به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ کارشناسان زبان فهرست کوتاهی از 6 کلمه را پیشنهاد کردند که منعکس کننده حالات و شرایط مربوط به شکل‌گیری سال گذشته است. پس از 2 هفته رای‌گیری عمومی و گفت‌وگوی گسترده، کارشناسان گرد هم آمدند تا نظرات مردم، نتایج رای‌گیری عمومی از بیش از 37 هزار نفر و داده‌های زبان را بررسی کنند. آنها پس از بررسی یک اصطلاح را انتخاب کردند که آن اصطلاح «پوسیدگی مغز» یا Brain Rot است.

پوسیدگی مغز، که گاهی به صورت یک کلمه نوشته می‌شود، «Brainrot» حالتی از منگی ذهنی و زوال شناختی است که از درگیری بیش از حد با صفحه نمایش ناشی می‌شود. آیا پوسیدگی مغز واقعی است؟ بیماری شناخته شده پزشکی نیست، اما یک پدیده واقعی است.

وقتی ساعت‌ها به گشت‌وگذار و پیمایش بیش از حد در فضای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی می‌پردازیم، مقادیر زیادی داده‌های بی‌معنا، اخبار منفی و عکس‌های کاملا روتوش شده دوستان و افراد مشهور را مصرف می‌کنیم که احساس ناکافی بودن فقط یکی از تبعات آن است. تلاش برای جذب و کنار آمدن با حجم انبوه محتوا باعث ایجاد خستگی ذهنی می‌شود. و این می‌تواند منجر به کاهش انگیزه، تمرکز، بهره‌وری و انرژی در طول زمان، به ویژه در جوانان شود.

چرا پوسیدگی مغز؟

دانشمندان معتقدند همانطور که دندان با هجوم باکتری‌ها پوسیده می‌شود، ذهن نیز با مصرف بیش از حد محتوای بی‌اهمیت آنلاین می‌پوسد. پوسیدگی مغز به معنی وخیم شدن وضعیت ذهنی یا فکری یک فرد به ویژه در نتیجه مصرف بیش از حد مطالب است (در حال حاضر محتوای آنلاین) که بی‌اهمیت یا بدون چالش هستند.

کارشناسان متوجه شدند که پوسیدگی مغز در سال میلادی گذشته به عنوان اصطلاحی که نشان دهنده نگرانی‌ها در مورد تاثیر مصرف بیش از حد محتوای آنلاین با کیفیت پایین به ویژه در شبکه‌های اجتماعی استفاده شده است. این اصطلاح بین سال‌های 2023 و 2024 به کرات مورد استفاده قرار گرفته و نوسان استفاده از آن 230 درصد رشد داشته است.

این اصطلاح اولین بار در سال 1854 در کتاب «والدن»، اثر هنری «دیوید ثورو» یافت شد. ثورو در این کتاب تجربیاتش را در مورد زندگی ساده در دنیای طبیعی به تحریر درآورده است. ثورو در بخشی از نتیجه‌گیری‌های خود از تمایل جامعه به بی‌ارزش کردن ایده‌های پیچیده انتقاد می‌کند و این امر را نشان دهنده کاهش کلی تلاش‌های ذهنی و فکری می‌داند.

ثورو در کتابش می‌نویسد: برخی جوامع جهانی در حال مقابله با پوسیدگی محصولاتی مثل سیب‌زمینی هستند، ولی هیچ تلاشی برای درمان پوسیدگی مغز انجام نمی شود. این در حالی است که پدیده مذکور بسیار گسترده‌تر و کشنده‌تر است.

نمودار بالا تعداد استفاده از اصطلاح «پوسیدگی مغز» را از ماه ژانویه تا اکتبر سال 2024 نشان می‌دهد.

این اصطلاح در عصر دیجیتال به ویژه در 12 ماه گذشته اهمیت جدیدی پیدا کرده است. در ابتدا در پلتفرم رسانه‌های اجتماعی به ویژه در رسانه تیک‌تاک و در میان نسل زد و آلفا مطرح شد. این اصطلاح اکنون کاربرد بسیاری پیدا کرده و در روزنامه‌ها و مجلات به کرات برای نشان دادن نگرانی‌های اجتماعی در مورد تاثیر منفی مصرف بیش از حد محتوای آناین به کار می‌رود.

پوسیدگی مغز در سال 2024 به محتوای کم کیفیت و کم ارزش موجود در رسانه‌های اجتماعی و به طور کلی فضای اینترنت و همچنین تاثیر منفی که مصرف این محتوا روی فرد یا جامعه می‌گذارد، اشاره داشت. خیلی اوقات نیز به طور خاص بر فرهنگ آنلاین دلالت دارد و مربوط به محتواهایی می‌شود که به شیوه‌ای طنرآمیز یا تحقیرآمیز توسط جوامع آنلاین استفاده می‌شود و به شدت با انواع خاصی از محتوا مرتبط است؛ از جمله سریال ویدئویی «اسکیبیدی تویلت» اثر «آلکسی گراسیموف» و میم‌های «فقط در اوهایو».

توالت اسکیبیدی

توالت اسکیبیدی مجموعه‌ای از ویدئوهای کوتاه یوتیوبی است که جنگ بین توالت‌های اسکیبیدی را به تصویر می‌کشد. توالت‌های اسکیبیدی سرهای بی‌جسم داخل توالت فرنگی‌های متحرک هستند که با کشیدن سیفون کشته می‌شوند و گروهی از افراد با سرهای سخت‌افزاری مانند دوربین فیلمبرداری را به تصویر می‌کشد.

توالت اسکیبیدی پربازدیدترین انیمیشن یوتیوبی است که دارای جلوه‌های بصری عجیب، مدت زمان نسبتاً کوتاه و طنز است. این مجموعه به سرعت میلیون‌ها بازدید جمع کرد و به یک «میم اینترنتی» (اصطلاحی در فرهنگ مجازی برای توصیف موضوع، عقیده، رفتار، تصویر یا شوخی یا سبکی در اینترنت و رسانه‌های اجتماعی) در یوتیوب و تیک‌تاک تبدیل شد.

اسکیبیدی تویلت از زمانی که اولین ویدئوی کوتاهش در فوریه 2023 پست شد، به عنوان یک الگوی رفتاری اینترنتی در پلتفرم‌های مختلف رسانه‌های اجتماعی، به ویژه در میان نسل آلفا، ویروسی شد. بسیاری از مفسران استقبال خود از این سری را به عنوان اولین توسعه نسل آلفا از یک فرهنگ منحصر به فرد اینترنتی دانستند.

یکی دیگر از محتواهای آنلاین که نمونه یک فرهنگ آنلاین برای پوسیدگی مغز است، میم‌های «فقط در اوهایو» است که توسط کاربر ایجاد می‌شود. میم فقط در اوهایو در واقع یک زبان عامیانه و میم اینترنتی است که برای اولین بار در سال 2016 رایج شد. این اصطلاح به پدیده‌های آشکارا سورئال و تصادفی اشاره دارد و اصطلاحات و کلمات عامیانه‌ای است که نسل Z و نسل آلفا از آنها استفاده می‌کنند.

در سال 2016، یکی از کاربران شبکه اجتماعی به‌اشتراک‌گذاری عکس «تامبلر» عکسی از ایستگاه اتوبوس اداره حمل و نقل شیکاگو را با اعلان «اوهایو حذف خواهد شد» منتشر کرد و در همه جای فضای اینترنت پخش شد. زمانی که یک اتفاق عجیب یا آزار دهنده رخ می‌دهد مثلا زمانی که یک ماشین از 20 طبقه می‌افتد و سالم باقی می‌ماند، در اصطلاح به آن می‌گویند «ماشین در اوهایو». در سال‌های اخیر میم‌های پوچ‌گرایانه مربوط به اوهایو نیز در شبکه‌های اجتماعی پخش شده است.

به طور کلی، این سریال‌ها و ویدئوها فرهنگ و اصطلاحات عجیبی را وارد ادبیات جوان‌های امروزی کرده‌اند. مثلا اسکیبیدی به معنای چیز مزخرف و اوهایو به معنای چیزی شرم‌آور یا عجیب است. و همه ایناه نشان دهنده روند رو به رشد کلماتی است که از فرهنگ آنلاین سرچشمه می‌گیرند و وارد دنیای واقعی می‌شوند.

