به گزارش ایسکانیوز، پیروزی انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی، تحریم ها و مشکلات اقتصادی از جمله مسایلی هستند که باعث شدند تا مردم ایران بیش از سایر کشورهای منطقه اخبار سیاسی را دنبال کنند، اما در این سال ها به دلایل مختلف، فیلم های سیاسی کمتر ساخته شدند و به جای آن فیلم های اجتماعی که در آنها گاهی رگه های سیاسی دیده می شود و به عنوان فیلم های «سیاه نما» شناخته می شوند رشد قابل توجهی داشتند.

فیلم های سیاسی دهه شصت و حضور گروهک منافقین

«جنگ اطهر» ساخته محمدعلی نجفی یکی از اولین فیلم های سیاسی است که پس از انقلاب اسلامی ساخته شده است، این فیلم سال 1358 و توسط محمود استادمحمد نوشته شده و درباره آموزگار معلم جوانی به نام اطهراست که وارد مدرسه ایی می شود و سعی می کند روابط دوستانه‌ایی با شاگردان خود برقرار کند. رابطه او با یکی از شاگردان به نام فتاح که وضع خانوادگی نامناسبی دارد بیشتر می شود. در این میان اطهر تصمیم به اجرای یک نمایش در مدرسه می گیرد که با مخالفت مدیر مدرسه مواجه می شود و...

امیر قویدل در سال 1359 فیلم «خون بارش» را ساخت که فیلمنامه آن را خود نوشته بود، این فیلم اولین تولید سینمایی ایران بعد از انقلاب اسلامی به شمار می رود. رسول صدرعاملی، تهیه کننده «خون بارش» درباره ساخت این فیلم می گوید: من 3 سال به عنوان خبرنگار روزنامه اطلاعات بودم؛ زمانی که امام به ایران آمد خبر من در روزنامه اطلاعات منتشر شد. مرحوم قویدل در آن دوران به من گفته بود که می خواهد فیلمی بسازد. آن دوران گزارشی از فرار این 3 سربازی که در فیلم به نمایش در آمده به دست من رسید که به قویدل گفتم اگر می خواهد فیلم مستندی بسازد به سراغ آن 3 سرباز برویم. من با شهید دهقان مصاحبه کردم و تنها شرطم برای ساخت این فیلم، این بود که همه آدم های این فیلم، خودشان باشند؛ به همین دلیل بود که شهید دهقان تمام خانواده خود را برای بازی در این فیلم آورده بود. حدود 6 ماه فیلمبرداری این کار به طول انجامید؛ بعد تلویزیون 2 هزار نسخه 16 میلیمتری از این فیلم کپی کرد و آن را در مساجد کشور پخش کرد. این فیلم مجوز ساخت و نمایش نداشت ولی با این حال بیش از 16 هزار نفر برای بازسازی صحنه 17 شهریور آمده بودند.
«توجیه» فیلمی ساخته منوچهر حقانی پرست است که در سال 1360 ساخته شده و فیلمنامه آن توسط محسن مخملباف نوشته شده است و داستان آن مربوط به دوران حکومت پهلوی است؛ نیکسون قصد سفر به ایران را دارد و یک گروه نیز قصد دارند بمبی را به‌نشانهٔ مخالفت با آمدن نیسکون در یک اداره منفجر کنند. اما یک عضو مسلمانِ گروه با این حرکت مخالفت می‌کند. در ادامهٔ ماجرا، ساواک همهٔ گروه را دستگیر می‌کند، اما جوان مسلمان برای جلوگیری از آسیب دیدن مردم در جریان انفجار بمب خود، مأمورین ساواک و گروه را از میان می‌برد.
«خانه عنکبوت» به کارگردانی علیرض داوود نژاد، «تشریفات» ساخته مهدی فخیم زاده، «بایکوت» فیلمی از محسن مخملباف این فیلم را حوزه هنری تولید کرده است، «توهم» ساخته سعید حاجی میری، «پرواز پنجم ژوئن» به کارگردانی علیرضا سمیع آذر، «گزارش یک قتل» ساخته محمدعلی نجفی و نویسندگی علیرضا رییسیان. این فیلم ها در دهه 60 ساخته شده اند و موضوعات آنها بیشتر درباره مبارزات مردم با حکومت پهلوی و اقدامات گروهک منافقین علیه جمهوری اسلامی ایران است.
دهه هفتاد و اعتراضات دانشجویی
یکی از معروف ترین فیلم هایی که در دهه هفتاد با موضوع سیاسی ساخته شده، فیلم «اعتراض» به کارگردانی مسعود کیمیایی است، این فیلم محصول سال 78 است، «متولد ماه مهر» ساخته احمدرضا درویش فیلم سیاسی دیگری است که در این سال ساخته شده است، «موج مرده» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا است که در سال 1379 ساخته شده است، «پارتی» ساخته سامان مقدم که این فیلم هم در سال 1379 ساخته شد. تعداد فیلم های سیاسی در دهه هفتاد به شدت کاهش یافت و یکی از دلایل آن حساسیت هایی است که از سوی گروه های فشار برای ساخت اینگونه از فیلم ها به وجود آمد، فیلم های سیاسی که در این دوران ساخته شدند را می توان به عنوان اولین فیلم های اجتماعی که به عنوان فیلم های «سیاه نما» هم شناخته می شوند نام برد. فیلم های سیاسی این دهه بیشتر به نارضایتی مردم از برخی محدودیت ها و اعتراضات دانشجویی می پردازند.
حضور پر رنگ پناهندگان سیاسی در فیلم های دهه هشتاد
«قارچ سمی» رسول ملاقلی پور، «به رنگ ارغوان» ابراهیم حاتمی کیا، «بازنده» قاسم جعفری، «آژانس شیشه ای» ابراهیم حاتمی کیا و «گزارش یک جشن» ابراهیم حاتمی کیا؛ فیلم هایی هستند که در دهه هشتاد با مضامین سیاسی ساخته شدند، این فیلم ها بیشتر درباره مسایلی که جوانان پس از انقلاب با آن مواجه هستند ساخته شده است، ورود پناهندگان سیاسی به ایران و مسایل امنیتی کشور یکی دیگر از موضوعات ساخت فیلم در این سال ها است.
بازگشت گروهک منافقین به فیلم های سینمایی
اما دهه 90 فیلم های سیاسی بیش از گذشته از مضامین صرفا سیاسی فاصله گرفت و بیشتر فیلم ها در قالب آثار اجتماعی با رگه های سیاسی تولید شدند؛ «خصوصی» محمد حسین فرح بخش، «تلفن همراه رییس جمهور» علی عطشانی، «ارتفاع پست» ابراهیم حاتمی کیا، «خیابان های آرام» کمال تبریزی، «پایان نامه» حامد کلاهداری، «قلاده های طلا» ابوالقاسم طالبی، «پل چوبی» مهدی کرم پور، «عصبانی نیستم» رضا درمیشیان و «گشت ارشاد» سعید سهیلی.

