به گزارش خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز، در روزهای اخیر پس از شهادت دبیرکل حزب‌الله لبنان روند معاملات ارزی بازار تهران افزایشی شد و این روند با وجود احتمال گسترش درگیری‌های منطقه‌ای که عمدتا از سوی رسانه‌های بیگانه فارسی زبان تقویت می شود، ادامه یافت.
بیشتر بخوانید؛
چرا قیمت دلار صعودی شد؟
اما پس از انجام عملیات وعده صادق ۲ بسیاری از تحلیل‌ها حکایت از عدم عزم جدی اسرائیل برای پاسخ مستقیم به ایران دارد زیرا ایالات متحده آمریکا به دلایل متعدد از جمله پیشگیری از افزایش قیمت نفت و نیز قرار گرفتن در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در حال اعمال فشار بر کابینه نتانیاهو در نحوه پاسخ به ایران است. علاوه بر این، کابینه نتانیاهو به علت درگیری با مشکلات داخلی بدون حمایت و پشتیبانی آمریکا توان رویارویی با ایران را ندارد.
در نتیجه می‌توان پیش بینی کرد که تهدیدهای مقامات اسرائیلی نخواهد توانست تاثیر جدی بر بازار ارز بگذارد. فعالان اقتصادی بر این باور هستند که در صورت تداوم این شرایط، بازار ارز به وضعیت سابق باز خواهد گشت.
مشابه چنین شرایطی را در اویل سال جاری پس از حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق شاهد بودیم. رشد دلار در مدت زمان حمله اسرائیل تا عملیات وعده صادق ۱، موقت بود. کمی پس از عملیات وعده صادق و بعد از مشخص شدن محدوده پاسخ اسرائیل به ایران، قیمت دلار اصلاح شد و به پایین‌تر از محدوده پیش از حمله اسرائیل به کنسولگری کشورمان رسید. اما تلاطم بازار ارز در یک سال گذشته صرفا محدود به این دو برهه نبود و با چند بحران دیگر از جمله شهادت رئیس‌جمهور و شهادت اسماعیل هنیه نیز روبرو بود.
هر چند بازار ارز توانسته در این مدت تاب‌آوری لازم را از خود نشان دهد و از نوسانات مقطعی عبور کند اما با توجه به شرایط منطقه‌ای ایران، اولا افکار عمومی نگران شوک‌های آتی و تکانه‌های ناشی از آن است. ثانیا در پی هر تنشی، یکی از محورهای جنگ روانی بیگانگان القاء انگاره ناامنی در بازارهای مالی کشور با استناد به رشد مقطعی قیمت طلا و ارز است.
به منظور غلبه برای جنگ روانی و اقتصادی که به موازت جنگ نظامی و امنیتی علیه مردم ایران به نقطه اوجش رسیده است، ضرورت بازنگری در سیاستهای ارزی کشور و تدوین قوانین جامع و یکپارجه برای مدیریت سازمان یافته بازارهای مالی بویژه بازار ارز بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
در راستای چگونگی دست‌یابی به این هدف اقتصادی با چند تن از نمایندگان مجلس از طیف‌های گوناگون که رویکردی انتقادی به مدیریت فعلی بازار ارز دارند، گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
مسئله ارز قطعا یک مسئله سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی است
روح‌الله ایزدخواه، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: اولا مسئله ارز صرفا یک مسئله اقتصادی نیست بلکه سیاسی هم است و شاهد مثال آن هم این است که هر زمان اتفاقی در فضای سیاسی و امنیتی می‌افتد، بازار ارز متلاطم می‌شود. بنابراین دوستانی که با تعصب مدعی می‌شوند «ارز» یک مسئله اقتصادی صرف است، ادعایشان در این موارد نقض می‌شود. مسئله ارز قطعا یک مسئله سیاسی، امنیتی، اقتصادی و حتی اجتماعی است زیرا ارز به تغییرات فضای اجتماعی نیز پالس می‌دهد. بنابراین سیاست‌گذاری اقتصادی نمی‌تواند صرفا در چارچوب اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد.
ما درگیر جنگ اقتصادی هستیم که در نوک پیکان آن جنگ ارزی است
وی با بیان این که تاثیرپذیری متقابل دلار از شرایط سیاسی، امنیتی و اجتماعی در همه کشورها محرز است، گفت: این شرایط در کشور ما مضاعف است زیرا به اذعان و تصریح رهبر انقلاب از زمانی که تحریم‌ها تشدید شد ما درگیر جنگ اقتصادی هستیم که در نوک پیکان آن جنگ ارزی است بنابراین باید کمربند اقتصادی کشور را محکم ببندیم و برای اتفاقاتی که در فضای سیاست و امنیت کشور اتفاق می‌افتد آماده باشیم تا اقتصاد کشور از این محل آسیب نبیند.
