به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، براساس نامه‌ای که سال گذشته انجمن مامایی خطاب به وزارت بهداشت نوشت، ۵۶ درصد زایمان‌ها در کشور سزارین هستند و این درحالی است که در کشورهای پیشرفته تلاش می‌شود تا زایمان بیشتر به صورت طبیعی انجام شود.
بیشتر بخوانید
زایمان طبیعی برای کدام دسته از زنان خطرناک است؟
افزایش سزارین به ویژه سزارین‌های خودخواسته و در مواقعی حتی سزارین‌های انتخابی در تاریخی مشخص و به اصطلاح رند، ریشه‌های فرهنگی دارد و در طی این سال‌ها هم باعث بروز آسیب‌های متعدد برای زنان شده است.
عواقب ترغیب مادران به انجام عمل‌های سزارین
یکی از اساتید مامایی که نخواست نامش فاش شود، در گفت‌و گو با ایسکانیوز درخصوص عوارضی که افزایش سزارین برای زنان و جامعه خواهد داشت، گفت: کشور در بحران جمعیت است و احتمال منفی شدن رشد جمعیت در چند سال آینده وجود دارد که این بدترین اتفاقی است که می‌تواند برای یک کشور رخ دهد. فارغ از دلایلی همچون مهاجرت و کاهش زاد و ولد، برخی عوامل وجود دارند که ناشی از اشتباهات مدیریتی ما است و باعث کاهش زاد و ولد می‌شود. ترغیب مادران به انجام عمل‌های سزارین و القای این موضوع که مادران ما توانایی زایمان طبیعی را ندارند، باعث شده تا فرد در اثر عوارض بعد از عمل نتواند، فرزندان بیشتری به دنیا بیاورد.
وحشت در زنان نسب به زایمان طبیعی
وی افزود: مدیریت اشتباه در کنار فشار اجتماعی باعث شده تا ما پرچم‌دار سزارین در دنیا باشیم. همین موضوع سبب شده تا آمار چسبندگی جفت و عمل خارج کردن رحم (هیسترکتومی) در خانم‌های زیر ۳۰ سال در ایران بسیار زیاد باشد. تخصص‌گرایی و فشارهای اجتماعی رعب و وحشت را در زنان نسبت به زایمان طبیعی افزایش داده است. این درحالی است که می‌توان خدمات حوزه مامایی بهره برد اما فعالیت ماماها محدود شده است. زایمان امری فیزیولوژیک است و در مواقع خاص و خطرناک باید دخالت جراحی صورت گیرد اما شرایط طوری شده که مادران ما فکر می‌کنند که زایمان سزارین کاری عادی و بدون خطر است.
این استاد دانشگاه معتقد است که حوزه خدماتی که ماماها در ایران انجام می‌دهند تنها یک سوم از خدماتی است که متخصصان مامایی در کشورهای پیشرفته انجام می‌دهند. وی در این خصوص توضیح داد: تخصص‌گرایی در وزارت بهداشت یکی از بدترین اتفاقات در سیستم بهداشت و درمان است. وزارت بهداشت درمان‌محور عمل می‌کند و این رویکرد بزرگترین آسیب را به جامعه وارد می‌کند.
متخصص مامایی عنوان کرد: مردم برای کوچک‌ترین خدماتی به متخصص مراجعه می‌کنند درحالی که در دنیا ابتدا باید به پزشک عمومی و ماما مراجعه کرد و برای دخالت‌های درمانی بیشتر سراغ متخصص برویم. تعرفه‌گذاری اشتباه و اجرای نادرست سیستم ارجاع باعث شده تا متخصص‌ها به انجام خدمات سطح یک رو بیاورند.
افزایش ۶ درصدی آمار سزارین در کشور
وی ادامه داد: ۸۵ درصد کل زایمان‌ها در دنیا طبیعی و بدون عارضه است و نهایتا ۲۰ درصد نیازمند جراحی هستند اما در ایران اکثریت زایمان‌ها سزارین است و افراد از همان ابتدا سراغ متخصص می‌روند. ماماها برای انجام روند فیزیولوژیک بارداری آموزش می‌بینند اما متخصصان زنان در راستای درمان بیماری‌ها آموزش دیده‌اند. قرار بود که آمار سزارین بعد از اجرای قانون جوانی جمعیت کاهش پیدا کند اما ۶ درصد افزایش پیدا کرد.
استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بسیاری از مادران حتی در بارداری اول که کمتر نیاز به زایمان سزارین وجود دارد، به سمت این کار می‌روند و در بارداری‌های بعدی دچار مشکل می‌شوند، اظهار کرد: سزارین جراحی بسیار بزرگی است اما افراد به سادگی تن به این کار می‌دهند. تمام سلبریتی‌های معروف دنیا که چندین فرزند دارند، با زایمان طبیعی فرزندان خود را به دنیا آورده‌اند و این موضوع در دنیا مرسوم است.
تخصص‌گرایی و سواستفاده برخی پزشکان از شرایط
وی اضافه کرد: یک زایمان ۱۰ ساعت طول می‌کشد و متخصص مامایی آموزش دیده که در این مدت چطور از مادر مراقبت کند و متخصصان زنان معمولا حوصله و زمان ندارند که به این اندازه برای مادر وقت بگذارند و در نهایت مادر را ترغیب به انجام سزارین می‌کنند. بارداری بیماری نیست که نیاز به متخصص داشته باشد اما تخصص‌گرایی باعث شده تا در این میان برخی متخصصان هم سواستفاده کرده و با مراکز سنوگرافی قرارداد ببندند و بدون دلیل مادران را به سنوگرافی ارجاع داده یا مکمل‌هایی خارج از نیاز واقعی بیمار تجویز کنند. مراقبت، موازی درمان است و زیرمجموعه آن نیست. نمی‌توان متخصصان زنان را جایگزین مامایی کرد.
با افزایش زایمان سزارین ما به نسل بعد آسیب می‌زنیم
وی با اشاره به عوارض سزارین‌های انتخابی گفت: ۵۶ درصد مادرانی که سزارین شده‌اند، نمی‌توانند به طور کامل به فرزندشان شیر بدهند. تماس پوست با پوست در دقایق اولیه تولد که به آن ساعت طلایی می‌گویند در زایمان سزارین از دست می‌رود؛ در حالی که تحقیقات نشان داده این تماس در سلامت کودک در آینده نقش دارد. فشار کانال زایمان برای هوش کودک لازم است و با افزایش زایمان سزارین ما به نسل بعد آسیب می‌زنیم. یکی از دلایل افزایش بیش‌فعالی و حساسیت‌ها افزایش سزارین است.
کاهش زایمان سزارین منافع عده‌ای را به خطر می‌اندازد
استاد دانشگاه عنوان کرد: ماده ۴۵ قانون جوانی جمعیت می‌گوید که مامایی باید تقویت و خدمات آن تحت پوشش بیمه باشد اما وزارت بهداشت حتی نقشی برای ماماها در سیستم ارجاع درنظر نگرفته است. این عملکرد اعتماد مردم را به کادر درمان کاهش خواهد داد. وزارت بهداشت باید متولی اجرای قانون باشد و تحت تاثیر مسائل صنفی قرار نگیرد. علیرغم تاکی رهبری و وجود قانون، عده‌ای مانع افزایش زایمان طبیعی هستند چراکه با کاهش این زایمان‌ها منافع آن‌ها درخطر می‌افتد.
وی ادامه داد: در تمام دنیا مامای خانواده و پزشک خانواده در سطح اول خدمات می‌دهند اما در سیستم ارجاع ایران نام ماما به مراقب سلامت تغییر کرده و فعالیت‌های وی محدود شده است. وزارت بهداشت با چه اجازه‌ای چنین کاری کرده است، در حالی که هیچ کدام از مسئولان این حوزه موافق این کار نستند. حتی وزارت بهداشت به دیگر رشته‌ها آموزش مراقبت از بارداری می‌دهد و آن‌ها هم ردیف با ماماها قرار می‌دهد که با این کار سلامت مادران به سخره گرفته می‌شود.
رفتارهای غیرحرفه‌ای برخی کادردرمان
علاوه بر این برخی رفتارهای غیرحرفه‌ای از سوی کادر درمان به ویژه در بیمارستان‌های دولتی هم باعث شده تا زنان به سمت بخش خصوصی و سزارین بروند. خانمی که تجربه زایمان طبیعی در بیمارستانی دولتی داشته نوشته: بدترین تجربه من این است که حریم شخصی‌ام توسط خانم‌ها نقض شد. به این بهانه که همه خانم هستند و مشکلی ندارد، از خدمات تا پزشک و ماما نگاهم کردند و اگر اعتراض کنیم با انواع توهین‌های جنسی کلامی مواجه می‌شویم. به دلیل همین تجربه برای زایمان فرزند دومم به بیمارستان خصوصی رفتم اما تنها تفاوتی که داشت، هزینه بالا بود. این موضوع باعث افسردگی من شد اما نمی‌توانستم در مورد آن با کسی حرف بزنم.
برخی هم می‌گویند که به دلیل شرایط استرس‌زای اتاق زایمان طبیعی و تجربه‌های ناخوشایندی که از دیگران شنیده یا تجربه کرده‌اند، حاضر به زایمان طبیعی نیستند و ترجیح می‌دهند برخلاف میل باطنی زایمان سزارین را انتخاب کنند.
انسیه کتابچی معاون برنامه‌ریزی پایش و ارزیابی عملکرد ستاد ملی جمعیت در گفت‌وگو با ایسکانیوز در پاسخ به این سوال که چه ساز و کاری برای تامین امنیت روانی مادران باردار در اتاق زایمان و جلوگیری از بدرفتاری‌ها وجود دارد، گفت: ماده ۵۰ قانون جوانی جمعیت به طور مفصل به بهبود شرایط زایمان زنان در بیمارستان‌ها پرداخته است. برمبنای این ماده قانونی باید تعداد متخصصان مامایی و زنان در بیمارستان‌ها متناسب با تعداد مراجعین افزایش پیدا کند تا فشار کاری از دوش این قشر برداشته شود؛ چراکه افزایش فشار کاری منجر به ایجاد خستگی شده و فرد ممکن است برخورد نامناسبی با مادران باردار داشته باشد. پس در قدم اول برای حل مشکل بدرفتاری‌ها باید فشار کاری کادر درمان را کم کرد.
وی با اشاره به اهمیت اجرای قانون رضایت‌سنجی از مادر عنوان کرد: براساس این قانون، وزارت بهداشت مکلف شده تا از مادران بعد از انجام پروسه زایمان، نظرسنجی کند. در این نظرسنجی میزان رضایت مادر از نحوه برخورد کادر درمان، شرایط بهداشتی بیمارستان و نحوه ارایه خدمات تشخیصی و درمانی مورد بررسی قرار می‌گیرد. یعنی باید پیامکی برای مادر ارسال شود که حاوی چند سوال کلی باشد و وی با بله و خیر به سوالات پاسخ دهد.
رضایت مادر مبنای پرداخت کارانه پزشک و ماما باشد
کتابچی توضیح داد: مطابق قانون، وزارت بهداشت باید این رضایت‌سنجی را مبنای پرداخت کارانه عوامل زایمان قرار دهد. درسامانه‌های وزارت بهداشت مشخص است که خدمات مربوط به هر کد ملی مربوط به مادر توسط کدام پزشک و ماما انجام شده است و نتیجه رضایت‌سنجی از هر مادر در سامانه در رزومه عملکردی هر ماه آن پزشک یا ماما قرار می‌گیرد. در حقیقت اگر رضایت مادر مبنای ارتقاء دریافتی پزشک و ماما باشد، رفتار و عملکرد آن‌ها هم تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت و اشتباهات کمتر خواهد شد.
وی با اشاره به تعلل وزارت بهداشت در اجرای قانون رضایت‌سنجی از بیمار عنوان کرد: اهمیت اجرای این قانون در بیمارستان‌های دولتی بسیار زیاد است چراکه در بخش خصوصی کارکنان می‌دانند که اگر حُسن رفتار نداشته باشند، بیماران خود را از دست خواهند داد اما در بیمارستان‌های دولتی اینطور نیست و مردم عمدتا توسط ماما و پزشک کشیک خدمات می‌گیرند و انتخاب پزشک و ماما از حسن خدمات آن‌ها متاثر نمی‌شود. این قانون باید اجرا شود و زیرساخت‌های آن هم مهیا است اما متاسفانه وزارت بهداشت در اجرای دقیق و کامل آن تعلل می‌کند.
به گزارش ایسکانیوز، اشتباهات مدیریتی، بدرفتاری کادردرمان و مشکلات فرهنگی باعث شده تا شاهد افزایش زایمان سزارین در ایران باشیم که می‌تواند عواقب بدی برای سلامت زنان داشته باشد. این موضوع خود می‌تواند یکی از موانع بر سر راه افزایش جمعیت و فرزندآوری باشد که وزارت بهداشت باید به آن ورود کرده و برای بهبود شرایط برنامه‌ریزی کند.
انتهای پیام /
نظر شما