خاورمیانه چطور باید بحران آب را مدیریت کند؟

بحران آب سال‌هاست که نه تنها روی سلامت و رفاه مردم، به ویژه زنان و کودکان، تاثیر می‌گذارد، بلکه موجب تشدید تنش‌های سیاسی شده است. این در حالی است که خاورمیانه و شمال آفریقا یکی از کم‌آب‌ترین مناطق جهان هستند. مجمع اقتصاد جهانی گزارشی را در این زمینه منتشر و راهکارهایی را در این زمینه مطرح کرده است.

به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ به گفته یونیسف، نزدیک به ۹۰ درصد از کودکان در مناطقی زندگی می‌کنند که مناطقی با تنش آبی زیاد یا بسیار بالا به شمار می‌آیند.

مجمع اقتصاد جهانی در گزارش اخیر خود می‌گوید: با افزایش دمای جهانی و تسریع بحران آب و هوا، انتظار می‌رود بحران آب در خاورمیانه و آفریقای شمالی (منا) بدتر شود و بالتبع بر رشد اقتصادی این منطقه تأثیر بگذارد. زیرا به گزارش بانک جهانی، کمبود آب ناشی از تغییر آب و هوا در ۳۰ سال آینده می‌تواند منجر به خسارات اقتصادی تا 14 درصد از تولید ناخالص داخلی این منطقه شود.

با این حال، کارشناسان مجمع اقتصاد جهانی معتقدند که نوآوری‌های تکنولوژیکی و سیستم‌های پیشرفته مدیریت آب به کاهش این وضعیت کمک می‌کنند. این نوآوری‌ها شامل توسعه کارخانه‌های اصلی نمک‌زدایی و همچنین اجرای طرح‌های کشاورزی پایدار و بازیافت آب است.

در همین راستا چهار نفر از رهبران دنیای صنعت در جهان و عضو مجمع اقتصاد جهانی نظرات و راهکارهای خود را در مورد بحران آب منا و جزئیات تلاش‌های جاری برای کمک به منطقه برای غلبه بر کمبود آب در سال‌های آتی به اشتراک گذاشته‌اند.

در ادامه این راهکارها را می‌خوانید:

طرح سیستم آب چرخشی

به گفته پیتر تریم، مدیر اجرایی ENOWA، در شمال غربی عربستان به دلیل جمعیت زیاد از آب‌های زیرزمینی برای کشاورزی و آبیاری استفاده می‌شود و این امر منجر به افت سطح آب زیرزمینی شده و بسیاری از چشمه‌های این منطقه را خشک کرده است. سفره‌های زیرزمینی به دلیل نیاز آبی دیگر توانایی احیای خود را ندارند و تخلیه آزاد فاضلاب در زمین نیز منجر به آلودگی این منبع کمیاب شده است.

انووا یک سازمان در عربستان سعودی است که روی تامین آب و برق با سوخت‌های پایداری مانند هیدروژن سبز برای مشتریان بین‌المللی متمرکز شده است و طرح‌هایی را ارائه می‌دهد تا به صورت محلی و از طریق فرآیندهایی با انرژی تجدیدپذیر آب و برق تولید کند. این سازمان علاوه بر آب روی بحث غذا و انرژی نیز مطالعه می‌کند.

تریم می‌گوید: با جایگزینی آب‌های زیرزمینی مورد استفاده برای آبیاری با آب شیرین شده و فرآوری فاضلاب و بازیافت تمام آبی که معمولاً هدر می‌رود، اکوسیستم را مجدداً متعادل کردیم و سعی کردیم که آسیب‌های زیست‌محیطی را به حداقل برسانیم.

سازمان انووا در حال حاضر روی ایجاد یک سیستم آب چرخه‌ای متمرکز شده است. این سیستم به گونه‌ای طراحی می‌شود که کاملاً پایدار است و آب کم هزینه را به همه ساکنان و مشاغل ارائه می‌دهد. علاوه براین، نیروگاه‌های آب شیرین‌کن پیشرفته با انرژی صد درصد تجدیدپذیر، آب را از دریا می‌گیرد و آن را کاملا قابل شرب می‌کند و مستقیما به لوله‌کشی آبرسانی می‌رساند.

به طور کلی منظور از آب چرخه‌ای تصفیه آب فاضلاب و تبدیل آن به آب آشامیدنی است. در این فرآیند نیتروژن، فسفر، آب و انرژی از فاضلاب تولید و کربن مدیریت می‌شود.