نماینده مردم تهران افزود: صرف ابزارهایی که تاکنون برای کنترل بازار ارز به کار می‌بردیم و عمدتا در فضای پولی، بانکی و مالی اقتصاد کلان بوده، کارایی ندارد و باید شاکله مدیریت کلان ارزی کشور تغییرکند.
وی در پاسخ به این پرسش که چه تغییراتی باید در سطح کلان مدیریت ارزی ایجاد شود، گفت: اولا شناور مدیریت شده که قبلا از این بود قطعا دیگر کار نمی‌کند زیرا جواب نداد و نتوانست افزایش نرخ ارز و روند کاهشی ارزش پول ملی را مهار کند. از سی سال گذشته و پس از جنگ دائما به دنبال نرخ ارز می‌دویم و متاسفانه به آن نمی‌رسیم و مدام افزایش پیدا می‌کند.علاوه بر این دولت‌های مختلف با این که در سیاستهای کلی و قوانین بالادستی به مسائلی از قبیل تثبیت نرخ ارز و تقویت ارزش پول ملی تصریح شده است اما کمتر به آن پرداخته‌اند.
برخی نمایندگان نمی‌خواهند مجلس وارد مسائل ارزی شود
ایزدخواه با بیان که برخی نمایندگان نمی‌خواهند مجلس وارد مسائل ارزی شود، گفت: اصلا معلوم نیست چرا چنین عرفی از دوره های قبل تا کنون در مجلس شکل گرفته که این نهاد نباید در زمینه کنترل بازار ارز طراحی داشته باشد و باید صبر کند تا دولت‌ها تصمیم بگیرد. چرا نمایندگان نباید قانون جامع و مانعی طراحی کنند تا یک بار برای همیشه چارچوب سیاست ارزی کشور مشخص شود. بازر ارز نباید وابسته به سلیقه و نحوه مدیریت رؤسای بانک مرکزی در ادوار گوناگون باشد. مجلس تاکنون کم کاری کرده است و اگر دولت هم لایحه نمی‌دهد، نمایندگان وارد میدان شوند و قانونِ مادرِ سیاستِ ارزی کشور را تصویب کنند تا دولت‌ها نتوانند سلیقه‌ای عمل کنند و در چارچوب یک قانون واحد حرکت کنند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: برخی نمایندگان این قانون را تحت عنوان «مدیریت یکپاچه ارزی» طراحی کرده‌اند، منتهی ریاست مجلس هنوز اجازه مطرح شدن آن را در صحن نداده‌است. دربخشی از این قانون آمده است باید حساب ارزی برای همه مردم باز شود، ارز تک نرخی شود، تمام معاملات ارزی شفاف شود و تبادل اسکناس ممنوع شود. چاره کنترل بازار ارز در ماه‌های آینده این است که باید از مدیریت روزانه بازار ارز خارج شویم و دولت نیز فضای حرکت زیکزاکی را کنار بگذارد.
ایزدخواه در ادامه گفت: شاکله بازار ارز به شدت به هم ریخته و غیر شفاف است. بازار غیررسمی که هرچند غیررسمی نامیده می‌شود اما نرخ تعیین می‌کند و اصلا نمی‌دانیم چه کسی پشت آن است و وظیفه دولت این است که این بازار غیررسمی را مهار کند. برخی کشورها اساسا بازار غیررسمی را جمع کرده‌اند اما ما همچنان دنبال آن می‌دویم.
در پی رویدادهای مهم، تقاضای سفته‌بازی بالا می‌رود
جعفر قادری، نایب‌رئیس دوم کمیسیون اقتصادی مجلس به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: اگر بنیان‌ها و توان‌های اقتصادی کشور را توسعه دهیم و منابع ارزی کافی داشته باشیم یا در توسعه زیرساخت‌های اقتصادی به گونه‌ای عمل کنیم که کمترین وابستگی را به خارج داشته باشیم، دیگر شاهد نوسانات بازار ارز در پی جنگ روانی نخواهیم بود. الان این نگرانی وجود دارد که اسرائیل ممکن است حماقت کند و تاسیسات اقتصادی ما را مورد حمله قرار دهد که البته این گونه نخواهد شد اما برای چنین شرایطی باید زیر ساخت‌ها تقویت شوند.
