به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، تقلب در آثار علمی، اعتبار پژوهشگران و موسسات علمی را به خطر می‌اندازد. اعتباری که حاصل سال‌ها تلاش علمی است، گاهی تنها به دلیل ناآگاهی محققان زیر سوال می‌رود. در این راستا، هیئت دولت در مرداد ماه ۱۳۹۸، آیین‌نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی را بر اساس قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی مصوب سال ۹۶ تدوین کرد.
این آیین‌نامه شامل همه موسسات دولتی و غیردولتی زیر مجموعه وزارتخانه‌های علوم و بهداشت است. همچنین در مورد حوزه‌های علمیه دارای مجوز از شورای گسترش حوزه‌های علمیه هم کاربرد خواهد داشت.
نقش کارگروه‌های اخلاق در پژوهش در پیشگیری از تقلب
تشکیل کارگروه اخلاق در پژوهش وزارتخانه و موسسات از جمله مواد این آیین‌نامه اجرایی است. کارگروه وزارتخانه به منظور تدوین استانداردها و راهنماهای اخلاق در پژوهش، نظارت، اعتباربخشی، ایجاد هماهنگی و وحدت رویه بین کارگروه‌های اخلاق در پژوهش موسسات، تدوین استانداردهای تهیه آثار علمی و رسیدگی به اعتراضات نسبت یه تصمیمات کارگروه‌های موسسات تشکیل شده است.
کارگروه‌های اخلاق در پژوهش موسسات موظفند که علل و زمینه‌های بروز تخلفات پژوهشی را بررسی و آسیب‌شناسی کرده و تدابیری پیشگیرانه اعمال کنند. یکی دیگر از وظایف این کارگروه، برنامه‌ریزی برای افزایش سطح آگاهی اعضای هیئت علمی، دانشجویان و کارکنان موسسه از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی و نشست‌های علمی است. بررسی پروپوزال‌ها، رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها از نظر ثبت در ایرانداک و بررسی مشابهت هم از جمله وظایف این کارگروه است.
نقش سامانه مشابهت‌یاب در پیشگیری از تقلب علمی
مهم‌ترین راهکار ارائه شده برای پیشگیری از تقلب در این آیین‌نامه، استفاده از سامانه مشابهت‌یاب (همانندجو) ایرانداک است. مشابهت‌یاب سازوکاری است که در آن سامانه تحت شبکه متن کاربر را دریافت کرده و به صورت خودکار آن را با متون موجود در پایگاه‌های داده و مدارک دارای دسترسی آزاد، همانندیابی می‌کند.
پروپوزال‌ها، رساله‌ها و پایان‌نامه‌های طبقه‌بندی نشده دانشجویان تحصیلات تکمیلی باید پس از تصویب در موسسه در ایرانداک ثبت شود. همچنین همه رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها قبل از دفع باید در ایرانداک مشابهت‌یابی شده و گزارشی از آن ارائه شود.
نکته قابل توجه این است که ارائه گزارش مشابهت‌یابی برای کسب مجوز دفاع الزامی است. همچنین ایرانداک موظف است که امکان مشابهت‌یابی برخط (آنلاین) را برای موسسه ایجاد کند.
فارغ‌التحصیلی دانشجویان هم بدون ارائه گواهی ثبت نهایی پایان‌نامه یا رساله امکان‌پذیر نخواهد بود. به طوری که استفاده از امتیاز پایان‌نامه یا رساله مربوط به ترفیع پایه، ارتقای مرتبه اعضای هئیت علمی و تسویه حساب مالی و برخورداری از مزایای مالی آن، وابسته به ارائه گواهی ثبت‌نام و مشابهت‌یابی پایان‌نامه یا رساله در ایرانداک است.
انتهای پیام/
نظر شما