به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کرمان، بازسازی بافت فرسوده محله سیدی در شهر کرمان بهعنوان یکی از پروژههای کلیدی در راستای بهبود کیفیت زندگی شهری و احیای بافتهای ناکارآمد مطرح است.
محله سیدی در شمال غربی شهر کرمان، یکی از مناطق قدیمی با بافت فرسوده است که با چالشهای متعدد کالبدی، اجتماعی و اقتصادی مواجه است. این محله با مساحتی حدود ۵۰ هکتار و جمعیتی بالغ بر ۱۵ هزار نفر، دارای خانههای قدیمی با قدمت بیش از ۵۰ سال و زیرساختهای فرسودهای است که پاسخگوی نیازهای امروزی ساکنان نیست. پروژه بازسازی این محله با هدف ارتقای کیفیت زندگی، افزایش ایمنی و بهبود زیرساختهای شهری در دستور کار قرار گرفته است.
بر اساس اطلاعات موجود، حدود ۷۰ درصد بناهای محله سیدی به دلیل قدمت بالا و استفاده از مصالح غیرمقاوم، در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله آسیبپذیر هستند. خیابانهای باریک با عرض کمتر از ۴ متر در بیش از ۶۰ درصد معابر، دسترسی به خدمات امدادی را دشوار کرده است. در سال ۱۴۰۳، اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان اعلام کرد که برای بازسازی این محله، تسهیلاتی با نرخ سود ۹ درصد به مبلغ ۵۰ میلیون تومان برای هر واحد مسکونی ارائه میشود. تاکنون ۱۲۰ خانوار برای دریافت این تسهیلات ثبتنام کردهاند، اما تنها ۳۰ درصد از این درخواستها به مرحله اجرا رسیدهاند. به گفته یکی از ساکنان، ما علاقهمند به بازسازی هستیم، اما هزینههای جانبی و پیچیدگیهای دریافت وام مانع بزرگی است. شهردار منطقه نیز در مصاحبهای اظهار داشت که پروژه بازسازی با همکاری بخش خصوصی در حال پیشرفت است، اما مشکلات مالکیتی و کمبود بودجه همچنان چالشهایی جدی هستند.
اهمیت بازسازی محله سیدی در بهبود کیفیت زندگی ساکنان و کاهش مخاطرات زیستمحیطی و اجتماعی نهفته است. این محله به دلیل موقعیت جغرافیایی نزدیک به مرکز شهر، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک منطقه مسکونی مدرن با حفظ هویت تاریخی خود دارد. از منظر اقتصادی، بازسازی میتواند فرصتهای شغلی جدیدی در حوزه ساختوساز ایجاد کند و ارزش املاک را افزایش دهد. از نظر اجتماعی، ارتقای زیرساختها و افزایش ایمنی بناها میتواند حس تعلق ساکنان به محله را تقویت کند. با این حال، مقایسه با دیگر شهرهای ایران مانند یزد، که ۸ درصد از مساحت آن بافت فرسوده است، نشان میدهد که کرمان با ۱۲ درصد بافت فرسوده در سطح شهر، نیاز فوری به برنامهریزی دقیقتر دارد. مشارکت پایین ساکنان و موانع مالی و حقوقی، از جمله نبود اسناد مالکیت شفاف، از چالشهای اصلی هستند.
بازسازی محله سیدی بهعنوان یک پروژه زیرساختی نهتنها به بهبود کالبدی منطقه کمک میکند، بلکه پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گستردهای برای شهر کرمان به دنبال دارد. تحلیل ساختاری این پروژه نشان میدهد که مشکلات اصلی شامل پیچیدگیهای حقوقی، کمبود منابع مالی و مقاومت برخی ساکنان به دلیل دلبستگی به بافت سنتی محله است. حدود ۴۰ درصد از املاک محله سیدی فاقد سند مالکیت معتبر هستند که فرآیند بازسازی را به تعویق انداخته است. این معضل در مقایسه با شهرهایی مانند شیراز، که از سامانههای دیجیتال برای تسریع ثبت مالکیت استفاده میکنند، نشاندهنده ضعف در مدیریت دادههای شهری در کرمان است. علاوه بر این، هزینههای بالای بازسازی، حتی با وجود تسهیلات دولتی، برای خانوارهای کمدرآمد محله که بیش از ۶۰ درصد ساکنان را تشکیل میدهند، همچنان غیرقابل دسترس است.
پیامدهای این پروژه در کوتاهمدت شامل بهبود ایمنی بناها و کاهش خطر حوادث طبیعی مانند زلزله است که با توجه به قرارگیری کرمان در منطقه زلزلهخیز، اهمیتی حیاتی دارد. در بلندمدت، بازسازی میتواند ارزش املاک را تا ۳۰ درصد افزایش دهد و با جذب سرمایهگذاری بخش خصوصی، محله را به یکی از مراکز مسکونی جذاب شهر تبدیل کند. با این حال، عدم توجه به حفظ هویت تاریخی محله ممکن است به نارضایتی ساکنان و کاهش حس تعلق محلی منجر شود. ریشههای این چالشها به فقدان برنامهریزی منسجم شهری در دهههای گذشته و تخصیص ناکافی بودجه به مناطق حاشیهای مانند سیدی بازمیگردد.
برای پیشبرد پروژه، پیشنهاد میشود ابتدا یک کارگروه محلی با حضور نمایندگان ساکنان، شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی تشکیل شود تا اعتمادسازی و شفافیت در فرآیند افزایش یابد. همچنین، ارائه تسهیلات با دوره بازپرداخت طولانیتر و نرخ سود پایینتر میتواند مشارکت خانوارها را تقویت کند. استفاده از مدلهای موفق بازسازی در شهرهایی مانند تبریز، که با ترکیب معماری سنتی و مدرن، رضایت ساکنان را جلب کردهاند، میتواند الگویی عملی برای سیدی باشد. در نهایت، ایجاد مشوقهای مالیاتی برای سرمایهگذاران بخش خصوصی و آموزش ساکنان درباره مزایای بازسازی میتواند سرعت پروژه را افزایش دهد.
خبرنگار: زهرا اسکندری
انتهای خبر/
نظر شما