فیلم های سیاسی ساخته شده از سال 90 تا 94 بیشتر درباره اتفاقاتی است که در جریان انتخابات سال 88 رخ داد.

اما سال 94، فیلم های «امکان مینا» به گارگردانی کمال تبریزی و «سیانور» ساخته بهروز شعیبی و «بادیگارد» فیلمی از ابراهیم حاتمی کیا آثاری هستند که در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمدند؛ درباره دو فیلم «امکان مینا» و «سیانور» گفته می شود که با حمایت وزارت اطلاعات تولید شده اند.

گفته می شود «امکان مینا» به سفارش وزارت اطلاعات ساخته شده و «سیانور» با نظارت این وزارتخانه و هر دو فیلم هم به موضوع منافقین می پردازند. فیلم «بادیگارد» هم درباره دانشمندان هسته ای و خطراتی که آنها را تهدید می کند و نحوه حفاظت از این اشخاص.
اما در تاریخ سیاسی ایران افراد قدرتمند فراوانی وجود دارند که در سینمای ایران کمتر علاقه و اراده ای برای ساخت زندگینامه این افراد وجود دارد، ضمن اینکه وقایع تاریخی و سیاسی متنوعی وجود دارند که هر کدام نقطه عطفی در تاریخ این سرزمین به حساب می آیند اما دلیل نپرداختن به آنها مشخص نیست.
​503502