به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکانیوز، اسرائیل با هدف قرار دادن نشست اعضای ارشد حماس در دوحه که مذاکرهکننده اصلی این جنبش نیز در آن حضور داشت، قطر را به تازهترین کشور خاورمیانه بدل کرد که در معرض حملات نظامی تلآویو قرار میگیرد. اگرچه هیئت مذاکرهکننده آتشبس از این حمله جان سالم به در بردند اما حمله رژیم به دوحه به خودی خود یک رویداد مهم در تحولات خاورمیانه محسوب میشود.
برخلاف عملیاتهای قبلی اسرائیل علیه شبهنظامیان ارشد در خارج از کشور، بنیامین نتانیاهو به سرعت مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت و گفت: «اسرائیل آن را آغاز کرد، اسرائیل آن را انجام داد و اسرائیل مسئولیت کامل آن را بر عهده میگیرد.
ارتش اسرائیل نیز در برنامه ایکس اعلام کرد: «سالها این اعضای رهبری عملیات حماس عملیات این سازمان را هدایت میکردند و آنها مستقیما مسئول قتل عام وحشیانه در ۷ اکتبر بودند و جنگ علیه کشور اسرائیل را سازماندهی و هدایت میکردند».
گفتنی است اسرائیل اوایل تابستان امسال تهدید به حمله به مقامات حماس در خارج از کشور را آغاز کرد و وبسایت خبری اسرائیلی معاریو نیز در ماه ژوئن گزارش داد که اسرائیل «لیست هدف» حماس را دارد.
همچنین با وجود اینکه کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل، دونالد ترامپ -رئیس جمهور آمریکا- پیش از این حمله را تأیید کرده بود اما دفتر نخست وزیر با پنهان کاری در بیانیهای اعلام کرد: «اقدام امروز علیه رهبران ارشد تروریستی حماس، یک عملیات کاملا مستقل اسرائیلی بود. اسرائیل آن را آغاز کرد، اسرائیل آن را اجرا کرد و اسرائیل مسئولیت کامل آن را بر عهده میگیرد».
حماس اعلام کرده رهبران ارشدش در این حمله جان سالم به در بردهاند اما پنج عضو رده پایین آن کشته شدهاند. خالد مشعل و خلیل الحیه از بالاترین مقامات حماس بودند که رژیم صهیونیستی قصد ترور آنها را در این عملیات داشت. الحیه رهبری هیئت حماس در مذاکرات غیرمستقیم آتشبس با اسرائیل را بر عهده دارد. الحیه بیشتر وقت خود را در قطر گذرانده است. سایر مقامات ارشد حماس در خارج از کشور نیز عمدتا در قطر یا ترکیه زندگی میکنند.
گفتنی است نخست وزیر قطر در اولین جلسه توجیهی رسمی درباره آنچه اتفاق افتاده است را برگزار کرده و در آن حمله اسرائیل را «تروریسم دولتی» نامیده و گفته است که یک بازیگر سرکش در منطقه وجود دارد - نخست وزیر اسرائیل، نتانیاهو - که منطقه را به سمت هرج و مرجی در سطحی غیرقابل بازگشت سوق میدهد.
به گفته الجزیره از شیخ محمد پرسیده شد که آیا هنوز جایی برای دیپلماسی وجود دارد و او پاسخ داد که پس از حمله، جای بسیار کمی باقی مانده است.
واکنش آمریکا
با وجود سکوت اولیه آمریکا در نهایت، کارولین لیویت -سخنگوی کاخ سفید- گفت که دونالد ترامپ این حمله را «فرصتی برای صلح» میداند.
سخنگوی ایالات متحده همچنین این حمله را «تاسفبار» خواند و گفت که اسرائیل «یکجانبه» عمل کرده و اقدامات آن «اهداف اسرائیل یا آمریکا را پیش نمیبرد».
سخنگوی کاخ سفید همچنین از قطر تمجید کرده و گفت: «رئیس جمهور قطر را متحد و دوست قوی ایالات متحده میداند و از این حمله احساس بسیار بدی دارد». او افزود: «رئیس جمهور همچنین با امیر و نخست وزیر قطر صحبت کرد و از آنها به خاطر حمایت و دوستیشان با کشورمان تشکر کرد. او به آنها اطمینان داد که چنین اتفاقی دیگر در خاک آنها رخ نخواهد داد».
به گفته رسانهها وقتی از لیویت پرسیده شد که آیا این اقدام عواقبی برای اسرائیل یا نخست وزیر آن خواهد داشت یا خیر و همچنین اینکه آیا ترامپ از بنیامین نتانیاهو ناراحت است یا خیر، توضیحی نداد.
این سخنگو در عین حال ادعا کرد که رئیس جمهور ترامپ از طریق ارتش ایالات متحده از حمله اسرائیل مطلع شده است و در آن زمان او به استیو ویتکاف -فرستاده ویژه- دستور داده است تا قطر را مطلع کند.
با این حال، قطر اعلام کرد اظهارات منتشر شده مبنی بر اینکه از قبل در مورد حمله اسرائیل به این کشور هشدار داده شده بود نادرست است و درخواست آمریکا همزمان با وقوع حمله مطرح شده است.
نخست وزیر قطر، میگوید نتانیاهو با بیاعتنایی به قوانین و هنجارهای بینالمللی، کل منطقه را به نقطهای غیرقابل بازگشت میبرد. او گفت: «امروز، ما به نقطه عطفی رسیدهایم که باید از سوی کل منطقه علیه چنین رفتار وحشیانهای واکنش نشان داده شود».
قطر در چند سال گذشته متحد اصلی ایالات متحده برای دولتهای بایدن و ترامپ بوده است و ظاهرا جایگاه آن بهعنوان یک متحد اصلی غیر ناتو، مصونیت از چنین عملیاتی را برای آن به ارمغان آورده بود. قطر همچنین متحد غنی از انرژی ایالات متحده که میزبان هزاران سرباز آمریکایی است و حتی قبل از جنگ نیز به عنوان میانجی کلیدی بین اسرائیل و حماس عمل کرده بود.
اما حادثه اخیر نشان داد منافع اسرائیل پیش از هر متحد دیگری در منطقه برای آن اهمیت داردو حتی اگر مقامات قطر با هدایایی مانند هواپیماهای لوکس بخواهند نظر آمریکا را به خود جلب نمایند باز بیفایده است.
اسرائیل نیز در حالی که اغلب از نقش قطر به عنوان میانجی، در کنار مصر استقبال کرده است، اما در عین حال این کشور خلیج فارس را نیز متهم کرده است که به اندازه کافی بر حماس فشار وارد نمیکند و در نهایت نیز به این کشور حمله کرد.
واکنش کشورهای منطقه
حسین آل شیخ -معاون رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین- نیز حملات هوایی اسرائیل به دوحه را محکوم کرد و آن را «نقض جدی قوانین بینالمللی و حاکمیت کشور قطر» خواند.
سازمان همکاری اسلامی که متشکل ار ۵۷ کشور است در بیانیهای از جامعه بینالمللی به ویژه شورای امنیت سازمان ملل خواست که مسئولیتهای خود را بر عهده بگیرد و اسرائیل را وادار به پایان دادن به تجاوز خطرناک و مداوم خود در منطقه و احترام به قوانین بینالمللی و قطعنامههای مربوطه سازمان ملل کند.
عباس عراقچی -وزیر امور خارجه ایران- در واکنش به حمله تروریستی در قطر گفت: «تنها راه برای مقابله قاطع با بیملاحظگی رژیم اسرائیل، اقدام هماهنگ جهان اسلام است».
همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز حمله اسرائیل به مقامات حماس در قطر را «خطرناک» و «نقض قوانین بینالمللی» خواند. اسماعیل بقائی گفت: این اقدام، اقدامی فوقالعاده خطرناک و جنایتکارانه است؛ نقض فاحش همه قوانین و مقررات بینالمللی، نقض حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی قطر و حمله به مذاکرهکنندگان فلسطینی است.
بقائی افزود: ما مشغول بررسی دقیق اتفاقاتی هستیم که افتاده، ولی در هر حال از دیدگاه حقوق بینالملل، همه قواعد حقوق بینالملل نقض شده است. این اقدام، اقدامی بسیار خطرناک و نقض اصول، اهداف و قواعد منشور ملل متحد است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تأکید کرد: این موضوع باید کشورهای منطقه و کل جامعه جهانی را بیش از پیش هوشیار کند و هشداری باشد در مورد خطرات مترتب بر تداوم بیعملی و بیتفاوتی جامعه جهانی نسبت به تعرضات و قانونشکنیهایی که رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی و منطقه غرب آسیا مرتکب میشود.
در عین حال عربستان سعودی حمله هوایی اسرائیل در دوحه را به شدت محکوم کرده و آن را حملهای «وحشیانه» و «نقض آشکار» حاکمیت قطر خوانده است. وزارت امور خارجه عربستان سعودی در بیانیهای که در ایکس منتشر شد، همبستگی کامل خود را با قطر تأیید کرد و متعهد شد از هرگونه اقدامی که این کشور در پاسخ به این اقدام انجام دهد، حمایت کند.
شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان -وزیر امور خارجه امارات- نیز این حمله را «تجاوز آشکار و بزدلانه» خواند و آن را نقض حاکمیت قطر و نقض جدی قوانین بینالمللی و منشور سازمان ملل توصیف کرد. شیخ عبدالله در بیانیهای که توسط رسانههای دولتی منتشر شد، همبستگی کامل خود را با قطر ابراز کرد و حمایت امارات متحده عربی را از اقدامات لازم برای حفاظت از شهروندان و ساکنان این کشور تأیید کرد.
او خواستار توقف فوری تشدید تنشهای نظامی شد و هشدار داد که ادامه تجاوز میتواند منطقه را بیثبات کند و منجر به پیامدهای فاجعهباری برای صلح جهانی شود. امارات متحده عربی همچنین از جامعه بینالمللی، به ویژه شورای امنیت سازمان ملل، خواست تا برای جلوگیری از حملات بیشتر اسرائیل، اقدامات قاطعی انجام دهد.
علاوه بر آن وزیر امور خارجه امارات به صورت آنلاین نوشت: «همبستگی کامل با قطر عزیز ما».
انور قرقاش -مشاور امور دیپلماتیک رئیس امارات متحده عربی- نیز این حمله را «حمله خائنانه اسرائیل» خواند. وی افزود که امارات متحده عربی قاطعانه در کنار کشور برادر خود قطر ایستاده است.
مهدی المشاط -رئیس جمهور وابسته به انصارالله یمن- نیز ایالات متحده را مسئول این حمله دانست. المشاط در تلویزیون المسیره گفت: «ایالات متحده مسئول آنچه در قطر اتفاق افتاد است و نقش این کشور، آن را به شریک جنایات رژیم صهیونیستی تبدیل میکند».
وزارت امور خارجه ترکیه هم با محکوم کردن حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به قطر، بر ایستادگی در کنار این کشور تأکید کرد. این وزارت خانه در این بیانیه نوشت: ما در کنار قطر برای مقابله با حمله بزدلانه اسرائیل که حاکمیت و امنیت قطر را هدف قرار میدهد، ایستادهایم.
به گزارش خبرگزاری عمان، مسقط از تمام اقدامات قطر برای مقابله با این تجاوز تحریکآمیز حمایت میکند و از جامعه بینالمللی میخواهد که مسئولیتهای اخلاقی و سیاسی خود را بر عهده بگیرد و از اختیارات قانونی خود برای پاسخگو کردن اسرائیل و جلوگیری از نقض امنیت و صلح منطقهای استفاده کند.
دفتر ریاست جمهوری مصر نیز اعلام کرد که عبدالفتاح السیسی -رئیس جمهور مصر- در تماس تلفنی با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی -امیر قطر- «همبستگی کامل» کشورش را با این کشور ابراز کرده است.
گفتنی است بسیاری دیگر از مقامات منطقهای دیگر از جمله اندونزی، ژاپن، مالزی نیز به این موضوع واکنش نشان دادهاند.
واکنش کشورهای غربی
در حالی که ترامپ و مقامات کاخ سفید به ظاهر به انتقاد از حمله اسرائیل پرداخته اند اما از سرزنش اسرائیل خودداری کرده و حتی ترامپ اعلام کرد حذف حماس ارزشمند است و معاون او جی دی ونس نیز در مصاحبه خود گفت یک نکته خوب در این حمله وجود دارد و احتمالا چند نفر از افراد بد حماس در این حمله از بین رفته اند.
آنتونیو گوترش -دبیرکل سازمان ملل- در واکنش به حمله اسرائیل به نشست رهبران حماس در دوحه، این اقدام را محکوم کرده و آن را «نقض آشکار حاکمیت و تمامیت ارضی قطر» دانست و گفت قطر نقش مهم و مثبتی در تلاشها برای برقراری آتشبس در غزه و آزادی گروگانهای در دست حماس ایفا کرده است. او تاکید کرد: «همه طرفها باید برای دستیابی به یک آتشبس پایدار تلاش کنند، نه برای نابود کردن آن».
امانوئل مکرون -رئیس جمهور فرانسه- حملات اسرائیل به قطر را به شدت محکوم کرده و گفته است که این حملات «به هر دلیلی که باشد، غیرقابل قبول» هستند.
کییر استارمر -نخست وزیر بریتانیا- این حملات را که «نقض حاکمیت قطر و خطر تشدید تنش در سراسر منطقه» است، محکوم کرد. او گفت: «اولویت باید آتشبس فوری، آزادی اسرا و افزایش چشمگیر کمکها به غزه باشد».
سرویس اقدام خارجی اروپا نیز در بیانیهای گفت که حملات اسرائیل ناقض قوانین بینالمللی است و این نهاد از قطر حمایت میکند. با این حال، این بیانیه به هیچ اقدامی برای پاسخگو کردن اسرائیل اشاره نمیکند و در عوض تأکید میکند که اتحادیه اروپا حماس را در فهرست سازمانهای «تروریستی» قرار داده است.
یوهان وادفول، وزیر امور خارجه آلمان نیز از حمله اسرائیل به رهبران حماس در قطر انتقاد کرد و آن را «غیرقابل قبول» خواند. او گفت که این اقدام نقض حاکمیت ارضی قطر است و تأکید کرد که این موضع را به وضوح در تماس تلفنی با همتای اسرائیلی خود، گیدئون سار، بیان کرده است.
سوئیس نیز خواستار احترام به قوانین بینالمللی شد. وزارت امور خارجه این کشور اعلام کرد: «گفتگو باید غالب شود و هیچ راه حل نظامی برای درگیری در خاورمیانه وجود ندارد».
پاپ لئو چهاردهم نیز نگرانی خود را در مورد حملات اسرائیل به رهبری حماس در قطر ابراز کرد و وزیر امور خارجه استرالیا این حمله را به عنوان کار اشتباه اسرائیل خواند .
در عین حال ملونی -نخست وزیر ایتالیا- در بیانیهای نسبت به تشدید تنش هشدار داد اما صریحا از اسرائیل نام نبرد. او در در پستی در شبکههای اجتماعی نوشت: «من از طرف خودم و دولت ایتالیا، مراتب صمیمانه نزدیکی خود را به امیر تمیم بن حمد آل ثانی و قطر ابراز میکنم » و بار دیگر حمایت ایتالیا را از تمام تلاشها برای پایان دادن به جنگ در غزه اعلام کرد.
دیوید ون ویل-وزیر امور خارجه هلند- نیز هلند حمله هوایی اسرائیل به دوحه را محکوم کرد و نوشت: حاکمیت کشورها باید محترم شمرده شود. علاوه بر این، این اقدام آتشبس مورد نیاز در نوار غزه را نزدیکتر نمیکند. هلند بار دیگر تأکید میکند که حماس یک سازمان تروریستی است که باید همه گروگانها را آزاد کند و سلاحهای خود را زمین بگذارد.
مارک کارنی -نخست وزیر کانادا- نیز حملات اسرائیل به دوحه را «گسترش غیرقابل تحمل خشونت» خواند.
بلژیک خواستار مذاکره برای پایان دادن به جنگ در غزه شد و در بیانیهای اعلام کرد: «هیچ راه حل نظامی برای این درگیری وجود نخواهد داشت و تلاش مجدد همه طرفها برای مذاکره در مورد آتشبس ضروری است».
میشل مارتین -نخستوزیر ایرلند- گفت: «الان زمان مناسبی است که هر کسی که نفوذ دارد، از تمام توان خود برای جلوگیری از تشدید تنش استفاده کند».
وزارت امور خارجه پرتغال نوشت: [پرتغال] حمله اسرائیل به دوحه را که نقض حاکمیت قطر است و خطر تشدید خشونت در منطقه را افزایش میدهد، محکوم میکند. ما تأکید میکنیم که اولویت، آتشبس فوری و آزادی گروگانها است. راهحل دو کشور برای صلح پایدار ضروری است.
پدرو سانچز -نخست وزیر اسپانیا- اعلام کرد: من حمله اسرائیل به قطر را به شدت محکوم میکنم. نقض حاکمیت و قلمرو آن نقض آشکار اصول منشور سازمان ملل متحد است. خشونت نمیتواند به گسترش غیرقابل کنترل در سراسر خاورمیانه ادامه دهد. زمان بازگشت به چارچوب عقلانیت، دیپلماسی و حقوق بینالملل فرا رسیده است.
خبرنگار: ماری ملکی
انتهای پیام/
نظر شما