به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، کلیدواژه «سرای نوآوری» در چندسال گذشته به یکی از بخش‌های جداناپذیر ادبیات مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی تبدیل شده است؛ واژه‌ای که اولین‌بار توسط روح الله دهقانی فیروزآبادی سکاندار معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری این دانشگاه مطرح شد نوید طرح و نقشه‌ای جامع را برای آینده دانشگاه آزاد اسلامی می‌داد.
آنطور که مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی می‌گویند، یکپارچه سازی فضای نوآوری و عزم جدی این دانشگاه برای حضور هدفمند در فضای فناوری و نوآوری را می‌توانیم مهم‌ترین هدف از تشکیل سراهای نوآوری بدانیم. در این میان اما تبدیل شدن دانشگاه آزاد اسلامی به دانشگاه کارآفرین و نسل سوم نیز از اهمیت زیادی برخوردار است که به گفته مسئولان این دانشگاه یکی از راه‌های رسیدن به آن، رونق سراهای نوآوری در واحدهای دانشگاهی است.
تاکنون چندین سرای نوآوری در واحدهای مختلف از جمله سرای نوآوری فناوری‌های آموزشی در واحد تهران غرب و سرای نوآوری کفش و چرم در واحد تبریز تشکیل شده است که دانشجویان در محیطی فناورانه، روی یک طرح یا مسئله خاص به صورت تخصصی کار می‌کنند. در نهایت نیز طرح‌های فناورانه و نوآورانه آن‌ها نیز با پشتیبانی شرکت‌های پیشران و طی کردن مراحل خاص، وارد چرخه تجاری سازی خواهد شد.
حال با گذشت نزدیک به ۲ سال از تشکیل سراهای نوآوری در واحدهای مختلف، با روح الله دهقانی فیروزآبادی معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی به گفت‌وگو نشستیم تا عملکرد ۲ سال گذشته سراهای نوآوری و وجود برخی موانع برای فعالیت‌ها آن‌ها را ارزیابی کنیم.
در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:
*باتوجه به نیاز دانشگاه آزاد به درآمدهای غیرشهریه‌ای، سراهای نوآوری در این مدت تا چه میزان به فرآیند درآمدزایی غیرشهریه‌ای کمک کرده‌اند؟
شاخص اندازه‌گیری و هدف سراهای نوآوری حداقل در ۳ الی ۵ سال، درآمدزایی نیست. باید به این نکته توجه داشته باشیم که از نگاه فناوری، فروش زمین چغندر در یک واحد دانشگاهی به معنی کسب درآمد غیرشهریه‌ای نیست چراکه که حوزه فناوری پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد. حوزه فناوری همانند یک درخت میوه است که باید در سه سال ابتدایی به آن رسیدگی شود و پس از سال سوم، تازه میوه می‌دهد.
پیرترین سرای نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی عمر یک ساله دارد به همین دلیل بسیاری از آن‌ها به تازگی کارشان را آغاز کرده‌اند. سراهای نوآوری در ۶ ماه ابتدایی فعالیتشان، صرفا به دنبال این هستند که اهداف را ارزیابی کنند و بدانند که می‌خواهند چه کاری انجام دهند؛ البته هنوز بسیاری از سراهای نوآوری نمی‌دانند که دقیقا باید چه کاری انجام دهند.
مجموع فعالیت‌های ۳۰ سرای نوآوری فعال در یک سال گذشته در زمینه درآمدهای غیر شهریه‌ای، نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان است که شاید تنها ۳۰ درصد آن به دانشگاه برسد.
فعالیت سراهای نوآوری موجب افزایش تعداد دانشجویان شده است
*با این اوصاف هدف کوتاه مدت تشکیل سراهای نوآوری چیست؟
فعالیت سراهای نوآوری در یک سال اخیر سبب شده است تا شیب کاهش تعداد دانشجویان نزولی شود و ما شاهد افزایش تعداد دانشجویان باشیم. به عنوان مثال در استان اصفهان به دلیل فعالیت خوب سراهای نوآوری، اقبال عمومی برای تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی افزایش پیدا کرده است و رشته کشاورزی در واحد رفسنجان که تقریبا از بین رفته بود، در ترم گذشته ۴۰ الی ۵۰ دانشجو جذب کرده است.
