گروه دانشگاه ایسکانیوز، شایان دنیادیده: جمله معروف شهید بهشتی مبنی بر این که «دانشجو موذن جامعه است و اگر خواب بماند نماز امت قضا می‌شود» را هرسال در روزهای منتهی به ۱۶ آذرماه در گوشه و کنار محافل دانشجویی و رسانه‌ها می‌شونیم؛ به طوری که این جمله گهربار، زینت بخش تمام سخنرانی‌ها، در و دیوار دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها و پوسترهای تبلیغاتی برای برنامه‌های روز دانشجو می‌شود که البته هیچ اشکالی هم به آن وارد نیست.

اما باید ببینیم که آیا این جمله شهید بهشتی، صرفا مفهومی زیبا و شاعرانه دارد که خوراک ادبی کتاب‌ها و روزنامه‌ها و مجلات شود و یا این که بار معنای گسترده‌تری را در بر می‌گیرد؟ اصلا چرا شهید بهشتی دانشجو را موذن جامعه می‌داند؟ مگر چه ویژگی‌هایی در یک موذن نهفته است که دانشجو باید نقش آن را جامعه اسلامی ایفا کند؟

متاسفانه نگاه سطحی نگرانه به جملات و سخنان بزرگان انقلاب، آفت است که همچنان گریبان گیر جامعه نخبگانی است؛ زیرا هر شخصی با اتکای به زاویه دید خود این جملات و سخنان را تفسیر به رای می‌کند و سپس به یک نتیجه کلی دست می‌رسد. چندسالی است که این جمله شهید بهشتی درباره دانشجویان، صرفا به زینتی برای محافل دانشجویی تبدیل شده و جنبش دانشجویی به جای ارائه یک تفسیر درست از آن و به کارگیری تمام قوای خود برای حرکت در این مسیر، صرفا تفسیری کارت پستالی و ادبی را از آن به جامعه ارائه می‌دهد.

درحالی که با نگاه دقیق‌تر به مبانی فکری شهید بهشتی، متوجه خواهیم شد که این جمله بار معنایی بسیار گسترده‌ای را در بر می‌گیرد. یک موذن با آوایی زیبا و رسا، مسلمانان را به انجام فریضه‌ای مهم به نام «نماز» دعوت می‌کند. مسلمانان نیز با شنیدن صدای اذان آماده حرکت به سمت پیشگاه الهی می‌شوند. درواقع موذن با آوای بلند خود، مسلمانان را آماده یک مفهوم الهی و واجب می‌کند و آن‌ها را به حرکت و جنب و جوش وا می‌دارد. درحالی که نبود موذن، موجب سست شدن مسلمانان برای حرکت به سمت فریضه الهی می‌شود و حتی امکان دارد نماز امت قضا شود.

با این توصیف و نگاه دوباره به جمله شهید بهشتی، به این موضوع می‌رسیم که دانشجویان به عنوان موذنان جامعه، وظیفه آگاه‌سازی و زمینه سازی برای حرکت مردم به سمت اهداف عالی انقلاب اسلامی را بردوش دارند. با نگاهی ریز بینانه به نقش غیرقابل انکار آن‌ها در پیشبرد و مدیریت حوادث زمینه ساز پیروزی انقلاب اسلامی، مفهوم تاثیرگذاری آن‌ها در جامعه اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. حوادث مرتبط با ۱۶ آذر سال ۳۲ و شهادت سه دانشجو و همچنین پشتوانه علمی اندیشمندانی مانند علی شریعتی و شهید مطهری، سبب شد تا جنبش دانشجویی گام اول را که همان پیروزی انقلاب اسلامی و تثبیت جمهوری اسلامی است، به خوبی میدان داری کند.

اما امروز دانشجویان به عنوان موذنان جامعه، وظیفه سنگینی را در راستای شکل‌گیری مراحل بعدی انقلاب اسلامی که همان تشکیل دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی است، بردوش دارند. ارتباط هرچه بیشتر دانشجویان با کف جامعه، پیگیری مطالبات مردم، سازماندهی نیروی انسانی مجرب، علم آموزی و انجام پژوهش‌های کاربردی، رساندن صدای جامعه به گوش مسئولان، آرمانخواهی و مطالبه‌گری مستمر در عرصه‌های مختلف، از جمله موضوعاتی است که دانشجویان باید به آن توجه ویژه داشته باشند.

نماز همان آگاهی مردم جامعه است

شاید بتوانیم در جمله شهید بهشتی، مفهوم نماز امت را همان سطح آگاهی مردم جامعه بدانیم. هیچ‌گاه نماز قضا نمی‌تواند جای نماز اول وقت را بگیرد و به تبع همین موضوع، اگر جامعه‌ای در زمینه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و...آگاهی و بصیرت لازم را نداشته باشد، در بزنگاه‌های مهم تاریخی دچار خسران و غفلت خواهد شد. لذا افزایش سطح آگاهی مردم، موضوع مهمی است که دانشجویان به عنوان قشر نخبگانی باید تمام توان خود را برای آن به کار بگیرند.

در پایان باید بگوییم که اگر دانشجویان از بصیرت کافی و سطح قابل توجهی از معنویات برخوردار باشند، نه تنها قدرت تحلیل و تصمیم گیری درست در بزنگاه‌های مهم را خواهند داشت، بلکه می‌توانند با همراه سازی جامعه، زمینه را برای تشکیل دولت اسلامی، جامعه اسلامی و در نهایت تمدن نوین اسلامی فراهم کنند.

انتهای پیام/