدید علمی مسئولیت تازه‌ای در این معرکه‌ای که در دنیا به پا شده است، به شمار میرود که ما باید نسبت به آن مسئولیت‌شناس باشیم.
امروز طرف درست تاریخ ایستادن به معنای قدرت‌آفرینی، علم‌ورزی و جهاد علمی است. در این میان، فرمان رهبری معظم انقلاب نیز خیزش جدید علمی است. امروز فرصتی است که از مبانی این خیزش علمی و نحوه کمک به آن سخن بگوییم.
خداوند متعال در آیه ۲۰ سوره حدید می‌فرماید که «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَتَکَاثُرٌ فِی الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ ۖ کَمَثَلِ غَیْثٍ أَعْجَبَ الْکُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطَامًا ۖ وَفِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ ۚ وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ». در دورانی که آزادی عمل مطرح است، لعب و لهو به چه چیزی اطلاق میشود؟ بعضی لعب و لهو را به خوش خیالی تخفیف می‌دهند. وقتی شما به امری، عنوان بازی را اطلاق می‌کنید، آن کار لزوما بد نیست. مثلا آیا کودکان در دوران بازی، کار بدی میکنند؟ مشخصا خیر.
حال‌نگر بودن، اقدام با ریسک بالا، بدون عاقبت اندیشی و برنامه ریزی بلند مدت از ویژگی‌های لعب و لهو است. براساس آیه شریفه، پس از مرحله لعب و لهو، درحالی که بدون عاقبت اندیشی پیش رفته‌اید، دستاوردهایی پیدا می‌کنید که از آنها با عنوان زینت یاد میشود و زینت برای شما ارزش پیدا میکند. در مرحله سوم، نسبت به دستاوردهای خود دچار تفاخر می‌شوید. برای مثال اساتید دانشگاه ما تا به هم می‌رسند از h-index و مرتبه یکدیگر از هم می‌پرسند. به مواردی نه از حال بلکه از گذشته تفاخر میکنند. زینت زمانی است که مرتبا در حال چاپ مقاله هستید و از آن خوش‌حالید؛ تفاخر نیز وقتی است که تعداد مقاله‌های‌تان به حدی رسیده و فخر می‌فروشید که دیگر از ۲درصد دانشمندان برتر دنیا هستید.
پس از این مرحله، عائله‌ات زیاد میشود و باید پول زیادی خرج کنی تا این سیستم باقی بماند تا وقتی که «بانگ رحیل آمد و خواجه رفت».
در ادامه این آیه شریفه خداوند برای درک بهتر، مثال دیگری میزند. دوران اول مانند زمانی است که زمین نم باران خورده و آماده سبز شدن است. هنوز وقت محصول نرسیده اما زمین سبز شده و درختان برگ داده‌اند، وقتی به این منظره نگاه می‌کنید، شگفت‌زده می‌شوید که مثالی از دوره دوم یعنی حصول دستاوردهای افتخارآفرین قابل اتکا است. این سیر تا جایی پیش میرود که به محصول می‌رسید و درمورد میزان تولید محصول یکدیگر با هم صحبت می‌کنید. این همان مرحله تفاخر است. در آخر نیز مزرعه را درو می‌کنید و کاه آن را هم آتش می‌زنید. این یک چرخه است که اگر در آن بمانید، باید دیگر خداحافظی کنید و دوران شما تمام میشود. اصلی وجود دارد به اسم منحنی دوم با این مفهوم که پس از اتمام منحنی اول، دوره اول یا گام اول باید منحنی دوم را بلافاصله آغاز کرد؛ در غیر اینصورت منحنی سقوط میکند.
دنیا مرتبا درحال پشت سر گذاشتن مراحلی است؛ ما اکنون در دوره جنگ سرد دوم قرار داریم که اتفاقا خیلی هم سرد نیست. خاورمیانه و همچنین میان اروپا و روسیه مشتعل است و دنیا وارد مرحله جدیدی شده است. از ۲۰۱۹ تا کنون وارد مباحث جدیدی مثل پاندمی کرونا، سیطره فضای مجازی و جنگ‌های نو در اوکراین و غزه شدیم. در همه این موارد فناوری نقش جدی دارد و ما نیز بازیگر جدی آن هستیم.
برخی از ما هنوز با علمی که در دورانی از اروپا علم نظریه‌آفرین بود، زندگی میکنیم و کتب آن دوره را ملاک علمی خود قرار داده ایم. دورانی که علم برای علم بود. اما آمریکا خیلی بی‌رحمانه اختیار اروپا را بدست گرفت. علم قدرت آفرین با فروپاشی دیوار برلین و اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد.
هر دانشگاه باید نسبت خود را با علم پیدا کند. قدرت موشکی و قدرت هسته‌ای نتیجه اولین خیزش علمی جمهوری اسلامی ایران است. حال من سوال می‌پرسم که آیا این میزان پیشرفت کافی است؟ به طور قطع؛ خیر کافی نیست.
علوم نوآور روز یک موضوع جدید است. در واقع شکل دیگری از علم و پیشرفت را رقم میزند. البته این علم شامل حوزه‌های جدیدی است که باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. همچنین در حال حاضر کنشگران جدیدی در حوزه علم نوین روز ورود پیدا کردند.
علم ۳ مرحله دارد. علم برای علم، علم برای توسعه و علم عین توسعه.
مرحله علم برای علمی؛ که دورانی بود که دانشمندان فعالیت داشتند و کاری نیز با نظرات حاکمان زمان خود نداشتند.
مرحله علم برای توسعه؛ به این معنا است که دانشمندان به صورت مقطعی با حاکمان زمان خود ارتباط برقرار میکردند.
مرحله دانشگاه عین توسعه: یعنی دانشگاه در توسعه علم، نقش مهمی دارد. برای همین نیز حاکمان جهان غرب اقدام به توسعه دانشگاه‌ها در کشورهای خود کردند. در این راستا نیز دانشگاه را به ایران آورده شد. مردم و حکمرانان سوال میکردند چرا دانشگاه باید در ایران فعالیت داشته باشد، گفتند چون کشورهای تمدنی، دانشگاه دارند.
در گذشته دانشگاه یکی از لوازم توسعه و پیشرفت است. ولی امروزه که علم عین توسعه است، دانشگاه نهاد پیشرفت شده است. در حال حاضر دانشگاه در غرب نهاد توسعه است، برای توسعه.علم عین توسعه یعنی سیاست دانشگاه تبدیل شدن به نهاد توسعه باشد.
پس دو مفهوم سیاست و علم تعریف میشود. سیاست علم را سیاست گذاران و علم نوین را دانشمندان تعیین میکنند. در این راستا پژوهش مسئله محور یکی از نیازهای دانشمندان است.
غربی‌ها به دنبال سیاست ملی هستند که توسط سیاست مداران تعیین میشود. در این راستا،
بهبود سلاح‌ها به منظور امنیت ملی بسیار حیاتی است. به عبارت دیگر آنها شاید کارخانه اسلحه سازی نداشته باشند ولی دانشگاه هاش خودش در واقع سلاح های جدیدی را خلق میکند.
سیاست علمی یعنی هماهنگ کردن سیات کلی با سیاست رفتاری دانشمندان. به عبارت دیگر دانشگاه اساسا نهاد توسعه است. پس دانشگاه در پیشرفت حوزه‌های علمی، محیط زیستی، سلامت، امنیت اجتماع، فرهنگ، اقتصاد، نوآوری نیز موثر میشود.
پیشرفت دانشگاه منجر به پیشرفت جامعه پردازی دانشگاه میشود. جامعه پردازی دانشگاه یعنی اگر پیشرفت اقتصادی در دانشگاه انجام شد، باید مشکلات اقتصادی و تورم و نفتی حل شود. ما مشکل اقتصادی در کشور داریم چرا که دانشگاه نهاد پیشرفت در اقتصاد نیست.
اگر دانشگاه به مرحله پیشرفت برسد، فرقی نمی‌کند که کدام دولت بر سر کار است؛ مشکلات را حل میکند. در چنین شرایطی هر دولتی از دانشگاه سوال میکند که مشکلات را چگونه حل کنم؟ در نهایت چند دانشمند را برای حل مشکل، گرد هم جمع میکند.
البته باید توجه داشت که مشکلات با نظر چند دانشمند حل نمی‌شود؛ بلکه دانشگاه باید به نهاد پیشرفت تبدیل شود. موضوعات جدی وجود دارد که دانشگاه به عنوان نهاد پیشرفت باید به آن فکر کند.
موضوع اصلی این است که ما باید به کدام سمت حرکت کنیم، این را دانشمند در تعامل با سیاست گذار تعیین میکند. در نهایت آنها، بازیگران موثر، ساز و کارهای مشخص، مکانسم انگیزشی را تعیین میکند.
نهاد علم و دانایی را ۵۰ سال پیش دانشمندانی به وجود آورنده که جزو سیاست مداران بودند. این موضوع چالش‌هایی را ایجاد کرد که امروزه با آن مواجه هستیم. به عنوان مثال سلاح سنگر شکنی اف ۳۵ که ۱۰ متر در زمین فرو رفته و سپس منفجر میشود، حاصل علم و فناوری است.
دوران توسعه علمی تا ۱۹۸۹سال و سپس فرو پاشی جنگ سرد و دوه میانی یا جهانی سازی که حدود ۱۲ سال بود، ادامه داشت. در این دوران آمریکا دیگر آزمایش‌های ملی را با انگیزه نظامی انجام نمی‌داند. بلکه انگیزه‌های اقتصادی مطرح بود. دوران اقتصاد دانش بنیان و مراکز رشد از همین دوران به وجود می‌آید.
غربی‌ها و آمریکا از دوران میانی عبور کردند. تا سال ۲۰۰۱ ، دروه توسعه بر محور امنیت مطرح شد، دوران حاکمیت فیزیک محور بود. زیست شناسی، علوم زیستی و کامپیوتر مورد توجه واقع شد. توسعه علم منجر به انقلاب صنعتی چهارم شد. بچه های ما در عصر دیجیتال تربیت میشود، بنابراین ما با تمام این موضوعات این دوران علمی مواجه هستیم.
از سال ۲۰۱۹ تا کنون، چرخ علمی بسیار سریع تر می‌چرخد. حدود ۷ میلیون نفر در دوران کرونا کشته شدند. در همین دوران، آقایان تعهدات شان نسبت به حفظ سلامت بشر در پزشکی را کنار گذاشتند. آنها برای تزریق و تست دارو قواعدی وضع کردند. به عنوان مثال واکسن فایز را ابتدا روی مردم تست کردند. یا تعداد زیادی از مردم به دلیل مصرف واکسن آسترازنکا جان خود را از دست دادند چرا که دچار لخته خود می‌شدند.
واقعیت این است که غربی‌ها، انقلاب چهارم صنعتی را بر ما تحمیل کردند و تمام زندگی افراد را به سوی فضای مجازی سوق دادند.
مردم در دوران کرونا سختی بسیاری کشیدند. به عنوان مثال برخی افراد، پدر و مادر خود را دو سال دیدار ندیدند. این وحشت ناشی از کرونا، روابط اجتماعی را تغییر داد.
بعد از گذشت تمام این ماجراها، در حال حاضر هر کس سرما بخورد، میگویند که کرونا گرفته است. ما را در رعایت سبک زندگی، بیچاره کردند. غربی‌ها علم را در دوران کرونا کنار گذاشتند و آنچه را که دوست داشتند، پیاده کردند. ما امروز در جایی ایستاده‌ایم که روی دیگر کشتار آنها را در منطقه شاهد هستیم. دعوا آنها بر سر خاک نیست، بلکه دعوای آنها گفتمان است.
به عنوان مثال، با تابلو شام آخر در المپیک پاریس، دین و خانواده را به سخره گرفتند، هیچ کس حرفی نزد. هیچ اتفاقی نیافتد و کسی عذر خواهی نکرد.
از ۱۹۴۶ به بعد آنها میگویند که دوران جنگ یا صلح باشد، فرقی نمی‌کند، باید پیشرفت علمی را برای رهبری جهانی داشته باشیم.
