به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکانیوز، رئیسجمهور آمریکا و بنیامین نتانیاهو -نخستوزیر اسرائیل- برای چهارمین بار در دوران جدید ریاستجمهوری ترامپ با یکدیگر دیدار کردند؛ نشستی که در کاخ سفید برگزار شد و بار دیگر بر اهمیت روابط نزدیک واشنگتن و تلآویو تاکید داشت. این دیدار در شرایطی انجام شد که جنگ غزه همچنان ادامه دارد و با وجود اختلافات در جزئیات طرح ترامپ و نتانیاهو کوشیدند در این نشست ضمن نمایش اتحاد سیاسی، ابتکار تازهای برای پایان دادن به بحران غزه را مطرح کنند. همچنین در این دیدار ترامپ میانجی تماسی شد که در آن نتانیاهو با امیر قطر صحبت کردند.
بیشتر بخوانید:
صندلیهای خالی؛ پاسخ جمعی به یک جنایتکار در سازمان ملل
موافقت نتانیاهو با طرح21 مادهای ترامپ برای غزه
یکی از مهمترین موضوعاتی که در این دیدار انجام گرفت صحبت بین مقامات در خصوص غزه و طرح 21 مادهای ترامپ بود، طرحی که گفته میشود در واقع دارای 20 بند است نه 21 بند.
ترامپ هنگام استقبال از نتانیاهو در پاسخ به این سوال خبرنگاران که آیا از برقراری صلح در غزه اطمینان دارد، گفت: «من بسیار مطمئن هستم». او در پاسخ به این سوال که آیا همه طرفها با طرح ۲۱ مادهای او موافق هستند، تکرار کرد: «بسیار مطمئن».
طرح ۲۱ مادهای توسط استیو ویتکاف -فرستاده ویژه ایالات متحده- و جرد کوشنر –داماد و مشاور ترامپ در دوره اول ریاست جمهوریاش در امور خاورمیانه- تهیه و پش از این دیدار از آن رونمایی شد.
این طرح برای پایان دادن به جنگ غزه طراحی شده و مفاد آن با توقف فوری تمام عملیات نظامی آغاز میشود. در مفاد این طرح آمده داره نوار غزه به یک دولت موقت متشکل از تکنوکراتها واگذار خواهد شد و اسرائیل حق الحاق این منطقه به خاک خود را نخواهد داشت. هیچیک از ساکنان مجبور به ترک غزه نمیشوند و روند بازسازی این نوار آغاز خواهد شد.
مطابق این طرح، در صورت پذیرش آن از سوی دو طرف، جنگ بلافاصله پایان مییابد و تمامی اسیران، چه زنده و چه اجساد کشتهشدگان، ظرف ۷۲ ساعت مبادله خواهند شد. همچنین اسرائیل متعهد میشود ۲۵۰ زندانی محکوم به حبس ابد و ۱۷۰۰ فلسطینی بازداشتشده پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ را آزاد کند.
به موازات این روند، تمامی عملیات نظامی متوقف شده و خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی آغاز خواهد شد. اعضای حماس که به صلح پایبند باشند مشمول عفو عمومی میشوند و برای کسانی که تمایل به ترک فلسطین دارند، امکان عبور امن به کشورهای دیگر فراهم خواهد شد.
اجرای طرح با نظارت نیروهای منطقهای و بینالمللی صورت میگیرد؛ این نیروها مسئول تامین امنیت و آموزش پلیس فلسطینی خواهند بود. کمکهای مالی و انسانی نیز طبق چارچوب توافقشده به غزه منتقل میشود. در نهایت، ایالات متحده نقش تسهیلگر گفتوگوهای مستقیم میان فلسطینیها و اسرائیلیها را بر عهده خواهد داشت تا زمینه همزیستی مسالمتآمیز فراهم شود.
کارولین لیویت -سخنگوی کاخ سفید- نیز پیش از دیدار ترامپ و نتانیاهو به خبرنگاران گفت که حماس به توافق آتشبس نزدیک شده است.
به گفته یک منبع آگاه به رویترز این طرح مسیری مبهم به سوی «تشکیل کشور فلسطین» را پس از توسعه مجدد غزه و انجام اصلاحات توسط تشکیلات خودگردان فلسطین ترسیم میکند، اما جزئیات یا جدول زمانی ارائه نمیدهد.
تشکیل یک نیروی موقت برای مدیریت غزه
همچنین رویترز نوشت پذیرش باز گذاشتن درها به روی تشکیل یک کشور فلسطینی برای نتانیاهو دشوار خواهد بود، زیرا این چیزی است که او قسم خورده هرگز اتفاق نخواهد افتاد. این منبع آگاه گفت، طبق این طرح، ایالات متحده همچنین با متحدان عرب و سایر طرفهای بینالمللی برای ایجاد یک نیروی موقت برای ایجاد ثبات در غزه همکاری خواهد کرد.
به علاوه یک مقام کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود، گفت که این پیشنهاد همچنین خواستار عدم حملات بیشتر اسرائیل به قطر است.
ترامپ نیز در صحبتهای خود در مقابل خبرنگاران گفت در صورت پذیرش این پیشنهاد از سوی حماس، آزادی همه اسرا ظرف ۷۲ ساعت پیشبینی شده است.
این در حالی است که محمود مرادوی- از مقامات حماس- به الجزیره گفته که این گروه هنوز طرح صلح مکتوب برای غزه دریاغت نکره است و طاهر النونو -سخنگوی حماس- اعلام کرد که هیچ نرمشی در امتناع این گروه از خلع سلاح مشاهده نشده است و او نیز گفته است که هنوز طرح ترامپ را دریافت نکرده است.
