علی مدبر مدرس دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار استانی ایسکانیوز از کهگیلویه و بویراحمد، با تأکید بر ضرورت بازنگری در نقش و مأموریت کتابخانهها گفت:«این دگرگونی صرفاً یک تغییر شکلی نیست، بلکه تحولی بنیادین در کارکرد و رسالت کتابخانه ها است. دیگر کتابخانه مقصد نهایی برای دستیابی به یک کتاب نیست، بلکه نقطهی آغاز ورود به اکوسیستم دانش و اطلاعات محسوب میشود. در جهان امروز، یک کاربر در نیویورک میتواند ظرف چند ثانیه از طریق سامانههای کتابخانهای به هزاران مقالهی تخصصی دسترسی پیدا کند؛ اما در ایران، فرآیند جستوجو و دستیابی به منابع علمی اغلب با موانع فنی و اداری روبهروست.»
مدبر بزرگترین چالش پیشِ روی کتابخانههای کشور را تداوم نگاه سنتی به منابع دانست و افزود:«متأسفانه هنوز درگیر شمار قفسهها و تعداد کتابهای اهدایی هستیم، در حالی که رقابت واقعی در عرصهی دسترسی و کیفیت اطلاعات شکل میگیرد. دانشجوی امروز به منبعی نیاز دارد که بتواند در چند ثانیه آن را بیابد؛ نه پس از ساعتها جستوجو در فضای فیزیکی کتابخانه. اگر هزینهی دسترسی فردی به یک ژورنال بینالمللی دهها هزار دلار باشد، خرید اشتراک مرکزی برای یک نهاد ملی که میلیونها کاربر را پوشش میدهد، بسیار مقرون به صرفهتر است.»
مدبر با اشاره به اهمیت فناوریهای نوین و آیندهی دیجیتال ادامه داد:«همگرایی با دنیای دیجیتال به معنای نادیده گرفتن میراث مکتوب نیست، بلکه تأکیدی دوباره بر ارزش آن است. کتابخانهی مرکزی هر شهر، حافظهی تاریخی ملت است؛ جایی که کتابهای خطی، نسخ نفیس و اسناد بایگانی، تسبیح هویت فرهنگی ما را تشکیل میدهند. حفاظت از این میراث نیازمند متخصصانی آشنا با فناوریهای روز نگهداری و مرمت است. نقش نوین کتابخانه، پل زدن میان این میراث ملموس و دنیای ناملموس دیجیتال است. فرآیند دیجیتالی سازی باید با دقت و روشمندی دنبال شود؛ زیرا این کار تنها به معنای اسکن اسناد نیست، بلکه مجموعهای از اقدامات فنی و سازمانیافته برای حفظ و انتقال دانش به نسلهای آینده است.»
مدبر در تبیین نقشهای آتی کتابخانه در جامعه خاطرنشان کرد:«در سطح عمومی، کتابخانه باید به مرکز سواد رسانهای تبدیل شود. این مهمترین مأموریت اجتماعی کتابخانه در عصر ماست. ما در سیل اخبار جعلی، تحلیلهای سطحی و محتوای کم عمق زندگی میکنیم. قدرت تفکر نقادانه برای هر شهروند یک ضرورت حیاتی است، نه یک انتخاب تفننی. کتابخانهها باید بستری فراهم کنند تا افراد یاد بگیرند چگونه منابع را ارزیابی کنند، تفاوت بین یک مقاله پژوهشی و یک پست وبلاگی را تشخیص دهند، و به تفکر نقادانه دست یابند.»
وی در پایان تأکید کرد:«این تحولات نیازمند عزمی ملی و بودجهای هدفمند است. ما نمیتوانیم با بودجههای اندک و تصمیمات کوتاهمدت، ساختارهای یک قرن گذشته را متحول کنیم. کتابخانهها نباید صرفاً یک ردیف بودجهی تزئینی در سازمانهای فرهنگی باشند؛ آنها باید در اولویت برنامهریزیهای آموزشی و توسعهی زیرساختهای دانشی کشور قرار گیرند. اگر بخواهیم میزان مطالعه و عمق دانش جامعه را اندازهگیری کنیم، میتوانیم از شاخصی استفاده کنیم که تابعی از دسترسی دیجیتال، مشارکت اجتماعی و کیفیت برنامهها است.»
خبرنگار سعیده صداقت نژاد
انتهای خبر /
نظر شما