از سال ۲۰۱۵ به بعد که غربی ها احساس خطر کردند چراکه میگویند ما فضای علمی را باز کردیم ولی تعدادی از کشورها متوجه شدند که باید فعالیت علمی داشته باشند. آنها دارند رهبری علمی را از ما می‌گیرند.
این جنگ‌ها بحث های بسیار جدی و عمیق‌تری دارد. چینی ها از سال ۲۰۰۷ سایتیشن ایمپکت(مرجع خوردن و استناد شدن به یک مقاله) آنها را ببینید دارد چکار میکند و تعداد آنها مرتب دارد بالا میرود. آمریکایی ها به یک لَختی رسیده‌اند و با به پا کردن یک سری مسائل جدید و در واقع یک سری انسان‌های بیشعور که ترامپ مظهر آن است به آن رسیده‌اند. چرا آمریکایی ها به این رسیدند؟ چون آمریکایی ها به دنبال دوپینگ هستند و حس میکنند دارند عقب میفتند. چرا آمریکایی ها قلاده سگ خود را در منطقه ما رها کرده‌اند؟ چون فکر میکنند در حال از دست دادن رهبری جهان هستند.
اتفاقات عمیق تر از آن است که فقط بگوییم سرِ سال یک طوفان الاقصی‌ای شده و...خیر! چرخش‌های دنیا ، ژئوپلتیک دنیا تحت عنوان نقشه های علمی در حال جابه جایی است و این اتفاق دارد یک کاری را رقم میزند.
در تعداد پتنت‌ها(ثبت اختراع) در سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰، سهم آمریکایی ها ۲۶ درصد، چینی ها یک درصد و ژاپنی ها ۲۸ درصد است. در سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ سهم چینی ها ۱۳ درصد، آمریکایی ها ۱۹ درصد و ژاپنی ها ۲۶ درصد است. یک اتفاق دارد می افتد که فقط در مقاله هم نیست؛ از یک درصد به ۱۳ درصد! پس آمریکا خود را همچون غرق شده ای می‌بیند که دارد به زیر کشیده میشود بنابراین دارد ری اکشن و پاسخ این اتفاق را می‌دهد.
رابطه آمریکایی ها با چینی ها در حال گسترش بود که ناگهان از همان ۲۰۱۹ که چینی ها آمدند و از آمریکایی ها سبقت گرفتند همکاری خود را با آمریکا کاهش دادند یعنی اینها دارند خود را از آمریکایی ها جدا میکنند. با خود آسیا مرتبط هستند و رهبری علمی آسیا را دارد در دست می‌گیرد.
اینها را گفتم که در نهایت به شما بگویم اینکه حضرت آقا میفرمایند «خیزش جدید علمی»با مطالعه است اینکه فردای وعده صادق ۲ می آیند میگویند آقایان من رابطه‌ام را با نخبگان تعطیل نکرده‌ام مهم است در فضایی که تهدید بود و معلوم نبود چه اتفاقی میفتد و در کشور هواپیمایی بلند نمیشد اما ایشان به حسینیه می آیند تا با ما دانشگاهیان حرف بزنند نشان از درک عمیق ایشان از اتفاقات جهانی است.
حال سمت گیری این اتفاقات کجاست؟ یکی در زیست و فناوری زیستی است به عبارتی اگر در یک لغت بخواهم بگویم «فناوری‌های زیست اجتماعی». تکنولوژی هست، سوشیال هست، بایو هم هست یعنی ترکیب فناوری زیست و علوم اجتماعی ! و دیگر هر کدام از اینها سمت خودشان نیستند بلکه ترکیبی است از فناوری های زیست اجتماعی. دقت کنید قبل از ۲۰۱۹ فناوری اجتماعی بود اما از ۲۰۱۹ به بعد فناوری های زیست اجتماعی ظهور کردند. چقدر در این بازی جدید هستیم؟ حواسمان باشد با تفکر غرب نمی توان جهش جدید را رقم زد بایستی شرایط را درک کرد.
از ۱۱ سپتامبر و سال ۲۰۰۱ میگویند نوع جدیدی از جنگ شروع شده است و سال ۲۰۰۸ مسئله آزمایشگاه زیستی مهم شده است و میگویند آمریکایی ها در ۲۰۰۸ شروع کرده بودند چون سقوط خود را نسبت به چینی ها می‌دیدند. یادتان می‌آید چینی ها میگفتند ویروس آمریکایی و ترامپ میگفت ویروس چینی.
سال ۲۰۰۸ پروفسور نیل رئیس انجمن فیزیک آمریکا و استاد دانشگاه میشیگان در کتاب خود نقل میکند ما به یک محیط دیگر برای نجات علم نیاز داریم. آمریکایی ها به طور مرتب دنبال شوک هستند چرا؟ چون ۱۹۵۶ شوک اسپوتنیک و فضاپیمای اسپوتنیک اینها را نجات داد و اینها دوباره دنبال اسپوتنیک هستند. نام روسی واکسن کرونا هم اسپوتنیک بود. حالا دقت کنید در این دوره جدید چه اتفاقی دارد می‌افتد؟ هزینه دارد کجا میرود؟ نرم افزار، کامپیوتر و الکترونیک دارد بیشترین هزینه را به خود اختصاص می‌دهد و بعد از آن بیوتک است یعنی شاخصه ۲۰۱۹ به بعد دو چیز است: یک فناوری های زیست اجتماعی که توی این فناوری های زیست اجتماعی بیوتک و نرم افزار و الکترونیک دارد نقش جدی را بازی میکند که یکباره بین ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ در هزینه کرد تحقیق و توسعه (R&D) دوباره کشورها هوشیار شدند یعنی بعد از ۲۰۱۹ یکباره جهش جدید علمی در دنیا دارد رخ می‌دهد.
پس دقت کنید در عصر پنجم اتفاقی که دارد میفتد از ۲۰۱۹ به بعد : پاندمی کرونا ، جغرافیای جدید علمی و جنگ‌های جدید منطقه را داریم و در مقابل آن طرف اقتصادزدگی علم، فناورزدگی علم و اجتماع زدگی علم بنابراین اگر از این در نرویم آن سمت به ما تحمیل میشود.
حکمرانی که در حال انجام است «انحصار در فناوری و اقتصاد» است. ارزهای دیجیتال و دلار را تحریم کردند، فروش نفت را تحریم کردند، فناوری را تحریم کردند، اجازه ورود به کامپیوترهای هوش مصنوعی را نمی‌دهند یعنی این دفعه شکل دیگری از انحصار رخ داده و این عصر جدیدی که دارند می‌سازند؛ دانشگاه باید یک دانشگاه اجتماعی، اقتصادی و نوآور باشد و مطالب را درست ببیند.
در سال ۲۰۰۱ نانو تکنولوژی و بایو تکنولوژی آمد اما ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ نسل ۴ انقلاب صنعتی بود و الان وارد نسل ۵ شده‌ایم. نسل ۵ انقلاب صنعتی حرف های زیادی برای گفتن دارد یک انسان را دارد به مرکز صنعت می‌برد یعنی انسان را به عنوان ماشین در صنعت می‌بیند. «توسعه پایدار» و «تاب آوری فرهنگی» از الزامات آن است.
برابری جنسیتی، برابری اقوام و کاهش نابرابری داخل کشورها همه بازی نسل ۵ است و اینها دستورهای ۱۷ گانه سند ۲۰۳۰ برای رسیدن به انقلاب صنعتی نسل ۵ است. دقت کنید انقلاب صنعتی نسل ۵ حرف های زیادی دارد در تکنیک بحث های بسیار عمیقی دارد تحولات سریع شده است و هوش مصنوعی بحث جدی است.
مرجعیت علمی و فناوری خود کانون منازعه و دعوای کشورها شده است و به رخ یکدیگر می‌کشند. گنبد آهنین و فلاخن داوود را علم و فناوری پشت سر گذاشت البته «لا حول و لا قوه الا بالله» و «وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللهَ رَمی». ولی بایست شتر را بست و توکل به خدا کرد. بایستی«وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ وَمِن رِباطِ الخَیلِ تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُم» دستور خود خداوند است بایستی بروی و پیدا کنی که با قوت اگر شدی وعده صادق ۲ میتوانی بیافرینی.
اتفاق این است که مردم مصرف کننده دانش میشوند و دارد دو قشری میشود یک عده تولید کننده میشوند و یک عده هم مصرف کننده میشوند.اگر استاد دانشگاه هستی باش اما سوالت را از من بپرس! که میشوی مصرف کننده دانش. بنابراین بعد از مدتی شغل شریف ما هم از بین میرود. محوریت انسان در آموزش را به محوریت ماشین در آموزش دارند تبدیل میکنند.
اکنون ما کجا هستیم؟ از سال ۲۰۰۱ ما یک حرکتی را شروع کرده ایم در ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ ما یک شیب جدی را ابتدا رقم زدیم و یک دهه هم پیشتاز بودیم و حتی از چینی ها هم بهتر بودیم اما قدر نعمت ندانستیم و به جای غنی سازی به رقیق سازی شروع کردیم و به جعل در مقاله شروع کردیم غنابخشی نکردیم و به هو کردن و دعوا کردن شروع کردیم و جلوی آنهایی که مقاله تولید میکردند را گرفتیم و به جای اینکه فکر کنیم چگونه میشود مقالات قوی و درست که به مسائل اجتماعی پاسخ دهد تولید کنیم؛ رئیس جمهور کشور آمد و گفت که دانشگاهیان مقالات شما به چه درد میخورد؟ و علم را عین توسعه ندیدند. حضرت آقا مرتب تذکر میدادند که پیشرفت علمی دارد پایین می‌آید که از ۲۰۱۶ دوباره یک تکان هایی خورد اما در ۲۰۲۱ به نقطه حظیظ رسید.
در همین جا سعودی ها از ۲۰۱۹ تازه کار را شروع کردند. ترک ها هم امسال دارند دوباره ما را پشت سر میگذارند البته سعودی ها در حال دوپینگ هستند ولی بعضی ها بیشتر تو سر ایران میزنند که تو کار علمی جهانی نداری تو که ارتباطات بین‌المللی نداری و بی مبنا حمله میکنیم. اینکه برخی ها میگویند ما تحریم هستیم و داریم می‌میریم خیر، اینگونه نیست و وضعیت نرمالی را داریم مشاهده میکنیم.
از یک جایی سیستم به قدری وسیع شده است که پول بیشتری هزینه میشود؛ اما به جایش هزینه نمی‌شود. تکاثر فی الاولاد و الاموال. این منحنی در حال سقوط است. کتاب منحنی دوم را بخوانید. در این کتاب پرفروش در مورد نوسازی جامعه آمده است که وقتی قرار است در گام بعدی منحنی صعود اتفاق بیفتد، برخی باید خودشان را جدا کنند و گام دوم را بسازند. نگاه جدید لازم است. نگاه قدیم، گام دوم نیست. می‌گوید. دومی را بساز و دوباره بالا برو.
اگر ما به خیزش جدید علمی نرسیم، روز به روز پسرفت میکنیم. همه اتفاق خوبی که رقم زده شده است، از بین میرود. منحنی دوم باید پیش از آن که منحنی نخست اوج گیرد، آغاز شود. فقط در این حالت است که هنوز منابع کافی شامل زمان، انرژی و پول برای دوره سرمایه‌گذاری وجود دارد. حالا متوجه می‌شویم که چرا رهبری روز دوم وعده صادق و با وجود خطر در حالت عزاداری، جهش جدید علمی را تذکر دادند.
دقت کنید محور دوره اول، تحصیلات تکمیلی بود. دوره اول مقاله‌محور و متصل به جریان جهانی دانش بود. خودمان شبکه نداشتیم. عمر دوره اول تمام شد. دوره دوم باید جدید باشد. در دور اول، تله مرگ برای ما گذاشتند. تله مرگ همان صورتگرایی در عمل و بالیدن به جشنواره‌های ۲ درصد است. تله مرگ نمی‌گذارد شما بالا بروید. پس باید از صورتگرایی بپرهیزید.
