به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ برخلاف حرکات خاص یا پاسخ‌های حسی، تفکر خلاق به هیچ بخشی از قشر خارجی چروکیده مغز محدود نمی‌شود. اما تیمی از محققان به رهبری کالج پزشکی بیلر در تگزاس آمریکا ادعا می‌کنند که مدارهای مغزی را شناسایی کرده‌اند که برای برخی از انواع خلاقیت‌ها اساسی هستند.

وقتی 9 شرکت‌کننده بزرگسال بخش‌های خاصی از شبکه حالت پیش‌فرض (DMN) خود را به‌طور موقت از طریق تحریک عمیق مغز سرکوب کردند، دیگر قادر نبودند به همان اندازه خارج از جعبه (خلاقانه) فکر کنند.

شبکه DMN زمانی فعال می‌شود که ذهن آزادانه از فکری به فکری دیگر سرگردان باشد یا به قول معروف سیلان ذهن ایجاد شود. این ساختار کاملاً برای تفکر خارج از چارچوب است، و بین «مفاهیم به ظاهر دور» ارتباط برقرار می‌کند تا ایده‌ها یا راه‌حل‌های منحصر به‌فردی را به روشی خودجوش ایجاد کند.

مطالعات قبلی تصویربرداری مغز، فعالیت DMN را با افکار خلاق مرتبط می‌کردند، اما در سال 2022، یک جراح مغز و اعصاب به همراه همکارانش اولین کسانی بودند که رابطه علّی بین این 2 را پیدا کردند.

دانشمندان علوم اعصاب هنگام برداشتن تومورهای مغزی از بیماران بیهوش و بیدار کشف کردند که مهار الکتریکی DMN جریان خلاق شرکت کنندگان را قطع می‌کند. یعنی داوطلبان دیگر نمی‌توانستند مثل گذشته از وسایل روزمره مانند صندلی یا فنجان استفاده کنند.

محققان تأثیر مشابهی را در شرکت‌کنندگانی که تحت نظارت تهاجمی صرع قرار داشتند، نشان دادند. این تکنیک پیشرفته بر الکترودهای مغزی کاشته شده متکی است و به دانشمندان اجازه می‌دهد تا «تحریک عمیق مغز» شبکه‌های عصبی خاص را انجام دهند و ببینند چه اتفاقی برای فعالیت الکتریکی می‌افتد.

برخلاف مطالعات fMRI که فعالیت مغز را از طریق جریان اکسیژن خون حدس می‌زند، الکتروانسفالوگرام‌ها به طور مستقیم فعالیت الکتریکی نورون‌ها را در زمان واقعی اندازه‌گیری می‌کنند. الکترودهای تعبیه شده در مغز حتی حساس‌تر از الکترودهایی هستند که روی جمجمه چسبانده می‌شوند.

نقطه‌ها مکان همه الکترودها را در بیماران نشان می‌دهند و بر اساس ناحیه مغز کدگذاری شده‌اند. نقاط قرمز در تصاویر پایین، مکان الکترودها را در DMN نشان می‌دهد.

در مطالعه حاضر، از 13 بیمار صرعی با الکترودهای کاشته شده خواسته شد تا هر تعداد که می‌توانند از یک آیتم روزمره استفاده کنند. آنها یک دقیقه فرصت داشتند تا کار را انجام دهند. محققان با کمک این ابزارها در همان چند میلی‌ثانیه اول تلاش برای انجام تفکر خلاق، متوجه شدند که چه اتفاقی در مغز آنها رخ می‌دهد.

DMN اولین قسمتی از مغز بود که روشن شد. مدت کوتاهی پس از آن، شبکه فعالیت خود را با سایر مناطق مغز، مانند مناطقی که در حل مساله و تصمیم‌گیری دخیل هستند، هماهنگ کرده بود.

محققان معتقدند این نشانه‌ای است که DMN در حال بازیابی و غربال کردن انواع مختلف اطلاعات برای تولید ایده‌های جدید قبل از ارسال آنها برای قضاوت توسط سایر مناطق درگیر در تفکر انتقادی است. آنها می‌گویند: این شناخت «بالا به پایین» به مغز اجازه می‌دهد تا تداعی‌های نامناسب را تجزیه و تحلیل کند و افکار مفید و بدیع را انتخاب کند.

یافته‌های اخیر به توضیح این موضوع کمک می‌کند که چرا دوش گرفتن و سیلان ذهن می‌تواند در تولید افکار و راه‌حل‌های بدیع مفید باشد.

استفاده از الکترودهای کاشته‌شده برای سرکوب موقت بخش‌هایی از DMN که به تفکر جانبی مرتبط هستند، استفاده‌های جدید برای موارد روزمره را برای بیماران سخت‌تر کرد. اما سیلان ذهنی آنها دست نخورده باقی ماند.

انتهای پیام/