ایسکانیوز_گروه بین الملل_ درحال حاضر، کمتر از ۶ ماه تا زمان برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام در عراق زمان باقی مانده است. طبق اعلام قبلی کمیساریای عالی انتخابات عراق، قرار است انتخابات پارلمانی در تاریخ ۱۰ اکتبر سال جاری میلادی (۱۸ مهرماه) برگزار گردد. درهمین‌ارتباط، «جمانه الغلای» سخنگوی کمیساریای عالی انتخابات عراق اعلام کرد که تاکنون ۷ ائتلاف برای مشارکت در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۲۱ اعلام آمادگی کرده‌اند.

این مقام عراقی در ادامه افزود: «زمان ثبت نام ائتلاف‌ها در انتخابات پارلمانی عراق تا تاریخ ۲۷ فوریه جاری خواهد بود. ائتلاف‌های دیگری نیز وجود دارند که هم‌اکنون درحال بررسی نحوه مشارکت خود در انتخابات پارلمانی زودهنگام هستند». در این میان، برخی از احتمال تعویق مجدد زمان برگزاری انتخابات زودهنگام در عراق خبر می‌دهند. درهمین‌راستا، «باسم خشان» نماینده پارلمان عراق تصریح کرده است: «متأسفانه برخی طرف های داخلی برای تعویق مجدد زمان برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام تلاش می کنند».

این نماینده پارلمان عراق در ادامه سخنان خود یادآور شد: «انتخابات ممکن است در زمان مقرر برگزار نشود و طبیعی است که در این شرایط، علت آن ضعف دستگاه های مسئول برگزاری است». در این میان، برخی سیاستمداران و رهبران گروه‌ها، احزاب و جریان‌های سیاسی بدون توجه به احتمال تعویق مجدد زمان برگزاری انتخابات، به تشکیل ائتلاف برای مشارکت در آن ادامه می‌دهند. ازجمله این سیاستمداران می‌توان به «مقتدی صدر» رئیس جریان «صدر» و «مسعود بارزانی» رئیس حزب دموکرات کردستان اشاره کرد.

خبرگزاری عراقی «المعلومه» در این‌باره گزارش داده است: «رایزنی‌ها میان جریان صدر و حزب دموکرات کردستان برای تشکیل ائتلاف واحد جهت مشارکت در انتخابات پارلمانی زودهنگام به مراحل نهایی خود نزدیک شده است». آخرین گزارش‌ها حاکی از آن است که «صدر» و «بارزانی» به دنبال نهایی کردن توافقی هستند که به موجب آن، پست نخست‌وزیری برای جریان صدر و پست ریاست‌جمهوری برای حزب دموکرات کردستان تضمین گردد. رسانه‌های عراقی اعلام کرده‌اند که توافق مذکور به مراحل پیشرفته و جدیدی رسیده است.

در همین حال، تاکنون ۱۴ نشست میان اعضای دو حزب [جریان صدر و حزب دموکرات کردستان] برگزار شده است و طی آن، حزب «مسعود بارزانی» آمادگی خود را برای حمایت از صدر به عنوان تنها مرجع سیاسی احزاب شیعی اعلام کرده است. در نقطه مقابل، جریان صدر نیز از آمادگی خود برای حمایت از «مسعود بارزانی» به عنوان مرجع سیاسی کُردها خبر داده است. پیش از این نیز «جعفر ایمینکی» عضو دفتر سیاسی حزب دموکرات کردستان عراق در روز ۲۴ مارس در اظهاراتی گفته بود که «صدر» و «بارزانی» در حال دستیابی به یک توافق سیاسی با یکدیگر هستند.

تحلیلگران و ناظران تحولات سیاسی بر این باورند که ائتلاف «صدر» و «بارزانی» می‌تواند روند تشکیل دولت آتی عراق را با مخاطره جدی مواجه سازد؛ چراکه رهبران هر دو جریان مذکور طی سال‌های اخیر ثابت کرده‌اند که در زمینه تشکیل کابینه، بیشترین سهم‌خواهی را داشته‌اند. این درحالی است که درحال حاضر یکی از بزرگترین مشکلات انتخاباتی در عراق همین نظام سهمیه‌بندی است؛ نظامی که برخی از احزاب و جریان‌های سیاسی نیز از آن به نفع خود بهره‌برداری می‌کنند.

بر این اساس، واضح است که یکی از پیامدهای منفیِ ناشی از ائتلاف رهبران جریان‌ «صدر» و حزب دموکرات کردستان، تشدید سهم‌خواهی در جریان تشکیل دولت آتی است که به نوبه خود می‌تواند فرایند تشکیل دولت را با تأخیر مواجه سازد. از سوی دیگر، درحالی که اغلب قریب به اتفاق احزاب و جریان‌های شیعی به سمت تشکیل یک ائتلاف ملی فراگیر حرکت می‎‌کنند تا بتوانند با پیروزی در انتخابات، یک دولتِ فراقومیتی را تشکیل دهند، روی آوردن جریان «صدر» به خاندان بارزانی‌ها، درست در نقطه مقابل وحدت و یکپارچگی احزاب شیعی تلقی می‌شود که خود می‌تواند پیامدهایی را برای گروه‌های شیعی در صحنه انتخاباتی عراق به دنبال داشته باشد.

نزدیک بودن شکل‌گیری ائتلاف میان جریان «صدر» و رئیس حزب «دموکرات کردستان» درحالی است که حدود ۲ سال پیش «مقتدی صدر» به صورت تلویحی از رئیس حزب دموکرات کردستان تحت عنوان «جماعت فاسد» یاد کرده بود. ماجراء از این قرار بود که پس از شکست «محمد توفیق علاوی» در زمینه تشکیل کابینه عراق، «مسعود بارزانی» از این شکست ابراز خوشحالی کرد و «صدر» در واکنش به اقدام او با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «افرادی در عراق وجود دارند که دوستدار نظام سهمیه‌بندی هستند. آن‌ها منافع ملی را در نظر نمی‌گیرند و ما نمی‌دانیم که چه زمانی عراق از دست جماعت فاسد نجات پیدا می‌کند».

بر اساس آنچه که گفته شد، جریان «صدر» در حال حاضر به جای دیگر گروه‌های شیعی، حزبی را برای تشکیل ائتلاف انتخاب کرده است که خود ۲ سال پیش از رهبر آن با بدترین تعابیر یاد کرده بود. بنابراین، پُر واضح است که تشکیل چنین ائتلافی نه‌تنها وحدت شیعیان که منافع ملی عراق را با مخاطره مواجه می‌سازد. در شرایطی که همگان بر لزوم تقویت وحدت و یکپارچگی در بیت شیعی در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام تأکید دارند، رفتارهای برخی جریان سیاسی در عراق درست در نقطه مقابل این وحدت و یکپارچگی قرار دارد.

در هر صورت، آنچه که واضح به نظر می‌رسد این است که درحال حاضر قاطبه احزاب و جریان‌های شیعی در عراق عزم خود را برای تشکیل ائتلافی بزرگ جزم کرده‌اند؛ ائتلافی که بتواند با تشکیل دولتی قدرتمند، به سهم‌خواهی و فساد پایان داده و زمینه برای حل‌وفصل مشکلات و معضلات اقتصادی و معیشتی این کشور را فراهم سازد.

* کارشناس مسائل منطقه