به گزارش گروه اجتماعی ایسکانیوز، حسن موسوی رئیس انجمن مددکاری ایران روز یکشنبه در این خصوص اظهار داشت: از سال ۷۸ موضوع کودکان خیابانی در سیاست‌گذاری های کشور وارد شد و آن زمان بیشترین نقش را شهرداری و بهزیستی برای رسیدگی به وضعیت این کودکان داشتند. حدود پنج سال تجربه آن هم بدون دستور العمل در این زمینه داشتیم تا سال ۸۴ که دستورالعملی در این زمینه نگاشته شد و ۱۳ نهاد و ارگان در این حوزه مسئولیت پیدا کردند.

حذف فیزیکی کودکان کار از شهر آسیب را از بین نمی‌برد / ضعف بخش دولتی در مدیریت و ساماندهی

به گفته او ارگانهایی چون شهرداری، بهزیستی، کمیته امداد، نیروزی انتظامی، علوم پزشکی، بیمه سلامت، بیمه تامین اجتماعی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت کشور، آموزش و پرورش، وزارت امور کار و رفاه اجتماعی در حوزه کودکان کار در آن سال ها دارای مسئولیت شدند. اما نباید موضوع را به چند ارگان تقلیل دهیم. بعد از آئین‌نامه سال ۸۴، چندین قانون و آیین‌نامه جدید مثل قانون حمایت از کودکان، قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست، آیین نامه اورژانس اجتماعی و اسناد و قوانین متعددی نگاشته شد که تعداد متولیان حمایت از این کودکان را به ۲۷ سازمان رساند.

رئیس سازمان مددکاران اجتماعی ایران، افزود: بهزیستی و شهرداری در این سال‌ها بیشترین نقش‌آفرینی را در رسیدگی به کودکان کار داشته اند، اما مشکل این است که مسئولیت هماهنگی در استان‌ها با استانداری است و مرجع ملی حقوق کودک مستقر در وزارت دادگستری نیز مسئولیت نظارت بر این آئین نامه ها را در سطح کشور بر عهده دارد که در استان به کارگروه اجتماعی فرهنگی ذیل استانداری واگذار شده است.

موسوی افزود: افزون بر ۸۴ درصد از کودکان کار که مشکل فقر دارند و برای تامین معاش باید به خیابان بیایند به ۲ گروه زیر ۱۵ سال و بالای ۱۵ سال تقسیم می شوند و بر اساس قانون کار، کارگر محسوب می شوند.

وی اظهار کرد: تا نظام رفاه و تامین اجتماعی کشور اثربخشی نداشته باشد و ماهانه ۶۰۰ هزار تومان کمک هزینه حمایتی بر اساس مصوبه حمایتی مجلس به خانواده های بی بضاعت می دهیم، طبیعی است که این نظام حمایتی نمی تواند کودک کار را از خیابان جمع کند و فقط ممکن است با طرح های ضربتی آنها را جمع کند.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، گفت: تجربه ۳۰ ساله نشان می دهد بخش عمده کودکان برای معاش در این مافیا حضور پیدا می کنند. دستگاه های مختلف اهتمام لازم را ندارند که سایر دستگاه ها را کنار خود بیاورند، فقط به صورت مقطعی وقتی اتفاقی می افتد، طرح و برنامه می دهند و اجرایی هم نمی شود. کودکان کار دغدغه جدی دستگاه های متولی نیست و این موضوع را از سال ۷۹ اعلام کرده ایم.

موسوی افزود: در شورای اجتماعی کشور که ریاست آن برعهده رییس جمهور است نیز بارها درباره کودکان کار صحبت شد ولی نتیجه بخش نبود و در کف خیابان اتفاقی رخ نداد. شهرداری و بهزیستی در این زمینه زورشان بیشتر از این نمی رسد.

وی افزود: مصوباتی در حوزه کودکان کار داریم ولی اصلا اجرایی نمی شود. در چند سال اخیر حضور کودکان در میادین و چهارراه‌ها بیشتر شده است و برای برخی خانواده ها کار کردن کودک اصلا بد نیست و برخی ها کلا شغل‌شان این است و در کنار خانواده کار می کنند و خانواده این شغل را پذیرفته است. برخی خانواده ها تگدی کری، گل فروشی و شیشه پاک کردن را ننگ نمی دانند.
آمار چند سال پیش درباره درآمد کودکان کار نشان داده بود که این کودکان ۲۰ برابر مستمری که به خانواده های آنها داده می شود، درآمد دارند.

۷۰ درصد کودکان کار برخی استان های اتباع هستند

معاون فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور هم در این خصوص اظهار کرد: اینکه فکر کنیم پشت همه کودکان کار مافیا وجود دارد، نگاه درستی نیست زیرا تنوع کودکان کار بسیار زیاد است و برخی از کودکان به دلیل فرهنگ خانواده در خیابان ها کار می کنند. البته ۱۶ دستگاه متولی باید با هماهنگی هم کار کنند و این موضوع را سر و سامان دهند. هر دستگاهی تا حدی می تواند به این موضوع ورود کند و هیچ دستگاهی به تنهایی نمی تواند مشکلات را برطرف کند.

