آیین‌ها و سنت‌های نوروزی در کهگیلویه و بویراحمد

استان کهگیلویه و بویراحمد مانند دیگر هموطنان ایرانی جشن شکوهمند نوروز را گرامی می‌دارند و برای این جشن آیین‌های ویژه‌ای دارند.

به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کهگیلویه و بویراحمد، کهگیلویه و بویراحمد در حدّ فاصل استان‌های فارس، بوشهر، خوزستان، اصفهان، چهارمحال و بختیاری در جنوب ایران به سبب وجود مناطق پست مجاور با حاشیه‌های خلیج فارس تا ارتفاعات بالای ۴ هزار متر در زاگرس دارای مناطق گرمسیری و سردسیری و تنوع اقلیم است.

اختلاف ارتفاع و تفاوت دمایی در دشت‌ها و تپه ماهور تا ارتفاعات قلل در استان کهگیلویه و بویراحمد گستره این استان را به جلوه چهار فصل تبدیل کرده و ۶ شهرستان در مناطق گرمسیری و سه شهرستان ییلاقی به وجود آورده است.

مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد غالب اقوام لر و بخش‌هایی از شهرستان گچساران نیز ترک‌های قشقایی با لهجه‌های لری و ترکی در این استان پراکنده‌اند.

یاسوجی‌ها توجه ویژه‌ای به برپایی آیین‌هایی نوروزی دارند. مردم یاسوج مانند همه ایرانی‌ها با خانه‌ تکانی به پیشواز سال نو می‌روند. همچنین برگزاری جشن چهارشنبه‌ سوری، خرید اقلام نوروزی اعم از خوراکی‌ها و غیره، سبزه سبزکردن، راه‌ اندازی نمایش‌های حاجی فیروز و پختن شیرینی عید و پهن‌ کردن سفره هفت‌ سین نیز از عادت‌های مردم این استان در نوروز است.

محافل شاهنامه خوانی

شاهنامه، نامه ملی ایرانیان و اثری حماسی و کهن است که تا این زمان، نظیر آن پدید نیامده است. این اثر سترگ، ملی، میهنی و مردمی در میان اقوام گوناگون چون فارس‌ها، کردان، لران، آذری‌ها و دیگر مردمان ایرانی پدیده‌ای نیکو و شور آفرین بوده است. اشعار و ابیات وجد انگیز، مهیج و جذاب شاهنامه را در نشست‌ها، شادی، عزا، سور، سوگ، در میادین رزم و نبرد و در مجالس بزم، گاه برای مرثیه خوانی، زمانی به جهت تهییج احساسات قومی، ملی و مردمی، در بهترین ساعات خوش شب و در تنگ‌ترین افق‌های حیات خونین مردمان، در شب نشینی‌ها، در کنار اجاق و بخاری در سایه سار سیاه چادرهای عشایری در دشت و کوه و صحرا، مردمان شیفته ابیات شاهنامه، با صدایی رسا، بلند، ماندگار و تأثیر گذار، گاهی بدون همراهی موسیقی محلی و زمانی همراه با نوای موسیقی خاص مردمان ایرانی اما در قومیت‌های گوناگون چون لرها و کردها در آواها و نواهای جان بخش مقام‌های آوازی توسط صاحبان قریحه و ذوق و علاقه‌مندان و یا اشخاصی که عنوان خاص شاهنامه خوان را داشته‌اند خوانده می‌شد. نگرش لرها به شاهنامه پیوسته بر پایه‌ی همان هدفی که شاهنامه را هستی بخشیده، یعنی برابر خواهی و عدالت قومی، در چهره صلح و دوری از ستم و خونریزی می‌دانند.

آشتی کنان

در این رسم، معمرین و ریش سفیدان پا در میانی کرده و افراد و یا طوایفی را که مدت‌ها با هم قهر و کینه داشته‌اند، آشتی می‌دادند. جالب است که گاهی زنان در این رسم نقش ویژه‌ای داشتند. گاهی آشتی دادن به سامان نمی‌رسید. در این مواقع زنی از میان زنان موجه و متشخص ایل و طایفه که به او شاه زن گفته می‌شد، میانجی گری کرده و در صورت لزوم چارقد یا سربند خود را در دامن طرفین دعوا می‌انداخته که آن‌ها نیز به احترام این خانم و احترام ناموس ایل، میانجی گری او را پذیرفته و آشتی می‌کرده‌اند.

پخت نان محلی

در فرهنگ کهگیلویه و بویراحمد نان مقدس و مایه برکت زندگی است، به همین دلیل پیش از تحـویل سال بانوان به تعداد زیاد نان می‌پختند و سبد نان خانه را پر می‌کردند و یک برگ سبز از درختان مثمر در کنار نان‌ها می‌گذاشتند تا خانواده سالی خوب و پر خیر و برکت داشته باشد.

حمام عید

از دیگر رسوم مردم قدیم لر بود که در این مراسم رفتن به حمام در آستانه عید آیین و رسوم خاص خود را داشت و از آنجا که اغلب محلات یا حمام نداشتند یا یک حمام داشتند لذا یا در خانه در تشتی بزرگ حمام می‌کردند، یا به حمام‌های عمومی می‌رفتند. حمام‌ها در نزدیکی‌های عید سبزه و سفره برای بدست آوردن انعام و عیدی پهن می‌کردند و عیدانه می‌گرفتند و سلمانی‌ها نیز با گذاشتن سبزه در دکان یا محل کار خود یا به قول امروزی‌ها مغازه از مردم پول و انعام می‌گرفتند.

عیدی نو عروس

آیین عیدی بردن به خانه نو عروسان از رسم‌های نوروزی یاسوجی‌ها است. در گذشته این رسم بسیار باشکوه بر پا می‌شد. کسانی که دختری را برای پسرشان نامزد کرده بودند به خانه دختر عیدانه می‌ فرستادند. عیدی او یک مجمعه شامل چند بشقاب تزئین‌ شده پر از مویز، شاهدانه، کنجد، گردو، بادام و یک بشقاب پلو که مخلوط برنج و رشته بود و نیز تخم‌مرغ‌های رنگی معمولا پای ثابت این هدایا بود. یک تکه پارچه یا لباس هم برای نو عروس می‌بردند که به آن دلگ لری می‌گفتند. خانواده‌هایی هم که تازه دختر به خانه بخت فرستاده بودند معمولا چنین هدایایی را به خانه نو عروس می‌فرستادند.

خبرنگار: سعیده صداقت نژاد

انتهای پیام/

کد خبر: 1262670

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =