به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، امروز ۱۵ دی برابر با ۵ ژانویه تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویدادها:

۲۱۸ سال پیش از میلاد - آغاز مناسبات دیپلماتیک ایران و چین

شی هوانگ دی امپراتور چین از دودمان «کین = شین = هسین = چین» متولد سال ۲۵۹ و متوفا در سال ۲۱۰ پیش از میلاد که موفق شده بود برای نخستین بار چینیان را زیر یک پرچم یکپارچه کند و نوسازی دیوار چین را به انجام برساند و همانند کوروش ما، عنوان موسس چین واحدرا به خود اختصاص دهد درصدد جلب دوستی ایران برآمد و در زمستان سال ۲۱۸ پیش از میلاد (طبق برخی محاسبات تازه تقویمی ژانویه ۲۱۷ پیش از میلاد و بیست و دوم این ماه) یکی از درباریان خودرا مامور سفر به ایران و برقراری مناسبات دیپلمات کرد. امپراتور چین پس از دریافت این خبر که ایرانیان بپاخاسته سلوکیها [جانشینان اسکندر مقدونی]را عقب رانده اند این تصمیم را گرفته بود. این فرستاده دو ماه بعد در شهر «آپاوارتا (کلات نادری امروز)» با تیرداد یکم ـ دومین شاه اشکانی ایران ملاقات کرد و تیرداد از او خواست که به اقامت در ایران به عنوان سفیر دائمی چین ادامه دهد و وسیله ارتباط دو امپراتوری باشد. این سفیر پس از درگذشت تیرداد در سال ۲۱۵ پیش از میلاد، همچنان به اقامت در ایران ادامه داد و رابط اردوان جانشین تیرداد یکم و امپراتور چین بود. دفتر ثابت او در دامغان (شهر صددروازه) قرارداشت. ایرانیان از همان زمان کشوری را که دودمان چین (شین) بر آن حکومت داشتند کشور «چین» خوانده اند که این نام از طریق ایران به قلمرو امپراتوری روم و غرب منتقل شد و باقی مانده است و جز خود چینی ها، سایر ملل آن کشوررا به اقتباس از ایرانیان؛ چین و چاینا می خوانند.

امپراتور «شی هوانگدی» بود که یکنواخت نوشتن واژه های زبان چینی را (صرف نظر از لهجه های محلی) اجباری کرد. او با این باور، که سیستم های سنجش، قوانین، نظامات و پول واحد، موجب پایداری وحدت ملت می شود، قوانین چین را که برپایه سنت، رسوم و عادات این ملت تدوین کرده بود سراسری ساخت و سکه واحد ضرب کرد.

«شی» همانند ساسانیان ما شدیدا با ورود اقوام با تمدنی پایین به قلمرو خود مخالف بود و نوسازی دیوار چین (متصل ساختن قطعات دیوار قدیمی تر که دارای رخنه بود به هم) که از آن زمان به همان صورت باقی مانده است به تصمیم او صورت گرفت. در سال ۱۹۷۴ در چین و در نزدیکی پایتخت آن دودمان که بعدا بر اثر زلزله ویران شده بود، تاسیساتی در زیر زمین کشف شد که در آنجا مجسمه های سفالی هشت هزار نظامی و برخی از آنان سوار بر اسب قرار داده شده بود. «شی» همچنین در منطقه «شیان» چین قصر های زیبا ساخته بود.

