به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز؛ کنکور و تغییرات پرتکراری که در قوانین و شیوههای سنجش اعمال میشود، به یکی از چالشهای نظام آموزشی کشور تبدیل شده است. تغییراتی که اگرچه با هدف اصلاح ساختار سنجش مطرح میشوند، اما به دلیل نبود ثبات و برنامهریزی بلندمدت، بیش از آنکه راهگشا باشند، موجب سردرگمی، استرس و فشار مضاعف بر دانشآموزان شدهاند. این بیثباتیها نهتنها فرآیند یادگیری را مختل کرده، بلکه جایگاه مدرسه و معلم، عدالت آموزشی، کیفیت ارزشیابی و تاثیر واقعی سوابق تحصیلی را نیز تحتالشعاع قرار داده است.
تأثیر سوابق تحصیلی، گامی برای تقویت یادگیری و احیای جایگاه مدرسه
ابراهیم سحرخیز معاون اسبق آموزشوپرورش در گفتو گو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز عنوان کرد: امتحانات نهایی بهصورت تشریحی برگزار میشود و سبک و سیاق سؤالات آن با کنکور متفاوت است، به نظر میرسد که همین موضوع موجب تحکیم و تعمیق یادگیری در آموزشوپرورش میشود.
وی در ادامه توضیح داد: ما به هر دو شکل ارزشیابی تستی و تشریحی نیازمندیم. ارزشیابی به صورت تستی و تشریحی باعث میشود دانشآموزان مطالب درسی و محتوای کتابهای آموزشی را عمیقتر فرا بگیرند. اتکای صرف به تستزنی و آموزش تست کافی نیست. از سوی دیگر نقش مدرسه، کلاس و جایگاه معلم نیز تقویت و تحکیم میشود.
سحرخیز در ادامه بیان کرد: نمونه این موضوع را در مقطع پیشدانشگاهی سابق مشاهده کردهایم. پیشدانشگاهی عملاً تعطیل بود. در شهرهای بزرگ، سال دوازدهم عملاً مدارس تعطیل و دبیرستان و پیشدانشگاهی به آموزشگاههای کنکور تبدیل شده بود. معلم نیز جایگاه چندانی نداشت و نمرات اثرگذار نبودند.
معاون اسبق آموزشوپرورش گفت: در برخی مدارس، کارنامه و ارزیابی عملکرد تنها بر اساس نتایج کنکور تنظیم میشد و عوامل دیگر مورد سنجش قرار نمیگرفت. همین امر موجب میشد بسیاری از معلمان خانهنشین شوند و بهجای معلمان، مدرسان کنکور به کار میگرفتند. در حالی که همچنان آموزشوپرورش موظف به پرداخت حقوق معلمان رسمی بود. دانشآموزان نیز مجبور بودند با هزینه شخصی، معلم خصوصی یا کلاس کنکور تهیه کنند و این مسئله به زیان خانوادهها و مدارس ختم میشد.
وی افزود: هدف از تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور، در واقع تقویت جایگاه مدرسه بود. قانون اولیه کنکور سه سال پایانی را دربر میگرفت که بعدا پایه دهم و بخشی از پایه یازدهم هم حذف شد. البته بنده با تأثیر قطعی تمامی دروس پایه یازدهم و برگزاری امتحان نهایی برای کل دروس موافق نیستم.
سحرخیز درادامه تاکید کرد: استفاده از «تأثیر مثبت» عملاً باعث بیاثر شدن سوابق تحصیلی در نتایج نهایی کنکور میشود، زیرا همانطور که در گذشته نیز تأثیر مثبت اعمال نمیشد، سازمان سنجش عملاً به شکل قبلی بازمیگردد. ساختاری که مورد حمایت مافیای کنکور قرار دارد و هدفش کمرنگ کردن مدرسه و سوق دادن دانشآموزان به سمت آموزشگاهها است.
معاون اسبق وزیر آموزشوپرورش گفت: با تأثیر قطعی همه دروس در پایه یازدهم، به دلیل فشار روانی آن بر دانشآموزان، موافق نیستم. پیشنهاد من این است که یک، دو یا سه درس اصلی در پایه یازدهم بهصورت نهایی برگزار شود. لزومی ندارد تمامی دروس بهصورت نهایی برگزار شوند. امتحانات نهایی مزیتی دیگر نیز دارند. زمانی که مدرسه بداند امتحان نهایی برگزار میشود، معلم موظف است تمام کتاب را تدریس کند و ارزشیابی مستمر داشته باشد.
سحرخیز در ادامه با اشاره به تاثیر آزمونهای تشریحی در نظارت بر روند آموزش افزود: نمونه این کارکرد را اکنون میبینیم. معدل دانشآموزان نسبت به سال ۱۴۰۳ نیم نمره کاهش یافته است. این مسئله نیازمند پاسخگویی مدرسه است و امکان نظارت دقیقتر، مدرسه به مدرسه و کلاس به کلاس را فراهم میکند. از این طریق میتوان بررسی کرد که آیا مشکل از محتواست، روش تدریس است یا ضعف پایهای دانشآموزان، و برای رفع آن اقدام کرد.
وی در ادامه توضیح داد: حذف تأثیر سوابق تحصیلی باعث بازگشت به بینظمیهای گذشته میشود. مدارسی که ممکن بود کتاب را کامل تدریس نکنند، فقط جزوه ارائه دهند یا بخشهایی را حذف کنند و در نهایت، نمرات غیرواقعی و غیرقابل مقایسه ارائه دهند. نمرات مدارس داخلی سلیقهای و بدون معیار واحد است، اما امتحان نهایی به دلیل یکسان بودن سؤالات، نظارت استاندارد و تصحیح کنترلشده، معیار عادلانهتری فراهم میکند.
معاون اسبق آموزشوپرورش گفت: در برخی مدارس غیرانتفاعی، مواردی مشاهده شده که مدیر به دلیل نگرانی از کاهش شهریه، به جای برخورد با تخلف دانشآموز، حتی معلم را اخراج کرده است. این نشان میدهد که نگاه اقتصادی جای نگاه تربیتی را گرفته، در حالی که مدرسه نباید بنگاه اقتصادی تلقی شود، بلکه مدرسه نهادی برای برای تعلیم مفاهیم اخلاقی، اجتماعی، عاطفی و آموزشی است.
سحرخیز توضیح داد: من از موافقان تأثیر قطعی سوابق تحصیلی هستم، اما با تأثیر تمامی دروس در پایه یازدهم موافق نیستم. میتوانستیم یک درس از پایه دهم، دو یا سه درس از پایه یازدهم و بخشی از دروس پایه دوازدهم را بهصورت نهایی برگزار کنیم تا ارزشیابی دقیقتری شکل بگیرد و دیپلم دارای اعتبار واقعی باشد و تحت تأثیر روابط، سفارش یا ملاحظات مالی قرار نگیرد.
عدالت آموزشی در گرو اصلاح ساختار، توانمندسازی معلمان و کاهش فشار کنکور
وی افزود: اگر قرار باشد با این روند ادامه دهیم، حتی تا ۵۰ سال آینده نیز به زیرساخت مناسب نخواهیم رسید. آموزشوپرورش باید مورد مطالبه و نظارت جدی مجلس قرار گیرد. چرا آموزش معلمان جدی گرفته نمیشود؟ چرا پس از سالها همچنان شاهد چند نوع معلم با وضعیتهای شغلی متفاوت هستیم؟ چگونه میخواهیم با کلاسهای ۵۰ نفره و معلمانی با ۶۰ ساعت تدریس در هفته، کیفیت آموزشی را تضمین کنیم و از عدالت صحبت کنیم؟
معاون اسبق آموزشوپرورش بیان کرد: عدالت آموزشی زمانی محقق میشود که کلاسها استاندارد بشوند، معلمان متخصص جذب و آموزش داده شوند، منابع کمک آموزشی در اختیار دانشآموزان قرار گیرد و برای جبران تفاوتها، تبعیض مثبت برای مناطق محروم اعمال شود، نه اینکه بار فشار را بر دوش دانشآموز در قالب آزمونهای پرتنش قرار دهیم.
وی در ادامه تاکید کرد: کنکور به شکل فعلی، نهتنها عدالت ایجاد نمیکند، بلکه شکاف طبقاتی را تشدید میکند، به نفع مدارس خاص و آموزشگاهها عمل میکند و آموزش عمیق را به تستزنی تقلیل میدهد. دانشآموز در بسیاری موارد فرمول تست را یاد میگیرد، اما از درک عمیق موضوع عاجز است و همین ضعف را بعداً در دانشگاه نیز به همراه خواهد داشت.
سحرخیز افزود: قوانین کنکور بارها تغییر کردهاند. مردم نباید هر سال در معرض آزمون و خطا باشند. قانون باید مبتنی بر کارشناسی، ثبات و منطق باشد. با تجمع یا فشار گروههای ذینفع نباید مسیر آموزش کشور تغییر کند.
معاون اسبق آموزشوپرورش گفت : اگر هدف عدالت آموزشی است، راه آن کاهش تراکم کلاسها، اصلاح ساختار تربیت معلم، نظارت دقیق و اعمال استانداردهای آموزشی، و توزیع عادلانه منابع است. عدالت با تقویت مدرسه و کیفیت آموزش محقق میشود.
خبرنگار:مهدیه امجدیان
انتهای پیام/
نظر شما