به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، در روزهای اخیر موضوع فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» از سوی طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای به یکی از مهمترین مسائل در نزد افکار عمومی داخلی تبدیل شده و سوالات زیادی در این زمینه مطرح می‌شود. مکانیسم ماشه که گفته می‌شود در صورت اجرا می‌تواند منجر به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران شود، نگرانی‌هایی را برای مردم به ویژه با توجه به تاثیر احتمالی بر اقتصاد ایجاد کرده است. این مسئله در فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور بازتاب گسترده‌ای داشته و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی روابط ایران با اروپا و آمریکا مطرح شده است.

با این حال بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که تاثیر اقتصادی فعال‌شدن مکانیسم ماشه چندان چشمگیر نخواهد بود. استدلال اصلی آنان این است که ایالات متحده در سال‌های اخیر تقریبا تمامی حوزه‌های اقتصادی و تجاری ایران را تحت تحریم قرار داده و فضای چندانی برای تحریم‌های جدید باقی نمانده است. به گفته غلامرضا انصاری -معاون پیشین دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه- حتی اگر اروپا این ابزار را فعال کند، دامنه اثرگذاری آن محدود خواهد بود و عملا فراتر از فشارهای موجود آمریکا نخواهد رفت.

بیشتر بخوانید:

همه چیز درباره ماشه اروپایی‌ها/ مکانیسم ماشه بسیار ضعیف‌تر از تحریم‌های آمریکاست

از منظر سیاسی، برخی تحلیلگران این اقدام را بیش از آنکه ابعاد اقتصادی داشته باشد، ابزاری برای فشار روانی و دیپلماتیک بر ایران می‌دانند. در واقع، اروپا با تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه بیش از هر چیز تلاش دارد همسو با سیاست‌های واشنگتن عمل کند و از این طریق نقش خود را در معادلات آینده پررنگ‌تر نشان دهد. از این رو، موضوع مکانیسم ماشه نه تنها یک پرونده اقتصادی، بلکه بخشی از بازی بزرگ‌تر قدرت میان ایران و غرب است.

سرویس بین الملل ایسکانیوز در گفتگو با دکتر مسعود نادری -کارشناس مسائل بین الملل- به بررسی احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه و آثار احتمالی آن بر اقتصاد و سیاست ایران پرداخت. وی در پاسخ به اینکه احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط کشورهای اروپایی گفت: از آنجایی که طرف‌های اروپایی با آمریکا کاملا هماهنگ هستند و مکانیسم ماشه نیز یک لقمه آماده برای آنها محسوب می‌شود، احتمال فعال کردن آن بسیار بالاست اما باید به این امر توجه کرد که تقریبا چیزی نمانده که غربی‌ها در ایران تحریم نکرده باشند مگر اینکه بخواهند رئیس زندان عادل آباد شیراز را تحریم کنند! و بنابراین تحریم‌های بیشتر تاثیر اقتصادی چندانی نخواهد داشت.

از نظر این کارشناس مسائل بین الملل، به نظر می‌رسد هدف غربی‌ها پررنگ کردن انگاره تحریم علیه ایران است که البته همین هم اثر روانی قابل توجهی در جامعه ایران دارد و عملیات روانی، شایعات و دروغ به خوبی جواب می‌دهد و اثر روانی آن به ویژه در بازاری مثل ارز کاملا مشهود است که مانند یک لوکوموتیو بقیه بازارها را به دنبال خود می‌کشد.

ایجاد ناآرامی اجتماعی هدف اصلی اروپا در قبال ایران

مسعود نادری با تاکید بر اینکه روی زمین چیزی برای تحریم بیشتر علیه ایران باقی نمانده و از کشتی‌سازی گرفته تا تجارت نفت و بازار ارز و ... همه تحریم هستند، تصریح کرد: خود ایرانی‌ها اذعان دارند که تحریم‌هایشان نمی‌تواند اقتصاد ایران را متاثر کند فلذا حرف اصلی آنها به تسلیم درآوردن ایران از طریق سایر ابزارها من جمله رسانه و برهم زدن فضای روانی جامعه است.

وی افزود: غربی‌ها با تهدید اینکه همه تحریم‌های قبلی و 6 قطعنامه پیش از برجام مجددا فعال خواهد شد، به دنبال تاثیرگذاری بر بازار ارز ایران و پس از آن افزایش تورم هستند؛ نتانیاهو در روز پنجم جنگ 12 روزه خطاب به مردم ایران اعلام کرد که رژیم صهیونیستی کار خود را کرده و اکنون نوبت مردم ایران است و به همین دلیل زندان اوین را هدف قرار داد.

به اعتقاد این کارشناس مسائل بین الملل، سناریوی فعلی این است که مکانیسم ماشه توسط اروپایی‌ها فعال شود و اثرگذاری اجتماعی ایجاد کند و آنها بتوانند به اهداف خود برسند؛ در واقع اختلاف آمریکا و اسرائیل هم بر سر همین موضوع بود وگرنه هدف آنها در قبال ایران یکی بود.

