به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، آزادی دانشگاهی ، آزادی اساتید و دانشجویان برای تدریس، مطالعه، و پیگیری دانش و تحقیق بدون دخالت یا محدودیت غیرمنطقی از قانون، مقررات نهادی، یا فشار عمومی تلقی می‌شود.
عناصر اساسی آزادی دانشگاهی شامل آزادی اساتید برای تحقیق در مورد هر موضوعی است که نگرانی فکری آنها را برمی‌انگیزد. اساتید باید بدون نگرانی یافته‌های خود به دانشجویان، همکاران و دیگران ارائه کرده و داده‌ها و نتایج تحقیقات خود بدون سانسور یا به روشی که از نظر حرفه‌ای مناسب می‌دانند، در کلاس درس ارائه دهند. برای دانشجویان، عناصر اساسی شامل آزادی مطالعه موضوعات مربوط به آنها و نتیجه گیری برای خود و بیان نظراتشان است.
بیشتر بخوانید:
جمهوری‌خواهان مدعی یهودستیزی دانشگاه هاروارد شدند/ احضار اطلاعاتی به کنگره آمریکا
بر اساس آخرین معیار جهانی، اکنون درصد بیشتری از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می کنند که محدودیت‌های شدید آزادی دانشگاهی در آنها وجود دارد.
شاخص آزادی دانشگاهی در سال ۲۰۲۴ نشان داد که ۳.۶ میلیارد نفر (معادل ۴۵.۵ درصد از جمعیت جهان) در کشورهایی زندگی می کنند که محققان و مؤسسات آن فاقد استقلال هستند. به طوری که می‌توان ادعا کرد از هر ۱۰ نفر، ۴ نفر با محدودیت آزادی دانشگاهی مواجه هستند. این وضعیت آزادی‌های دانشگاهی را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال کشورهای پرجمعیت از جمله هند، برزیل و مکزیک در حال کاهش آزادی‌های دانشگاهی هستند.
وضعیت آزادی دانشگاهی در کشورهای غربی در رتبه‌بندی آزادی دانشگاهی رو به وخامت است؛ به ویژه آمریکا برای چهارمین سال متوالی و انگلستان برای هفتمین سال دچار افت رتبه شده‌اند. بر اساس گزارش تایمز هایر اجوکیشن، داده‌های جدید نشان می‌دهد که آزادی دانشگاهی در ۲۳ کشور در حال کاهش است و تنها در ۱۰ کشور در حال بهبود است.
لارس لات، محقق فوق دکتری در دانشگاه فردریش الکساندر آلمان و یکی از پژوهشگران این گزارش، گفت: محدودیت‌های آزادی دانشگاهی، پیشرفت دانش را دشوار می‌کند. این محدودیت نقش آموزشی دانشگاه‌ها در جامعه را با قرار دادن منافع ایدئولوژی، اقتصادی یا سیاسی بر دستیابی به دانش دانشگاهی تضعیف می‌کند.
محققان این مطالعه، نزول فاحش آزادی دانشگاهی در جهان را را به دو قطبی شدن سطوح سیاسی و اجتماعی در بسیاری از کشورها مرتبط می‌دانند بر این باورند که «احزاب ضد کثرت‌گرا و ناسیونالیست» که در ۲۰ سال گذشته ظهور کرده‌اند، اغلب استقلال دانشگاه را محدود می‌کنند.
نویسندگان در گزارش نوشته‌اند: ۲ قطبی شدن جامعه همچنین ممکن است منجر به ایجاد فضای ترس شود، این فضا دانشمندان را از طرح سؤالات تحقیقاتی بحث برانگیز یا به اشتراک گذاشتن یافته‌های خود با سیاست‌گذاران و مردم منصرف می‌کند.
آنها بر این باورند که دو قطبی شدن سمی بوده و می‌تواند بر آزادی نهادها و کارکنان برای انجام پژوهش و تدریس تأثیر بگذارد، از جمله این موضوعات تفرقه انگیز می‌توان به تغییرات آب و هوا، مهاجرت و مطالعات جنسیتی اشاره کرد.
با این حال، نویسندگان این مطالعه اعلام کردند: در حالی که ۲ قطبی شدن سطوح سیاسی و اجتماعی و محدودیت‌های آزادی دانشگاهی دست به دست هم می‌دهند، اما هیچ مدرکی دال بر علیت این موضوعات وجود ندارد و تحقیقات در مورد ارتباط بین موارد فوق، محدود است.
همچنین نویسندگان به این نکته اشاره می‌کنند که محدودیت‌های آزادی دانشگاهی، پیشرفت علمی را غیرممکن نمی‌کنند. به‌گفته دکتر لات، در چین همان جایی که پیشرفت علمی اتفاق می‌افتد، حتی اگر احزاب استقلال دانشگاه و آزادی‌های علمی فردی را محدود کند، پیشرفت علمی غیرممکن نیست.
کاترین کینزلباخ، استاد دانشگاه فردریش الکساندر و یکی دیگر از نویسندگان این گزارش، می‌افزاید: دانشگاهیان و دانشجویان به جای درگیر شدن در گرداب «ما در برابر آنها» باید بر گسترش دانش و درک آن، حتی در مواقع سخت، تمرکز کنند. در میان شکاف‌هایی وجود دارد که ممکن است گاهی غیرقابل حل به نظر برسند.
وضعیت کشورها در زمینه آزادی دانشگاهی
چک در صدر فهرست آزادی دانشگاهی قرار دارد و پس از آن استونی، بلژیک و آرژانتین قرار دارند و کره شمالی، اریتره و میانمار در انتهای لیست قرار دارند.
انگلستان امتیاز کمتری نسبت به همسایگان اروپای غربی خود کسب کرد، بسیاری از ایت کشورعا در بین ۱۰ درصد برتر از جمله ایتالیا، آلمان، اسپانیا و پرتغال قرار دارند.
کشورهایی که در دهه گذشته شاهد پیشرفت های قابل توجهی در آزادی دانشگاهی بوده اند عبارتند از گامبیا، سیشل، مونته نگرو و فیجی.
لازم به ذکر است شاخص آزادی دانشگاهی بر اساس معیارهایی مانند آزادی تحقیق و تدریس،. آزادی تبادلات دانشگاهی، انتشارات علمی، استقلال نهادی، آزادی بیان علمی و فرهنگی سنجیده می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما