به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از هرمزگان، رمضان در هرمزگان، علاوه بر جنبه‌های عبادی، همراه با آیین‌های خاصی برگزار می‌شود که ریشه در فرهنگ و سنت‌های بومی این منطقه دارد. مردم این استان، به دلیل موقعیت جغرافیایی و تأثیرپذیری از فرهنگ‌های مختلف، آیین‌هایی منحصر به‌ فرد را در این ماه برگزار می‌کنند که نشان‌دهنده همبستگی اجتماعی، باورهای دینی و سبک زندگی سنتی آن‌هاست. این گزارش به بررسی مهم‌ترین این آیین‌ها و تأثیر آن‌ها بر فرهنگ مردم هرمزگان می‌پردازد.

رمضان‌خوانی

نغمه‌های شبانه در ستایش رمضان یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آیین‌های رمضان در هرمزگان، رمضان‌خوانی است. این مراسم که در اولین شب‌های ماه رمضان برگزار می‌شود، نوعی مدیحه‌سرایی مذهبی است که در آن گروه‌هایی از مردان محلی به‌صورت دسته‌جمعی در کوچه‌ها و محله‌ها حرکت کرده و اشعاری در مدح پیامبر اسلام (ص) و فضایل ماه رمضان می‌خوانند. رمضان‌خوانی، علاوه بر جنبه معنوی، یکی از جلوه‌های موسیقی نواحی ایران نیز محسوب می‌شود که هویت فرهنگی مردم هرمزگان را به نمایش می‌گذارد.

گره‌گشا (گره‌گشو)

آیینی برای شادی کودکان و تقویت همبستگی اجتماعی
آیین «گره‌گشا» یا «گره‌گشو» از رسوم محبوب در هرمزگان است که مشابه آن در برخی دیگر از استان‌های جنوبی ایران نیز دیده می‌شود. این مراسم در نیمه ماه رمضان برگزار شده و کودکان محله‌ها، با در دست داشتن کیسه‌هایی، به درب خانه‌ها می‌روند و با خواندن اشعار مخصوص، از صاحب‌خانه‌ها هدایا و خوراکی دریافت می‌کنند. این آیین، علاوه بر ایجاد نشاط در میان کودکان، نمادی از کمک به یکدیگر و تقویت همبستگی اجتماعی محسوب می‌شود.

افطاری‌های جمعی و مهمان‌نوازی هرمزگانی‌ها

یکی از ویژگی‌های مهم ماه رمضان در هرمزگان، مهمان‌نوازی مردم این منطقه است. در این ماه، سفره‌های افطاری نه‌تنها در خانه‌ها، بلکه در مساجد و حسینیه‌ها گسترده می‌شود و مردم، به‌ویژه نیازمندان را به افطار دعوت می‌کنند. در این سفره‌ها، غذاهای محلی مانند بلالیت، مهیاوه، کاتوغ و نان‌های محلی سرو می‌شود. این رسم، نشان‌دهنده فرهنگ سخاوتمندی و روحیه تعاون در میان مردم هرمزگان است.

شب‌های قدر؛ احیای معنویت در مساجد و حسینیه‌ها

در شب‌های قدر، مردم هرمزگان با حضور گسترده در مساجد، حسینیه‌ها و تکایا، تا سحر به دعا و نیایش می‌پردازند. برخی از خانواده‌ها، نذرهای ویژه‌ای برای این شب‌ها دارند و در برخی مناطق، سفره‌های سحری عمومی برای فقرا پهن می‌شود. آیین‌های خاصی همچون قرائت دعای جوشن کبیر، مراسم قرآن بر سر گرفتن و نذورات شب قدر از جمله سنت‌هایی است که در این استان با شور و حال خاصی برگزار می‌شود.

وداع با رمضان و برگزاری نماز عید فطر

با نزدیک شدن به پایان ماه رمضان، مردم هرمزگان در شب‌های پایانی این ماه آیین‌های خاصی برای وداع با رمضان برگزار می‌کنند. در برخی از مناطق، مردم در شب آخر رمضان به مساجد می‌روند و دعای وداع می‌خوانند. همچنین، نماز عید فطر با شکوه خاصی در مصلاها و مساجد استان برگزار می‌شود و مردم پس از نماز، با پخش شیرینی و خرما، عید را جشن می‌گیرند.

آیین‌های ماه رمضان در هرمزگان، فراتر از یک سلسله آداب مذهبی، نشان‌دهنده فرهنگ غنی این منطقه و پیوند عمیق مردم با سنت‌های دینی و اجتماعی است. رمضان‌خوانی، گره‌گشا، افطاری‌های جمعی، شب‌های قدر و مراسم وداع با رمضان، همگی از جمله سنت‌هایی هستند که علاوه بر تقویت روحیه معنوی، به انسجام اجتماعی نیز کمک می‌کنند.

با این حال، برخی از این آیین‌ها در سال‌های اخیر، به دلیل تغییر سبک زندگی، کاهش تعاملات اجتماعی و مشکلات اقتصادی، تا حدودی کمرنگ شده‌اند. برای حفظ این سنت‌های ارزشمند، مستندسازی، آموزش آن‌ها به نسل جوان و حمایت از برگزاری مراسم‌های رمضانی می‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.

حمایت از برگزاری آیین‌های سنتی رمضان در مدارس و دانشگاه‌ها برای آشنا کردن نسل جدید با این فرهنگ، ایجاد جشنواره‌های فرهنگی رمضان برای احیای سنت‌های فراموش‌شده و جذب گردشگران داخلی و خارجی، استفاده از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی برای معرفی و ترویج آیین‌های رمضانی هرمزگان، حمایت از موسیقی رمضان‌خوانی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی موسیقی نواحی ایران و توسعه فعالیت‌های خیریه برای ترویج سنت افطاری‌های عمومی و کمک به نیازمندان در این ماه مبارک، از جمله پیشنهاداتی است که سنت‌ها و آیین‌های رمضان را زنده نگه می‌دارد.

خبرنگار: نسیم اسپید

انتهای پیام/