به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ محققان آمریکایی در مطالعهای از مغز بیش از سه هزار نفر بین سنین ۵۵ تا ۶۵ سال و تصویربرداری از آنها نشان دادند که حجم کلی مغز متولدین دهه ۱۹۷۰ نسبت به متولدین دهه ۱۹۳۰ حدود ۶/۶ درصد افزایش یافته است.
براساس این گزارش، ماده سفید مغز اعضای نسل ایکس حدود هشت درصد و ماده خاکستری مغز آنها ۱۵ درصد نسبت به اعضای نسل خاموش افزایش پیدا کرده است. نسل ایکس به نسلی میگویند که بعد از اتمام انفجار جمعیت پس از جنگ جهانی دوم و قبل از نسل ایگرگ زاده شدهاند. بیشتر جمعیتشناسان، مورخان و صاحبنظران معتقدند که تولد این نسل در اوایل دهه ۱۹۶۰ آغاز شد و در اوایل دهه ۱۹۸۰ به پایان رسید که در ایران مابین دهه ۴۰ تا شروع دهه ۶۰ است. نسل خاموش نیز به نسلی از آمریکاییها گفته میشود که در فاصله سالهای ۱۹۲۵ و ۱۹۴۲ زاده شدهاند. این سالها با وقایع تلخی همچون رکود بزرگ و جنگ جهانی دوم مصادف است. در حالی که این عنوان اصولاً برای مردمان ساکن آمریکای شمالی به کار میرود، میتوان آن را برای ساکنین اروپای غربی، استرالزی، و آمریکای جنوبی نیز استفاده کرد. نسل خاموش شامل بیشتر کسانی است که در جنگ کره جنگیدهاند.
به غیر از این، مطالعات نشان میدهد که بخش خاصی از مغز به نام هیپوکامپ که نقش مهمی در حافظه و یادگیری دارد نیز در طول نسلهای متوالی مورد مطالعه ۵/۷ درصد از نظر حجم افزایش یافته است. این امر حتی پس از در نظر گرفتن سایر عوامل مؤثر مانند قد، سن و جنس هم صادق بود.
«چارلز دی کارلی»، متخصص مغز و اعصاب از دانشگاه کالیفرنیا دیویس، که رهبری این تحقیق تحقیقاتی را بر عهده داشت، توضیح میدهد: به نظر میرسد دههای که یک فرد در آن به دنیا میآید بر اندازه مغز و سلامت بالقوه درازمدت مغز تأثیر میگذارد.
تاثیرات جانبی
دی کارلی میگوید: ژنتیک نقش عمدهای در تعیین اندازه مغز دارد، اما یافتههای ما نشان میدهد که تأثیرات خارجی - مانند عوامل بهداشتی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی- نیز ممکن است نقش داشته باشند.
امروزه، زوال عقل دهها میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده است و با افزایش جمعیت سالخورده جهان، میتوان پیشبینی کرد که این بیماری در سه دهه آینده سه برابر خواهد شد. اما نکته امیدوار کنندهای وجود دارد که باید در نظر گرفت: در سه دهه گذشته، بروز زوال عقل در آمریکا و اروپا هر دهه حدود ۱۳ درصد کاهش یافته است. به نظر میرسد خطر مطلق زوال عقل برای نسلهای جوان در حال کاهش است که احتمالاً به دلیل سبک زندگی و تربیت سالمتر است.
زوال عقل با نازک شدن ماده خاکستری مغز به نام قشر مغز مشخص میشود که در حافظه، یادگیری و استدلال و بسیاری از فرآیندهای شناختی دیگر نقش دارد. از آنجایی که مغز بیمار به مرور زمان کوچک میشود، منطقی است که داشتن حجم بیشتر برای شروع میتواند به محافظت در برابر آسیبهای ناشی از افزایش سن کمک کند.
در واقع، مطالعات نشان دادهاند که عملکرد شناختی در بیماران مبتلا به آلزایمر با سرهای بزرگتر بهتر است، که از این به اصطلاح «فرضیه ذخیره مغز» پشتیبانی میکند.
دی کارلی و همکارانش برای اینکه ببینند آیا اندازه مغز میتواند میزان کمتر زوال عقل را در نسلهای جوانتر توضیح دهد یا خیر، از دادههای جمعآوریشده توسط مطالعه قلب فرامینگهام استفاده کردند که سلامت آمریکاییهایی را که بین سالهای ۱۹۳۰ تا ۱۹۸۰ متولد شده بودند، ردیابی کرد.
زمانی که شرکت کنندگان ۵۵ تا ۶۵ ساله بودند تحت تصویربرداری رزونانس مغناطیسی از مغز خود قرار گرفتند. این اطلاعات در اکتبر ۲۰۲۳ در دسترس قرار گرفت.
دی کارلی و همکارانش نشان میدهند که نسلهای جوانتر حجم مغز بزرگتری دارند، هم بهطور کلی و هم بهصورت منطقهای.
این تیم فقط متولدین دهه ۱۹۳۰ و ۱۹۷۰ را نیز مقایسه نکرد. آنها تحلیل خود را در بین هزار و ۱۴۵ بزرگسال با سن مشابه که در دهههای ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ متولد شده بودند نیز تکرار کردند.
یک بار دیگر، یافتههای آنها افزایش مداوم حجم مغز را دهه به دهه نشان داد؛ اثری که محققان میگویند در مورد یک نفر ناچیز است، اما در سطح جمعیت قابل توجه است.
بیشتر بخوانید:
پیشبینیهای یک آیندهپژوه در مورد آموزش: دانش در مغز قابل دانلود میشود
دی کارلی فرضیه میدهد: ساختارهای بزرگتر مغز مانند آنچه در مطالعه ما مشاهده شد، ممکن است منعکسکننده بهبود رشد مغز و بهبود سلامت مغز باشد.
ساختار مغز بزرگتر نشاندهنده ذخیره مغزی بزرگتر است و ممکن است اثرات اواخر عمر بیماریهای مغزی مرتبط با سن مانند آلزایمر و زوال عقلهای مرتبط را از بین ببرد.
با این حال، دانشمندان علوم اعصاب همیشه در مورد اینکه آیا حجم مغز یک نماینده مناسب برای ذخیره مغز است یا خیر، اتفاق نظر ندارند. برخی از مطالعات هیچ ارتباطی بین عملکرد حافظه و حجم مغز در طول زمان نشان ندادهاند.
به هر حال اندازه در مورد عملکرد مغز همه چیز نیست و اندازه مغز لزوما شما را باهوشتر نمیکند. اما میتواند عامل خوبی برای زوال ناشی از افزایش سن باشد.
به عنوان مثال، ورزش منظم با حجم بیشتر مغز در حافظه و مناطق یادگیری مرتبط است. در حالی که به نظر میرسد رژیم غذایی نامناسب، مصرف الکل و انزوای اجتماعی اثر معکوس دارند.
یک مطالعه اخیر در مورد فقر نشان داد که ماده سفید میتواند به دلیل از دست دادن چگالی در اتصالات نورون و از بین رفتن پوشش محافظی که به نورونها کمک میکند پیامها را سریع ارسال کنند، تجزیه شود. به نظر میرسد درآمدهای بالاتر از این تأثیر محافظت میکند.
دی کارلی و همکارانش میگویند: ساختار بزرگتر مغز، که ممکن است منعکس کننده بهبود رشد مغز و سلامت مغز باشد، حداقل یکی از مظاهر بهبود ذخیره مغز است که میتواند اثر بیماریهای اواخر عمر را بر زوال عقل نشان دهد.
انتهای پیام/
نظر شما