به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، مطالبه رفع فیلترینگ با روی کار آمدن دولت چهاردهم در پی شعارهای انتخاباتی رئیس‌جمهور، به یک مطالبه عمومی تبدیل شده است. بر این اساس مسعود پزشکیان در اولین نشست خبری‌اش با اصحاب رسانه در این زمینه گفت: «مسئله رفع فیلترینگ در دستور کار است و آن را در شورای امنیت هم مطرح خواهیم کرد.»
بیشتر بخوانید؛
طبقاتی کردن اینترنت اجرا شدنی نیست
محمد باقر قالیباف نیز در اولین جلسه مجلس شورای اسلامی پس از تعطیلات تابستانی نمایندگان در صحن علنی مجلس با تاکید بر ضرورت تهیه نقشه راه فضای مجازی گفت: «شورای عالی فضای مجازی به عنوان نهاد تخصصی ذیربط و هیئت محترم دولت، نقشه راهی در زمینه فضای مجازی تدوین کنند و درصورت ضرورت تصویب قوانین لازم در مجلس، به فوریت، لایحه مورد نظر را به مجلس تقدیم نمایند.»
با توجه به سخنان دیروز و امروز رواسای دو قوه به نظر می‌رسد، تهیه نقشه راه فضای مجازی کشور که پاسخگویی مطالبات مردم در زمینه رفع فیلترینگ و کندی اینترنت باشد و نیز به حکمرانی رسانه‌ای حاکمیت خدشه وارد نکند، جزو وظایف اصلی دولت چهاردهم است که در اسرع وقت باید به آن بپردازد.
روشن شدن نهاد مسئول ساماندهی به فضای مجازی این مزیت را دارد که اگر دولت در این زمینه کم کاری کرد یا به تکالیفش عمل نکرد، نمایندگان مجلس می توانند با طرح سوال و حتی استیضاح از مسئولان مربوطه، مسئله را پیگیی کنند در حالی که در وضعیت فعلی هر نهادی به راحتی از زیر بار مسئولیت شانه خالی می‌کند.
مطالبه رفع فیلترینگ از عباس عبدی تا کیهان
مسئله رفع فیلترینگ فراتر از سخنان قالیباف در هفته‌های اخیر به یک مطالبه ملی تبدیل شده و نمایندگان طیف‌های مختلف و مسئولان کشور و مطبوعات جناح‌های گوناگون در این زمینه به یک نقطه مشترک رسیده‌اند و نقطه مشترک این مطالبات نیز حول موضوع «وفاق» می‌چرخد. مطالبه‌گران بر آن هستند که چون شعار اصلی وفاق ملی است بنابراین دولت باید در زمینه سامان دادن به مشکلات ناشی از وضعیت پیچیده اینترنت که زمینه ساز مشکلات فراوانی برای آحاد جامعه شده، اهتمام ویژه داشته باشد.
در همین راستا سیدمحمد موحد، نماینده مردم کهگیلویه و بهمئی و لنده و نایب‌رئیس کمیسیون اصل نود مجلس، در توییتی از پیشنهاد رفع فیلترینگ به منظور حمایت از کسب و کارهای افراد شاغل در فضای مجازی خبر داد. موحد نوشته است :« پیشنهاد به دولت برای رفع فیلترینگ... اعتقاد دارم برای رونق کسب‌وکارهای اینترنتی و آرامش خاطر مردم و جلوگیری از هزینه‌های سنگینی که بر هموطنان برای تهیه فیلترشکن‌ها تحمیل می‌شود، باید با درایت و نظارت مناسب به سمت رفع فیلتر برویم.»
وی در ادامه تصریح کرده است: «در همه کشورهای غربی و پیشرفته و جوامعی که داعیه حقوق بشر و حریم خصوصی را دارند نیز فضای مجازی مدیریت می‌شود و در مواقع خاص و بنا به ضرورت‌های ملی و حاکمیتی خود، محدودیت‌های مناسب را برای دسترسی مردمشان ایجاد می‌کنند. اکنون نیز کشور ما در شرایط عادی است و به ریاست محترم جمهور، وزیر محترم ارتباطات و اعضای شورای عالی فضای مجازی پیشنهاد می‌دهم به سمت رفع فیلترینگ البته با در نظر گرفتن حریم خانواده‌ها و مبانی ارزشی جامعه قدم بردارند»
سعید باستانی، مدیر گروه امور زیربنایی و تولیدی مرکز مطالعات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در گفتگویی با تاکید بر ضرورت رفع فیلترینگ تاکید کده بود: «باید تصمیم‌گیری سریع‌تری درخصوص رفع فیلتر پلتفرم‌هایی همچون واتساپ، یوتیوب، تلگرام و اینستاگرام صورت گیرد، چراکه عموم مردم روی این بسترها کسب درآمد می‌کنند و رشد اقتصاد دیجیتال کشور در گرو آن است و از طرف دیگر باید به تقویت پیام‌رسان‌های داخلی نیز بپردازند.»
عباس عبدی، فعال سیاسی در یادداشتی خطاب به پزشکیان نوشت: «وقت را تلف نکنید، فیلترینگ را رفع کنید. مساله فقط رفع فیلترینگ نیست؛ مساله انتظار بحقی است که مردم از دولت آقای پزشکیان دارند. آقای پزشکیان وقت خود را برای امور دیگر تلف نکنید، در نخستین فرصت و در چارچوب وفاق ملی و عقلانیت این مساله را با کلیت ساختار سیاسی حل کنید.»
مطالبه عمومی رفع فیلترینگ به روزنامه کیهان نیز رسیده است. این روزنامه امروز نوشته است: «فیلترینگ در ایران از نوع شیوه‌های مقابله غیرموثر و زیان‌بار است. مسئله فقط رفع فیلترینگ نیست، مسئله انتظار بحقی است که مردم از دولت آقای پزشکیان دارند. مردم می‌خواهند به دولت و حکومت اعتماد کنند و ببینند تا چه اندازه آماده هستند که تصمیمات نادرست و غیرقابل دفاع را تغییر دهند؟»
کیهان در ادامه با یادآوری مطالبات مردمی از دولت پزشکیان در زمینه رفع فیلترینگ نوشته است: «این درد را به کجا می‌توان برد؟ آقای پزشکیان وقت خود را برای امور دیگر تلف نکنید در اولین فرصت و در چارچوب وفاق ملی و عقلانیت این مسئله را با کلیت ساختار سیاسی حل کنید. اگر حل این مسئله مصداق وفاق و عقلانیت نباشد، دیگر هیچ‌چیز دیگری مصداق آن نمی‌تواند باشد. سرمایه اجتماعی حکومت و دولت را افزایش دهید.»
کار دولت چهاردهم در رفع فیلترینگ هموار است؟
با در نظر گرفتن اظهاراتی از این دست در یک هفته اخیر از سوی مسئولین مختلف و مطبوعات جناح‌های گوناگون کشور به نظر می‌رسد، دولت چهاردهم در این زمینه مسیر تا حدودی هموارتر نسبت به دولت های پیشین داشته باشد هر چند این همواری مسیر مستلزم بوجود نیامدن ناآرامی های اجتماعی نیز است زیرا پلتفرم های خارجی پس از اعتراضات سال های ۱۳۹۶ و ۱۴۰۱ به دلایل امنیتی در کشورمان فیلتر شدند و اگر دوباره شاهد چنین حوادثی باشیم بازهم ممکن است ولو برای مدت کوتاهی مسیر رفع فیلترینگ دشوار شود.
با این حال پزشکیان در مناظرات دوران انتخاباتی‌اش با انتقاد از فیلترینگ و اثرات مخرب بازار فیلترشکن‌ها گفته بود:« تمام خدمات و آموزش به اینترنت متصل است. نمی‌توانیم بگوییم در یک قفس می‌خواهیم زندگی کنیم و اینترنت نداشته باشیم.» بر همین اساس کارزار رفع فیلترینگ با هشتگ «قفس اینترنت» به راه افتاده که تا کنون به بیش از ۵۰ هزار امضاء رسیده است.