نماینده مردم شیراز تصریح کرد: وقتی رویداد مهمی در عرصه سیاسی و امنیتی اتفاق می‌افتد، تقاضای سفته‌بازی بالا می‌رود و این عدم تناسب بین عرضه و تقاضا مشکلاتی را ایجاد می‌کند پس باید منابع ارزی را مدیریت کنیم. متاسفانه تاکنون از ظرفیت ارزی کشور خوب استفاده نکرده‌ایم و اگر این کار را کرده بودیم الان این همه نگرانی وجود نداشت. علاوه بر این با چالش واردات محصولات ضروری نیز روبرو هستیم. در زمینه تامین برخی اقلام خوراکی مانند دانه‌های روغنی یا تامین بخشی از بنزین مورد نیازمان و نیز در بخش بهداشت و درمان و ... به خارج از کشور وابسته‌ایم. این وابستگی در عرصه خودروسازی نیز دیده می‌شود به عنوان مثال سال گذشته فقط هشت میلیارد دلار برای واردات قطعات خودرو هزینه شد. اگر این مشکلات را حل کنیم اقتصاد کشور توانمند می‌شود و با شوک‌های سیاسی بازار ارز متلاطم نمی‌شود.
نایب رئیس دوم کمیسیون اقتصادی با انتقاد از اقتصاد بانک‌محور گفت: اقتصاد ما برای تامین منابع مالی هنوز بانک‌محور است و روش‌های تامین مالی جدید هنوز به عرصه مدیریت اقتصادی کشور نیامده است.
قادری درباره وضعیت روزهای آینده بازار ارز نیز گفت: تقاضای سفته‌بازی ممکن است نواساناتی را ایجاد کند اما التهاب بازار فروکش خواهد کرد.
به علت تاثیرگذاری منطقه ما بر بازار جهانی سایر کشورها با تداوم تنش‌ها موافق نیستند
مصطفی پوردهقان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: حوزه اقتصادی یک موجود زنده است و تمام اتفاقاتی که پیرامونش می‌افتد را رصد می‌کند و واکنش نشان می‌دهد. این واکنش افزون بر این که زمان فعلی را دربرمی گیرد، شامل زمان آینده نیز می‌شود و تحت عنوان «انتظارات تورمی» از آن یاد می‌شود. در شرایط فعلی حوزه‌های سیاسی و امنیتی در حال اثرگذاری در حوزه اقتصادی هستند.
وی افزود: اگر سیاستمداران ما حوزه اقتصادی را در تصمیمات خود ملاک قرار ندهند حتما دچار تکانه و نوسان در بازار خواهیم شد. اولین اثر تکانه نیز در حوزه «قیمت‌ها» خواهد بود و از بعد تورم هزینه‌ای نرخ ارز را بالا می‌برد. در شرایط فعلی بیم آن می‌رود، ثباتی که در یکی دو سال گذشته با انواع و اقسام سیاستهای انقباضی شکل گرفته، ممکن است از بین برود و دوباره شاهد هیمنه تورم فزاینده باشیم با این وجود چون منطقه‌ای که ما در آن قرار داریم بر بازار جهانی اثرگذار است، سایر کشورها نیز با تداوم تنش‌ها و تجاوزات اسرائیل موافق نیستند و نگرانی پیش نخواهد آمد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن تصریح کرد: تا جایی ممکن است کلام درمانی مسئولین به ایجاد آرامش در حوزه اقتصادی کمک کند اما در حوزه کنترل ارز نقش اصلی را بانک مرکزی ایفاء می‌کند و باید بتواند عرضه‌های خوبی داشته باشد تا بازار ثبات پیدا کند زیرا ارز در کشور به حدی که بازار دچار تکانه نشود، موجود است.
وی افزود: نرخ تسعیر ارز در بودجه ۱۴۰۴ که دولت قرار است سی تا چهل درصد بر نرخ فعلی ۲۸ هزار و پانصد تومان اضافه کند در بازر ارز اثرگذار خواهد بود و به مثابه سیگنالی به بازار ارز برای افزایش قیمت خواهد بود.
مردم با خرید ارز غیرضروری به خودشان ظلم نکنند
مهرداد لاهوتی، نائب‌رئیس اول کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: ما در کشوری زندگی می‌کنیم که فضاهای روانی روی اقتصاد آن اثر می‌گذارد. مردم نگران تامین ارز نباشند و ارز به اندازه کافی برای نیازهای کشور داریم. مثلا امسال ۳۶ میلیارد دلار برای بخش صنعت و ۱۵ میلیارد دلار برای بخش کشاورزی ارز اختصاص دادیم پس مشکلی در تامین نیاز ارزی نداریم. منتها هنگامی که فضای روانی مانند روزهای اخیر شکل می‌گیرد، مردم شروع به خرید ارز می‌کنند و تقاضا بالا می‌رود.
وی تصریح کرد: بنابراین مردم باید بر اساس نیازهای خودشان ارز تهیه کنند. در چنین شریطی که دشمنان به ما ظلم می‌کنند، مردم با خرید ارز غیرضروری به خودشان ظلم نکنند. دولت نیز باید بر بازار نظارت کند تا بتوانیم از این وضعیت عبور کنیم اما تجربه نشان داده که هر جا دولت دخالت دستوری در بازار کند، چنین دخالتی منجر به شکست می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما