حمزه صالحی فیلمنامه‌نویس سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز درباره تجربه نوشتن برای فیلم‌های کودکان و نوجوانان اظهار کرد: تجربه ۱۰ تا ۱۵ سال نوشتن برای بچه‌ها به من نشان داد مهم‌ترین چیزی که همیشه باید رعایت کنم این است که کسی که برای کودک و نوجوان می‌نویسد باید سعی کند مثل آن‌ها و هم‌قد آن‌ها فکر کند و جهان را از چشم مخاطب کودک ببیند. اگر از جایگاهی بالاتر و موضوعی سنگین‌تر بنویسد، کودک و نوجوان هرگز با اثر ارتباط برقرار نمی‌کنند.

وی در توضیح تجربه فیلم «پاستاریونی» که او نویسنده آن بود، افزود: بچه‌ها از قهرمان بودن و انجام کارهای بزرگ لذت می‌برند. در مهم‌ترین آثار کودک و نوجوان، شخصیت کودک به عنوان قهرمان معرفی می‌شود. وقتی نویسنده مثل خود کودک فکر کند و بپرسد اگر من در موقعیت دشوار باشم چه تصمیمی می‌گیرم، چه کسانی می‌توانند کمک کنند و چطور باید اعتماد به نفس را حفظ کنم، در آن لحظه مخاطب کودک هم وارد فاز همذات‌پنداری می‌شود. این همان چیزی است که ما در «پاستاریونی» یا حتی آثاری مثل «دزد عروسک‌ها» یا «گلنار» شاهد بودیم.

صالحی درباره همراهی خانواده با فیلم‌های کودک نیز گفت: دو مولفه اینجا اهمیت دارد، اول اینکه در وجود هر بزرگسالی، یک کودک درون نهفته است. اگر بتوانیم آن کودک درون پدر و مادر را هم درگیر کنیم، فیلم موفق خواهد شد. دوم اینکه قصه باید سرگرم‌کننده و دقیق باشد. نمی‌توان همه شخصیت‌ها را صرفاً کودک نوشت، باید لایه‌هایی هم برای والدین وجود داشته باشد. در «پاستاریونی » در کنار قصه کودک، یک شخصیت پدر داشتیم که ایستادگی فرزندش به او انگیزه داد و رابطه‌اش با جهان اطرافش را بهبود بخشید. چنین نقطه‌گذاری‌هایی باعث می‌شود بزرگسال هم با قصه همراه شود.

وی افزود: اگر همه چیز بیش از حد ساده نوشته شود، حتی کودک هم جذب نمی‌شود. مخاطب کودک بسیار بی‌رحم است، یک تا دو دقیقه فرصت می‌دهد و اگر سرگرم نشود، به سرعت سراغ چیزی دیگر می‌رود. بنابراین باید احترام ویژه‌ای برای او قائل شد.

این فیلمنامه‌نویس درباره نکته کلیدی در نگارش آثار کودک تأکید کرد: مهم‌ترین اصل احترام به مخاطب است. این احترام فقط به معنای مؤدبانه نوشتن نیست، بلکه یعنی بدانیم با مخاطبی طرف هستیم که باید بیش از بزرگسال برای او فکر کرد، جدی گرفت و با تمام توان نوشت. چه در سینما و چه در تلویزیون همیشه سعی کرده‌ام همه مولفه‌های یک قصه خوب را کنار هم بگذارم تا امیدوار باشم کودک با اثر همراه شود.

وی درباره نوشتن فیلمنامه کودک گفت: من بیشتر از اینکه دلهره داشته باشم، اشتیاق دارم. قبلاً هم گفته‌ام اگر شرایط سینمای کودک به‌سامان بود، هیچ‌وقت سراغ ژانر دیگری نمی‌رفتم. چون به نظرم در هر کشوری، مهم‌ترین و متفاوت‌ترین مخاطب، کودک است. شما اگر بتوانید در بازه ۵ تا ۱۴ سالگی آموزه‌های فرهنگی جامعه‌تان را به کودک منتقل کنید و کمک‌رسان خانواده باشید، وظیفه‌تان را انجام داده‌اید. اگر نتوانید، کودک جست‌وجوگر از رسانه‌های دیگر جواب می‌گیرد؛ رسانه‌هایی که شاید با فرهنگ ما همخوانی نداشته باشند و این بسیار تلخ است. به ویژه در شرایط فعلی که هم سینمای کودک و هم رسانه ملی آن‌گونه که باید، برای این مخاطب تلاش نمی‌کنند.

صالحی درباره الگوهای نوشتاری خود بیان کرد: ما یک دوره درخشان در سینمای کودک داشتیم؛ از دهه ۶۰ تا اوایل دهه ۷۰. آثار کودک در آن سال‌ها معمولاً جزو پرفروش‌ترین فیلم‌های سال بودند و دلیلش کیفیت بالای آن‌ها و حضور آدم‌های قدرتمندی مثل استاد طهماسب، استاد جبلی و خانم برومند بود. من خودم دهه‌شصتی هستم و مخاطب همان آثار، بنابراین آن‌ها تأثیر زیادی بر من گذاشتند. هر وقت برای کودک می‌نویسم، سعی می‌کنم همان قدرت و کیفیت را در نظر داشته باشم.

وی در پایان با اشاره به خاطره‌ای از جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان گفت: اولین فیلم سینمایی من «شکلاتی» بود که در جشنواره کودک اصفهان نمایش داده شد. یادم هست در سینمای چهارباغ فیلم را با بچه‌ها دیدیم. آن اشتیاق در نگاه کودکان برایم فراموش‌نشدنی بود. احساس کردم چه‌قدر خوشبختم که در آن لحظه خاص هستم و در شریف‌ترین جشنواره سینمایی کشور حاضر شده‌ام. جشنواره کودک برای من جایگاه ویژه‌ای دارد و حس می‌کنم توانسته‌ام به اندازه خودم خدمتی به بچه‌ها بکنم.

انتهای پیام/