ستار هاشمی، وزیر ارتباطات نیز در مراسم معارفه‌اش با اشاره به اینکه فیلترینگ در وضعیت فعلی به نفع هیچکس نیست، گفته بود: «هم حاکمیت ما را نقض کرده، هم امنیت سایبری را زیر سئوال برده، هم امنیت خانواده ها را دچار مشکل کرده، هم کسب و کارها آسیب دیدند و هم مردم ناراضی شدند. این چیزی نیست که اسناد بالادستی و رهبری انقلاب از ما خواسته بودند».
ضرورت رفع فیلترینگ زمانی پررنگ‌تر می‌شود که بی‌تأثیر بودن فیلترینگ پلتفرم‌ها در میزان حضور و استفاده مردم از پلتفرم‌های فیلترشده را می‌بینیم. برخی آمارها می گویند بیش از ۸۰ درصد کاربران از فیلترشکن استفاده می‌کنند. چنین آمارهایی نشان می‌دهد که سیاست فیلترینگ اگر با هدف کاهش دسترسی مردم به پلتفرم‌های محدودشده بوده، عملا شکست خورده است.
در این زمینه با محمد کشوری، فعال حوزه ارتباطات و دکتر حمید ضیایی‌پرور، استاد ارتباطات و مدرس دانشگاه گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
کشوری به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: اگر بنا باشد قانون‌گذاری در زمینه فضای مجازی از مسیر قانون انجام شود، طبیعتا از طریق ارائه لایحه از سوی دولت به مجلس خواهد بود البته مسیرهایی غیر از قانون‌گذاری نیز وجود دارد که اکنون محل بحث نیست.
وعده‌هایی که رئیس‌جمهور در زمان انتخابات داد، این مطالبه را برای مردم بوجود آورده که دولت چهاردهم باید در مسیر رفع فیلترینگ و یا حداقل برداشتن برخی موانع گام بردارد البته باید بگویم مسیر فیلترینگ در دولت نیز به طور کامل هموار نیست زیرا قانونمند کردن فضای مجازی به این راحتی صورت نمی‌گیرد.
ضابطه‌مند شدن فضای مجازی صرفا پلتفرم‌های خارجی را در برنمی‌گیرد
وی با بیان این که فضای مجازی باید ضابطه‌مند باشد، تصریح کرد: منظور از ضابطه‌مند شدن فضای مجازی صرفا پلتفرم‌های خارجی نیست زیرا بخش قابل ملاحظه‌ای از تخلف‌ها و کلاهبرداری‌ها در بستر پلتفرم‌های داخلی صورت می‌گیرد. ما هنوز شاهد کلاهبرداری از طریق پیامک هستیم!
کشوری تصریح کرد: بنابراین مسئله فقط این نیست که چون مدیریت پلتفرم‌های خارجی از بیرون از مرزها صورت می‌گیرد پس فقط این‌ها برای ما مشکل ایجاد می‌کنند. اصولا سرویس‌های الکترونیکی و دیجیتال نیازمند پاره‌ای از قوانین هستند که بخشی از آن مثل قانون تجارت الکترونیک از قبل وجود داشته و ممکن است نیاز به بروزرسانی داشته باشند و بخشی دیگر از قوانین هم متناسب با پیشرفت فناوری باید ایجاد شود.
هفتاد تا هشتاد درصد مردم از فیلترشکن استفاده می‌کنند
این فعال حوزه ارتباطات گفت: بر اساس آمار مبتنی بر نظرسنجی‌ها بین هفتاد تا هشتاد درصد مردم از فیلترشکن استفاده می‌کنند. علاوه بر این بخش زیادی از مسئولین کشور نیز در پلتفرم‌های فیلترشده فعال هستند! این بی‌قانونی به نوعی فشار روانی به مردم وارد می‌کند و به هر ترتیب باید راهی پیدا شود که تا تاثیرات منفی این پلتفرم‌ها کاهش پیدا کند و در دسترس عموم قرار گیرد. البته تاثیر مخرب پلتفرم‌ها هرگز صفر نمی‌شود.
وی افزود: بنابراین نباید توقع داشت که دولت یا هر نهاد دیگری باید راه‌حلی بدهد که امکان برخورد و صفر کردن آسیب‌ها به طور کامل وجود داشته باشد. چنین راه‌حلی هم برای پلتفرم‌های خارجی و هم برای پلتفرم‌های داخلی وجود نداد البته راه برای کنترل پلتفرم‌های خارجی به دلیل تحریم و تفاوت قوانین ما با آن‌ها دشوارتر است.
استفاده بی‌رویه از فیلترینگ آن را لوث می‌کند
کشوری گفت: بسیاری از کشورهای دنیا نیز با این که قدرت سیاسی و اقتصادی دارند با پلتفرم‌ها سرشاخ هستند و البته با پذیرش ریسک، مشکل را حل کرده‌اند. به جز کره‌شمالی و چین، کشور دیگری را سراغ ندارم که تقریبا همه شبکه‌های اجتماعی پرکاربر را فیلتر کرده باشد و این لوث کردن ابزار فیلترینگی است که فقط باید در زمینه‌ای از آن استفاده شود که یک اتفاق نظر عمومی وجود دارد مانند سایت‌های قمار، پورنوگرافی و... اگر این ابزار را به صورت بی‌رویه بکار گیریم بی‌خاصیت می‌شود، درست مانند اتفاقی که در کشور ما افتاده است.
دولت برای رفع فیلترینگ باید دست به انتخاب بزند
وی تاکید کرد: دولت در گام اول برای رفع فیلترینگ باید دست به انتخاب بزند و اپلیکیشن‌هایی که دارای آسیب کمتر هستند را رفع فیلتر کند. مثلا گوگل پلی چه آسیبی زده است؟ نمی‌توانیم با یک دلیل واحد همه پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها را فیلتر کنیم. در این زمینه دولت باید بررسی کارشناسی کند و ببیند که نفع کدام یک از این‌ها بیشتر از ضررشان است و این نقطه آغاز است.
کشوری در ادامه تاکید کرد: در زمینه رفع فیلترینگ مهم‌ترین مسئله، اینترنت کودکان است که در این زمینه تاکنون کار جدی انجام نشده است و بخشی از نگرانی درباره اینترنت کودکان به حق است. همین شبکه‌های اجتماعی داخلی هم اگر بدون ابزار مدیریت والدین در اختیار کودکان قرار گیرد، آسیب‌زا هستند. بنابراین بخشی از راه‌حل این است که نگرانی در این زمینه رفع شود و ابزار دسترسی مدیریت شده به اینترنت داخلی و خارجی ایجاد شود. دولت باید مجموعه‌ای از این راه حل‌ها را با استفاده از کارشناسان ذیربط کنار هم بگذارد تا بتواند آسیب‌های استفاده از فضای مجازی را کاهش دهد.
این فعال حوزه ارتباطات با بیان این که رفع فیلترینگ پروسه‌ای زمان‌بر است، گفت: تصمیم رفع فیلترینگ در کوتاه مدت شدنی نیست و اگر خیلی هم طول بکشد فایده‌ای ندارد. ممکن است در کوتاه مدت از یک یا دو اپلیکیشن رفع فیلتر شود اما به نظر می‌رسد این پروسه قریب به یک سال زمان ببرد.
ضیایی‌پرور به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: یکی از جدی‌ترین مطالبات مردمی از دولت چهاردهم، رفع فیلترینگ از پلتفرم‌های جهانی است اما باید توجه داشت که این مسئله صد در صد در اختیار دولت نیست و نهادهایی خارج از دولت نیز در این زمینه دخیل هستند و بنابراین نیاز هست تا دولت با مذاکره و همراهی کردن با آن دستگاه‌ها یا مقامات به وعده خود جامه عمل بپوشاند.
