به گزارش ایسکانیوز، در ابتدای این برنامه حمیدرضا اردلان، معاون هنری خانه هنرمندان ایران به نمایندگی از شورای عالی خانه هنرمندان ایران به دلیل 5 دهه تلاش حسین اصلانی در عرصه موسیقی، کوشش او برای هموار کردن شرایط دشوار زندگی، ارتقاء دانش و بینش هنری، خلق آثار ارزنده و تربیت هنرمندان برجسته تقدیرنامه‌ای را به حسین اصلانی تقدیم کرد.
پس از آن سروش ریاضی به بحث موسیقی معاصر اشاره کرد و گفت: واژه موسیقی معاصر همواره واژه‌ای چالش‌برانگیز بوده است. وقتی به دیکشنری‌های موسیقی یا دایره‌المعارف‌ها مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم به موسیقی قرن بیستم و به ویژه نیمه دوم آن اشاره دارند. اما با توجه به سرعت شکل‌گیری موسیقی در قرن بیستم با گرایش‌های متنوعی روبرو هستیم و بکار بردن واژه معاصر چیزی در مورد سبک، زیبایی شناسی و.. آثار به ما نمی‌گوید. آیا آثار آهنگسازان ایران مثل پرویز محمود در دوره خودش معاصر نبوده است؟ آیا باید موسیقی موردنظر ساختارشکنانه باشد تا معاصر محسوب شود؟ وی ادامه داد: از این منظر موسیقی حسین اصلانی را ادامه سنت کلاسیک و رمانتیک اروپایی می‌دانم که در عین‌حال ابزار موسیقی قرن بیستم را مورد استفاده قرار داده است و این خصوصیت به شخصیت خود او نیز برمی‌گردد. هم‌پوشانی سبک‌های دوره رمانتیک به بعد، در آثار اصلانی قابل مشاهده است و این نشان می‌دهد که موسیقی رمانتیک نمرده بلکه با نگاهی امروزی‌تر به راهش ادامه می‌دهد.
در ادامه نادر مشایخی ضمن اشاره به بحث زمان در موسیقی و سینما گفت: موسیقی اصلانی با عنصر ایرانی موجود در آن را ادامه موسیقی رمانتیک نمی‌دانم. در موسیقی معاصر نیمه قرن بیستم به بعد تلاش شد افکار غیرموسیقایی در موسیقی دخالت داده نشود. چرا که با سینما می‌شد حرف‌هایی را زد که نیازی به زحمت موسیقی نداشت. اصلانی خیلی دقیق در مورد هر قطعه نوشته چه منظوری داشته است و منظورهای او غیرموسیقایی بوده است. این جنبه از کار او کار ایرانی است چون ما هنوز سعی داریم با موسیقی‌مان افکار و عواطفی که الزاما به موسیقی مربوط نمی‌شوند را انتقال دهیم. یکی از مسائل مهم در آهنگسازی مدرن مساله توازن در تراکم و عدم تراکم است که اصلانی این کار را بسیار عالی انجام داده است. او توازنی بین متریال یا هارمونی مدرن و موسیقی زادگاهش به‌وجود آورده است.
این استاد موسیقی ادامه داد: برخلاف 90 درصد آهنگسازهای ایرانی که نه آهنگسازی بلکه بازشنوی می‌کنند، اصلانی را یک آهنگساز می‌دانم. بازشنوی پدیده‌ای نسبتا جدید است که از اواسط قرن نوزدهم متداول شده است. پدیده جالبی که در کار اصلانی قابل مشاهده است، شخصیت موسیقی ایرانی است. موسیقی ایرانی یک نوع صمیمت ایجاد می‌کند، چون در گذشته سازها کوچک بوده‌اند و نباید صدای زیاد نباید تولید می‌کرده‌اند و از این نظر شنونده در نزدیکی نوازنده بوده است. همین امر موجب صمیمیت می‌شده و این صمیمیت را به انحاء مختلف در موسیقی اصلانی نیز می‌بینیم.
پس از پخش فایل تصویری سخنرانی بیژن ظلی برای حاضران در سالن، مهران پورمندان به بیان ویژگی‌های موسیقی اصلانی پرداخت و گفت: آلبوم «حس نمادین» هم‌چون یک آلبوم عکس است که یک موسیقی را بازسازی کرده و در آن می‌توان روند آهنگسازی اصلانی و چگونگی اندیشیدن او را مشاهده کرد. موسیقی قبل از هر چیز به ما می‌گوید که آیا اندیشه و طرز تفکری را بیان می‌کنیم؟ در این آلبوم، روند یک آهنگسازِ در حال شدن را می‌بینیم. مهم‌ترین اتفاقی که برای هر آهنگسازی می‌افتد رسیدن به یک زبان مشخص است و در این میان اهمیتی ندارد ابزار مورد استفاده او چه باشد. روند دگرگونی تاریخ موسیقی استفاده از ملودی، سازها، رسیدن به هارمونی و سپس دستیابی به یک زبان مشخص است. اصلانی در در تمام قطعاتش در حال تجربه کردن است و آهنگسازی ایرانی را می‌بینیم که به دنبال رسیدن به زبان مشخص است. اینکه چطور از ساز و هارمونی استفاده کند تا به یک زبان برسد برای او امری کاملا تجربی است. اگرچه نهایتا نمی‌توان گفت او 100 درصد به یک زبان مشخص رسیده است، اما از زبانی استفاده می کند که زبان اوایل قرن بیستم است. پورمندان ادامه داد: بازشنوی را نیز امری طبیعی می‌دانم چون در گذشته دسترسی به آرشیو عظیم موسیقی وجود نداشت و طبیعی است که در حال حاضر از این آرشیوها استفاده شود و باز هم کارها شنیدنی باشد. مهم‌ترین اتفاق در کار اصلانی به جز کارهای تکنیکال، تامل‌برانگیزی بر اساس موسیقی ایرانی است. موسیقی معاصر ایران شنونده را وادار می‌کند به آن گوش دهد و تامل کند.