تاثیرات منفی پوسیدگی مغز

امروزه صحبت‌های گسترده و جدی‌ در مورد تاثیر منفی مصرف بیش از حد محتوای آنلاین می‌شود و مقالات متعددی منتشر شده‌اند که تاثیر منفی این محتوا روی کودکان و جوانان را نشان می‌دهند. حتی در اوایل سال 2024، یک مرکز بهداشت روان در آمریکا توصیه‌هایی را در مورد چگونگی تشخیص و جلوگیری از پوسیدگی مغز به صورت آنلاین منتشر کرد.

در وب‌سایت رسمی این مرکز با نام «موسسه نیوپورت» آمده است: همه ما آن احساس منگی را بعد از یک شب دیروقت خوابیدن و کم خوابی تجربه کرده‌ایم. تمرکز کردن در این شرایط سخت است و بهره‌وری کاهش می‌یابد. احساساتی چون آشفتگی، اضطراب، حس منفی و حتی افسردگی را تجربه می‌کنیم. این روزها، بسیاری از ما این احساسات را تجربه می‌کنیم، حتی زمانی که به اندازه کافی استراحت می‌کنیم و الکل هم ننوشیم. ساعت‌های بی‌پایان جلوی گوشی‌ها و صفحه‌نمایش لپ‌تاپ‌ها باعث بارگیری بیش از حد اطلاعات دیجیتالی می‌شود. نتیجه پوسیدگی مغز است که می‌تواند تأثیرات گسترده ای بر سلامت روان بزرگسالان جوان داشته باشد.

پوسیدگی مغز حالتی از منگی، بی‌حالی، کاهش دامنه توجه و زوال شناختی است که ناشی از زیاد بودن زمانی است که صرف فضای شبکه‌های اجتماعی می‌کنیم. یکی از رفتارهای پوسیدگی مغز پدیده «شوم‌گردی» به جای «وب‌گردی» است که دلالت بر خواندن اخبار منفی و جست‌وجوی بیهوده اینترنت و بالا و پایین رفتن بیهوده در اینستاگرام دارد و شامل دوره‌های طولانی جست‌وجو برای اخبار منفی و ناراحت کننده آنلاین است. پیامدهای پوسیدگی مغز شامل مشکل در سازماندهی اطلاعات، حل مشکلات، تصمیم‌گیری و یادآوری اطلاعات است.

موسه سلامت نیوپورت می‌گوید: برای جلوگیری یا کاهش پوسیدگی مغز، سعی کنید زمان نمایشگر را محدود کنید، برنامه‌های حواس‌پرتی را از گوشی خود حذف کنید و اعلان‌های غیرضروری را خاموش کنید.

چه چیزی باعث پوسیدگی مغز می‌شود؟

پوسیدگی مغز ناشی از استفاده بیش از حد از فناوری است. این امر ممکن است به معنای تماشای زیاد ویدئو در یوتیوب، پیمایش رسانه‌های اجتماعی یا جابه‌جایی بین برگه‌های مختلف مرورگر باشد. علاوه بر این، ممکن است به طور همزمان در اینترنت گشت‌وگذار کنید، پیامک ارسال کنید و ایمیل خود را چک کنید. نتیجه نهایی این می‌شود که شما بیش از حد مغز خود را تحریک می‌کنید. و هنگامی که خود را به صورت دیجیتال با اطلاعات بیش از حد غرق می‌کنید، در معرض خطر پوسیدگی مغز قرار می‌گیرید.

پیمایش در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی دوپامین عصبی شیمیایی را افزایش می‌دهد که باعث ایجاد احساس رضایت و لذت می‌شود. هر چه بیشتر این کار را انجام دهید، بیشتر می‌خواهید آن را انجام دهید. مغز شما پیمایش را با احساس رضایت مرتبط می‌کند، حتی زمانی که از پیامدهای منفی آن آگاه هستید. به این ترتیب، اسکرول (بالا و پایین کردن صفحه گوشی یا لپ‌تاپ) می‌تواند به یک اعتیاد رفتاری تبدیل شود.

نمونه‌هایی از رفتار پوسیدگی مغز

رفتار پوسیدگی مغز به اشکال مختلف ظاهر می‌شود، از جمله:

بازی ویدیویی: در حالی که می‌توان بدون معتاد شدن بازی کرد، برخی از گیمرها به صورت اجباری بازی می‌کنند و دچار اختلال بازی می‌شوند. آنها چنان مجذوب جهان‌های متناوب بازی‌های ویدیویی، شخصیت‌های خیالی و توطئه‌های پیچیده می‌شوند که آنها را به دنیای واقعی ترجیح می‌دهند.

پیمایش زامبی: این رفتار به جست‌وجو و وب‌گردی بدون فکر و بدون مقصد یا بی‌فایده اشاره دارد. هنگامی که زامبی‌ها در حال پیمایش هستند، در حالی که از یک فید به فید دیگر می‌روید، به تلفن هوشمند خود خیره و از دنیای بیرون خود غافل می‌شوید.

شوم‌گردی: شوم‌گردی یا Doomscrolling جست‌وجوی اطلاعات ناراحت کننده و اخبار منفی است. کسانی که شوم‌گردی می‌کنند، تمایل زیادی به آخرین اخبار و اطلاعات دارند؛ حتی زمانی که این اخبار برایشان آزاردهنده باشد.

اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی: اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی به تمایل مداوم برای بررسی رسانه‌های اجتماعی و احساس بی‌قراری گفته می‌شود که فرد زمانی که شبکه‌های اجتماعی‌اش - یوتیوب، اینستاگرام و تیک‌تاک- را چک می‌کند به آن دچار می‌شود. نوتیفیکیشن‌های دائم، رنگ‌های روشن گوشی و صدای زنگ گوشی به معنای واقعی کلمه آنها را مسحور می‌کنند و باعث می‌شوند که واضح فکر نکنند.

تاثیر رفتار پوسیدگی مغز بر سلامت ذهنی و عاطفی جوانان

در ظاهر، صرف زمان زیاد در گوشی هوشمند یا جلوی کامپیوتر بی‌ضرر به نظر برسد. اما در درازمدت، رفتار پوسیدگی مغز می‌تواند به سلامت ذهنی و عاطفی شما آسیب برساند. فعالیت‌هایی مانند وب‌گردی مداوم بر سیستم پاداش مغز تأثیر می‌گذارد، چون انسان‌ها تمایل دارند اطلاعات منفی را بیشتر از اطلاعات مثبت در اولویت قرار دهند و به خاطر بسپارند. بنابراین، دریافت یک خبر ناراحت‌کننده دیگر، جست‌وجو برای اطلاعات دلسردکننده‌تر را تحریک می‌کند.

شوم‌گردی می‌تواند افراد را نسبت به محرک‌های منفی حساسیت‌زدایی کند و تجربه احساسات مثبت یا کسب لذت از راه‌های دیگر را برای آنها دشوارتر کند. یک مطالعه نشان داد که این کار ممکن است به سطوح بالاتری از پریشانی روانی و سطوح پایین‌تری از رفاه روانی منجر شود. نتیجه یک مطالعه دیگر نیز نشان داد که افرادی که سطوح بالایی از اخبار منفی مصرف می‌کنند، سلامت روانی و حتی جسمی ضعیف‌تری نیز دارند.

تحقیقات نشان داده است که اینترنت می‌تواند تغییرات حاد و پایدار در شناخت مربوط به توجه و حافظه ایجاد کند که ممکن است در تغییرات ماده خاکستری مغز منعکس شود. پیمایش مکرر می‌تواند با مختل کردن ظرفیت مغز برای رمزگذاری و حفظ اطلاعات، تأثیر منفی بر قوای ذهنی افراد داشته باشد. همچنین، تحریک بیش از حد مداوم می‌تواند منجر به کاهش دامنه توجه شود.

در سال‌های اخیر، تحقیقات آکادمیک فراوانی از موسساتی از جمله دانشکده پزشکی‌ هاروارد، دانشگاه آکسفورد و کالج کینگ لندن شواهدی را نشان می‌دهد که اینترنت ماده خاکستری ما را کوچک می‌کند، دامنه توجه را کوتاه می‌کند، حافظه را ضعیف می‌کند و فرآیندهای شناختی ما را مخدوش می‌کند. مناطقی از مغز که تحت تأثیر قرار گرفته‌اند عبارتند از: ظرفیت‌های توجه، زیرا جریان دائماً در حال تحول اطلاعات آنلاین، توجه تقسیم شده ما را در منابع رسانه‌های متعدد تشویق می‌کند، فرآیندهای به خاطر سپاری و شناخت اجتماعی.

مقاله پشت مقاله نشان می‌دهد که ما چقدر در برابر پوسیدگی مغزی ناشی از اینترنت آسیب‌پذیر هستیم. یکی از این مقالات می‌گوید: سطوح بالای استفاده از اینترنت و چندعملکردی سنگین رسانه‌ای با کاهش ماده خاکستری در نواحی پیش‌پیشانی مرتبط است. افراد مبتلا به اعتیاد به اینترنت تغییرات ساختاری مغز و کاهش ماده خاکستری را نشان می‌دهند. فناوری بیش از حد در طول سال‌های رشد مغز حتی توسط برخی از دانشگاهیان به عنوان خطر زوال عقل دیجیتال نامیده می‌شود.

به عنوان مثال، طبق مطالعه‌ای که روی هزار و 51 جوان بین 18 تا 27 سال انجام شد، اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی با مهارت‌های عملکرد اجرایی مانند برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی، حل مساله، تصمیم‌گیری و حافظه فعال ارتباط منفی دارد.

«خودپنداره» نیز تحت تأثیر پوسیدگی مغز قرار می‌گیرد. خودپنداره یا خودادراکی و گاهی مفهوم خود (self-concept)، یکی از مفاهیم بسیار مهم در روان‌شناسی است. پنداره، به معنی گمان، خیال، فکر و اندیشه است و خودپنداره تمام آن درک و ذهنیت و احساسی است که یک فرد نسبت به خویشتن خویش دارد. این که فرد خود را در یک زمینه توانا یا ناتوان، در یک زمینه آگاه یا ناآگاه بداند و اینکه خود را نسبت به اطرافیان در چه جایگاهی بداند تشکیل‌دهنده خودپنداره فرد است.

با افزایش تعداد تعاملات اجتماعی که در سایت‌های شبکه‌های اجتماعی رخ می‌دهد، دنیای آنلاین تبدیل به جهان اجتماعی فرد شده است، به‌ویژه برای جوانان. تعداد دوستان، فالوورها یا لایک‌ها باعث می‌شوند که جوان خودپنداره خاص و بعضا غیرواقعی به دست آورد.

علاوه بر این، بمباران پست‌هایی که موفقیت‌های حرفه‌ای افراد، تعطیلات عجیب و غریب، روابط سعادت‌بخش، و بدن‌های بی‌نقص را به نمایش می‌گذارند (که اغلب به صورت دیجیتالی با فیلترها دستکاری می‌شوند) می‌تواند منجر به خودگویی منفی شود. مغز به دلیل تحریک بیش از حد مداوم آنقدر در هم ریخته می‌شود که در تلاش برای تجزیه حقیقت از داستان است. ارزش خود ممکن است آسیب ببیند و منجر به افزایش سطح استرس، اضطراب و افسردگی شود.

چگونه از پوسیدگی مغز جلوگیری کنیم؟

به گزارش موسسه نیوپورت، جلوگیری از پوسیدگی مغز مستلزم این است که در مصرف رسانه خود عمدی داشته باشید. با کنترل تعامل با صفحه نمایش، سلامت روان و رفاه عاطفی شما احتمالاً بهبود می‌یابد. برخی از بهترین استراتژی‌ها عبارتند از:

با ردیابی مدت زمانی که صرف مرور، پیمایش رسانه‌های اجتماعی، تماشای ویدئو و بازی می‌کنید، شروع کنید. ممکن است از کشف میزان زمان سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های دیجیتال شوکه شوید.

در مرحله بعد، حدود ساعاتی را که هر روز جلوی صفحه نمایش می‌نشینید، تعیین کنید. برنامه‌های حواس‌پرتی را از گوشی خود حذف کنید. اعلان‌های اخبار و رسانه‌های اجتماعی را خاموش کنید. و درست قبل از خواب محتوا مصرف نکنید. همانطور که زمان صفحه نمایش خود را محدود می‌کنید، به احساس خود توجه کنید.

انتهای پیام/