تصفیه‌خانه‌ها یا پساب‌ها بزرگ‌ترین منبع تولید انرژی در دنیا/ شکل‌گیری شخصیت در سیستم آموزشی از درس خواندن مهم‌تر است

فرآیند شیرین کردن آب و در واقع نمک‌زدایی، مواد باارزش نیز از آب دریا نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا در این فرآیند نمک به عنوان زباله باقی می‌ماند، اما در سیستم‌های جدید سازمان انووا از نمک مقادیر قابل توجهی از مواد صنعتی با ارزش مانند نمک صنعتی، منیزیم و پتاسیم تولید می‌شود که همه این موارد به صورت تجاری و موثر به فروش خواهند رسید.

تریم امیدوار است که با رویکرد آب چرخشی، روی گیاهان و جانوران نیز تاثیر مثبت بگذارد.

بازیافت آب با اسمز معکوس و کشاورزی با روش هیدروپونیک

اعضای شورای همکاری خلیج فارس رویکردی چند جانبه برای مدیریت کمبود آب در پیش گرفته‌اند. کارخانه مستقل آب «رابغ ۳» در عربستان سعودی با استفاده از فرآیند اسمز معکوس روزانه ۶۰۰ هزار مترمکعب آب شیرین شده تولید می‌کند. این نیروگاه می‌تواند آب مورد نیاز یک میلیون خانوار را تامین کند و از این رو نامش در کتاب رکوردهای جهانی گینس به عنوان بزرگ‌ترین کارخانه آب شیرین‌کن اسمز معکوس جهان ثبت شده است.

هیات توسعه اقتصادی بحرین در این مورد می‌گوید: منطقه‌ای به خشکی شبه جزیره عربستان نیازمند نوآوری بیشتری است. کشاورزی بحرین تا سال ۱۹۸۵ که دولت تصفیه فاضلاب را برای بازیافت آب شروع کرد، منحصرا به آب‌های زیرزمینی متکی بود. اما امروز آب بازیافتی ۴۰ درصد از نیازهای کشاورزی را تامین می‌کند. از این رو این هیات روی جذب سرمایه‌گذاری و ارائه راهکارهای جدید تمرکز کرده تا بتواند تاثیر مثبتی روی مسائلی چون کمبود آب بگذارد. یکی از این راهکارها، کارخانه نمک‌زدایی آب است که بدون انتشار گاز گلخانه‌ای آب شیرین تولید می‌کند.

براساس این گزارش، در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، کشاورزی نوآورانه روی تولید غذای بیشتر با آب کمتر در سرتاسر منطقه متمرکز شده است. از این رو استارتاپ‌هایی نیز شکل گرفته‌اند که به ارائه راهکارهای نوآورانه کمک بیشتری بکنند. به طور مثال، استارتاپ «اسمارت اکرس» مستقر در امارات یک مزرعه هیدروپونیک سرپوشیده عمودی راه‌اندازی کرده که در مقایسه با کشاورزی سنتی ۲۰ برابر بیشتر محصول تولید می‌کند؛ در حالی که به یک دهم فضا نیاز دارد و ۹۰ درصد آب کمتری مصرف می‌کند.

خاورمیانه چطور باید بحران آب را مدیریت کند؟

کشت هیدروپونیک یا آب‌کشت شیوه کشت گیاه بدون خاک است. در این نوع کشت متخصصان نیازهای غذایی گیاه را اندازه‌گیری می‌کنند و به جای خاک آن را با آبی که با عناصر ریزمغذی و درشت مغذی غنی شده، تغذیه می‌کنند. در این صورت گیاه عملا نیازی به خاک ندارد. به طور کلی، آب‌کشت روشی است که نسبت به راهکارهای سنتی در کشاورزی مزیت‌های زیادی دارد. این فرایند به آب کمتری نیاز دارد، کاملاً استریل است و بازدهی بیشتری نیز دارد.

استفاده از هوش مصنوعی

پدی پادماناتان، نایب رئیس و مدیر اجرایی ACWA Power، می‌گوید: میلیاردها نفر در سراسر جهان دسترسی کافی به آب ندارند؛ نیاز اساسی برای حفظ زندگی سالم. خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر تنش فیزیکی بدترین وضعیت را دارند و نسبت به سایر مناطق بارندگی کمتری دریافت می‌کنند، اما در عین حال مراکز شهری پرجمعیت و با رشد سریعی دارند که این موضوع به کمبود آب دامن می‌زند. از این رو، باید هر چه سریع‌تر آگاهی نسبت به این موضوع افزایش یابد و مصرف آب به 150 لیتر در روز محدود شود. اما حتی برای تامین این میزان از آب هم نیاز به نوآوری داریم.