در ادامه برنامه علی احمدی فر تاریخ موسیقی را هم‌چون درختی دانست که موسیقی‌های محلی و بومی ریشه‌های آن را تشکیل می‌دهند و ادامه داد: در دوره کلاسیک تنه این درخت محکم می‌شود که در آن شاهد فرم‌گرایی هستیم و آهنگسازی با فرم‌های از پیش تعیین‌شده انجام می‌شود. بعدها در قرن نوزدهم و اویل قرن بیستم شاخه‌ها و زیرشاخه‌هایی پدیدار می‌شود. این زیرشاخه‌ها از هم متفاوت و نخبه‌گزین هستند ولی در یک برهه زمانی به‌وجود آمده‌اند. در موسیقی دوره معاصر، یک آهنگساز شبیه هیچ آهنگساز دیگری نیست چرا که دوره سبک‌گرایی تمام شده و موسیقی پلورالیستی و چند وجهی شده است. در این دوران هنرمند باید تاریخ موسیقی و تکنیک‌های مختلف را بشناسد و نمی‌تواند با منش از پیش تعیین‌شده اهنگسازی کند. در نهایت اثر انگشت هنرمند باید پیدا شود و مولف بودن کار بسیار دشواری است که از عهده هر هنرمندی بر نمی‌آید. ویژگی‌های موسیقی قرن 21 که موسیقی اصلانی هم در آن جای می گیرد رجعت به گذشته و درونیات هنرمند، بکارگیری تکنیک‌های فراوان موجود در تاریخ موسیقی و بیان صریح و روشن هنرمند است. به نظر من تجربه دوباره موسیقی مدرن برای ما سودی ندارد و باید دنبال کار جدید بود. جریان موسیقی ایران تشنه سنت‌سازی، هویت‌سازی و بیان‌های اصیل از جنس اندیشه است و یک آهنگساز ایرانی باید بتواند با دانش علمی روز دنیا اثر انگشت خاص خودش را به‌وجود بیاورد.
در بخش پایانی این برنامه نیز حسین اصلانی دقایقی برای حاضران در سالن سخنرانی کرد و گفت: از خانه هنرمندان ایران و دست‌اندرکاران برنامه برای برگزاری این مراسم تشکر می‌کنم. فراز و نشیب‌های زندگی گذشته و حال هر هنرمندی وسعت‌بخش آثار هنری اوست. هرچه این فراز و نشیب‌ها بیشتر باشد آثار پخته‌تر می‌شود و حرف‌های تازه‌تری برای گفتن خواهد داشت. دشواری زندگی برای کسی که تسلیم زندگی روزمره نمی‌شود، نبرد مداوم با ناملایمات است و معنای خوشبختی در این زندگی جز از گذر از مشقت‌ها حاصل نمی‌آید. به‌عنوان کسی که از تکرار و تقلید بیزارم سعی کردم با تغییرات زمانه آثارم را به‌گونه‌ای ارائه دهم که تقلید و تکرار در آن جایی نداشته باشد. جان‌مایه آثارم تعلیق میان ماندن و رفتن و شدن و بودن بوده است، به‌گونه‌ای که تلاطمات ناشی از سفر به آمریکا هویتم را از من نگیرد. گرچه در طول تاریخ کارهای نو گاهی به سخره گرفته شده‌اند اما جز پیش رفتن راه دیگری وجود ندارد. اولین اثر موسیقی خود را در سال 1350 برای برای پیانو ارکستر بزرگ ایران نوشتم که در ابتدا اجرای آن با موانع زیادی روبرو بود در نهایت مورد اقبال قرار گرفت.
وی ادامه داد: در هنگام نوشتن یک اثر متریالم را از پیش انتخاب نمی‌کنم و کشش‌ها و قسمت‌های فرمی و ریتم‌های مختلف از پیش تعیین نمی‌شود. این روش آهنگسازی برای آثاری که سوژه‌ای از پیش تعیین‌شده دارند یا مثل موسیقی فیلم سفارشی هستند، ممکن است ثمربخش نباشد. به دنبال این نیستم که با عرضه صدای غیرمنطقی یا با ظاهری پیچیده بخواهم تافته‌ای جدا بافته باشم. آهنگساز معاصر باید مسئول توضیح و تشریح آثارش باشد. نه اینکه بگوید مخاطب بر اثر عدم آگاهی‌اش ظرفیت شنیدن اثر را ندارد. در واقع هر اثر موسیقی باید برای مخاطب غیرموسیقی‌دان هم قابل ارتباط گرفتن و تامل و تفکر باشد.
در این برنامه همچنین قطعاتی از موسیقی حسین اصلانی برای حاضران در سالن پخش شد.
503
