به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز؛ دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی صبح امروز دوشنبه ۱۹ شهریورماه ۱۴۰۳ در دومین شورای معاونان امور مدارس دانشگاه آزاد اسلامی که در سازمان مرکزی این دانشگاه برگزار شد، اظهار کرد: مسئله در حقیقت از اینجا شروع شد که ما در مواجهه با موسسات تمدنی غرب و ورود به ایران در ۲۰۰ ساله اخیر با یک کج فهمی و بدفهمی‌های جدی روبه رو شدیم.

وی ادامه داد: علت قضیه این بود که اساسا ما صاحب فرهنگ، اندیشه و سازمان‌های به جا مانده از گذشته تمدنی خود بودیم اما زمانی که یک تمدن با تمدن جدید مواجه می‌شود، معمولا سعی می‌کند تمدن جدید را با آنچه خود آموخته است تناسب دهد.

دکتر طهرانچی افزود: ما صاحب مدرسه بودیم. زمانی که قرار بود مدرسه رشدیه را در تبریز بیاوریم، گفتیم این مدرسه همان مدرسه خودمان است و تصورمان این بود کارکرد و ساختارش هم همان است.

وی خاطرنشان کرد: مفهوم یونیورسیتی اصلا دانشگاه نبود! در حالی که گفتیم ما خودمان هزار و اندی سال پیش دانشگاه داشتیم و همین باعث شد با مسئله جور دیگر برخورد کنیم و تجارب خود را منتقل نکردیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اهمیت مفهوم «ساختار»، تصریح کرد: غرب مخصوصا موسسات تمدنی ماحصل مدرنیته سازمان یافته است نه مدرنیته! داستان ما حکایت کلاغی است که میخواست راه رفتن کبک را بیاموزد اما راه رفتن خود را هم فراموش کرد.

وی اضافه کرد: غرب به ساختار به شدت توجه دارد و ساختارساز است و در این قاعده حرکت میکند. فرق مدارس رشدیه ایضا مدارس ۱۵۰ ساله اخیر ما با مدارس قبل چیست؟ مدارس قبل مربی محور بودند اما این مدرسه سازمان محور است بنابراین غرب در نظام جدید تربیت مربی محور را به تربیت سازمان محور تبدیل کرد.

دکتر طهرانچی ادامه داد: ما مسئله ساختار را خیلی ساده دیدیم و خیال کردیم جزئی از تمدن و بدیهی است و اثرات کارکردی آن را ندیدیم پس در این قصه ، ساختار یک بحث جدی است.

وی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم در خصوص اهمیت ساختار گفت: کسانی که رهبرانشان را از غیرخدا انتخاب کنند همچون عنکبوتی است که خانه‌ای می‌سازد! بیت عنکبوت چه اهمیتی دارد؟ اجزا آن مقاوم‌ترین هستند؛ اما زمانی که کنار هم قرار گرفتند، سست‌ترین ساختار را تشکیل می‌دهند. بنابراین بدانید ساختار مهم است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه مدرسه صرفا به کتاب و معلم نیست، تصریح کرد: خود ساختار اصالت دارد و رکن است. ما ۶ اعزام قبل از تاسیس دانشگاه تهران داشتیم که در اعزام پنجم از ۳۰ نفر ۱۵ نفر تعلیم و تربیت بود و این یعنی ساختار مدرسه را کپی کنید و بیاورید.

وی بیان کرد: ما با یک مقوله تعلیم و تربیت مواجهیم منتها روش ما اقتباسی است! روش اقتباسی ذاتا بد نیست در واقع اگر توجه نداشته باشیم بد است. آیا ساختار ذاتا بد است؟ خیر بلکه در ۱۵۰ سال گذشته ساختار را مال خود نکردیم چون قوه عاقله ای برای درک این مفاهیم خلق نکردیم.

دکتر طهرانچی افزود: ما هیچ گاه با قوه عاقله به مدرسه نگاه نکردیم. با معلم و کتاب نگاه کردیم اما با ساختار نه. قوه عاقله را از کجا آوردیم؟ تربیت قوه عاقله با دانشگاه است.

وی ادامه داد: اگر دانشگاه تربیت قوه عاقله را به عهده دارد یعنی برای مفهوم مدرسه این قوه عاقله باید کار کند و نظریه داشته باشد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افزود: بدفهمی دوم مربوط به موسسات تمدنی میشود زمانی که مفهوم university وارد شد فرهنگستان اول ترجمه آن را انجام داد که سوال شد آن را چه بگذاریم؟ دوباره برگشتیم به سبقه خودمان و گفتیم چیزی که غربی ها درست کرده اند؛ نهاد دانش است که به آن دانشگاه میگوییم در صورتی که کجای مفهوم university اسمی از «دانش» در آن وجود دارد؟

وی ادامه داد: عرب ها مثل ما برخورد نکردند و گفتند university همان جامعه است. پس ما دانشگاه را که نهاد دانش است، خلق کردیم. موسسات تمدنی از ابتدا با دو ویژگی دین ستیز و تقلیدگر کج بنیان نهاده شدند.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه موسسات تمدنی نهاد ترویج دانش و نه تولید دانش بودند، تصریح کرد: در غرب نهاد دانشگاه نهاد توسعه بود اساسا نهاد علم نهاد پیشرفت نیست. دکتر داوری یک متنی دارند با این مضمون که غرب قدرتش را عین علم میدانست و از علم نمیگرفت! ما گفتیم نهاد دانشگاه بشود نهاد دانش که اگر خوب کار کند قدرت آفرین میشود که ماجرای تولید مقاله ها هم به همین مسئله بازمیگردد.

وی افزود: یک نکته مهم که اتفاق افتاد آن علم را در دانشگاه بخشی از توسعه میدانست پس اگر اسم موسسه تمدنی را گذاشت مدرسه؛ مدرسه عین مسئله شد و مسئله جدای از توسعه نبود یعنی رابطه بین توسعه جامعه و کنش دانشگاه تنگاتنگ است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: مسئله تربیت کودکان و نوجوانان مسئله توسعه و پیشرفت کشورهاست و دانشگاه ها به این دلیل این مسئله را مسئله علمی خود میدانستند.

وی با اشاره به رشته علوم تربیتی اضافه کرد: این رشته مسئول توسعه علم تعلیم و تربیت بود اما چند نظریه از دل آن بیرون آمد؟ عمدتا سال های سال گیر ترجمه بود و با تمام تلاش ها گزاره علمی تولید کرد. گزاره هایی در مکتب نهاد دانش نه نهاد توسعه!

دکتر طهرانچی افزود: مدرسه ای که پس از مواجهه ما با تمدن غرب شکل گرفت در ادامه خط مکتب خانه های ما نبود و یک ساختار سازمان یافته که خود رکن تعلیم و تربیت بود بروز کرد و کنار معلم و محتوا، به هویت ما توجه نداشتیم.

وی گفت: مسئله بعدی این است که دانشگاه نسبتی بین خود و مدرسه برقرار نکرد. ما به دنبال توسعه دانش علوم تربیتی رفتیم و قوه عاقله و متفکره بین اینها برقرار نشد.

دکتر طهرانچی با طرح این سوال که ما مدرسه و دانشگاه را چه میدانیم؟ به آیاتی از کلام الله مجید اشاره و اضافه کرد: ما یک نظام کر و کور درست کردیم کجا در مدارس مان بصیر بار می آوریم؟ و کجا پدیده شناسی ما به موعظه ختم میشود؟

وی با اشاره به آیه ۱۴۶ سوره اعراف و طرح مفاهیم سبیل الرشد (راه هدایت) و سبیل الغی(راه گمراهی) اظهار کرد: سبیل الرشد همان دانشگاه است و رشد، کنش اجتماعی پیچیده است. دانشگاه نهاد توسعه جامعه است که مبتنی بر علم، تکنیک، ثروت و حیات است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افزود: مقام معظم رهبری میفرمایند: ما نیازمند یک الگو هستیم و شما جوانان در قبال پیشرفت کشور خود را مسوول بدانید. بنابراین دانشگاه باید نهاد پیشرفت شود و پیشرفت عین علم است.

وی با اشاره به بیانات رهبر انقلاب مبنی بر اینکه مدل توسعه را از غرب نمیگیریم، ادامه داد: اگر میخواهیم در علم رشد کنیم باید سه عنصر ایمان(توحیدی_اسلامی)، علم و عمل وجود داشته باشد که عمل بر اساس شاکله است.

