آیین‌ها و رسوم سیستان و بلوچستان در ماه رمضان؛ نگاهی به سنت‌های منطقه

معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چابهار در گفت‌وگو با ایسکانیوز به تشریح آداب‌ و رسوم مخصوص و کهن مردم سیستان و بلوچستان در ماه مبارک رمضان پرداخت.

غلامرضا مومنی، معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چابهار در گفت‌وگو با خبرنگار استانی ایسکانیوز به نحوه برگزاری ماه مبارک رمضان در استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: در سیستان و بلوچستان مردم زودتر به استقبال ماه پر فضیلت رمضان می‌روند. از نیمه شعبان، کار نظافت و غبار روبی مساجد آغاز می‌شود و همزمان با آنها به خانه‌تکانی و آراستن خانه خود نیز مشغول می‌شوند. پس از نظافت مساجد، برای عطرافشانی به محیط عبادت خود، مشک و چوب‌هایی به نام «سوچکی و اوددار» روشن می‌کنند.

وی در ادامه به غذاهای مخصوص سیستان و بلوچستان که در ماه رمضان استفاده می‌شود، اشاره کرد و افزود: یکی از محبوب‌ترین غذاهای مردم بلوچ در ماه رمضان «تباهگ» است که ریشه در تاریخ کهن این خطه دارد. این خوراک لذیذ مخلوطی از برنج و گوشت خشک شده است که از قرن‌ها پیش در میان مردم بلوچستان متداول بوده و خوراک مخصوص حاکمان و افراد مرفه جامعه آن زمان به شمار می‌رفته است.

مومنی اضافه کرد: غذای دیگری که در رمضان به ویژه در میان افراد مسن طرفدار دارد «بت ماش» است. این خوراک از برنج، روغن، ماش و افزودنی‌های معطر تهیه و همراه با ترشی انبه و یا لیمو مصرف می‌شود. به عقیده آنها، خوردن بت ماش در سحری، از گرسنگی در طول روز جلوگیری می‌کند.

معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چابهار با معرفی برخی از نان و شیرینی‌های مرسوم در این ماه، گفت: یکی از شیرینی‌های محلی مرسوم در ماه رمضان «چانگال» است که از خرما، خمیر نیمه پخته، روغن محلی حیوانی و افزودنی‌های معطر درست می‌شود. نان «تیموش» نیز به دلیل سبکی و هضم سریع‌ در ماه رمضان طرفدار دارد.

وی افزود: خوراک‌های محلی دیگری که می‌توان آن را بر سر سفره‌های افطار مردم بلوچ یافت حلوا شکری، حلوا شیرگی، خرما بریز، خرما شیرگی، کتوک، هارگ، انواع لبنیات محلی، نان روغنی، مربای خرما و انواع ترشی‌های مختلف مثل ترشی لیمو و ترشی انبه است.

مردم دیار سیستان و بلوچستان دوست دارند سفره خود را اغلب با غذاهای سنتی پر کنند، این عادت به یک رسم بدل شده است و این رسم در رمضان جلوه‌ای دوچندان می‌یابد. از محبوب ترین غذاهای ماه رمضان می‌توان به «پکوره» اشاره کرد که در طبخ آن از سبزیجات مختلف و معطر استفاده می‌شود.

مومنی به چندی ازآداب و رسوم این استان در ماه رمضان اشاره کرد و گفت: رسم "نذری مردگان" یکی از رسوم سیستان و بلوچستان در ماه رمضان است که ادای آن از نیمه شعبان آغاز می‌شود. آنها در این روزها انواع غذاهای محلی و حلوای خرما می‌پزند و میان نیازمندان توزیع می‌کنند تا ثواب آن به مردگان‌شان برسد. علت این نذر، به اعتقاد آنها در مورد سرنوشت مردگان برمی‌گردد. مردم سیستان و بلوچستان باور دارند که خداوند در نیمه شعبان نام کسانی که قرار است در طول سال آینده از دنیا بروند را به عزرائیل می‌دهد، از این رو مردم این منطقه مراسم "نذر مردگان" را انجام می‌دهند.

معاون دانشگاه آزاد اسلامی واحد چابهار در ادامه تشریح کرد: در دهه سوم ماه مبارک رمضان، از روز نوزدهم تا بیست و نهم مراسم شب‌های قدر برگزار می‌شود که مهم‌ترین آیین در این شب‌ها مراسم ختم قرآن است که با شکوه خاصی در مساجد محله‌های مختلف برگزار می‌شود. در روزهای پایانی ماه رمضان فردی که هر شب با نماز و غزل و شعرخوانی بر بالای مناره مسجد، مردم را برای سحر بیدار می‌کرد، شروع به خواندن اشعاری در خصوص وداع با ماه مبارک رمضان می‌کند.

وی به رسمی مخصوص که در پایان ماه رمضان توسط بانوان بلوچ اجرا می‌شود اشاره کرد و گفت: یکی از مراسم‌های زیبای زنان بلوچ در ماه رمضان، حنابندان است. بانوان بلوچی در آخرین شب از ماه رمضان با حنای محلی بر روی دست‌ها نقش و نگار زیبا می‌زنند و خود را برای عید بزرگ آماده می‌کنند.

غلامرضا مومنی در آخر گفت: روز عید فرا می‌رسد و مردها و کودکان با پوشیدن لباس‌های نو که اکثرا به رنگ سفید است به دیدار دوستان و عزیزان می‌روند و طلب بخشش می‌کنند. به عقیده مردم بلوچستان، کسانی که در روز عید فطر حلالیت بطلبند، خداوند تمام گناهان‌شان را می‌بخشد. در این روز کودکان مانند نوروز از بزرگ‌ترها عیدی می‌گیرند.

خبرنگار: عبدالقادر پاداش

انتهای پیام/

کد خبر: 1262417

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =