به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ IQ یا ضریب هوشی معیاری از توانایی شناختی است که از طریق آزمون‌های استاندارد شده تعیین می‌شود و جنبه‌های مختلف هوش مانند حافظه، مهارت‌های حل مساله، توانایی ریاضی و مهارت‌های زبانی را ارزیابی می‌کند. میانگین ضریب هوشی معمولاً در اکثر آزمون‌ها 100 است که نمرات بالاتر یا پایین‌تر به ترتیب نشان‌دهنده توانایی شناختی بالاتر یا پایین‌تر است.

توجه به این نکته ضروری است که اندازه‌گیری IQ شامل تست‌های دقیق طراحی شده و کالیبره شده برای اطمینان از دقت و انصاف است. با این حال، ضریب هوشی تنها یکی از معیارهای توانایی شناختی است و ممکن است تمام جنبه‌های هوش انسان را در بر نگیرد. میانگین بهره هوشی یک کشور به طور قطع پتانسیل یا قابلیت‌های شهروندان آن را تعیین نمی‌کند. بنابراین، درک این نکته ضروری است که میانگین ضریب هوشی بالا در یک کشور لزوماً نشان دهنده هوش همه شهروندان آن کشور نیست.

مرکز « بین‌المللی تست آی‌کیو» امسال هم میانگین ضریب هوشی را براساس کشورها به‌روز کرده است. این نتایج حاصل مطالعه روی یک میلیون و ۶۹۱ هزار و ۷۴۰ نفر در سرتاسر جهان است که در سال ۲۰۲۳ در آزمون وب‌سایت این مرکز شرکت کردند.

نمودار زیر کشورها را براساس ضریب هوشی نمایش می‌دهد. رنگ‌های قرمز روی نقشه که ایران هم جزو آنهاست، بیشترین ضریب هوشی را دارند. برخی کشورها به دلیل اینکه داده‌های آنها ناکافی بوده، به رنگ خاکستری نمایش داده شده‌اند.

باهوش‌ترین‌های جهان

میانگین IQ در شرق آسیا بالاتر از همه جاست. میانگین ضریب هوشی به تفکیک کشورها به طور کلی در شرق آسیا بالاتر است و بعد از آن اروپا، آسیای غربی، اقیانوسیه، آمریکای شمالی و شمال آفریقا قرار می‌گیرند. ضریب هوشی شهروندان آفریقای مرکزی و جنوبی و آمریکای لاتین کمتر از حد متوسط است.

همانطور که در جدول مشاهده می‌کنید، کره جنوبی با متوسط ضریب هوشی ۱۰۷/۵۴ باهوش‌ترین مردم را روی کره زمین دارد. بعد از آن چین با ضریب هوشی ۱۰۶/۹۹ و کشورمان ایران با ۱۰۶/۸۴ قرار می‌گیرند.

ژاپن، سنگاپور، استرالیا، کانادا،‌ آلمان، اسلوونی و مغولستان کشورهایی هستند که بعد از ایران در جدول باهوش‌ترین‌های جهان جا می‌گیرند.

همانطور که مشاهده می‌کنید، ضریب هوشی جمعیت همه کشورها نسبت به سال گذشته با روند مثبت و رو به رشد همراه است، ولی مغولستان و ژاپن با روند منفی همراهند.

کشورهایی که با روند مثبت ضریب هوشی همراهند، کشورهایی هستند که به طور مداوم امتیاز بالایی در توانایی شناختی دارند، با موفقیت سیستم‌های آموزشی قوی ایجاد کرده‌اند، تحقیق و توسعه را در اولویت قرار داده‌اند و سیاست‌های کارآمدی را اجرا کرده‌اند. در نتیجه، جمعیت آنها در طول زمان میانگین بهره هوشی بالایی از خود نشان داده‌اند. این در حالی است که در سال 2024، مجله CEOWORLD یک مطالعه تحقیقاتی منتشر کرد که نشان داد تقریباً دو سوم مردم در سراسر جهان معتقدند باهوش‌تر از افراد عادی هستند.

کارشناسان معتقدند که باهوش بودن کشورهایی مانند ژاپن در گرو عواملی چون سیستم آموزشی سختگیرانه، سرمایه‌گذاری قابل توجه در تحقیق و توسعه و سیاست‌های کارآمد به ویژه در زمینه آموزش و فناوری است.

چرا میانگین ضریب هوشی بیشتر کشورها زیر 100 است؟

به گزارش مرکز بین‌المللی تست آی‌کیو، یکی از دلایل اصلی پایین بودن ضریب هوشی بیشتر کشورها زیر ۱۰۰ چین است که به تنهایی حدود 18 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد. چین به دلیل داشتن امتیاز ضریب هوشی بسیار بالا (۱۰۶/۹۹) و جمعیت زیادش، بسیاری از کشورها را با میانگین بهره هوشی زیر 100 متعادل می‌کند. با این حال، با در نظر گرفتن جمعیت کشورها و میانگین ضریب هوشی آنها، نتیجه نهایی میانگین ضریب هوشی 100 برای جمعیت جهانی است.

به طور کلی، ضریب هوشی زیر 70 نشان دهنده ناتوانی ذهنی است، در حالی که ضریب هوشی بالای 130 در محدوده تیزهوشان در نظر گرفته می‌شود.

پروفسور «یانگ هون کیم»، بنیانگذار و مدیرعامل انجمن اطلاعات «یونایتد سیگما» ضریب هوشی شگفت‌انگیز و خیره کننده 276 دارد. او کره جنوبی به دنیا آمده است.

چه عواملی روی آی‌کیو تاثیر می‌گذارند؟

براساس گزارش مرکز بین‌المللی تست آی‌کیو، چندین عامل می‌تواند بر میانگین IQ یک کشور تأثیر بگذارد:

بیماری‌های عفونی: مطالعه‌ای در سال 2010 نشان داد که کشورهایی با نرخ بالای بیماری‌های عفونی عموماً جمعیت‌هایی با میانگین نمرات آی‌کیوی پایین‌تر دارند. این بیماری‌ها می‌توانند بر رشد شناختی تأثیر منفی بگذارند. آفریقا قاره‌ای است که بیشتر تحت تأثیر بیماری‌های عفونی قرار گرفته است.

عادات غذایی: یک مطالعه در سال 2024 نشان داد که کودکانی که عادات غذایی خوب دارند نسبت به سایر کودکان ضریب هوشی بالاتری دارند. بنابراین، کشورهایی که عادات غذایی خوب دارند (و فقر غذایی کمتری دارند) معمولاً میانگین بهره هوشی بالاتری دارند.

فعالیت‌های فکری: یک مطالعه در سال 2022 نشان داد که بازی منظم شطرنج می‌تواند ضریب هوشی کودکان را افزایش دهد. مطالعه دیگری در سال 1962 نشان داد که کودکان دوزبانه در آزمون‌های هوش نمرات بالاتری نسبت به کودکانی دارند که تنها به یک زبان صحبت می‌کنند. بنابراین، فعالیت‌های محرک فکری منظم در فرهنگ یک کشور باعث افزایش میانگین آی‌کیوی آن می‌شود.

ژنتیک: یک مطالعه در سال 2013 روی بیش از هزار دوقلو نشان داد که ضریب هوشی بین 50 تا 80 درصد تحت تأثیر ژنتیک است.

در نتیجه، کشورهایی با سیستم‌های بهداشتی خوب، که عادات غذایی سالم را ترویج می‌کنند و شهروندان خود را تشویق می‌کنند تا در فعالیت‌های محرک فکری شرکت کنند، جمعیت‌هایی با میانگین بهره هوشی بالاتری داشته باشند.

اثر فلین

ژنتیک پایه محکمی را فراهم می‌کند که محیط می‌تواند بیشتر بر آن بنا شود. بنابراین، ژنتیک خوب همراه با یک محیط خوب باعث افزایش میانگین نمره آی‌کیو می‌شود. بنابراین میانگین جهانی ضریب هوشی باید به تدریج افزایش یابد، همانطور که توسط یک مطالعه در سال 2014 تأیید شد، که نشان داد ضریب هوشی در هر دهه ۲/۳۱ افزایش می‌یابد. این پدیده به «اثر فلین» معروف است.

اثر فلین (Flynn effect) نامی است که به افزایش قابل توجه و مداوم امتیازات آزمون هوش در بسیاری از مناطق جهان نسبت داده‌اند. افزایش امتیازات آزمون، از زمانی که برای نخستین بار گرفته ‌شدند تاکنون همواره پیوسته بوده و روندی تقریباً خطی داشته ‌است. چنین افزایشی در آی‌کیو در بسیاری از مناطق دیگر جهان نیز مشاهده شده ‌است، هرچند که میزان آن از جایی به جایی دیگر متفاوت است.

کم‌هوش‌ترین‌ها

مطالعه مرکز بین‌المللی تست آی‌کیو نشان می‌دهد که ۱۰ کشور آخری که در جدول آی‌کیو قرار می‌گیرند، اکثرا در قاره آفریقا زندگی می‌کنند. نپال در قاره آسیا با ضریب هوشی ۴۲/۹۹ کم‌هوش‌ترین جمعیت روی کره زمین را دارد. بعد از آن لیبریا و سیرالئون در آفریقا هر ۲ با ضریب هوشی ۴۵/۰۷ قرار می‌گیرند.

گواتمالا، کامبیا، نیکاراگوئه، گینه و غنا نیز در رده کم‌هوش‌ترین‌های این جدول قرار می‌گیرند.

براساس این گزارش، نپال، که اغلب به خاطر مناظر خیره کننده و میراث فرهنگی غنی‌اش شناخته می‌شود، پایین‌ترین میانگین ضریب هوشی در جهان است که تقریباً 43 تخمین زده می‌شود. یکی از دلایل اصلی این ضریب هوشی پایین فقر است که دسترسی به آموزش و مراقبت‌های بهداشتی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بسیاری از کودکان در نپال بدون تغذیه مناسب بزرگ می‌شوند که برای رشد شناختی بسیار مهم است.

علاوه بر این، سیستم آموزشی به ویژه در مناطق روستایی که مدارس ممکن است فاقد امکانات اولیه و معلمان آموزش دیده باشند، کمبود منابع دارد. همچنین بی‌ثباتی سیاسی و بلایای طبیعی مانند زلزله 2015، آموزش و زیرساخت‌ها را مختل کرده و این مسائل را تشدید کرده است.

لیبریا با میانگین آی‌کیوی حدود ۴۵/۰۷ در رتبه دوم قرار دارد. این کشور دهه‌ها با جنگ داخلی و بی‌ثباتی سیاسی مواجه بوده است که نظام آموزشی آن را به شدت مختل کرده است. بسیاری از کودکان به مدرسه باکیفیت دسترسی ندارند، که منجر به پیشرفت تحصیلی و رشد شناختی پایین‌تر می‌شود. فقر در لیبریا بیداد می‌کند و بسیاری از خانواده‌ها قادر به تهیه مایحتاج ضروری از جمله غذای مغذی نیستند. سوء تغذیه در دوران کودکی می‌تواند منجر به اختلالات شناختی طولانی مدت شود.

علاوه بر این، سیستم مراقبت‌های بهداشتی لیبریا توسعه نیافته است و دریافت مراقبت‌های پزشکی لازم برای بیماری‌های قابل پیشگیری که می‌تواند بر رشد مغز تأثیر بگذارد را برای کودکان دشوار می‌کند.

تأثیر این چالش‌های اجتماعی-اقتصادی منجر به ایجاد جمعیتی می‌شود که با پیشرفت تحصیلی و مهارت‌های شناختی دست و پنجه نرم می‌کنند و به پایین بودن امتیاز IQ کشور کمک می‌کنند.

سیرالئون نیز مانند لیبریا به دلیل جنگ داخلی و شیوع ابولا که سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی و آموزشی آن را ویران کرده است، آشفتگی قابل توجهی را تجربه کرده است. پیامدهای این بحران‌ها باعث شد بسیاری از کودکان به خدمات مدرسه یا خدمات بهداشتی مناسب دسترسی نداشته باشند. بسیاری از کودکان به دلیل محدودیت‌های مالی به مدرسه نمی‌روند یا زودتر ترک تحصیل می‌کنند. کمبود معلمان و منابع آموزش دیده این وضعیت را تشدید می‌کند.

علاوه بر این، سوءتغذیه بر رشد شناختی کودکان تأثیر می‌گذارد و به میانگین ضریب هوشی پایین کشور کمک می‌کند. در سیرالئون، جایی که بسیاری از خانواده‌ها با کمتر از ۲ دلار در روز زندگی می‌کنند، فقر همچنان یک مساله مهم است.