۲۴۲ - شاپور یکم رومیان را شکست داد و شهر نصیبین را پس گرفت

شاپور یکم شاه ساسانی ایران پنجم ژانویه ۲۴۲ میلادی با شکست دادن رومیان، شهر نصیبین Nusaybin=Nisibis را پس گرفت. [نصیبین اینک شهری است ۹۰ هزار نفری در ترکیه و واقع در مرز ترکیه با سوریه و عمدتا کُردنشین]. نصیبین از سال ۵۳۶ تا سال ۳۳۲ پیش از میلاد از مناطق امپراتوری ایران بود که در این سال به دست اسکندر مقدونی افتاد. در آن زمان شهری آرامی و آشوری (آسوری) نشین بود. پس از پیروزی اشکانیان بر جانشینان اسکندر، نصیبین باردیگر، شهری از شهرهای ایران شد و در دوران اشکانیان، بارها میدان جنگ ایران و روم. زیراکه دژی مستحکم داشت و محل استقرار یک واحد نظامی. در زمان اشکانیان، صدها خانواده ارمنی به نصیبین مهاجرت کردند و سکنی گزیدند و شماری از همین ارمنیان در نیمه ی سال ۱۹۱۵ به دست نظامیان عثمانی کشته و شماری دیگر از آنان به سوریه و لبنان کوچ داده شدند.

سنگ نگاره ای از شاپور یکم پس از فتح روم

شاپور دوم (ذوالاکتاف) نیز در سال ۳۶۳ میلادی نصیبین را از دست رومیان که دوباره بر آن استیلاء یافته بودند خارج ساخت. بر سر این شهر، سه بار میان شاپور دوم و رومیان جنگ شده بود.

 Ammianus Marcellinus مورخ رومی که خود ناظر جنگ های شاپور دوم با رومیان و کشته شدن ژولیان امپراتور روم در این جنگها و تسلیم خواست های شاپور دوم شدن ژویان ـ جانشین او بود شرح این رویدادها را نوشته است. مارسلینوس در جوانی یک نظامی رومی بود که تاریخ نگار شد.

ساسانیان پس از بازگرفتن نصیبین از رومیان، ۱۲ هزار خانواده را از اصفهان (سپاهان) و استخر (شیراز) به آن شهر کوچانیدند تا شهر اکثریت پارسی داشته باشد. به پیشنهاد ساسانیان، شماری از کُردها (مادهای کوچانیده شده قبلی از منطقه همدان و آذربایجان) به آشورستان (کردستان کنونی عراق) نیز به نصیبین منتقل شدند که همانجا مانده اند و فرهنگ ایرانی خودرا حفظ کرده اند.

۱۸۹۵ - کشف اشعه ایکس توسط رونتگن آلمانی

پنجم ژانویه سال ۱۸۹۵ ویلهلم رونتگن Wilhelm Roentgen فیزیکدان آلمانی اشعه ایکسX - rays را که به نام او به اشعه رونتگن معروف شده اند کشف کرد. این اشعه بر خلاف اشعه معمولی، قادر به عبور از اشیاء هستند و به همین دلیل از آنها برای عکسبرداری از داخل بدن استفاده می شود.

رونتگن با این کشف مهم، جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۰۱ را نصیب خود کرد.

۱۵۱۶ - کشف سرزمین اروگوئه در امریکای لاتین

۱۶۹۱ - چاپ نخستین اسکناس اروپا در سوئد

واژه اسکناس در اصل از زبان لاتین گرفته شده است. شکل اولیه آن، اسیگنو به معنای حواله امضا می‏باشد. مبدا پیدایش اسکناس را کشور چین می‏دانند. البته شکل اسکناس در روزگاران قدیم با آن‏چه امروز می‏شناسیم تفاوت اساسی بسیاری داشته است. شکل و طرح و اندازه آن بسیار ساده و ابتدایی بوده است. پژوهش‏های تاریخی نشان می‏دهد که سایر کشورهای جهان در انتشار اسکناس از چینی‏ها تأسّی نموده و اسکناس را جانشین پول‏های مسکوک نموده‏اند. از این‏رو در پنجم ژانویه ۱۶۹۱ م اولین اسکناس اروپا توسط مردی به نام یوهان پالِمتروک برای بانک استکهلم در سوئد چاپ شده و به معرض انتشار گذاشته شد. تا قبل از اینکه اسکناس در سوئد و سپس در سراسر اروپا چاپ و منتشر شود، مبادلات نقدی به وسیله سکه‏های چهارگوش و بزرگ انجام می‏شد. در حال حاضر پول کاغذی یا اسکناس در عرصه مبادلات بین‏المللی و اقتصاد جهانی و سیستم پولی دنیا نقش اساسی ایفا می‏کند و به اعتبار مؤسسه انتشار دهنده که اغلب دولت یا بانک مرکزی یک کشور می‏باشد، گردش می‏کند و به همین جهت دارای ماهیت اعتباری است

۱۷۸۱ - انگلیسی ها شهری را که خود در آمریکا ساخته بودند به آتش کشیدند

پنجم ژانویه سال ۱۷۸۱ در جریان انقلاب استقلال آمریکا، نیروهای انگلستان شهر ریچموند را در ویرجینیا که به انقلاب پیوسته بود به آتش کشیدند. این شهر قبلا به دست مهاجران انگلیسی ساخته شده و انگلیسی های حاکم بر مهاجر نشین ها آن را از افتخارات خود می دانستند. انگلیسی ها قبلا بندر نورفوک (نورفولک) را هم که دو قرن پیش از آن به دست خودشان ساخته شده بود به همان سبب به توپ بسته و آتش زده بودند. نورفوک از ریچموند ۱۱۵ کیلومتر فاصله دارد و امروزه بزرگترین پایگاه دریایی ایالات متحده در آن قرار دارد. شهر ریچموند نیز اینک پایتخت ایالت مشترک المنافع ویرجینیا است.

۱۸۲۲ - کشور های آمریکای مرکزی به مکزیک ملحق شدند و امپراتوری لاتین (آمریکای مرکزی اسپانیایی زبان و کاتولیک مذهب) را به وجود آوردند که عمری طولانی نداشت.

۱۹۱۵ - در جریان جنگ جهانی اول در یک نبرد یکروزه در «ساری کامیس» که میان نیروهای روسیه و عثمانی روی داد به فاصله چند ساعت ۷۷ هزار سرباز عثمانی کشته شدند.

۱۹۱۹ - حزب کارگران آلمان که بعد به حزب نازی تغییر نام داد تشکیل شد.

۱۹۳۳ - احداث پل گلدن گیت در خلیج سانفرانسیسکو آغاز شد.

۱۲۹۰ ش - انتصاب "موسیو مرنارد" به سمت خزانه‏ داری کل ایران

در پی اولتیماتوم دولت روسیه به دولت ایران مبنی بر عزل "مورگان شوستر" آمریکایی از سمت خزانه‏ داری کل کشور و اخراج وی از ایران، دولت ایران در حالی که قوای روس در شهرهای آذربایجان ایران به قتل و غارت و کشتار مردم مشغول بودند به ناچار در برابر خشونت دولت تزاری تسلیم شد و به خدمت مستشاران آمریکایی پایان داد. دولت روس که هنوز هم به این موفقیت قانع نبود، به زودی دولت را مجبور ساخت که مجلس را منحل و اکثر مطبوعات را توقیف نماید و رییس بلژیکی کل گمرک را که دست‏نشانده ایشان بود، به جای شوستر آمریکایی، خزانه‏دار کل ایران کند. سرانجام ناصرالملک که در این زمان، نایب‏السلطنه کشور بود "موسیو مرنارد" بلژیکی را به این سمت برگزید.

۱۳۵۶ ش - تعطیلی دانشگاه ‏های ایران در اعتراض به سفر "کارتر" به ایران

دانشجویان مسلمان در اعتراض به سفر جیمی کارتر رییس جمهور وقت آمریکا به تهران، به مدت سه روز بر سر کلاس‏ها حاضر نشدند و دانشگاه را به تعطیلی کشاندند. دانشجویان انقلابی با درکی درست از اوضاع ایران و جهان و دخالت‏های ناروای ابرقدرت‏ها به‏ویژه آمریکا در امور ایران، این بار با تعطیل کردن دانشگاه ‏ها، صدای اعتراض خود را به گوش جهانیان رساندند.

انتهای پیام/