برخی از سراهای نوآوری توانسته‌اند ارتباط خوبی با مردم محل، استاندار، شهردار و نماینده مجلس داشته باشند. به طوری که اکنون بسیاری از نمایندگان مجلس فعالیت سراهای نوآوری دانشگاه آزاد را پیگیری می‌کنند. در واقع ما در نهایت به دنبال این هستیم که با تشکیل سراهای نوآوری، حول محور دانشگاه اشتغالزایی داشته باشیم.
فعالیت بیش از ۱۰۰ شرکت در سراهای نوآوری
*تاکنون چند شرکت پیشران در سراهای نوآوری مشغول به کار شده‌اند؟
تاکنون بیش از ۱۰۰ شرکت در سراهای نوآوری فعالیت داشته‌اند به طوری که موجب شکل‌گیری بیش از هزار شغل شده است. سراهای نوآوری نباید کارخانه درآمدزایی باشند بلکه باید بستر دانشگاه را تغییر دهند. اگر این بستر تغییر کند، به صورت خودکار موجب افزایش درآمد و افزایش تعداد دانشجویان خواهد شد.
دانشگاه آزادی که بتواند برای حوزه‌های مختلف اشتغالزایی داشته باشد، قطعا اقبال عمومی برای تحصیل در آن افزایش خواهد داشت. این موضوع سبب می‌شود که خانواده‌ها برای حضور فرزندانشان در دانشگاه آزاد اسلامی تمایل بیشتری داشته باشند.
*کدام سراهای نوآوری در این مدت عملکرد بهتری داشته‌اند؟
به طور کلی سراهای نوآوری در یک سال گذشته عملکرد مطلوبی داشته‌اند. میزان ارتباط با دانشگاه و دانشجویان، میزان ارتباط با صنایع مختلف، تعداد شرکت‌های حاضر در آن‌ها، حجم پروژه‌ها و میزان محصولات توسعه دهنده و... جزو شاخص‌های ارزیابی سراهای نوآوری محسوب می‌شوند.
براساس آخرین بررسی که داشته‌ایم در سراهایی که بیش از ۶ ماه از فعالیت آن‌ها گذشته است، شاهد فعالیت نسبتا خوبی بوده‌ایم. برخی از استان‌ها از جمله اصفهان، یزد، کرمان، اراک، تبریز و اردبیل جزو استان‌های فعال در زمینه سراهای نوآوری بوده‌اند.
تخصیص زیرساخت ۴۰هزار متر مربعی برای اکوسیستم فناوری
*چرا نام استان تهران در میان سراهای نوآوری فعال دیده نمی‌شود؟
فعالیت‌های تهران از لحاظ زیرساختی قابل قبول است به طوری که نزدیک به ۴۰هزار متر مربع زیرساخت را به فعالیت‌های نوآورانه و فناورانه اختصاص داده است. ارزش این فضای تخصیص یافته نزدیک به ۲ هزار میلیارد تومان است که در اختیار اکوسیستم نوآوری قرار گرفته است.
اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم این که است کماکان تجارت آموزشی در تهران جوابگو است؛ همچنین بسیاری از استادان واحدهای دانشگاهی استان تهران در پروژه‌های صنعتی و فناورانه فعالیت دارند و به همین دلیل به صورت رسمی بر سراهای نوآوری متمرکز نشده‌اند.
امیدواریم با راه‌اندازی سرای نوآوری صنایع خلاق و فعالیت شرکت‌های مرتبط با این صنایع، شاهد عملکرد بهتری در این زمینه باشیم؛ البته سرای نوآوری فناوری‌های آموزشی واحد تهران غرب نیز عملکرد خوبی داشته است به طوری که نزدیک به ۷ شرکت در آنجا مستقر شده‌اند و در حوزه فناوری‌های آموزشی فعالیت دارند.
*چه نمره‌ای به عملکرد سراهای نوآوری در این مدت می‌دهید؟
در این زمینه باید دو نوع نمره را مدنظر قرار دهیم؛ اگر به عنوان یک نهاد خصوصی از بیرون به آن نگاه کنم، از ۱۰۰ نمره بیشتر از ۳۰ نمی‌دهم. اگر تلاش همکاران ما در حوزه اکوسیستم فناوری در یک مجموعه خصوصی انجام می‌شد، ۲ الی ۳ برابر وضع موجود موفق بودیم.
اما اگر بخواهم در قالب سیستم دانشگاه آزاد و از داخل به آن نگاه کنم، به عملکرد خودمان نمره ۷۰ می‌دهم. دانشگاه آزاد اسلامی دارای ظرفیت‌ها و فرصت‌های زیادی است که باید به آن توجه ویژه داشته باشیم.
روسای واحدها دغدغه‌مند باشند
*مهم‌ترین عامل در ضعف و قوت فعالیت‌های فناورانه چیست؟
باور و نگاه رئیس واحد نسبت به حوزه فناوری، مهم‌ترین عامل در ضعف و قوت این حوزه محسوب می‌شود. به طوری که برخی از روسای واحدها باعث نابودی سیستم فناوری در استان مربوط شده‌اند.
فناوری در دانشگاه آزاد اسلامی وجود داشته و بخش خصوصی به دنبال سرمایه گذاری ۴۰ میلیارد روی آن بوده است؛ همین فرد را به دلیل خرید ۴۰ الی ۵۰ میلیون تومان تجهیزات آزمایشگاهی به دادگاه کشانده‌اند و حکم جلب آن را گرفته‌اند. این گونه مسائل سبب می‌شود که فناوران انگیزه کافی برای فعالیت نداشته باشند.
فرد دیگری نیز به همراه همسرش، محصولی تحت عنوان «تسمه تایم هوشمند» طراحی کرده است که شاید از طریق شرکت‌هایش درآمد میلیاردی داشته باشد؛ اما هنوز به عنوان عضو هیئت علمی جذب نشده است و حدود یک سال است که برای این موضوع تلاش می‌کند. در واقع سیستم مدیریتی واحد مربوط به دلایل مختلفی از جمله غرض‌ورزی و ترس‌های بی‌مورد سبب شده تا این اتفاق نیفتد.
البته فناوری بر خلاف ظاهر قشنگی که دارد، حوزه ترسناکی است؛ چرا که نیاز به ریسک دارد و هرگونه اشتباهی در این زمینه باعث نابودی اکوسیستم فناوری خواهد شد. با وجود این، اثرات و نتایجی که به دنبال دارد به ریسک‌های آن می‌ارزد.
متاسفانه بسیاری از مدیران واحدهای دانشگاهی ترجیح می‌دهند در زمینه فناوری ریسک نکنند و به سمت آن نروند.
*آیا کارشکنی روسای واحدها را در زمینه فناوری به دکتر طهرانچی اطلاع داده‌اید؟
تمامی این موارد به اطلاع دکتر طهرانچی رسیده است و خوشبختانه وی پیگیری مستمری در این زمینه دارد.
بنده قطعا دو کار مهم و اساسی در دانشگاه آزاد اسلامی انجام خواهم داد؛ در وهله اول از هر کدام از روسای واحدها که دغدغه فناوری دارند و در این حوزه تلاش می‌کنند، حمایت خواهم کرد. در وهله دوم برای جابجایی و عزل هر کدام از روسای واحد که درکی از اکوسیستم فناوری ندارند و در این زمینه مانع‌تراشی می‌کنند، از هیچ تلاشی دریغ نخواهم کرد.
تا امروز نیز در این زمینه موفق بوده‌ام و بسیاری از روسای واحدها جابجا شده‌اند؛ چراکه شاخص‌های ما در زمینه فناوری تشویقی نیست بلکه تنبیهی است.
دانشگاه آزاد به انتهای باند رسیده است
*آینده دانشگاه آزاد اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امروز دانشگاه آزاد اسلامی مانند هواپیمایی به انتهای باند رسیده است؛ به همین دلیل غیر از سقوط و بلند شدن هیچ راه‌حل سومی وجود ندارد و دکتر طهرانچی نیز به عنوان ریاست عالی دانشگاه بر این موضوع اشراف کامل دارد. پول نفت، پشتوانه دانشگاه‌های دولتی مانند شریف و امیرکبیر است به همین دلیل درکی از این شرایط ندارند.
باتوجه به این شرایط باید از هیچ تلاشی برای پرواز و اوج گرفتن دانشگاه آزاد اسلامی دریغ نکنیم.
انتهای پیام/
نظر شما