مهری سادات موسوی، اظهار کرد: مشکلی که اکنون با آن روبرو هستیم، این است که هماهنگی و تنظیم بین دستگاه‌های مختلف دارای خلل و اشکال است. پیش نویس ساماندهی کودکان کار تدوین و به دستگاه های متولی ارسال شده، اما هیچ دستگاهی جواب ما را نداده است.

معاون فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، گفت: سازمان بازرسی کل کشور وظیفه وجودی نظارت بر عملکرد دستگاه ها را دارد و باید در این بخش به صورت جدی ورود کند و سازمان های دیگر نیز از آن تبعیت داشته باشند.

موسوی افزود: کودکان اتباع در برخی شهرستان ها مثل تهران ۷۰ درصد هستند و ما آماری از آنها نداریم و باید وزارت کشور در این زمینه ورود کند. هر جا که سایر دستگاه ها در کنار ما نبودند، توانسته ایم اقدامات موثری برداریم.

معاون فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، افزود: ۵۴ مرکز غیردولتی، ۲۲ مرکز نگهداری شبانه‌روزی و چهار کلینیک برای کودکان کار داریم. امکان اسکان کودکان کار در مراکز روزانه را نداریم ولی در این مراکز، آموزش و مهارت هایی برای کاهش آسیب، توانمندسازی کودکان و خانواده هایشان انجام می دهیم تا فشار کار از روی بچه ها کاهش پیدا کند.

وی ادامه داد: برخی نگرش های قومیتی و فرهنگی به کار کردن کودک، منفی نیست و حتی مثبت است و اصلا مشکلی ندارند که کودکشان کار کنند. به عنوان مثال اتباع افغانستانی الزاما به دلیل مشکل اقتصادی نیست که کودکشان کار می کند. حداقل ۱۰ درصد این کودکان به دلیل مشکل اقتصادی نیست که در خیابان کار می کنند.

۷۰ درصد کودکان سرچهارراه ها وابسته به مافیا هستند

مدیرکل سازمان رفاه خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران نیز گفت: باندها و مافیایی در کشور داریم که کودکان را در خیابان جمع می کنند و اقتصاد خیابان را ساماندهی می کنند. این باندها به صورت ساماندهی و شبکه ای فعالیت می کنند.

احمدی صدر بیان کرد: اقتصاد کف خیابانی با درآمدهای سرشار با نوع دوستی و تحریک احساسات مردم شکل گرفته است و سرشبکه های این مافیا از آن استفاده می کنند. بخشی از این کودکان به صورت منفرد به خیابان ها می‌آیند.

وی افزود: در شهرداری تهران قرارگاه اجتماعی تهران را تشکیل دادیم و کارگروهی ویژه در این زمینه هم ایجاد شده است و ریاست آن را به بهزیستی استان تهران داده ایم. طرحی هم ساماندهی شد ولی ۱۵ الی ۱۶ نهاد متولی کودکان کار باید آن را اجرا می کردند اما با خلا و چالش رو به رو شدیم.

به گفته وی، این دستگاه‌ها باید زیرنظر فرماندهی واحد به یک نهاد پاسخگو می بودند، ولی این اتفاق رخ نداد. شهرداری در سال های گذشته هفت هزار کودک کار را ساماندهی کرد اما سئوال اینجاست که چند هزار کودک کار نسبت به پنج سال گذشته که رهبر معظم انقلاب در این حوزه تاکید کردند، کاهش پیدا کرده است؟

وی در ادامه افزود: مدیریت واحد از ۲۵ سال قبل تاکنون در تهران در حوزه کودکان کار نداشته است و پیشنهاد شهردار تهران این بود که در قرارگاه اجتماعی تهران، تمام دستگاه ها کنار هم بنشینند و این مساله را پیش ببرند.

احمدی صدر اظهار کرد: در زمینه معتادان متجاهر نیز ۸۰ درصد مصوبات اجرا شد و باید همین شیوه در زمینه کودکان کار هم انجام شود. رییس جمهور به همین دلیل نمایندگی ویژه را به شهردار تهران داده اند و قرارگاهی که تشکیل شد، ابزار می خواهد که دستگاه های متولی ملزم به پاسخگویی به رییس جمهور باشند.

مدیرکل سازمان رفاه خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، گفت: معضل کودکان کار یک مساله عادی نیست، شهرداری تهران به این دلیل به میدان آمده است تا این مشکل را حل کند. نمایندگی ویژه را در این راستا به شهرداری دادند که مدیریت واحد در حوزه کودکان کار را داشته باشد. رییس‌جمهور در سه حوزه کودکان کار، متکدیان و معتادان متجاهر شهردار تهران را به عنوان نماینده ویژه تعیین کردند تا این مشکلات حل شود.

وی افزود: طرح استعدادیابی و حرفه آموزی کوتاه مدت ۶ ماهه، میان مدت (یک سال تا یک و نیم سال) و بلندمدت سه ساله را طراحی کرده ایم. اگر شهرداری این اجازه را داشته باشد که وسط میدان بیاید، می تواند ظرف سه سال این بحث را جمع کند. کودکان سر چهارراه ها بالای ۷۰ درصد شبکه ای و مافیایی هستند و ما با این سرشبکه ها برخورد جدی و سلبی خواهیم کرد.