به علاوه قبل از این دیدار نیز روزنامه تایمز اسرائیل در تحلیلی نوشت علیرغم تلاشهای نتانیاهو برای منحرف کردن توجه از هرگونه اختلاف نظر بر سر پایان جنگ و حرکت به سمت بازسازی، به راحتی میتوان دید که هنوز شکافهای زیادی برای رفع بین نتانیاهو و ترامپ وجود دارد.
اختلاف نظر ترامپ و نتانیاهو بر سر کرانه باختری
طبق این تحلیل طرح ۲۱ مادهای ترامپ، مسیری بالقوه برای تشکیل کشور فلسطین در آینده را ترسیم میکند، چیزی که نتانیاهو قاطعانه و مکررا آن را رد میکند. نتانیاهو در سخنرانی خود در سازمان ملل در روز جمعه نیز در سخنان خود به این موضع تاکید کرد و گفت: «دادن کشوری به فلسطینیها در فاصله یک مایلی از اورشلیم پس از ۷ اکتبر مانند دادن کشوری به القاعده در فاصله یک مایلی از شهر نیویورک پس از ۱۱ سپتامبر است. این دیوانگی محض است. این دیوانگی است و ما این کار را نخواهیم کرد».
همچنین دولتهای ترامپ و نتانیاهو درباره طرح الحاق بخشهایی از کرانه باختری اختلاف نظر دارند. ترامپ در کاخ سفید اعلام کرد که اجازه چنین اقدامی را نخواهد داد. با این حال، متحدان راستگرای نتانیاهو و جنبش شهرکسازی از او میخواهند بدون توجه به مخالفت ترامپ، طرح الحاق را که اولویت اصلی آنهاست، پیش ببرد.
در این تحلیل آورده شده که او تمام تخممرغهایش را در سبد ترامپ گذاشته است و پس از آنکه مجموعهای از متحدان غربی، مانند فرانسه و بریتانیا، هفته گذشته از اسرائیل جدا شدند و کشور فلسطین را به رسمیت شناختند، بیش از پیش به حسن نیت رئیس جمهور وابسته است.
با این وجود برخی پس از این دیدار بنی گانتر-رئیس حزب اتحاد ملی- و یائیر لاپید-رئیس حزب حزب یش آتید و نخستوزیر سابق رژیم صهیونیستی - از طرح ترامپ استقبال کردند.
عذرخواهی نتانیاهو از قطر
اسرائیل در ۹ سپتامبر، در حالی که چهرههای ارشد حماس برای بررسی پیشنهاد آمریکا برای آتشبس در نوار غزه گرد هم آمده بودند، مقر رهبری سیاسی حماس در قطر را مسدود کرد. حال در دیدار ترامپ و نتانیاهو موضعی جدید در قبال قطر اتخاذ کرده است.
به گزارش رسانههای غربی در دیدار دوجانبه بین نتانیاهو و ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، از دفتر بیضی شکل خود، تماس تلفنی برقرار کرد که در آن بنیامین نتانیاهو، از همتای قطری خود به خاطر حملات موشکی اوایل این ماه که مقامات حماس را در حین مذاکرات صلح در دوحه هدف قرار داد، عذرخواهی کرد.
پس از آن نیز کاخ سفید در بیانیهای اعلام کرد: «به عنوان اولین گام، نخست وزیر نتانیاهو تأسف عمیق خود را از حمله موشکی اسرائیل علیه اهداف حماس در قطر که منجر به کشته شدن غیرعمدی یک نظامی قطری شد، ابراز کرد».
او همچنین ابراز تاسف کرد که اسرائیل با هدف قرار دادن رهبری حماس در جریان مذاکرات اسرا، حاکمیت قطر را نقض کرده و تأکید کرد که اسرائیل در آینده چنین حملهای را تکرار نخواهد کرد.
تحلیلگران معتقدند مذاکرات کاخ سفید و عذرخواهی آقای نتانیاهو در برهه حساسی اتفاق افتاد؛ یعنی زمانی که اسرائیل به طور فزایندهای منزوی شده و حمایت بسیاری از کشورهایی را که مدتها متحدان ثابت قدم آن بودند، از دست میدهد. در داخل نیز ائتلاف حاکم نتانیاهو شکنندهتر از همیشه به نظر میرسد و کاخ سفید نشانههایی از بیصبری از خود نشان میدهد.
گفتنی است پس از تاسف عمیق نتانیاهو از حمله به قطر، کاخ سفید اعلام کرد که نخست وزیر قطر «از این تضمینها استقبال کرده و بر آمادگی قطر برای ادامه مشارکت معنادار در امنیت و ثبات منطقهای تأکید کرده است. نخست وزیر نتانیاهو نیز نسبت به این امر ابراز تعهد کرد».
این در حالی است که بزالل اسموتریچ- وزیر دارایی اسرائیل- عذرخواهی نخست وزیر را مورد انتقاد قرار داد و در توئیتی نوشت: عذرخواهی شرمآور نتانیاهو از کشوری که از تروریسم حمایت و آن را تأمین مالی میکند، مایه ننگ است. تامیز اسرائیل نوشت: اسموتریچ با مقایسه این توافق با توافق مونیخ ۱۹۳۸ نویل چمبرلین -نخست وزیر سابق بریتانیا- با آلمان نازی که ۸۷ سال پیش در چنین روزی امضا شد، به نقل قولی منسوب به وینستون چرچیل -نخست وزیر زمان جنگ بریتانیا- اشاره میکند که گفته بود کشورش «مجبور بود بین جنگ و شرم یکی را انتخاب کند. آنها شرم را انتخاب کردن