این سختی اقتصادی دسترسی به غذای مغذی را که برای رشد سالم مغز در کودکان ضروری است، محدود می‌کند. علاوه بر این، عوامل فرهنگی ممکن است بر روش‌ها و اولویت‌های آموزشی در خانواده تأثیر بگذارد.

چالش‌های اصلی کشورهایی با پایین‌ترین ضریب هوشی

کشورهایی که کمترین امتیاز IQ را دارند با چندین چالش مهم روبه‌رو هستند که مانع رشد شناختی و پیشرفت تحصیلی می‌شود:

فقر: نرخ بالای فقر در این کشورها رواج دارد و دسترسی به نیازهای اساسی مانند غذای مغذی، مراقبت‌های بهداشتی و آموزش با کیفیت را محدود می‌کند. سوء تغذیه، به ویژه در دوران کودکی، به شدت بر رشد شناختی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند منجر به نقص پایدار در هوش شود.

عدم دسترسی به آموزش باکیفیت: بسیاری از کشورهای موجود در این فهرست، سیستم‌های آموزشی را با منابع ناکافی تامین مالی کرده‌اند. مدارس اغلب فاقد معلمان آموزش دیده، امکانات مناسب و مواد آموزشی هستند که کیفیت آموزش و نتایج یادگیری را برای دانش‌آموزان کاهش می‌دهد.

مسائل مربوط به مراقبت‌های بهداشتی: سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی ضعیف منجر به نرخ بالای بیماری‌های قابل پیشگیری می‌شود که می‌تواند بر عملکرد شناختی تأثیر بگذارد. دسترسی محدود به خدمات مراقبت‌های بهداشتی به این معنی است که بسیاری از کودکان واکسیناسیون یا درمان لازم را برای بیماری‌هایی که می‌تواند رشد آنها را مختل کند، دریافت نمی‌کنند.

عوامل فرهنگی: نگرش فرهنگی نسبت به آموزش نیز می‌تواند نقش داشته باشد. در برخی جوامع، ممکن است تأکید کمتری بر آموزش رسمی، به ویژه برای دختران، وجود داشته باشد که منجر به کاهش سطح تحصیلی کلی می‌شود.

بی‌ثباتی سیاسی: کشورهایی مانند لیبریا و سیرالئون درگیری‌های داخلی را تجربه کرده‌اند که سیستم‌های آموزشی و مراقبت‌های بهداشتی را مختل می‌کند و اجرای اصلاحات مؤثر را دشوار می‌کند.

عوامل محیطی: برخی از مناطق با چالش‌های زیست محیطی مانند بلایای طبیعی یا کمبود زیرساخت‌ها مواجه هستند که تلاش‌ها برای بهبود شرایط زندگی و فرصت‌های آموزشی را پیچیده‌تر می‌کند.

نقش آموزش در ضریب هوشی

اگر همه کشورهایی را با پایین‌ترین ضریب هوشی مشاهده کنید، اصلی‌ترین فاکتور فقدان تحصیلات و فقر است. و می‌دانید یک نظریه ساده این است که هر ۲ با یکدیگر نسبت مستقیم دارند.

اگر در کشوری کمبود آموزش و فقر وجود داشته باشد، میانگین سطح IQ احتمالاً در مقایسه با کشورهایی با سطح تحصیلات بالاتر و ثبات اقتصادی کمتر خواهد بود. آموزش نقش حیاتی در رشد توانایی‌های شناختی، مهارت‌های تفکر انتقادی و هوش کلی دارد.

تحصیلات به طور قابل توجهی بر میانگین IQ با افزایش توانایی‌های شناختی تأثیر می‌گذارد. مطالعات نشان می‌دهد که هر سال تحصیلی اضافی می‌تواند امتیاز IQ را یک تا پنج امتیاز افزایش دهد.

آموزش مهارت‌هایی مانند حل مساله و تفکر انتقادی را بهبود می‌بخشد و منجر به عملکرد بهتر در آزمون‌های هوش می‌شود. علاوه بر این، افراد با ضریب هوشی بالاتر اغلب به موفقیت تحصیلی بیشتری دست می‌یابند و رابطه متقابلی بین تحصیلات و هوش ایجاد می‌کنند.

انتهای پیام/