به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، حدود 4 سال از تشکیل امارت اسلامی افغانستان می‌گذرد. آمریکایی‌ها که با وعده‌های جذاب وارد افغانستان شده بودند، پس از 20 سال اشغال این کشور قدرت را به تقدیم طالبان کرده و امارت اسلامی دوم افغانستان تشکیل شد. طالبان در روزهای ابتدایی تشکیل امارت اسلامی تحت فشار افکار عمومی بین المللی و برخی بازیگران جهانی و منطقه‌ای، وعده‌هایی در خصوص تشکیل حکومت فراگیر با حضور تمام طیف‌های سیاسی و اقوام این کشور داد.

با گذشت زمان و ظهور تحولات جدید جهانی مسئله افغانستان نزد افکار عمومی به فراموشی سپرده شده و طالبان نیز که نه در عرصه داخلی رقیبی برای خود داشت و نه فشار بین المللی را علیه حکومتش حس می‌کرد، به حکمرانی به روش خود ادامه داد. در حوزه داخلی به نظر نمی‌رسد بهبود چندانی در اوضاع زندگی افغان‌ها در این چند سال ایجاد شده باشد و در سطح بین المللی نیز چالش‌ها به قوت خود باقی ماند. اما رهبران اسلامی با تجربه‌ای که در این چند سال کسب کرده بودند، یک بازی دوگانه با کشورهای پیرامونی خود آغاز کردند.

کشور ایران به عنوان یکی از مهمترین همسایه‌های افغانستان با برخورداری از مرز طولانی زمینی با امارت اسلامی از همان روزهای ابتدایی با چالش‌های جدی روبرو شد اما تصمیم نظام این بود که با حسن نیت تحولات این کشور را رصد کرده و نهایت همکاری را با امارت اسلامی داشته باشد. در طرف مقابل اما طالبان هر روز یک چالش جدید برای ایران ایجاد می‌کرد؛ از درگیری‌های مرزی گرفته تا مسئله حقابه ایران که هنوز تکلیف آن مشخص نشده است.

طالبان در سطح بین المللی نیز در سال‌های ابتدایی تلاش زیادی برای به رسمیت شناخته شدن امارت اسلامی افغانستان توسط سایر کشورها انجام می‌داد و یکی از دغدغه‌های بزرگان طالبان همین بود اما گویا دیگر این مسئله اهمیتی برای آنان ندارد و ترجیح می‌دهند به همین شکل به حکومت خود ادامه دهند. سرویس بین الملل ایسکانیوز در گفتگو با یک استاد دانشگاه و پژوهشگر مسائل بین الملل افغانستانی که به دلایل امنیتی به نام او اشاره نخواهد شد، سوالاتی پیرامون نحوه حکمرانی طالبان پس از تشکیل امارت اسلامی مطرح کرد.

وی در خصوص شرایط کشور افغانستان در حدود 4 سال اخیر و میزان رضایت شهروندان افغانستانی از امارت اسلامی گفت: اوضاع از نظر امنیتی رضایت بخش است، از نظر فساد اداری کمی شرایط بهتر و جریان کار اداری سریع شده اما به طور کلی سرقت بسیار وسیع است و مافیا نیز وجود دارد. وی افزود: وضعیت اقتصادی مردم را رنج می‌دهد؛ اقتصاد کوچک شده و اکثر مردم از دایره فعالیت اقتصادی خارج شده و شکایت عمومی بالا است.

به اعتقاد این استاد افغانستانی، از نظر سیاسی نارضایتی عمومی بسیار بالاست و سایر اقوام حتی پشتوانه‌های غیر قندهاری در حاشیه هستند. وی با تاکید بر اینکه طالبان هیچ گونه تلاشی برای تشکیل یک حکومت فراگیر با حضور همه طیف‌های فکری و مذهبی انجام نمی‌دهد، تصریح کرد: به غیر از افرادی که در جنگ با طالبان همراه بوده‌اند، به سایر افراد و گروه‌ها اجازه مشارکت داده نمی‌شود و با گذشت زمان، نیروهای متخصص سابق را از ادارات اخراج می‌کنند؛ به طور مثال، شیعیان را به طور رسمی از برخی ادارات از جمله وزارت عدلیه، آموزش و ... اخراج کرده‌اند.

استاد روابط بین الملل افغانستانی در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد تلاش امارت اسلامی برای به رسمیت شناخته شدن کاهش یافته، اظهار کرد: طالبان در خصوص تعامل با غرب به خصوص آمریکا و امتیاز گیری از کشورهای منطقه به این نتیجه رسیده که می‌توانند با همین وضعیت موجود به حکومت خود ادامه دهد. وی افزود: آمریکا برای برخی اهداف منطقه‌ای خود حکومت طالبان را ایجاد کرده و سرنوشت مردم این کشور نه برای طالبان اهمیتی دارد و نه آمریکا.

این استاد افغانستانی در مورد چالش‌های بین جمهوری اسلامی ایران با امارت اسلامی از جمله مسئله حقابه و عدم تمایل طالبان برای حل این مسائل گفت: فلسفه وجودی طالبان ایجاد چالش‌های بسیار جدی برای کشورهای همسایه از جمله ایران است. به اعتقاد وی، اکنون ایران هم متوجه این تهدید شده و دلیل اخراج برخی مهاجرین افغانستانی بیشتر امنیتی است تا اقتصادی و ایران باید این مسئله را کاملا جدی بگیرد.

پژوهشگر مسائل بین الملل با بیان اینکه طالبان تا کنون با دو پهلو بازی کردن هم از غرب امتیاز گرفته و هم از شرق، تاکید کرد: طالبان در نهایت با غربی‌ها و آمریکا همکاری خواهد کرد؛ زیرا آمریکا منابع مالی بیشتری می‌تواند در اختیار امارت اسلامی قرار دهد و زمینه رسمیت آن را فراهم کند. به گفته وی، تفکرات رهبران امارت اسلامی به لحاظ سنتی تغییری نداشته و اساسا آنها حق انتخابی برای مردم افغانستان قائل نیستند و به همین دلیل انتخابات را بی‌معنا می‌دانند.

از نظر این استاد دانشگاه، رهبران طالبان معتقدند برای حفظ و بقای خود مجاز هستند از هرگونه ابزار و معامله‌ای استفاده کنند و به همین دلیل همزمان هم با غرب و هم با شرق معامله می‌کنند. وی افزود: رهبران امارت اسلامی در هماهنگی کامل با آمریکا هستند و به دلیل تجربیات قبلی خود این بار می‌خواهند رضایت آمریکا را جلب و منابع مالی خود را از این طریق تامین کنند.

انتهای پیام/