ادامه مذاکره برای اغنای افکار عمومی ضروریست

نادری در پاسخ به اینکه با توجه به شرایط کنونی و شواهد موجود تداوم مذاکره با غربی‌ها فایده دارد، گفت: دستگاه دیپلماسی به عنوان یکی از ارکان اصلی تصمیم‌سازی باید به وظیفه ذاتی خود یعنی مذاکره کردن ادامه دهد و دلایل متعددی هم از جمله استفاده از ظرفیت‌های حقوق بین الملل، تصویرسازی بین المللی از ایران و از همه مهمتر اغنای افکار عمومی داخلی همه موید لزوم تداوم مذاکرات هستند.

وی با اشاره به بیانیه اخیر صادر شده توسط برخی جریانات سیاسی و همچنین چسبندگی آنها به غربی‌ها خاطر نشان کرد: تداوم مذاکره بهانه را از آنها گرفته و نشان داد بر خلاف استفاده نظام از همه ظرفیت‌های نظام بین الملل و انجام مذاکرات با آمریکا و اروپا اما همچنان مورد حمله قرار گرفتیم و انعکاس همین رفتار غربی‌ها برای نظام سودمند است.

این کارشناس مسائل بین الملل در خصوص شانس موفقیت مذاکرات برای جلوگیری از فعال شدن مکانیسم ماشه اظهار کرد: ما در گذشته کاملا به تعهداتمان پایبند بودیم اما با این وجود پس از مذاکرات دور 5 با آمریکا مورد حمله قرار گرفتیم پس بنابراین به نظر می‌رسد که آنها با یکدیگر هماهنگ هستند و برخلاف رفتارهای در ظاهر متفاوت، در پشت پرده رویکرد یکسانی در قبال ایران دارند.

فعال شدن مکانیسم ماشه به گزینه نظامی منتج نمی‌شود

مسعود نادری در خصوص احتمال آغاز مجدد درگیری نظامی گفت: به نظر می‌رسد که درگیری در پیش است اما با توجه به شواهد و قرائن این احتمال به این سادگی نیست و غربی‌ها نمی‌توانند حتی پس از فعال کردن مکانیسم ماشه دست به اقدام نظامی علیه ایران بزنند؛ دلیلش هم این است که هر گونه اقدام علیه ایران چند مرحله دارد و حتی در صورت ارسال نامه از سوی کشورهای اروپایی به شورای امنیت و بازگرداندن 6 قطعنامه قبلی و تحریم‌های پیش از 2015، گزینه نظامی نمی‌تواند گام بعدی باشد.

از نظر این کارشناس مسائل بین الملل، اگرچه روسیه و چین امکان وتو کردن مکانیسم ماشه را ندارند اما در صورت تصویب قطعنامه برای حمله به ایران می‌توانند آن را وتو کنند و بنابراین تلاش برای ایجاد ائتلاف نظامی علیه ایران از مکانیسم ماشه مستنتج نمی‌شود.

وی افزود: در واقع تنها راه آنها همان حمایت از رژیم صهیونیستی است که در جنگ 12 روزه هم ظرفیت نظامی و اطلاعاتی کشورهای اروپایی در اختیار اسرائیل بود و همه کمک کردند تا آسیب حداکثری به ایران بزنند.

حفظ اتحاد داخلی مهمترین راه برای خنثی کردن اهداف دشمنان

مسعود نادری در خصوص راهکارهای لازم برای خنثی سازی آثار احتمالی فعال‌سازی مکانیسم ماشه تاکید کرد: اولین راه همانطور که رهبری در سخنرانی اخیر خود اشاره کردند، «حفظ اتحاد مقدس» است و باید بدانیم که مهمترین گزینه برای جلوگیری از تحقق اهداف دشمن مردم بودند که توانستند با همراهی خود با نظام جلوی دشمن را گرفتند.

این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه همچنان توجه به دو محور اسلامیت و ایرانیت باید مورد توجه تصمیم‌گیرندگان باشد، اظهار کرد: به هیچ وجه نباید اجازه شکاف در بین جامعه داده شود و حتی اگر کسی با استناد به آیات قرآن هم بخواهد اتحاد ملی را بر هم بزند، باید جلوی آن گرفته شود و رهبری هم بسیار بر این موضوع تاکید داشتند.

وی افزود: باید به هر کسی که بخواهد بر خلاف این روند عمل کند، شک کرد و اقدامش را در راستای زمینه‌سازی برای دشمن دانست و توجه کنیم که مهمترین چیز در دوران کنونی حفظ اتحاد مردم است.

استفاده از همه ظرفیت‌های دولت برای بهبود شرایط اقتصادی مردم و جلوگیری از افزایش نرخ ارز راهکار دیگری بود که توسط این کارشناس مورد تاکید قرار گرفت و گفت: دولت باید کارویژه‌های خود را به درستی انجام دهد و مردم به وضوح ببینند که دولت همراه آنهاست و می‌تواند بازار ارز و قیمت‌ها را کنترل کند.

انتهای پیام/