به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، در روزهای اخیر،انتشار اخباری در مورد خشونت و تعرض در برخی مدارس بازتاب گستردهای درمیان خانوادهها و افکار عمومی به همراه داشته است. هرچند این اتفاقات ممکن است به عنوان موارد فردی تلقی شوند اما بررسیهای عمیق درباره این ماجرا نشان میدهد این موارد و مشکلات بی ارتباط با خلائ های قانونی و مدیریتی نظام آموزشی کشور نیستند.
هنوز خبر تعرض یک معلم به ۹ دانشآموز دبستانی در تهران در رسانهها داغ بود که خبر دیگری افکار عمومی را در بهت و حیرت فرو برد؛ معلم یک دبستان در سنندج به دلیل گم شدن شارژر خود، دانشآموزان را به شک دردآوری مورد ضرب و شتم قرار داده بود. مدیر آموزش و پرورش منطقه گفته که این معلم به تازگی از دانشگاه فرهنگیان فارغالتحصیل شده و شروع به کار کرده بود. نکته اینجاست که چرا با وجود اینکه معلمان ۲ بار گزینش میشوند (یک بار در بدو ورود به دانشگاه و یک بار در زمان استخدام) آزمون سلامت روانی برای بررسی سلامت آنها وجود ندارد؟ کماینکه رضا روستایی مدیرکل گزینش وزارت آموزشوپرورش هم گفته که مسائل روانی واقعاً در اختیار ما نیست و ابزار سنجش آن را نداریم و این را باید در مرحله مصاحبه تخصصی بررسی کنند.
وی توضیح داد: طبق ماده ۲ قانون گزینش باید این ملاکهایی چون اعتقاد به دین مبین اسلام یا یکی از ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، التزام عملی به احکام اسلام، اعتقاد و التزام به ولایتفقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی، عدم اشتهار به فساد اخلاقی و تجاهر به فسق، عدم سابقه وابستگی تشکیلاتی، هواداری از احزاب و سازمانها و گروههایی که غیرقانونی بودن آنها از طرف مقامات صالحه اعلام شده یا میشود مگر آنکه توبه آنها احراز شود، عدم سابقه محکومیت کیفری مؤثر و عدم اعتیاد به مواد مخدر بررسی کند.
سحر بیات کارشناس حوزه تعلیم و تربیت در این باره به ایسکانیوز گفت: در سیستم استخدامی آموزشوپرورش بیشتر مسائل آموزشی و علمی مورد بررسی قرار گرفته و مباحث اخلاقی و رفتاری به طور کامل نادیده گرفته میشوند. وقتی به جای توجه به جنبه تربیتی و نقش روانشناختی و مشاورهای معلم صرفا به مسائل علمی و آموزشی میپردازیم و مسائل تربیتی را نادیده میگیریم، نتیجهای جز افت کیفیت آموزشی در مدارس و بروز اتفاقاتی از این دست نخواهد داشت. نبود آموزش و برگزاری دورههای تربیتی برای معلمان و جذب مستقیم آنها به علت کمبود نیروی آموزشی میتواند از دلایل مهم بروز اتفاقاتی از این دست باشد.
غفلت از تربیت در سایه مشکلات ساختاری
وی افزود: مشکلات مالی و کمبود بودجه مدارس و در پی آن کمبود نظارت مسئولین مدرسه نیز میتواند از دلایل قابل توجه وقوع این اتفاقات باشد؛ چراکه با وجود مشکلات مالی در مدارس، مدیران و مسئولان آن ناگزیرند بیشتر زمان خود را صرف تامین بودجه مدارس کنند و درگیر مسائل حاشیهای مثل درآمدزایی برای مدرسه وتامین هزینههای آن شوند و بعضا از نقش نظارتی و تربیتی خود غافل میشوند.
بیات در ادامه گفت: مسئله دیگری که باید به آن اشاره کرد، تفکیک میان آموزش و تربیت است. در حالی که معلمان باید همزمان مسئول آموزش و تربیت دانشآموزان باشند، متأسفانه در سیستم آموزشی کشور این دو حوزه از هم تفکیک شدهاند و معلمان بهطور خاص فقط مسئول آموزش شدهاند. این امر باعث میشود که مشکلات روانشناختی و تربیتی دانشآموزان نادیده گرفته شود و نتایج منفی آن را در زندگی اجتماعی و تحصیلی دانشآموزان شاهد باشیم.
کارشناس با اشاره به مشکلات و خلاءهای ساختاری در آموزش وپرورش گفت: ضعف ساختاری و مدیریتی در نظام آموزشی کشور باعث افت کیفیت تربیتی و آموزشی و همچنین رخ دادن اتفاقاتی مانند بروز رفتار خشونتآمیز و تعرض در مدارس است. درساختار آموزشی کشور ما اگر مسائل و مشکلات به صورت دقیق و اصولی ریشهیابی و بررسی نشود نتیجهای جز بیتوجهی به حقوق دانشآموزان نخواهد داشت.
نقش ضعف گزینش در بروز خشونت در مدارس
وی در ادامه اظهار کرد: امروز به جای اینکه در گزینش معلمان به ویژه در سطح مدیران مدارس به تخصص و تواناییهای روانشناختی، و مهارتهای آموزشی معلمان توجه شود، بیشتر صرفا مسائل اعتقادی مورد توجه قرار میگیرد، در حالی یک معلم باید دارای هر چهار شاخصه ایمان، مسئولیتپذیری، سواد و تعهد باشد تا بتواند نسل آینده کشور را به خوبی تربیت کند.
کارشناس تعلیم و تربیت بیان کرد: در صورتی که معلمان وظایف تربیتی و روانشناختی خود را به خوبی انجام دهند، نیازی به مشاوران و روانشناسان جداگانه در مدارس نخواهد بود اما در حال حاضر به دلیل کمبود تخصص و نبود سیستم آموزشی صحیح، مجبور هستیم بهجای تربیت معلمان با دیدگاه جامع، به کسانی که فقط به مسائل آموزشی توجه دارند تکیه کنیم.
بیات تاکید کرد: در شرایطی که بهجای استفاده از افراد متخصص، افرادی بدون دانش و تجربه به مدیریت و آموزش مدارس گمارده میشوند این اشتباهات بهصورت پیدرپی تکرار میشوند. وقتی که در سیاستگذاریها به اصول علمی و روز توجه نمیشود نتیجه آن بروز چنین مشکلاتی خواد بود.
وی افزود: در نهایت، باید اذعان کنیم که نظام آموزشی کشور باید بر اساس تخصص و علم روز دنیا شکل گیرد. وقتی که سیاستگذاران و مسئولان این نظام افرادی بدون دانش و تخصص در زمینه آموزش و پرورش هستند، نتیجه همین مشکلات و بحرانها خواهد بود. اگر تصمیمگیریها به مدرسهها واگذار شود و مدیران مدارس تنها در قبال عملکرد خود مسئول باشند، ممکن است در آینده شاهد تحولاتی مثبت در سیستم آموزشی کشور باشیم.
به گزارش ایسکانیوز، بدیهیست که در بسیاری از مدارس کشور، مدیران متعهد و معلمان دلسوز و توانمندی حضور دارند که با تمام وجود برای تربیت نسل آینده تلاش میکنند. هدف از این گزارش نه نادیده گرفتن زحمات آنان، بلکه پرداختن به ریشهها و خلأهاییست که در برخی موارد زمینهساز بروز مشکلات جدی در نظام آموزشی شدهاند.
خبرنگار: مهدیه امجدیان
انتهای پیام/
نظر شما