در سالهای اخیر، دانشگاه آزاد اسلامی همواره در معرض داوریهای ناعادلانه و بعضاً روایتهای مخدوش رسانهای قرار داشته است؛ روایتهایی که با هدف زیر سوال بردن کارآمدی این مجموعه علمی بزرگ صورت گرفتهاند، حال آنکه در عمل، دانشگاه آزاد نهتنها توانسته در برابر این هجمهها ایستادگی کند، بلکه مسیر رشد و تحول خود را با جدیت دنبال کرده است.
یکی از محورهای اصلی این انتقادها، موضوع شهریه و ادعاهایی درباره افزایش بیضابطه آن است.
با این حال، بررسی دقیق و تطبیقی ارقام و آمارها نشان میدهد که نهتنها این ادعاها نادرست هستند، بلکه دانشگاه آزاد توانسته در شرایطی بهمراتب دشوارتر از نهادهای آموزشی دولتی، عملکردی قابل دفاع ارائه دهد.
برخلاف فضاسازیهای رایج، هزینهکرد سرانه دانشجویی در دانشگاه آزاد نهتنها بالاتر از بسیاری از دانشگاههای دولتی نیست، بلکه در اغلب موارد، پایینتر و با بهرهوری بیشتری همراه بوده است.
برای مثال، در بودجه سال ۱۳۹۹، متوسط سرانه دانشجو در دانشگاههای دولتی مستقر در تهران حدود ۱۸ میلیون تومان برآورد شده بود، اما براساس گزارش رسمی دیوان محاسبات کشور، میزان واقعی هزینهکرد بهمراتب فراتر از این رقم بوده است.
در مقابل، سرانه دانشجویی دانشگاه آزاد در همان سال کاری، حدود ۱۹ میلیون تومان در نظر گرفته شده بود؛ رقمی که اگر در کنار منبع تأمین آن یعنی شهریه مستقیم دانشجویان قرار گیرد، نشاندهنده تلاش دانشگاه برای مدیریت منابع به شکل مستقل و بدون اتکا به بودجههای دولتی است.
این مقایسه بهخوبی نشان میدهد که دانشگاه آزاد چگونه توانسته با اتکا به ظرفیتهای درونی، خدمات آموزشی خود را در سطحی قابل قبول حفظ کرده و توسعه دهد؛ آنهم در شرایطی که بخش اعظم بودجه دانشگاههای دولتی از منابع عمومی کشور تأمین میشود و دانشجویان عملاً از یارانه گسترده آموزشی بهرهمند هستند.
تلاش برای القای تصویری منفی از عملکرد دانشگاه آزاد در حالی ادامه دارد که این دانشگاه طی سالهای اخیر، خصوصا در زمان مدیریت شهید دکتر طهرانچی، تحولات مثبت و قابل توجهی را در ابعاد مختلف آموزشی، پژوهشی، فناورانه و ساختاری تجربه کرده است.
تغییراتی که بعضاً با هجمهها و فضاسازیهای نادرست رسانهای مواجه شدند تا شاید روند پیشرفت را کند یا متوقف کنند، اما در عمل، دانشگاه با تکیه بر نیروی انسانی متخصص و برنامهریزی دقیق، مسیر تحول را با قدرت ادامه داده است.
در این میان، یکی از شاخصترین نمودهای رشد دانشگاه، افزایش قابل توجه جمعیت دانشجویی آن در سالهای اخیر است؛ جایی که برخلاف روند کاهشی جذب دانشجو در زیرنظامهای مختلف آموزش عالی کشور، دانشگاه آزاد توانسته از جمعیت حدود ۹۰۰ هزار نفری در پایان دهه ۱۳۹۰، به مرز ۱.۵ میلیون دانشجو در سال جاری برسد.
این رشد، نشاندهنده میزان بالای اعتماد عمومی به دانشگاه آزاد اسلامی بهعنوان بزرگترین مجموعه علمی و دانشگاهی کشور است.
افزایش جمعیت دانشجویی را نباید صرفاً یک آمار خشک دانست، بلکه این اقبال گسترده از سوی جامعه، بیانگر اعتماد به رویکردهای جدید دانشگاه در حوزههای آموزش و پژوهش است.
این دانشگاه توانسته است در دورهای که بسیاری از مراکز آموزش عالی با بحران کاهش داوطلب و کاهش ورودی مواجه هستند، نهتنها از این موج آسیب نبیند، بلکه با ارتقاء خدمات و گسترش فرصتهای آموزشی، سهم بیشتری از جامعه هدف را جذب کند.
در کنار این مسئله، باید به تلاشهای گسترده دانشگاه در توسعه فضاهای فناورانه، راهاندازی شرکتهای دانشبنیان، تقویت زیرساختهای آموزش مجازی، نوسازی برنامههای درسی و ارتقاء جایگاه بینالمللی نیز اشاره کرد؛ اقداماتی که نشاندهنده نگاهی راهبردی و آیندهنگر در مدیریت دانشگاه است.
بیتردید، هیچ نهاد آموزشی، فارغ از ایراد و اشکال نیست؛ دانشگاه آزاد نیز همچون سایر مجموعههای علمی، با چالشها و مسائل مختلفی مواجه است؛ اما مهم آن است که حرکت دانشگاه نه بر پایه انکار مشکلات، بلکه بر مبنای اصلاح و بهبود مستمر استوار شده و همین مسئله، آن را به نهادی پویا و قابل اتکا تبدیل کرده است.
هجمههای رسانهای، هرچند میتوانند موقتاً بر افکار عمومی تأثیر بگذارند، اما در بلندمدت، تنها عملکرد واقعی و نتایج عینی هستند که میتوانند مبنای قضاوت قرار گیرند.
دانشگاه آزاد اسلامی، با اتکا به سابقه، ظرفیت انسانی، ساختار گسترده و برنامهریزی هدفمند، راه خود را در مسیر توسعه و تحول ادامه خواهد داد؛ چرا که باور دارد آموزش عالی کشور، بیش از هر چیز، نیازمند نگاه واقعگرایانه، عملگرایانه و مبتنی بر انصاف است.
* فعال رسانهای
انتهای یادداشت/
نظر شما