به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان، در روزهای ماه محرم، حال‌وهوای شهر تغییر می‌کند؛ نه فقط در ظاهر، بلکه در عمق زیست مردم. همدان، این کهن‌شهر در دامنه‌های الوند، بار دیگر در آستانه‌ی ماه حزن و حماسه، لباسی از سوگ بر تن می‌کند. کوچه‌ها و خیابان‌های شهر با پرچم‌های مشکی، کتیبه‌های یا حسین(ع)، و طنین نوحه‌هایی که از تکایا و مساجد بلند می‌شود، به صحنه‌ای از تجلی عشق تبدیل می‌شود. از بازار سنتی همدان گرفته تا محله‌های قدیمی نظیر حاجی و شریعتی، همه چیز در خدمت آیین‌هایی است که سینه به سینه منتقل شده‌اند.

هیئت‌ها از هفته‌ها پیش، خود را برای میزبانی از عزاداران آماده کرده‌اند. علم‌ها رنگ خورده، طبل‌ها کوک شده، و چراغ تکایا روشن است. جوانان همدانی با شوق و اشتیاق در آستانه‌ی این روزها، نقش خود را می‌دانند: بعضی در آشپزخانه‌های هیئت، بعضی در تنظیم برنامه‌های مداحی و بعضی دیگر در توزیع نذری‌ها. حتی کودکان در این میان با سربندهای یا حسین(ع) و لباس‌های مشکی، گویی در نخستین تجربه‌های اجتماعی‌شان، پای در سنتی می‌گذارند که نسل‌هاست جاودانه مانده است.

محرم در همدان، فقط عزاداری نیست؛ یک نوع بازخوانی تاریخی در دل زندگی روزمره است. وقتی کارمندان با لباس مشکی به اداره می‌روند، کسبه مغازه‌های خود را با پارچه‌های عزا می‌پوشانند، و صدای نوحه از بلندگوهای مغازه‌ها شنیده می‌شود، می‌توان دید که چگونه دین، فرهنگ و سبک زندگی در این شهر به هم گره خورده‌اند. این پیوند نه در ظاهر، بلکه در عمق وفاداری تاریخی مردم همدان به سنت‌های عاشورایی ریشه دارد.

برخی از هیئت‌های شاخص مانند هیئت باب‌الحوائج، هیئت محبین‌الحسین و هیئت عاشوراییان مهدیه، که قدمتی بیش از پنجاه سال دارند، با بهره‌گیری از مداحان شناخته‌شده، توانسته‌اند مخاطبان متنوعی از نسل‌های مختلف را گرد هم آورند. این هیئت‌ها علاوه بر عزاداری، از ظرفیت فضای مجازی نیز بهره می‌برند و پخش زنده مراسم یا تولید محتوای مذهبی برای نوجوانان و جوانان را در دستور کار دارند.

نذری‌های محرم نیز همچنان یکی از ارکان پررنگ این ماه در همدان است. غذاهایی مانند شله‌زرد، عدس‌پلو، خورشت قیمه و آش رشته در مقیاس‌های بالا تهیه می‌شوند. در مناطق کم‌برخوردار مانند دیزج، حصار مطهری و خضر، خیرین و گروه‌های مردمی تلاش می‌کنند تا در کنار سوگواری، معنای واقعی مواسات را به اجرا درآورند. سازمان‌های مردم‌نهاد و حتی برخی از مدارس نیز به صورت داوطلبانه وارد میدان شده‌اند تا فرهنگ محرم را با مفاهیم اجتماعی پیوند بزنند.

با وجود همه این فعالیت‌ها، برخی دغدغه‌ها نیز در سایه شکوه مراسم قرار گرفته است. از جمله نیاز به بهسازی زیرساخت‌های هیئت‌های سنتی، مدیریت صحیح نذورات، و توجه بیشتر به محتوای فرهنگی برای نسل نوجوان. برخی کارشناسان فرهنگی هشدار داده‌اند که اگرچه ظواهر مراسم باشکوه‌تر شده، اما مفاهیم اصلی قیام عاشورا نیازمند بازخوانی عمیق‌تر برای نسل امروز است.

محرم در همدان فقط یک مناسبت مذهبی نیست؛ یک خاطره‌ی جمعی است که سال به سال بازتولید می‌شود، خاطره‌ای از ایستادگی، وفاداری و هویت مشترک. تا زمانی که علم‌های سیاه بر در خانه‌ها برافراشته می‌شوند، نوای یا حسین در کوچه‌ها طنین‌انداز است و مردم همدان در صف نذری و دعا، دل در گرو کربلا دارند، می‌توان گفت که محرم، قلب تپنده این شهر است.

خبرنگار: نازنین مولایی منظر

اننتهای پیام/