دکتر طهرانچی اضافه کرد: دانشگاه اگر قرار شد نهاد رشد بشود در رشد، علم رکن اصلی است اما علمی که استغنا در آن ظهور و بروز پیدا نمیکند که انسان طغیان کند.

وی گفت: یکی از موضوعات رشد، تعلیم و تربیت است پس مسئله دانشگاه هم تعلیم و تربیت شد یعنی به مدرسه به عنوان عنصر جدای دانشگاه نگاه نمیکنیم بلکه به عنوان عنصر درون دانشگاه مینگریم. بنابراین دانشگاه عین قدرت و پیشرفت است و مسئله پیشرفت عین مسئله دانشگاه است و یکی از پیشرفت ها، مدل تعلیم و تربیت نوجوانان است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه ما برای اداره مدرسه نیازمند الگو و گزاره هستیم، افزود: الگو بسته مداخله ای و گزاره ها بسته نظری است ما عمدتا اینها را از مکتب بیرون میکشیم اما از دل نظریه باید بیرون بکشیم.

وی بیان کرد: پارادایم ما اسلامی-توحیدی است که شاکله اصلی آن قرآن کریم است و هسته پیرامونی آن کلام و روش پیامبر (ص) و ائمه اطهار(ع) است و ذیل این پارادایم بزرگان فکری مکتب ارائه دادند به طور مثال مرحوم حاج مجتبی تهرانی مکتب تربیتی اخلاقی داشت، حضرت امام(ره) مکتب فلسفی، عرفانی و حکمرانی داشتند یا حضرت آقا مکتب حکمرانی سیاسی دارند.

دکتر طهرانچی با طرح این سوال که کم کاری ما کجاست؟ اضافه کرد: نظام دانشی ما به خلق نظریه در چهارچوب این مکتب همت نمی کند. گزاره مداخله ای را صاف از داخل مکتب میگیریم و یکدفعه بعد از ۲۰ سال میبینیم که قوام لازم را ندارد.

وی مطرح کرد: آیا میشود بدون اتکا به یک مکتب فکری نظریه داشت؟ آیا میشود مکتب فکری بدون الگو و پارادایم حاکم داشت؟ آیا میشود مدرسه را با نظریه اداره کرد؟ پاسخ خیر است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه ما با مجموعه ای از بسته های مداخله ای که نظریه پشت آن معلوم نیست مواجهیم، ادامه داد: همچنین با مجموعه ای از نظریه ها که با مکتب فکری ما منطبق نیست مواجهیم.

وی خطاب به حاضرین جلسه تصریح کرد: این مدلی که در دانشگاه آزاد اسلامی داریم کار میکنیم اعم از راه اندازی دانشکدگان و عرصه و پایه و... برای انجام یک اتفاق مهم است بنابراین اگر مرد این میدان نیستید مانع هم نشوید. تعارفی در پیاده سازی طرح ها نداریم و با تمام توان برای اجرا میرویم.

دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: کار، کار بزرگی است سوزن بانی و تغییر ریل و تغییر عادات ذهنی گذشته است. کار نوآورانه است اما مبتنی بر چهارچوب ذهنی مدون و مشخص و سرمایه گذشته. حضرت آقا میفرمایند تحول مبنای فکری میخواهد که آن میراث معنوی ماست؛ سرمایه مبتنی بر کلام خداوند که بزرگترین سرمایه بشری است.

وی در پایان گفت: سال ۲۰۴۵ می خواهند ابرهوش مصنوعی با قدرت فراتحلیل را بیاورند. اتفاقات بزرگی در راه است. نسل ۵ انقلاب صنعتی در حال رخداد است و از جمله ارکان آن به جز تاب آوری این است که انسان را در متن انقلاب صنعتی ببرند ضمن اینکه برای توسعه پایدار، محور مدرسه و جامعه است در اینجا حرفها به ظاهر قشنگ است اما بندهایی از آن از جمله برابری جنسیتی، کاهش نابرابری و همه برای یک هدف دچار مسئله و محل بحث است.

انتهای پیام/