مسئله رفع فیلترینگ با توجه به وفاق میان رئیس‌جمهور و روسای سایر قوا حل می‌شود
وی گفت: مهم‌ترین چالش دولت در حوزه فیلترینگ تصمیم‌هایی است که خارج از شورای عالی فضای مجازی و دولت گرفته می‌شود. اگر به طور مشخص بخواهم اشاره کنم، قوه قضائیه و کمیته تعیین مصادیق مجرمانه نهادهایی هستند که فرادی از سایر دستگاه‌های حاکمیتی به جز قوه مجریه در آن عضو هستند و نیاز هست با آن‌ها تعامل شود که با توجه به همسویی و وفاقی که بین رئیس‌جمهور و ریاست مجلس و ریاست قوه قضائیه وجود دارد، این مشکل نیز حل شود.
این مدرس ارتباطات تصریح کرد: به نظر می‌رسد علت فیلترینگ درمورد اینستاگرام، واتساپ و ... مشخصا مسائل امنیتی بوده است و تصمیم برای رفع فیلترینگ این‌ها راه را برای مذاکره برای توافق‌های بین‌المللی بیشتر باز می‌کند. ایران باید روابط بین‌المللی خود را به قدری تقویت کند که بتواند بر این پلتفرم‌ها اعمال حاکمیت کند البته اعمال حاکمیت به معنی فیلترینگ نیست. کشورهای عضو اتحادیه اروپا، چین و روسیه با اعمال مقرراتی از قبیل جریمه کردن پلتفرم‌ها را مجبور به تبعیت می‌کنند.
برای تعامل با پلتفرم‌ها در اولین قدم باید از فیلتر دربیایند
وی افزود: در ایران چون از همان ابتدا، کار آخر را انجام دادیم و فیلتر کردیم، همه راه‌ها بسته شد. اولین اقدام برای تعامل با پلتفرم‌ها این است که از فیلتر دربیایند تا راه برای مذاکره باز شود اما فیلتر کردن به معنای اعدام کردن آن پلتفرم است زیرا شدیدترین تنبیه اعمال شده است.
ضیایی‌پرور با بیان این که بیش از ۵۰ همت از پول مردم صرف فیلترشکن می‌شود، تصریح کرد: با نصب فلترشکن‌ها ممکن است روی دستگاه‌های مردم، بدافزارهای جاسوسی نصب شود و امنیت آن‌ها را به خطر بیاندازد. لذا خواسته عمومی مردم این است که با توجه به مشکلات اقتصادی، ایمنی و امنیتی که برایشان پیش آمده رفع فیلتر سریع‌تر صورت گیرد. البته باید گفت یکی دیگر از راه کارهای کاهش آسیب‌های فضای مجازی، افزایش سواد رسانه‌ای مردم است.
فیلتر کردن هنگام بروز بحران‌های امنیتی در جهان مرسوم است
وی افزود: فیلتر کردن و کاهش پهنای باند و ایجاد تدابیر امنیتی در این زمینه، هنگام بروز بحران‌های ملی در همه کشورهای جهان مرسوم است. در آمریکا و انگلیس نیز زمانی که بحرانی پیش می‌آید به مدت محدودی مثلا دوازده ساعت یا چهل و هشت ساعت نه تنها یک شبکه را فیلتر می‌کنند بلکه ممکن است کل اینترنت یک ناحیه را قطع کنند ولی وقتی آن وضعیت امنیتی به پایان پیدا می‌رسد، اینترنت به وضعیت عادی برمی‌گردد. مثلا همین ترکیه تا به حال چند بار اینستاگرام را فیلتر کرده اما از فیلتر هم درآورده است.
ضیایی‌پور در ادامه گفت: فیسبوک و توئیتر به علت حوادث امنیتی سال ۸۸ فیلتر شدند اما وقتی آن حوادث امنیتی پایان یافت از فیلتر درنیامدند! فیلتر کردن در ایران یک شبه اتفاق می‌افتد اما رفع فیلتر همان پلتفرم ممکن است ده تا بیست سال طول بکشد! اساسا بسیاری از پلتفرم‌هایی که الان فیلتر هستند، لزومی ندارد فیلتر باشند.
انتهای پیام/
نظر شما