ACWA Power یک توسعه‌دهنده، سرمایه‌گذار، مالک مشترک و اپراتور مجموعه‌ای از نیروگاه‌های تولید برق و تولید آب شیرین‌کن است که در حال حاضر در 10 کشور از جمله خاورمیانه و شمال آفریقا، آفریقای جنوبی و مناطق جنوب شرقی آسیا حضور دارد. مجموعه ACWA Power، با ارزش سرمایه‌گذاری بیش از 33 میلیارد دلار می‌تواند بیش از 22 گیگاوات برق تولید کند و 2/5 میلیون مترمکعب آب شیرین شده در روز تولید کند تا به صورت فله‌ای به شرکت‌های دولتی و صنایع بزرگ تحویل دهد.

پادماناتان می‌گوید: ما در ACWA Power با به چالش کشیدن شیوه‌های مرسوم و با استفاده از کلان‌داده‌ها، قدرت خارق‌العاده محاسبات، تجزیه و تحلیل پیشرفته، یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی به گسترش فناوری برای کاهش مصرف انرژی، مواد شیمیایی و مواد مصرفی پیچیده می‌پردازیم و از این طریق هزینه مصرف را نیز کاهش می‌دهیم.

وی می‌افزاید: در این طرح‌ها با شیرین کردن آب دریا و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر ردپای کربن را در فرآیندهای انرژی‌بر کاهش می‌دهیم تا تامین آب آشامیدنی با هزینه‌ای کمتر و کاهش تأثیر بر تغییرات آب و هوا را افزایش دهیم.

او همچنین می‌گوید: با تجربه بسیاری که در شیرین کردن آب در جهان داریم، امروز با تولید ۶/۴ میلیون مترمکعب آب شیرین مفتخریم که با کاهش هزینه آب توانسته‌ایم چالش کاهش هزینه را به خوبی مدیریت کنیم. چند سال پیش هزینه هر مترمکعب آب شیرین ۲ دلار بود، اما هم‌اکنون این میزان به نیم دلار رسیده است.

https://assets.weforum.org/editor/iQHojhbfZbfyH83xafb6DpnQCmqi1EnBNCAn5kcZ0MQ.png

در نمودار بالا مناطقی که تا سال ۲۰۴۰ با تنش آبی شدیدتری در جهان مواجه خواهند شد، نمایش داده شده 

تولید البسه بازیافتی و مقاوم‌تر

کارشناس گروه ماجد الفطیم می‌گوید: کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا با داشتن برخی از بالاترین نرخ‌های مصرف آب برای سرانه، آب و هوای گرم و خشک، زیرساخت‌های آب بیهوده و اتکای شدید به نمک‌زدایی -که به شدت تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای است- تحت تأثیر کمبود آب هستند. رشد سریع جمعیت منطقه نیز بسیاری از کشورها را وادار کرد تا به شدت به آب‌های زمینی و سطحی که همیشه در حال کاهش است، تکیه کنند.

جالب است بدانید که گروه ماجد الفطیم پیشگام مراکز خرید، خرده‌فروشی و گردشگری در سرتاسر خاورمیانه، آفریقا و آسیاست، ولی چند سالی است که روی استراتژی پایداری متمرکز شده و تاکنون توانسته به ۹۷ درصد از اهداف تعیین شده‌اش در استراتژی پایداری سالانه‌اش دست یابد. ماجد الفطیم به ‌عنوان یک کسب‌وکار متنوع که در صنایع مختلف فعالیت می‌کند، در چندین بخش حضور دارد که معمولاً با مصرف زیاد آب همراه است، اما این شرکت چندین گام برای به حداقل رساندن مصرف آب برداشته است.

فست فشن چگونه به محیط زیست و سلامت انسان‌ها آسیب می‌زند؟

براساس گزارش این کسب‌وکار، در بخش خرده‌فروشی مواد غذایی و نوشیدنی 80 درصد محصولات به صورت محلی از منطقه تامین می‌شود. همچنین سیستم‌های آبیاری میکرو و مزارع هیدروپونیک را در زنجیره تامین خود قرار داده‌ تا میزان مصرف آب را به حداقل برساند و کشاورزی پایدار را توسعه دهد.

علاوه براین، ماجد الفطیم که در صنعت مد فعالیت دارد و به طور سالانه ۹۳ میلیارد مترمکعب آب برای تولید محصولاتش مصرف می‌کند، با تامین‌کنندگان دیگر همکاری می‌کند تا البسه‌ای را تولید کند که به طور پایدار طراحی شده‌اند تا هم عمر طولانی‌تری داشته باشند و هم امکان استفاده مجدد یا بازیافت آنها وجود داشته باشد.

کد خبر: 1167223

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =