شبکه‌های اجتماعی امروز به بخش جدانشدنی زندگی روزمره تبدیل شده‌اند. بسیاری از افراد پیش از آغاز روز، سراغ تلفن همراه می‌روند و آخرین پست‌ها و پیام‌ها را مرور می‌کنند. این حضور دائمی گرچه ارتباطات را آسان‌تر کرده است، اما پرسشی جدی مطرح می‌کند که اثر این فضا بر سلامت روان چیست؟

جنبه‌های مثبت از منظر روان‌شناسی، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند فرصت‌های ارزشمندی ایجاد کنند. این فضا امکان ارتباط با خانواده و دوستان دور از دسترس را فراهم کرده و نوعی حمایت اجتماعی ایجاد می‌کند. همچنین، محتوای آموزشی و تخصصی به رشد فردی و حرفه‌ای کاربران کمک می‌کند و احساس تعلق به جامعه‌ای گسترده‌تر را تقویت می‌سازد.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که استفاده افراطی از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند پیامدهای منفی بر سلامت روان داشته باشد. کاربران اغلب بهترین لحظات زندگی خود را منتشر می‌کنند و این امر موجب می‌شود دیگران احساس ناکافی بودن کنند. کاهش عزت‌نفس و بروز افسردگی از پیامدهای رایج این مقایسه‌هاست.

اضطراب از دست دادن (FOMO)، ترس از جا ماندن از رویدادها سبب می‌شود کاربران به طور مداوم شبکه‌ها را بررسی کنند و این موضوع اضطراب و اختلال خواب را افزایش می‌دهد.

تأثیر بر روابط واقعی، کاهش تعامل چهره‌به‌چهره یکی دیگر از نگرانی‌های جدی است. ارتباط حضوری نقش مهمی در تنظیم هیجانات و تقویت همدلی دارد. جایگزینی این تعامل‌ها با ارتباط مجازی می‌تواند احساس انزوا و کاهش رضایت از روابط را به دنبال داشته باشد.

کارشناسان روان‌شناسی تأکید دارند که مشکل در ذات شبکه‌های اجتماعی نیست، بلکه در شیوه استفاده از آن‌هاست؛ به همین دلیل توصیه می‌کنند افراد با تعیین زمان مشخص و پرهیز از حضور مداوم در فضای مجازی، همراه با خودآگاهی و توجه به تغییرات هیجانی خود، در صورت بروز اضطراب یا ناراحتی فعالیتشان را متوقف کنند، همچنین با تنوع‌بخشی به زندگی روزانه از طریق ورزش و تعامل حضوری با دوستان و نیز با انتخاب محتوای سالم و حذف مطالب استرس‌زا یا مقایسه‌برانگیز، تجربه‌ای سازنده‌تر از حضور در این فضا داشته باشند.

به طور کلی شبکه‌های اجتماعی ابزاری قدرتمند هستند که می‌توانند به رشد فردی و افزایش ارتباطات کمک کنند یا در صورت استفاده نادرست، منجر به اضطراب و کاهش سلامت روان شوند. آگاهی و تعادل در استفاده، کلید بهره‌گیری مثبت از این فضاست. پرسشی که هر کاربر باید از خود بپرسد این است که حضور من در فضای مجازی کیفیت زندگی‌ام را افزایش می‌دهد یا از آن می‌کاهد؟

فعال اجتماعی*

انتهای پیام/