به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، سکانسی از سریال «پایتخت» که در آن خرس به خانواده معمولی حمله می‌کند، شب گذشته از تلویزیون پخش شد و موجی از واکنش‌ها را به همراه داشت. به بهانه این سکانس و جلب نظر مردم نسبت به خرس ایرانی، بررسی نسبت به وضعیت خرس ایرانی، زیستگاه، آمار حمله و اشتباهاتی که گردشگران مرتکب می‌شوند، داشتیم.

از میان هشت گونه خرس موجود در دنیا دو گونه در ایران زندگی می‌کنند که این دو گونه شامل خرس قهوه‌ای و خرس سیاه آسیایی است.

خرس سیاه آسیایی یکی از گونه‌های آسیب‌پذیر در جهان است؛ زیرگونه بلوچی، که پراکندگی آن محدود به پاکستان و جنوب شرقی ایران در سه استان هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان است، زیرگونه‌ای به شدت در معرض خطر انقراض محسوب می‌شود.

گونه دوم خرس قهوه‌ای است. زیستگاه‌های اصلی خرس قهوه‌ای، عموما مناطق جنگلی خزری، جنگل‌های ارسباران و زاگرس، علفزارهای مرتفع کوهستانی نزدیک به جنگل و دره‌های پایین‌دست جنگل است. پراکندگی این حیوان در ایران، از شمال خراسان تا استان‌های گلستان، سمنان، مازندران، تهران، گیلان، چهارمحال و بختیاری، قزوین، زنجان، آذربایجان، کردستان، لرستان، کرمانشاه و استان‌های فارس و خوزستان است. خرس‌های قهوه‌ای در اواخر تابستان و پاییز، معمولا در مناطق پایین‌دست جنگل یا دره‌هایی که میوه‌های وحشی در آنها یافت می‌شود، ساکن هستند.

خرس‌های قهوه‌ای بیش از علاقه‌مندی به خوردن انسان، به علف‌های کوهستانی و جنگلی علاقه دارند اما گاهی از شکار گوسفندان محلی نیز غافل نمی‌شوند. خرس قهوه‌ای به خوردن مورچه‌های زیر سنگ‌ها در مناطق کوهستانی نیز علاقه دارد و تق‌تق سنگ‌ها در یک محل کوهستانی، می‌تواند از نزدیک‌شدن یک خرس قهوه‌ای خبر دهد.

خرس‌های قهوه‌ای ماده و توله‌دار، از خطرناک‌ترین خرس‌ها هستند که بیشتر این خطر، ناشی از محفاظت‌کردن خرس مادر از توله‌خرس‌ها در برابر حوادث است.

گزارش حملات خرس‌ها به انسان ها، بسیار کم است و تمام آن‌ها نیز در قلمروی خرس‌ها و سهل انگاری انسان‌ها روی می‌دهد.

طبق گزارش ها طی ۷ سال اخیر دست کم ۲۳ مورد حمله خرس به روستاییان و طبیعت‌گردها گزارش شده که ۶ مورد آن فقط در سال ۱۴۰۳ اتفاق افتاده است.

اکثر این حملات نیز در روستاهای مناطق نزدیک به زیستگاه‌های طبیعی حیات‌وحش به ثبت رسیده است. مهم‌ترین راه برای جلوگیری از حملات خرس‌ها حضور نداشتن در محل زیست و قلمرو آنهاست. اگر خرسی را با توله‌هایش در جنگل یا کوه دیدید، باید نگران حمله او باشید.

بیشتر حملات زمانی به وقوع می‌پیوندد که افرادی در جنگل‌ها و کوه‌ها کمپ می‌زنند و نادانسته وارد قلمرو خرس‌ها می‌شوند. اگر در محل‌های زیست خرس کمپ می‌زنید، حتما به برخی نکات توجه کنید. بعد از صرف غذا، ظرف‌های خود را سریع بشویید و اگر غذایی هنوز باقی مانده در ظروف دربسته بگذارید تا بوی آن غذا خرس‌ها را جذب نکند. همچنین، فضای اطراف کمپ خود را تمیز نگه دارید تا بوی ناشی از غذا و زباله خرس‌ها را جذب نکند.

