به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، همانطور که از ابتدا انتظار می‌رفت، بحران اوکراین در حال تاثیرگذاری بر مذاکرات وین است و مصداق آن را می‌توان در اظهارات اخیر وزیر امور خارجه روسیه مبنی بر دریافت ضمانت‌های کتبی در قبال توافق هسته‌ای مشاهده کرد. این موضوع در حالی مطرح می‌شود که هنوز تکلیف برخی مسائل در وین مشخص نشده بود و خواسته روسیه می‌تواند مانع جدیدی بر سر راه دستیابی به توافق ایجاد کند. هر چند که مسئولین جمهوری اسلامی تا کنون واکنشی نسبت به درخواست روسیه نشان نداده‌اند، اما انتظار می‌رود که در روزهای آتی بیشتر به این موضوع پرداخته شود. گروه بین الملل ایسکانیوز به منظور بررسی بیشتر این امر مصاحبه‌ای با امیرعلی ابوالفتح -تحلیلگر حوزه سیاست خارجی- انجام داد.

ابوالفتح در پاسخ به این سوال که جنگ اوکران چطور می‌تواند بر مذاکرات وین تاثیرگذار باشد و اقدام روس‌ها در خصوص دریافت تضمین از آمریکا با چه انگیزه‌ای صورت گرفته، اظهار کرد: با وخیم‌تر شدن اوضاع و طولانی شدن جنگ اوکراین، احتمال تصویب تحریم‌های ثانویه علیه روسیه وجود دارد؛ تحریم‌هایی که تا کنون اعمال شده، تحریم‌های اولیه هستند و بر این اساس شرکت‌های اروپایی و آمریکایی طبق دستورالعمل‌های کشورهایشان اجازه همکاری با روسیه را نخواهند داشت اما این امر برای دیگر کشورها که با روس‌ها تعامل دارند، الزامی ایجاد نخواهد کرد. وی افزود: در صورتی که اروپا و آمریکا به سمت تحریم‌های ثانویه بروند، هر کشور و شرکت حقیقی و حقوقی که با روسیه همکاری کند، تحریم خواهد شد.

به گفته این کارشناس مسائل بین الملل، همین امر در مورد ایران اتفاق افتاده بود و همکاری همه شرکت‌های چینی، هندی و ... را با ایران دچار مشکل کرد. لذا در صورت اعمال تحریم‌های ثانویه علیه روسیه، این خطر برای ایران و برجام به وجود خواهد آمد که حتی با برداشته شدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران و بازگشت این کشور به برجام، ایران مجددا در معرض تحریم‌ قرار خواهد گرفت. ابوالفتح با بیان اینکه در صورت وقوع این مسئله فقط عنوان تحریم‌ها تغییر می‌کند، خاطر نشان کرد: تحریم‌ها تا کنون به بهانه‌هایی از قبیل موضوعات هسته‌ای، حقوق بشر، مبارزه با تروریسم بود اما از این به بعد احتمال دارد تحریم‌های اوکراینی هم به آن اضافه شود و ایران برای فرار از این مسئله مجبور است که همکاری‌های خود را با روسیه قطع کند.

از نظر وی، روس‌ها به همین دلیل اعلام کرده‌اند که همکاری‌ اقتصادی با ایران از هرگونه تحریمی مصئون بماند. ابوالفتح ضمن تایید این احتمال، تصریح کرد: آمریکایی‌ها این سابقه را دارند که با تغییر عنوان یک تحریم، همان محدودیت‌های قبلی را به یک کشور اعمال می‌کنند. همین امر سبب نگرانی روسیه شده که در صورت بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای، همکاری‌های ایران با روسیه و چین در معرض تحریم‌های مجدد آمریکا قرار نگیرد.

ایشان در پاسخ به این سوال که اگر این موضوع به ضرر ایران است چرا مسئولین داخلی سکوت کرده و روس‌ها در حال پیگیری آن هستند، گفت: قطعا روسیه نیز مانند دیگر کشورها منافع ملی خود را دنبال می‌کنند. اما گاهی اوقات منافع ملی کشورها هم راستا می‌شود و گاهی اوقات در تعارض قرار می‌گیرد. وی با اشاره به اینکه حتی گاهی اوقات منافع ما با آمریکایی‌ها در یک جهت قرار می‌گیرد، افزود: طبیعی است که روسیه منافع ملی خود را پیگیری کند اما دغدغه روسیه در مورد مسئله اخیر درست است؛ زیرا سابقه عملکرد آمریکا نشان می‌دهد که در صورت لزوم و عدول از تحریم‌های ثانویه حتی کشورهای اروپایی را تحریم خواهند کرد و جریمه‌های 10 الی 15 میلیارد دلاری دریافت می‌کنند.

این کارشناس مسائل بین الملل نیز تاکید کرد که انتظار می‌رود مقامات ایرانی به اقدام روسیه واکنش نشان دهند. وی با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که مسئله اوکراین به مذاکرات هسته‌ای ارتباطی ندارد و منافع همه مورد توجه قرار خواهد گرفت، اظهار کرد: در دنیای آشفته کنونی هر احتمالی وجود دارد و حتی به قول و قرارهای کتبی هم نمی‌توان امیدوار بود و این احتمال وجود دارد که در ماه‌های آتی به ایران فشار بیاورند که همکاری‌هایش را با روسیه قطع کند.

در ادامه مصاحبه به موانع باقی‌مانده در وین پرداخته شد. به گفته ابولفتح، تقریبا همان سه چهار مسئله اصلی که از قبل هم وجود داشت، همچنان به قوت خود باقی است. مواردی از قبیل اینکه چه تحریم‌هایی برداشته خواهد شد، تضمین‌هایی از سوی ایالات متحده مبنی بر عدم خروج مجدد از توافق، بحث فعالیت‌های هسته‌ای ایران و نحوه نگهداری سانتریفیوژها، موضوع اختلافات پادمانی بین ایران و آژانس انرژی اتمی مبنی بر صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران هنوز حل نشده‌اند. ایشان همچنین با اشاره به اظهارات رافائل گروسی مبنی بر اینکه اگر مشکلات با آژانس حل نشود، توافق هم اتفاق نخواهد افتاد، گفت: طبیعی است که بخش فنی برنامه هسته‌ای باید به تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی برسد؛ هرچند که اگر آمریکایی‌ها اعلام کننده که نگرانی‌هایشان حل شده، احتمالا آژانس هم بسیاری از ایرادات، پرسش‌ها و نگرانی‌هایش را تعدیل خواهد کرد.

ابوالفتح در انتهای مصاحبه در پاسخ به سوالی مبنی بر کم شدن خوشبینی نسبت به احتمال دستیابی به توافق اظهار کرد: خود ایشان خیلی خوشبین نبوده و اتفاق اخیر، موضع جدید روسیه، مسائل حل نشده و نگرانی‌های ایران موجب کاهش خوشبینی‌ها شده است. وی تاکید کرد که حتی اگر 99 درصد مسائل حل شود و تنها یک درصد باقی بماند، همان یک درصد می‌تواند مانع دستیابی به توافق شود. این کارشناس مسائل بین الملل یادآور شد که در زمان برجام هم شرایط همینطور بود و تا لحظه آخر خبرنگارها می‌گفتند که مذاکرات طولانی خواهد بود اما به یکباره خبر آمد تا ساعاتی دیگر کنفرانس مطبوعاتی برگزار خواهد شد و توافق حاصل شده است.  

انتهای پیام/