به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر شدت گرفته و مشکلاتی برای کشور به وجود آورده است و به نظر می‌رسد که باید هر چه زودتر به سمت سازگاری با این تغییرات برویم. کم‌آبی اولین چیزی که با شنیدن کاهش بارش‌ها و خشکسالی به ذهن خطور می‌کند اما تغییرات اقلیمی حتی می‌تواند زیرساخت‌های کشور را تحت تاثیر قرار دهد و به همین واسطه سازگاری با تغییرات اقلیمی برای کشور خشکی مثل ایران اهمیت بالایی دارد.

بیشتر بخوانید

نقش«بازار آب»در حفظ سفره‌های زیرزمینی و بهبود معیشت کشاورزان

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی نوشته که براساس گزارش برنامه محیط زیست ملل متحد در سال ۲۰۲۲ ایران از جمله معدود کشورهایی است که در سطوح راهبردی، سیاستی و برنامه‌ریزی اقدام چندانی برای سازگاری اقلیمی انجام نداده است. این در حالی است که بررسی محتوای اسناد آمایش سرزمین، قوانین پنج ساله توسعه و متن لایحه برنامه هفتم توسعه نشان از توجه نداشتن به کلان روند تغییر اقلیم دارد.

۱۵ کلان‌شهر کشور درگیر پدیده فرونشست زمین شدند

رئیس اداره ترازیابی دقیق سازمان نقشه‌برداری کشور هم گفته که ۱۵ کلان‌شهر کشور درگیر پدیده فرونشست زمین شدند و این پدیده طوری وارد شهرها شده که به سازه‌های محلی آسیب‌های جدی وارد کرده و ایمنی مردم را تحت تأثیر قرار داده است.

فریبرز ناطق الهی استاد مهندسی سازه و محقق درخصوص نحوه تاثیر تغییرات اقلیمی بر زیرساخت‌ها به ایسکانیوز گفت: کاهش آب در لایه‌های زیرین خاک، زیرساخت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به همین واسطه پایه‌های پل‌ها، لوله‌کشی‌های گاز و غیره آسیب می‌بینند. این زیرساخت‌ها در گذشته و بر روی بستر خاصی ساخته شده بودند که شرایط آب‌وهوایی متفاوتی داشت. وقتی شرایط آب و هوایی از رطوبت به سمت خشکی می‌رود، خلل و فرج زمین بیشتر می‌شود و آب یا بخار شده یا به لایه‌های پایین‌تر می‌رود؛ در نتیجه خاک سست شده و تمام ساختارهایی که ما از سطح زمین به پایین داریم، تراکم اصلی خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که این سازه‌ها برای تراکم متفاوتی ساخته شده بودند و حالا تراکم تغییر کرده است.

وی با اشاره به اینکه فرونشست یکی از پدیده‌های ناشی از کاهش تراکم خاک است، عنوان کرد: در اثر این اتفاق لوله‌ها تغییر شکل داده و فونداسیون‌ها تغییر می‌کنند. به همین واسطه توجه به تغییرات اقلیمی در ساخت‌وسازها اهمیت بسیار زیادی دارد. کمبود بارش‌ها باعث می‌شود که شرایط خاک زیر سازه‌ها تغییر کند و این مسئله‌ای نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت.

ناطق الهی توضیح داد: گاهی حتی ساخت سدها هم تبعاتی دارد؛ سدها براساس میزان حجم و بزرگی که دارند، فشاری بر روی زمین را افزایش می‌دهند. حتی ممکن است که منجر به زلزله‌های القایی شوند که این اتفاق در جنوب کشور رخ داده است. فشار زیاد باعث حرکت گسل‌ها می‌شود و در کل دنیا پنج درصد زلزله‌های رخ داده را ناشی از زلزله‌های القایی می‌دانند.

فجایعی که با سست شدن خاک رخ می‌دهد

این محقق معتقد است که بیشتر فروچاله‌هایی که رخ می‌دهد، ناشی از تغییرات اقلیمی است. وی در این خصوص توضیح داد: این اتفاق در مناطق مختلف تهران رخ می‌دهد. ما به طور مستمر فروچاله و فرونشست داریم اما تنها موارد بزرگ رسانه‌ای می‌شوند. خشکسالی و کم آبی باعث شده تا لایه‌های پایین خاک خشک و سست شوند. مثلا ممکن است که لوله گاز یا نفت بشکند. هر چقدر هم از شمال به سمت جنوب تهران برویم، احتمال این اتفاقات بیشتر است.

استاد مهندسی سازه با بیان اینکه تمام لوله‌های آب، نفت، گاز و کابل‌های برق تحت تاثیر این تغییرات قرار می‌گیرند، بیان کرد: این اتفاق می‌تواند ریل‌های قطار و مخزن‌های ذخیره آب را هم تحت تاثیر قرار دهد. مخازن گاز پالایشگاه‌ها هم که از سطح زمین پایین‌تر هستند، تحت تاثیر شرایط خاک قرار می‌گیرند. آسیب به این زیرساخت‌ها می‌تواند منجر به فجایع بزرگ شوند.

وی در پاسخ به این سوال که چطور باید با تغییرات اقلیمی سازگار شویم، گفت: در تمام دنیا آئین‌نامه‌ها براساس دوره‌های زمانی تنظیم می‌شوند و بعد از آن باید، سازه مقاوم‌سازی یا نوسازی شود. زیرساخت‌ها باید براساس شرایط مرمت شوند اما چون امروز در شرایط اقتصادی دشواری هستیم، بیشتر توجه بر نگهداری سازه‌ها است اما برخی زیرساخت‌ها نیاز به بازسازی دارند.

طرح‌های جامع کشور باید پیوست‌های اقلیم داشته باشند

سحر تاج‌بخش مسلمان رئیس سازمان هواشناسی کشور هم گفته که طرح‌های جامع کشور باید پیوست‌های اقلیم داشته باشند. وی می‌گوید: به‌نحوی‌که داده‌ها و اطلاعات این پیوست‌ها به تأیید سازمان هواشناسی کشور برسد. قطعاً اکنون پیمانکاران در طرح‌های بزرگ در حال اجرای کشور، مسائل اقلیمی را رعایت می‌کنند؛ ولی با توجه به ضرورت بررسی دوره‌های بازگشت پدیده‌ها به‌وسیله متولی رسمی داده و اطلاعات هواشناسی کشور، این موضوع باید با تأیید سازمان هواشناسی انجام شود.

وی ادامه داد: کشور ما نیز بسیار آسیب‌پذیر است و همواره باید از نظر مدیریت بحران‌های جوی و اقلیمی آمادگی کامل در کشور وجود داشته باشد؛ چرا که هم سازه‌ها در کشور تقریباً فرسوده هستند و هم نیاز است تا مسائل فرهنگی این حوزه در بین مردم تقویت شود.

رئیس سازمان هواشناسی کشور در بخش دیگری عنوان کرد: سازمان هواشناسی متولی اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های مربوط به تغییر اقلیم در کشور نیست؛ اما باید در این حوزه یک وفاق ملی برقرار شود تا همه به نفع منافع ملی و سرزمینی کشور برنامه‌های خودشان را به‌خصوص در حوزه صنعت، کشاورزی و آب به بهترین شکل مدیریت کنند.

به گزارش ایسکانیوز، سازگاری با تغییرات اقلیمی 2 جنبه دارد؛ یکی اینکه باید با کنترل تولید گازهای گل‌خانه‌ای و تولید سوخت پاک، اثر تغییرات اقلیمی را کاهش دهیم و دوم اینکه باید با ترمیم و مراقبت دوره‌ای طوری عمل کنیم که زیرساخت‌ها آسیب نبینند. گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی چیزی نیست که بتوانیم از آن فرار کنیم واگر از آن غافل شویم، حوادث دومینووار بر سرمان آوار می‌شوند.

انتهای پیام /