به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز؛ توان دریایی ایران شامل نیروی دریایی ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که هر ۲ نقش مهمی در حفظ امنیت و منافع ملی ایران در دریاها ایفا می‌کنند. نیروی دریایی ارتش ایران عمدتا مسئولیت دفاع از مرزهای آبی و حفاظت از منافع ملی در آب‌های آزاد را برعهده دارد. توجه نیروی دریایی سپاه پاسداران نیز معطوف به تدارکات برای جنگ دریایی غیر متقارن است و بر امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز تمرکز دارد و در مواقع لزوم به تقویت نیروی دریایی ارتش کمک می‌کند.

تعداد پرسنل نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ۲۳ هزار نفر و نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۲۵ هزار نفر است.

در این گزارش قایق‌های تندروی ایران را به عنوان یکی از مهم‌ترین ناوگان جنگی دریایی مورد بررسی قرار دادیم:

قایق‌های تندرو و موشک‌انداز

قایق‌های تندرو نوعی از شناورهای کوچک و با سرعت بالا هستند که در حوزه‌های گشت دریایی، حفاظت از مرزهای آبی و دفاع از حملات و تهاجم‌های احتمالی متجاوزان مانند دزدان دریایی و کشورهای متخاصم به مرزهای آبی و دریاهای یک کشور کاربرد دارند. قایق‌های موشک‌انداز ایران به ‌ویژه سپاه پاسداران نیز ستون فقرات دکترین نبرد نامتقارن دریایی ایران هستند. این شناورها با ترکیب سرعت بالا، مانورپذیری، استتار راداری و توان شلیک موشک‌های ضدکشتی طراحی شده‌اند تا در محیط‌های محدود به ویژه در خلیج‌فارس تهدیدی جدی برای ناوهای دشمن باشند.

تاکتیک‌های کلیدی عملیات رزمی

- تاکتیک ازدحام دریایی (Swarm Tactics)

ایران پیشگام استفاده عملیاتی از این روش است. در این تاکتیک، ده‌ها یا حتی صدها قایق تندرو به‌ صورت موجی به سمت یک هدف بزرگ (مثلاً ناو هواپیمابر یا رزم‌ناو آمریکایی) حمله می‌کنند تا از این طریق سامانه‌های دفاعی دشمن را اشباع کنند و در فرماندهی دشمن ایجاد سردرگمی کنند. در این حالت است که حداقل چند قایق به برد موثر شلیک نفوذ می‌کنند.

در این نوع تاکتیک از تسلیحاتی مثل موشک ضدکشتی کوتاه‌برد (کوثر، نصیر)، راکت‌انداز، تیربار سنگین یا نارنجک‌انداز، پهپاد یا مین دریایی استفاده می‌شود.

- حملات موجی (Wave Attacks)

در این تاکتیک، قایق‌ها در دسته‌های پنج تا ۱۰‌ تایی از جهات مختلف نزدیک می‌شوند. موج اول تمرکز دفاع دشمن را می‌شکند، موج دوم و سوم حمله اصلی را انجام می‌دهند. در این روش، قایق‌ها از سرعت ۵۰ تا ۱۱۰ نات برای نزدیک شدن به هدف حرکت می‌کنند. به خصوص در شب، قایق‌ها به گونه‌ای مخفی می‌شوند و در ارتفاع پایین سطح آب حرکت می‌کنند و با استفاده از پارازیت‌سازهای الکترونیکی ساده، از رادار می‌گریزند.

- شلیک سریع و عقب‌نشینی (Shoot and Scoot)

قایق‌های موشک‌انداز کوچک مثل «پیکان» پس از نزدیک‌شدن به برد ۳۰ تا۴۰ کیلومتری، موشک شلیک و بلافاصله با سرعت بالا به نقطه امن عقب‌نشینی می‌کنند.

- کمین در تنگه‌ها و جزایر (Ambush Tactics)

بسیاری از قایق‌های تندرو در جزایر خلیج‌فارس یا سواحل صعب‌العبور مستقر هستند. آنها در موقعیت‌هایی که دید راداری دشمن محدود است (مثلاً در پیچ تنگه‌ها)، با غافلگیری عمل می‌کنند.

- عملیات مشترک با پهپاد و موشک ساحل‌پایه

قایق‌ها گاهی با پهپادهای شناسایی هماهنگ می‌شوند. پهپادها هدف را رهگیری می‌کنند و مختصات آن به قایق یا سامانه موشکی ساحلی داده می‌شود.

قایق تندروی ذوالفقار

قایق تندروی ذوالفقار قایق تندروی عجیب سپاه است که در لحظه تبدیل به زیردریایی می‌شود. شناور دوزیست ذوالفقار که با نام «ذوالفقار اژدرافکن» هم شناخته می‌شود، یکی از خاص‌ترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات نظامی دریایی ایران است که توانایی کاربردی در ۲ محیط سطح و زیرآب را دارد. این قایق به طور رسمی در سال ۱۳۹۴ به ناوگان جنوب نیروی دریایی سپاه ملحق شد.

قایق ذوالفقار با تجهیز به ویژگی‌های پیشرفته مانند رادارگریزی، توانایی اجرا عملیات‌های ویژه و تسلیحات متنوع طراحی شده تا نقشی کلیدی در جنگ‌های نامتقارن با ناوگان دریایی مهاجمان به ایران ایفا کند.

در صورتی که ذوالفقار بخواهد روی سطح مأموریت اجرا کند، به حداکثر سرعت ۷۴ کیلومتر بر ساعت می‌رسد و در شرایطی که به زیر سطح آب برود، توانایی حفظ موقعیت خود تا حداکثر پنج دقیقه را دارد و به راحتی می‌تواند از دید رادارها و سامانه‌های شناسایی دشمن در امان بماند. نهایت عمقی که برای ذوالفقار قابل دستیابی اعلام شده، سه متر با لوله تنفسی است و برآوردها نشان می‌دهد که می‌تواند تا عمق ۲۰ متری پنهان بماند.

۲ لوله اژدر با کالیبر ۳۲۴ میلی‌متری برای ذوالفقار در نظر گرفته شده که هر دوی آنها با استفاده از سیلندرهای شروع پالس پرتاب می‌شوند. این سلاح چهار متر طول دارد و برای انهدام ناوهای هواپیمابر، شناورهایی با حداکثر وزن ۲۰۰ تن و سکوهای نفتی یا اسکله‌های بارگیری و تخلیه استفاده می‌شود.

این قایق مجهز به تجهیزات شناسایی مانند رادار برای شناسایی اهداف سطحی است و حدود ۳۰ کیلومتر برد دارد و برای از بین بردن اهداف تهاجمی اولیه و جلوگیری از تهدیدات نزدیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین مجهز به سامانه‌های عمق‌یاب و سونار برای بهبود ناوبری در عمق کم و شرایط زیر سطحی است.

قایق موشک‌انداز سراج

قایق موشک‌انداز سراج یکی از پیشرفته ترین نمونه‌های قایق‌ تندروی موشک‌انداز سپاه است که نقش مهمی در تاکتیک دریایی نامتقارن دارد. این قایق برگرفته از مدل انگلیسی Bladerunner ۵۱ است که به ‌صورت مهندسی معکوس تولید شد. بدنه آن از فیبرگلاس و سبک‌وزن ساخته شده است تا پایداری در سرعت بالا و عملیات دریایی گرمسیری فراهم شود؛ این ویژگی باعث کاهش مصرف سوخت تا ۱۵ تا ۳۰ درصدی شده است.

حداکثر سرعت اعلام‌ شده حدود ۶۰ گره دریایی یعنی حدود ۱۱۰ تا ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت است. با این سرعت، قایق قادر است در مسیرهای پیچ‌ در ‌پیچ و نزدیک ساحل، عملیات کمین را با توانمندی بالا اجرا کند.

طراحی کابین این قایق گونه‌ای است که در سرعت بالا در داخل کابین، تغییرات ارتفاعی ناشی از حرکت روی آب و صدای چندانی احساس نمی‌شود. همچنین در شرایط طوفانی دریا سرنشینان آن شدت امواج را احساس نخواهند کرد.

قایق تندروی سراج دارای راکت انداز دریایی ۱۰۷ میلی‌متری ۱۱ لوله‌ای پایدار شده، یک رادار جستوجوی دریایی با برد حدود ۳۰ کیلومتر و تیربار ۱۲/۷ میلی‌متری دوشکا است. در این قایق همچنین ۲ تیر موشک کروز نصب شده که با توجه به اندازه پرتابگر احتمالا موشک‌های سری کوثر یا نصر هستند.

قایق تندروی پرنده باور

قایق تندروی باور نقش «چشم کم‌ردیاب» و «نیش متحرک» را در ناوگان نیروی دریایی ایران ایفا می‌کند: با هزینه اندک و قابلیت تولید سریع می‌تواند مأموریت‌های شناسایی، گشتی و ضربه ناگهانی علیه شناورهای پشتیبانی یا واحدهای کوچک دشمن را در آب‌های کم‌عمق خلیج فارس پوشش دهد. در واقع این قایق پرنده نقشی مکمل برای قایق‌های تندروی موشک‌انداز و مین‌ریزی ساحلی دارد.

قایق تندروی پرنده باور یک وسیله نقلیه دوزیست است که توسط ایران ساخته شده است. این قایق با استفاده از پدیده اثر سطحی (ground effect) می‌تواند با سرعت بالا روی سطح آب حرکت کند و همزمان قابلیت پرواز در ارتفاع کم را نیز دارد. در واقع، هنگام حرکت، بال دلتای معکوس آن بالشتکی از هوای فشرده زیر خود می‌سازد و در ارتفاع یک تا پنج روی آب سر می‌خورد یا بالای آب به پرواز درمی‌آید. همین اصل باعث می‌شود اصطکاک و آشکارسازی راداری کاهش یابد و شناور بتواند با سوخت و نیروی پیشران اندک به سرعت بالایی برسد. سرعت این قایق به ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت (۱۰۰ نات) می‌رسد.

‌تسلیحات و حسگرهای این قایق پرنده بسته به ماموریتش قابل تعویض است؛ یک تیربار ۱۲٫۷ میلی‌متری در دماغه، جایگاه راکت یا موشک هدایت شونده سبک روی بدنه و دوربین‌ها یا سامانه دید در شب روی دکل کوتاه. مادامی که باور با سرعت کم روی آب می‌ایستد یا در میان شناورهای کوچک پنهان می‌شود، بازتاب راداری‌اش در clutter سطح دریا گم می‌شود؛ در عین حال، سرعت جهشی آن اجازه می‌دهد ظرف چند دقیقه به برد شلیک برسد و سپس در موج‌ها ناپدید شود.

این قایق پرنده می‌تواند به کمک رادار سطحی کوتاه‌برد و پیوند داده امن، در شبکه‌ای از پهپادهای شناسایی و قایق‌های تندرو عمل کند؛ سناریویی که در آن باور ابتدا فیلم و مختصات هدف را مخابره می‌کند و پس از دریافت فرمان، با موشک کوتاه‌برد یا تیربار حمله نقطه‌ای انجام می‌دهد.

قایق تندروی آذرخش

قایق تندروی آذرخش از قایق‌های ۲ بدنه سبک موشک‌انداز است که از طریق روش مهندسی معکوس بومی شده و در سازمان صنایع دریایی کشورمان تولید شده است. این قایق دارای وزن تقریبی ۱۷ تن و سرعت بیشینه حدود ۱۰۰ کیلومتر در ساعت است. مسلح به ۲ لانچر موشک ضدکشتی یعنی موشک‌های کوثر یا نصر ساخت ایران است و برای عملیات هجومی سریع در سواحل خلیج فارس به‌کار می‌رود.

این قایق جزو بزرگ‌ترین و قدرتمندترین قایق‌های موشکی سپاه است و در دسته شناورهای رزمی سبک قرار می‌گیرد و با ترکیب سرعت متوسط، قدرت حمل موشک، و پایداری نسبی، قادر است پوشش هجومی ساحلی یا میان‌ساحلی فراهم کند.

آذرخش قابلیت حمل ۱۰ نفر خدمه را دارد که با این تعداد خدمه یک قایق تندروی با قدرت عملیاتی بالا و برد عملیاتی ۵۰۰ کیلومتر به شمار می‌رود. همچنین، رادار این قایق، از انواع رادارهای سطحی است که استفاده از این رادار در قایق‌های مشابه در دنیا مرسوم است.

این قایق تندرو به سلاح‌هایی مانند یک تیربار ۱۲/۷ میلی‌متری در عقب، توپ ۲۳ میلی‌متری تک‌لول در جلو، راکت‌انداز ۱۰۷ میلی‌متری ۱۶ لوله بر بالای کابین تسلیح شده که توانایی درگیری موثر با شناورهای دشمن را در دریا دارد و قادر است تا موشک‌های کوتاه بردی با حداقل برد ۳۰ کیلومتر به سوی اهداف تعیین شده شلیک کند.

انتهای پیام/