وظیفه امروز ما در کشور خیزش جدید علمی است. چند سال قبل دیدیم که مسئله علم و پیگیری علم و عبور از مرزهای دانش مطرح شد، مورد استقبال دانشمندان قرار گرفت و دانشگاه‌ها و دستگاه‌های کشور پیگیری کردند. این امر محقق شد. گفتند سرعت رشد علمی کشور حدود ۱۳ برابر بیشتر از متوسط دنیاست. البته نباید به این آمار مغرور شویم، چون خیلی عقب هستیم. در قرآن آمده است که غرور شما را در زندگی دنیا فرامی‌گیرد. باید سرعت خود را با همین کیفیت حفظ کنیم.
تحولات علم در دنیا سریع است. ما به یک خیزش جدید و نهضت علمی جدید نیاز داریم. این وظیفه نخبگان است. البته دانشگاه‌ها، پژوهشکده‌ها و مراکز علمی مسئول هستند؛ اما مسئولیت اصلی به عهده فرد نخبه است. به دنبال خیزش علمی باشید و این جهاد شماست. ما باید خیزش علمی را نهادینه کنیم. تا زمانی که با اُفت و خیز همراه است، به انقلاب علمی نمی‌رسد. اگر این کار را نکردیم به تولید نظریه، فکر و مرجعیت علمی نمی‌رسیم. همچنین بدون خیزش علمی به رهبری علمی جهان و تمدن نوین دست نخواهیم یافت.
دوره دوم خیزش علمی ویژگی‌هایی مانند حل مسئله پژوهش‌محور است. رهبری به شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره میکنند. دانشکده‌های موضوعی و فناوری برای حل پژوهش دسته‌جمعی مسئله‌محور راه‌اندازی شدند. این دانشکده‌ها مطابق با خیزش دوم علمی هستند. مسائل ساختار می‌خواهند و ساختارها باید جدید باشند تا خیزش دوم رخ بدهد. با ساختارهای گذشته، خیزش دوم شکل نخواهد گرفت. دانش فنی و آفرینش فناوری یا شرکت‌های دانش‌بنیان دیگر لازمه خیزش دوم علمی است. مسائل با فناوری‌های زیستی-اجتماعی حل خواهند شد. دیگر گروه‌ها و دانشکده‌های جدا نمی‌توانند مسئله حل کنند. هوش مصنوعی، کوانتوم حتی در صنعت ساختمان به فناوری‌های زیست-اجتماعی نیاز داریم. خروجی باید دانش فنی باشد. نباید به دنبال مقاله باشیم وقتی اقتصادمان متعلق به خودمان است.
این بار خلق‌کننده جریان ملی دانش، مقوم جریان جهانی دانش است. سامانه یکپارچه نشریات دانشگاه و OICC Press به عنوان سامانه نشر دانش جهانی ما شروع به کار کرده است. نگاه ما جدید است. در سند آمده است جهش اول عرضه‌محوری مقاله‌گرا غیرهدفمند در پژوهش و تولید دانش فناوری بود. ما میخواهیم به سمت تقاضامحوری و پاسخگویی اثربخش به نیازهای علمی و تربیتی، محلی و ملی متاثر از چالش‌های آمایش‌محور و تحولات سریع اجتماعی-فناورانه برویم. جهت، موضوع، همت همه اینها جدی هستند.
رهبری می‌فرماید ما باید توفق علمی داشته باشیم. ما دشمن داریم. همه ملت‌ها رفقا و دشمنانی دارند؛ اما ما بیشتر از سایر کشورها دشمن داریم. باید با توفق علمی بر آنها غلبه پیدا کنیم. برتری علمی و فناوری گاهی می‌تواند دست دشمن را از ضربه وارد کردن به جمعیت‌های بزرگی مانند غزه و ضاحیه کوتاه کند. اگر برتری علمی داشتیم، سیدحسن را از دست نمی‌دادیم. ۴۰ هزار کشته نداشتیم. اگر از لحاظ علمی در زمینه تسلیحات از چیزی که هستیم، جلوتر بودیم، حتما در شرایط کشور اثر می‌گذاشت و می‌توانست از افروختن آتش سوزنده جلوگیری کند. توفق علمی این نتایج را دارد.
انتهای پیام/
نظر شما