به گزارش گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز، مورخان پیشینه‌ی منطقه آزاد ارس را مربوط به قرن ۵ پیش از میلاد می‌دانند. در آن دوران از این منطقه با نام جولاء به معنای بافنده یاد می‌شد. بعد از سکونت ارامنه در این منطقه نام آن به جوغا تغییر یافت؛ ولی بعد از به روی کار آمدن شاه عباس صفوی و کوچ ارمنی‌ها از این منطقه، نام آن به نام لاتین جلفا تغییر پیدا کرد. ارس از دوران پیش از میلاد حضرت مسیح نیز به علت موقعیت جغرافیایی خود اهمیت بالایی از نظر فرهنگی و اجتماعی داشت و همین امر موجب شده بود تا افراد زیادی به آن توجه کنند.

جاهای دیدنی جلفا زبانزد خاص و عام هستند. جالب‌تر این که شهر جلفا با دو کشور خارجی یعنی جمهوری آذربایجان و ارمنستان هم مرز مشترک دارد. جاهای دیدنی جلفا در کنار طبیعت بکر، تاریخ کهن و معماری منحصربه‌فرد این ناحیه، گردشگران زیادی را به خود می‌خواند. کلیسای تاریخی سنت استپانوس با معماری باشکوه و قدمت چندین صد ساله به عنوان قدیمی ترین کلیسای جهان، آبشار آسیاب خرابه با چشم‌اندازی زیبا و مجموعه کردشت با طراحی بی‌نظیر و تماشایی خود که دورانی از حکومت عباس میرزا در آنجا سپری شد، تنها بخشی از جاذبه های گردشگری جلفا در آذربایجان شرقی هستند.

اما در کنار جاذبه های تاریخی و طبیعت بکر جلفا، منطقه ارس از دیرباز جایگاه مهمی در تجارت جهانی داشته و همواره مورد توجه بازرگانان و مسافران آسیا-اروپا و جاده ابریشم بوده است. علاوه بر اهمیت این منطقه در تجارت و تزانزیت، ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی این منطقه نیز بر ظرفیت‌های آن افزوده است. در همین راستا منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس در سال ۱۳۸۴ با مساحت اولیه ۹۷۰۰ هکتار آغاز به کار نمود. محدوده این منطقه آزاد تجاری-صنعتی در سال ۱۳۸۷ گسترش یافته و به ۵۱۰۰۰ هکتار رسید.

منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس که شامل مناطقی از شهرستان‌های جلفا و خداآفرین می‌شود، در ۴ محدوده جغرافیایی منفصل، در شمال غرب ایران و در نقطه صفر مرزی با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان واقع شده است. منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس به دلیل ذخایر و منابع طبیعی، آب و هوا و اقلیم مساعد، چشمه‌های آب معدنی و جذابیت‌های تاریخی و فرهنگی متعدد، از جمله مقاصد توریستی قابل توجه نیز به شمار می‌رود که ظرفیت‌های قابل توجهی نیز برای فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی نیز دارد.

اما اول باید بدانیم جلفا کجاست؟

فاصله تبریز تا منطقه آزاد ارس در حدود ۱۳۷ کیلومتر است که، اگر با ماشین شخصی بخواهید از تبریز به این منطقه بروید در حدود یک ساعت و چهل و پنج دقیقه مسیر شما زمان می‌برد؛ البته که این مسیر انتخاب شده به عنوان کوتاه‌ترین مسیر ممکن، از شهرهای صوفیان و مرند می‌گذرد. مسیر توریستی‌تری نیز وجود دارد که طی کردن آن حدودا دو برابر طول می‌کشد، این مسیر از شهرهای کلیبر و جلفا گذشته و اغلب آن جنگلی و کوهستانی است. اگر قصد سفر با اتوبوس از تبریز به منطقه آزاد ارس جلفا را دارید باید سوار اتوبوس‌های هادیشهر شوید و بعد از آن با کمک تاکسی‌های بین راهی خود را به جلفا برسانید. ممکن است مقصد برخی از اتوبوس‌ها جلفا بوده و مسافران خود را تا این منطقه برسانند.

یکی دیگر از راه‌های رفتن به منطقه آزاد ارس سفر با قطار از مبدا تبریز می‌باشد. لازم به ذکر است که قطارهای تبریز در طول روز دو بار در ساعت‌های ۸:۱۵ و ۸:۴۵ به سمت جلفا حرکت می‌کنند و از مبدا جلفا نیز به سمت تبریز در ساعت‌های ۱۹ و ۱۹:۴۵ قطار وجود دارد. از نیمه اسفندماه تا نیمه فروردین بلیط این قطارها رایگان است؛ طی کردن این مسیر با استفاده از قطار در حدود دو ساعت و چهل‌وپنج دقیقه زمان نیاز دارد. آسان‌ترین و سریع‌ترین راه برای رفتن از تبریز به منطقه آزاد ارس جلفا استفاده از هواپیما می‌باشد که در کمتر از یک ساعت به این منطقه می‌رسید.

طبیعت جلفا در کنار تاریخچه غنی موجب شده تا این شهر جاذبه های گردشگری زیادی داشته و گردشگری در جلفا خصوصا از اواسط بهار تا ابتدای پاییز حسابی رونق داشته باشد.

کلیسای سنت استپانوس

کلیسای سنت استپانوس جلفا به‌عنوان یکی از ارزشمندترین آثار تاریخی و مذهبی ایران و از بهترین مکان‌های دیدنی در جلفا، در دل طبیعت بکر منطقه آزاد ارس واقع شده است. این بنای تاریخی که قدمتی به سده نهم میلادی دارد، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و به‌عنوان دومین کلیسای مهم ارامنه ایران شناخته می‌شود. این کلیسا نام خود را از سنت استپانوس یا سنت استفانوس گرفته است. او اولین شهید راه مسیحیت بود و گفته می‌شود یهودیان در بیت‌المقدس او را سنگسار کرده‌اند. با توجه به اینکه زلزله باعث شد این کلیسا تا حد زیادی ویران و در دوره صفویه مجددا شود، آثار دوره‌های مختلف معماری ارمنی در این بنا مشاهده می‌شود.

کلیسای چوپان

کلیسای چوپان جلفا یکی از بهترین جاذبه‌های گردشگری جلفا است که قدمت آن به قرن شانزدهم میلادی بازمی‌گردد. این کلیسای کوچک و صمیمی که در پنج کیلومتری غرب شهر جلفا و در مجاورت رود ارس قرار دارد، در طول سالیان متمادی به‌عنوان مکانی برای عبادت چوپانان ارمنی ساکن در روستاهای اطراف استفاده می‌شده است. کلیسای چوپان جلفا، علاوه بر ارزش تاریخی و مذهبی، از نظر معماری نیز اهمیت فراوانی برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و معماری دارد. به همین دلیل، در زمان سفر به جلفا قطعا بازدید از آن برایتان لذت‌بخش خواهد بود.

مجموعه کردشت
یکی دیگر از جاهای دیدنی جلفا مجموعه کردشت است که صرفا یک بنای تاریخی نیست، بلکه یک مجموعه گردشگری کامل است. این مجموعه متشکل از حمام بزرگ، حمام کوچک، دیوانخانه، یخچال و یک قلعه (منسوب به عباس میرزا) و مسجد غریب است که موجب شده تا مجموعه کردشت به یکی از بهترین دیدنی های جلفا تبدیل شود. این مجموعه تاریخی در دوران صفویه و قاجاریه به اوج شکوه خود رسیده است و با تلفیقی بی‌نظیر از معماری اصیل ایرانی و طبیعت بکر منطقه، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی از بازدید از بناهای تاریخی را برای شما رقم می‌زند.

حسین حبی کارشناس مسئول گردشگری منطقه آزاد ارس کردشت را اینگونه روایت می‌کند.

کاروانسرای خواجه نظر
کاروانسرای خواجه نظر، شاهکاری بی‌بدیل از معماری دوره صفوی، در جلفا و در همسایگی رود ارس واقع شده است. این بنای تاریخی که به نام یکی از تجار نامدار ارمنی آن دوران نامگذاری شده، به فرمان شاه عباس صفوی و به منظور تسهیل تجارت و مسافرت در مسیر جاده ابریشم احداث شده است. در ساخت این کاروانسرا، از مصالح بومی مثل سنگ‌تراش و آجر استفاده شده و تزئینات آجری و گچ‌بری‌های ظریف، خیره‌کننده‌ای به این بنا بخشیده‌اند. جالب است بدانید که امروزه این بنای ارزشمند به عنوان موزه زنده سفال و سرامیک ارس مورد استفاده قرار می‌گیرد و هنرمندان محلی در آن به خلق آثار هنری می‌پردازند.

آبشار آسیاب خرابه
آبشار آسیاب خرابه، یکی از جاذبه‌های طبیعی کم‌نظیر ایران و از زیباترین آبشارهای استان آذربایجان شرقی است. این آبشار که نام خود را از آسیابی قدیمی در نزدیکی آن گرفته است، در دره‌ای سرسبز و میان صخره‌های مرتفع قرار دارد. آب‌های خروشان آبشار از دل کوه کیامکی سرچشمه می‌گیرند و پس از طی مسافتی طولانی، با ایجاد منظره‌ای بدیع به پایین می‌ریزند.

وجود پوشش گیاهی متنوع و خزه‌های روی سنگ‌ها، زیبایی این آبشار را دوچندان کرده است و در فصل‌های گرم سال، آبشار آسیاب به خرابه پناهگاهی مطمئن برای فرار از گرمای شهر و لذت‌بردن از طبیعت بکر تبدیل می‌شود. با وجود اینکه در سال‌های گذشته بخشی از صخره‌های آبشار بر اثر عوامل طبیعی ریزش کرده است، اما همچنان این مکان یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی جلفا به‌حساب می‌آید.

بازارچه مرزی جلفا
اگر اهل خریدکردن هستید، بازار مرزی جلفا از جمله مکان‌هایی است که در زمان سفر به این شهر حتما باید از آن بازدید کنید. این بازارچه که در مرز ایران و جمهوری خودمختار نخجوان قرار دارد، از سال ۱۳۷۳ فعالیت خود را آغاز کرده و با موقعیت استثنایی در کنار رودخانه ارس، به یکی از قطب‌های مهم تجاری و گردشگری استان آذربایجان شرقی تبدیل شده است. بازارچه مرزی جلفا، طیف گسترده‌ای از کالاهای باکیفیت داخلی و خارجی را با قیمت‌های مناسب عرضه می‌کنند و به همین دلیل، از محبوب‌ترین جاذبه های گردشگری جلفا برای مسافران این ناحیه محسوب می‌شود.

در کنار تمامی مکان های دیدنی جلفا که به آن اشاره شد، محل شهادت سه سرباز ایرانی مشهور به شهدای سوم شهریور در نقطه صفر مرزی ایران و نخجوان نیز دیدنی است و داستان جالب توجهی دارد که فیلم ذیل از زبان حسین حبی کارشناس مسئول گردشگری منطقه آزاد ارس روایت می شود.

در این میان و در توسعه روزافزون صنعت گردشگری در جلفا، نقش سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس را نباید نادیده گرفت که در کنار فعالسازی ظرفیت های تجاری و صنعتی منطقه از ظرفیت عظیم گردشگری نیز غفلت نکرده و با مشارکت و حمایت از زیرساخت های گردشگری مانند دایر کردن هتل و مراکز اقامتی و همچنین مشارکت در بازسازی و ترمیم مکان های تاریخی نقش به سزایی را در کنار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری جهت جذب گردشگر داخلی و همچنین جذب توریسم به این منطقه ایفا می کند.

انتهای پیام/