البته حضور خرس‌ها در محدوده زندگی انسان یا نزدیک شدن به انسان هم ناشی از خطاهای برخی در غذا دادن به حیوانات وحشی یا رها کردن باقی‌مانده غذا در طبیعت است. ویدیوهای متعدد منتشر شده از سوی گردشگردان نشان می‌دهد که آن‌ها حتی آموزش‌های اولیه را ندیده و نمی‌دانند که رها کردن باقی‌ مانده غذا و زباله چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد. کارشناسان و کوهنوردان حرفه‌ای معتقدند که حتی رها کردن باقی مانده غذا با فرض به اینکه مانند پلاستیک آلودگی ندارد و تجزیه می‌شود هم می‌تواند کار خطرناکی باشد.

بعضا حتی شاهد رفتارهای غیرحرفه‌ای از سوی مسئولان پناهگاه‌ها هستیم، مانند ویدیوهای منتشر شده از دادن نان خشک به خرس‌ها یا حتی یکی از کوهنوردان عنوان می‌کرد که مسئولان پناهگاه گاهی باقیمانده غذای پخته شده را هم در نزدیکی پناهگاه می‌ریزند تا خرس‌ها و دیگر حیوانات وحشی بخورند.

ایمان معماریان کارشناس حیات وحش درباره تبعات غذا دادن به حیوانات وحشی به ایسکانیوز گفت: در کشورهای پیشرفته این کار علاوه بر ممنوعیت، جرم است و جریمه‌های سنگین برای آن درنظر گرفته شده است، زیرا دسترسی به منابع غذایی انسانی باعث تعارض میان انسان و خرس می‌شود.

وی افزود: با غذا دادن، ترس حیوانات وحشی از انسان کمتر می‌شود و نزدیک انسان می‌شوند. در واقع فاصله‌گزینی انتخابی ژنتیکی حیوانات با غذا دادن کمتر شده و شانس حمله و آسیب رساندن به انسان یا دام و طیور افزایش پیدا می‌کند. از جهتی احتمال کشته شدن خرس‌ها هم توسط افرادی که خرس به آن‌ها آسیب زده هم بیشتر خواهد شد.

معماریان توضیح داد: علاوه بر این چرخه‌های زیستی با غذا دادن به هم می‌خورد. خرس‌ها باید به منابع غذایی طبیعی در طبیعت دست‌رسی داشته باشند و در برخی فصل‌ها حجم غذای موجود کم و گاهی بیشتر می‌شود؛ مثلا در زمستان و پیش از شروع خواب زمستانی غذای بیشتری مصرف می‌کنند.

وی ادامه داد: نوع جیره غذایی آن‌ها هم بسیار متفاوت از چیزی است که از انسان‌ها می‌گیرند و غذای انسانی می‌تواند مشکلات متابولیکی مانند چاقی و استفاده از کربوهیدرات بالا برای این حیوانات ایجاد کند. در کشورهای پیشرفته حتی سطل‌های زباله داخل شهرها طوری طراحی می‌شوند که حیوانات به باقی‌مانده غذای انسانی دست‌رسی نداشته باشند.

به گزارش ایسکانیوز، توجه داشته باشید که کمپ کردن در طبیعت با آگاهی نسبت به حیات وحش منطقه انجام شود و افراد آموزش دیده باشند که در برخورد با حیوانات چطور رفتار کنند؛ فراموش نکنید این شما هستید که وارد قلمرو آن حیوان شده‌اید و اجازه ندارید که باقی‌مانده غذای خود را رها کنید یا هر رفتاری با طبیعت داشته باشید.

انتهای پیام /